نهال فروشی حوزه
یکی از آسیبهای مهم و درعینحال ناپیدایی که حوزه را تهدید میکند آفتی است که حضرت آیه اللّه جوادی آملی از آن به نهالچینی تعبیر فرمودهاند.
طلبه پس از چند سال تحصیل حوزوی، تواناییهای چندی بهدست میآورد و آمادگی اولیه برای رفع نیازهای جامعه پیدا میکند. در این شرایط دست تقاضای مردم شهرها و روستاها، ارگانها، نهادها، مدارس، دانشگاهها و مراکز فرهنگی یا تحقیقاتی جهت امامت جماعت، تبلیغ، تدریس، پژوهش، تشکیل کانونهای فرهنگی، ارائه مقاله یا طرحهای مذهبی، ارتباط با جوانان، ادارة مراکز دینی، تدوین جزوه، تألیف کتاب و.. . به سوی طلبه دراز میشود و از او دعوت به همکاری میگردد. طلبه با مشاهدة نیاز فراوان جامعه و توان خود، احساس ضرورت میکند و جذب این فعالیتها میشود.
طلبهای که تنها چند سال در حوزه تحصیل کرده، در این موقعیت به منزله نهالی است که تازه به ثمر نشسته و چند میوه نورس، زیبا، خوشرنگ و جذاب را به رهگذران مینمایاند. اگر این نهال از رشد و تکامل بازداشته شود تا پایان، همین میوهها را خواهد داد.
طلبه نیز اگر در این موقعیت از خدمت ارزنده و میوه زیبایی که ارائه کرده است احساس رضایت کند و از زمینه رشد و تحصیل خود جدا شود تا پایان، میوههایی کوچک و اندک از همین دست خواهد داشت. و در مقابلِ بادهای ناملایم مقاومتش درهم خواهد شکست. ولی اگر ارتباط این نهال با زمینة علمی و معنوی خود محفوظ بماند و مرتب از آن زمینه تغذیه گردد به رشد و پویش خود ادامه میدهد و به درخت بالغ تناوری تبدیل میشود که علاوه بر میوههای آبدار فراوان ـ بسیار بیشتر از آنچه ابتدا عرضه میکرد ـ سایة پهناوری بر جامعه میافکند و تکیهگاه علمی و معنوی جمعی گسترده میشود. ریشه و تنه و ساقهای مستحکم بهدست میآورد که در طوفان فتنهها قامت استوار خود خم نکند و آفات شبهات، آسیبش نرساند و با شکستن چند شاخه ضعیف از پای نیفتد.
حوزه علمیه در شرایط کنونی نهالچینی و نهالفروشی میکند. یعنی نیروهای خود را در موقعیتی که تازه به بار نشسته، یکباره جدا و عرضه میکند. درحالیکه با در نظر گرفتن نیاز آینده جوامع بشری و توانمندی بالقوة طلبه باید بهگونهای دیگر برنامهریزی کرد. زیرا رسالت سنگین حوزه، بر دوش نیروهای ضعیف قرار نمیگیرد. توان نیروهای حوزوی باید متناسب با آن وظایف عظیم فعال شود.
یک انسان، معادلِ همهی انسانها
من قَتَلَ نَفْساً بِغَیْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسَادٍ فِی الْأَرْضِ، فَکَأَنَّمَا قَتَلَ النَّاسَ جَمِیعًا، وَ مَنْ أَحْیَاهَا، فَکَأَنَّمَا أَحْیَا النَّاسَ جَمِیعًا (مائده/۳۲)
هر کس، انسانی را بدونِ ارتکابِ قتل یا فساد در روی زمین، به قتل برساند، چنان است که گویی همه انسانها را کشته.
و هر کس، انسانی را از مرگ رهایی بخشد، چنان است که گویی به همهی مردم حیات بخشیده است.
امام صادق(علیه السلام) درباره این آیه فرمودند:
منْ أَخْرَجَهَا مِنْ ضَلَالٍ إِلَی هُدًی، فَقَدْ أَحْیَاهَا، وَ مَنْ أَخْرَجَهَا مِنْ هُدًی إِلَی ضَلَالٍ، فَقَدْ وَاللهِ أَمَاتَهَا.
هرکس نفسِ منحرفی را #هدایت کند، او را زنده کرده است.
و هر کس، فردی را #منحرف کند، او را کشته است.
کافی، ج۲، ص۲۱۰.
حواسمون باشه!!
اگر بلندگو به دست هستیم، قلم به دست هستیم، نشریه و روزنامه داریم، تریبون داریم، مسئولِ یک اداره یا شرکت هستیم، پدر و مادر هستیم،، و…
و خلاصه اگر آدمی هستیم که یک عدّه گوششون به دهنِ ماست، خیلی مراقب باشیم که کسی رو گمراه نکنیم.
گاهی با گمراه کردنِ یک نفر، یک نسلی گمراه میشه.
و گاهی با هدایت و تربیتِ یک نفر، یک جامعهای هدایت میشه.
کانال درسهایی ناب از قرآن
نیکی به پدر و مادر
خداوند در قرآن بعد از دستور به پرستش خداوند دستور نیکی به پدر و مادر را داده است و فرموده است: (وَقَضَىٰ رَبُّکَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِیَّاهُ وَبِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَانًا ۚ إِمَّا یَبْلُغَنَّ عِنْدَکَ الْکِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ کِلَاهُمَا فَلَا تَقُلْ لَهُمَا أُفٍّ وَلَا تَنْهَرْهُمَا وَقُلْ لَهُمَا قَوْلًا کَرِیمًا) : و پروردگارت فرمان قاطع داده است که جز او را نپرستید، و به پدر و مادر نیکی کنید؛ هرگاه یکی از آنان یا دو نفرشان در کنارت به پیری رسند به آنان اُف مگوی و بر آنان پرخاش مکن، و به آنان سخنی نرم و شایسته بگو.(آیه 23 اسراء)
در روایات اثرات منفی فراوانی در مورد بی احترامی به والدین ذکر شده است که برخی را عرض می کنیم:
1. فقر و تنگدستی: امام هادی (علیه السلام) فرمودند: ” نافرمانی والدین، تنگدستی در پی دارد و به ذلّت میکشاند (بحار،ج74 ،ص84)
2. جلوگیری از استجابت دعا؛ امام صادق علیه السلام فرمود: «یکی از گناهانی که مانع قبول شدن دعا می گردد عقوق والدین است»؛(کافی، ج 4، ص 257)
3. مورد لعن و محروم شدن از رحمت خداوند: امام صادق علیه السلام فرمود: « ملعون است، ملعون است کسی که والدین خود را آزار دهد».(وسائل، ج 16، ص 281) مقصود از لعن در آخرت؛ عقوبت الاهی و در دنیا؛ انقطاع و دور شدن از قبول رحمت و توفیق خداست.
4. پذیرفته نشدن نماز: امام صادق علیه السلام فرمود: «کسی که نگاه غضب آلود به پدر و مادرش کند، هر چند که آنها به او ظلم کرده باشند، خداوند هیچ کدام از نماز هایش را قبول نمی کند»(کافی، ج 4، ص 65)
خداوند توفیق خدمت به والدین را به همه ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
معاونت تهذیب مدرسه دارالعلم آیت الله اعتمادی
عاقبت به خیری
در بیمارستان کنار تخت پدربزرگش، پیرمردی بستری بود. نزدیک ساعت هشت و نیم حس کرد حال پیرمرد خیلی بد شده است. پیرمرد ناتوان داشت جان میداد و کسی کنارش نبود. به هر زحمتی بود تخت پیرمرد را رو به قبله گذاشت. هنوز هوش و حواس پیرمرد برجا بود و چشم هایش را یکی در میان باز می کرد. جوان شهادتین را برایش آرام خواند و پیرمرد تکرار کرد. سپس اسم ائمه علیهم السلام را یکی یکی آرام شمرد و پیرمرد تکرار کرد. دست های پیرمرد را گرفت و خواست که با او یا حسین بگوید. پیرمرد یا حسین را هم گفت و جان داد. پرستار وارد اتاق شد و با داد و بیداد به جا به جایی تخت اعتراض کرد. جوان توضیح داد که پیرمرد داشت جان میداد ، و من فقط برایش شهادتین گفتم و او را رو به قبله اش کردم. پرستار ، چند لحظه مبهوت به جوان و پیرمرد نگاه کرد. چشمانش نمناک شد و گفت این پیرمرد ، مسیحی بود.
پ ن: توماس ماساریک مسیحی می گوید مصائب مسیح در برابر مصائب حسین علیه السلام مانند پر کاهى است در مقابل یک کوه عظیم پیکر
کانال نکته های ناب
ضرورت تحصیل حوزوی
آیا تحصیل حوزوی در شرایط کنونی لازم است؟ آیا مناسبتر نیست در بحران فرهنگی موجود نیروهای جوان حوزه بهجای پرداختن به علوم کشدار حوزوی به فعالیتهای فرهنگی، اجتماعی روی آورند؟ چرا مراجع تقلید تحصیل دانش دین را واجب شرعی میشمارند؟
پاسخ این سؤال را در عناوین زیر جستجو میکنیم:
1.. #ارزش_تفقه
روایات فراوان از پیشوایان بزرگ اسلام بر ارزش ذاتی تفقه و آشنایی عمیق با دین خدا تأکید میورزد. از امام صادق نقل شده که فرمودند:
لَیتَ السِّیاطَ عَلَی رُءُوسِ أَصْحَابِی حَتَّی یتَفَقَّهُوا [بحارالانوار ج1، ص 213]
کاش تازیانه بر سر یاران من میبود تا آنان با دین خدا آشنا میشدند.
این حدیث بیانگر اهمیت معرفت دین است و عبارت تازیانه در این روایت کنایه از جایگاه والای آشنایی با دین خدا است. در ضمن نوعی گلایة امام از یاران خود را نیز نسبت به کوتاهی آنان در این امر مهم بیان میدارد.
تَفَقَّهوا فِی دینِ اللهِ وَ لاتَکونوا اَعراباً فَانَّهُ مَن لَمیَتَفَقّه فی دینِ اللهِ لَمیَنظُرِ اللهُ الیهِ یَومَ القِیامةِ وَ لَمیُزَکِّ لَهُ عَمَلاً[بحارالانوار ج1، ص214]
ندای تهذیب-معاونت تهذیب مدرسه دارالعلم آیت الله اعتمادی
دین خدا را درست بفهمید و جاهل مباشید، زیرا کسی که در دین خدا فقیه نگردد خدا در روز قیامت به او نظر نمیکند و عمل او را پاک نمیگرداند (و نمیپذیرد)
امام باقرعلیهالسلام نیز فرمودهاند:
الْکمَالُ کلُّ الْکمَالِ التَّفَقُّهُ فِی الدِّینِ وَ الصَّبْرُ عَلَی النَّائِبَةِ وَ تَقْدِیرُ الْمَعِیشَةِ [الکافی ج1، ص 32]
کمال مطلوب انسان در سه چیز است: آشنایی عمیق با دین، صبر بر مشکلات و حسابگری در زندگی.
سلیمان بن خالد میگوید از امام صادق در بارة «حکمت» در آیة شریفة «وَ مَنْ یؤْتَ الْحِکمَةَ فَقَدْ أُوتِی خَیراً کثِیراً» سؤال کردم حضرت فرمودند:
إِنَّ الْحِکمَةَ الْمَعْرِفَةُ وَ التَّفَقُّهُ فِی الدِّینِ فَمَنْ فَقُهَ مِنْکمْ فَهُوَ حَکیمٌ وَ مَا أَحَدٌ یمُوتُ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ أَحَبَّ إِلَی إِبْلِیسَ مِنْ فَقِیهٍ[بحارالانوار ج1، ص 215]
حکمت ـ که در قرآن کریم از آن به خیر کثیر یاد شده ـ همان معرفت و تفقه در دین است. پس هرکس از شما که با دین خدا آشنا باشد او حکیم ـ و برخوردار از آن خیر فراوان ـ است و مرگ هیچ مؤمنی برای ابلیس از مرگ فقیه دوست داشتنیتر نیست.
امام جواد علیهالسلام نیز فرمودند:
التَّفَقُّهُ ثَمَنٌ لِکلِّ غَالٍ وَ سُلَّمٌ إِلَی کلِّ عَالٍ[بحارالانوار ج1، ص 218]
دینشناسی بهای هر چیز گرانبها و نردبان همة بلندیها است.
از امام امیرالمؤمنینعلیه السلام نیز روایت شده که فرمودند: خوشا به حال کسی که با اهل تفقه همنشین باشد.[ اَيُّهَا النَّاسُ طُوبَى لِمَنْ شَغَلَهُ عَيْبُهُ عَنْ عُيُوبِ النَّاسِ وَ تَوَاضَعَ مِنْ غَيْرِ مَنْقَصَهٍ وَ جَالَسَ أَهْلَ التَّفَقُّهِ وَ الرَّحْمَه وَ جَالَسَ أَهْلَ الذِّكْرِ وَ الْمَسْكَنَهِ وَ أَنْفَقَ مَالًا جَمَعَهُ فِي غَيْرِ مَعْصِيَه (بحارالانوار ج66، ص380)]
با توجه به ارزش بالای تفقه و معرفت دین باید برای آن زحمت کشید و آن را ـ هرچند در زمان طولانی ـ به دست آورد.
در سایه امنیت
این تصویری است که در فضای مجازی از حضور هم وطنان ما در شمالیترین نقطه کشور یعنی در اصلاندوز منتشر شده است، جایی که نیروهای مشترک دولت باکو، رژیم صهیونیستی، ارتش اردوغان و تروریستهای تکفیری اعزامی از سوریه به مواضع ارمنیها حمله کردهاند. این عکس حرفهای بسیاری برای گفتن دارد؛ در آن سوی مرز جنگ و درگیری و این سوی مرز مردم در سایه امنیتی که برقرار است تخمه، چیپس و پفک با خود برده و در حال تماشای جنگ هستند