ضرورت تحصیل حوزوی
آیا تحصیل حوزوی در شرایط کنونی لازم است؟ آیا مناسبتر نیست در بحران فرهنگی موجود نیروهای جوان حوزه بهجای پرداختن به علوم کشدار حوزوی به فعالیتهای فرهنگی، اجتماعی روی آورند؟ چرا مراجع تقلید تحصیل دانش دین را واجب شرعی میشمارند؟
پاسخ این سؤال را در عناوین زیر جستجو میکنیم:
1.. #ارزش_تفقه
روایات فراوان از پیشوایان بزرگ اسلام بر ارزش ذاتی تفقه و آشنایی عمیق با دین خدا تأکید می‌ورزد. از امام صادق نقل شده که فرمودند:
لَیتَ السِّیاطَ عَلَی رُءُوسِ أَصْحَابِی حَتَّی یتَفَقَّهُوا [بحارالانوار ج1، ص 213]
کاش تازیانه بر سر یاران من می‌بود تا آنان با دین خدا آشنا می‌شدند.
این حدیث بیانگر اهمیت معرفت دین است و عبارت تازیانه در این روایت کنایه از جایگاه والای آشنایی با دین خدا است. در ضمن نوعی گلایة امام از یاران خود را نیز نسبت به کوتاهی آنان در این امر مهم بیان می‌دارد.
تَفَقَّهوا فِی دینِ اللهِ وَ لاتَکونوا اَعراباً فَانَّهُ مَن لَم‌یَتَفَقّه فی دینِ اللهِ لَم‌یَنظُرِ اللهُ الیهِ یَومَ القِیامةِ وَ لَم‌یُزَکِّ لَهُ عَمَلاً[بحارالانوار ج1، ص214]
ندای تهذیب-معاونت تهذیب مدرسه دارالعلم آیت الله اعتمادی
دین خدا را درست بفهمید و جاهل مباشید، زیرا کسی که در دین خدا فقیه نگردد خدا در روز قیامت به او نظر نمی‌کند و عمل او را پاک نمی‌گرداند (و نمی‌پذیرد)
امام باقرعلیه‌السلام نیز فرموده‌اند:
الْکمَالُ کلُّ الْکمَالِ التَّفَقُّهُ فِی الدِّینِ وَ الصَّبْرُ عَلَی النَّائِبَةِ وَ تَقْدِیرُ الْمَعِیشَةِ [الکافی ج1، ص 32]
کمال مطلوب انسان در سه چیز است: آشنایی عمیق با دین، صبر بر مشکلات و حسابگری در زندگی.
سلیمان بن خالد می‌گوید از امام صادق در بارة «حکمت» در آیة شریفة «وَ مَنْ یؤْتَ الْحِکمَةَ فَقَدْ أُوتِی خَیراً کثِیراً» سؤال کردم حضرت فرمودند:
إِنَّ الْحِکمَةَ الْمَعْرِفَةُ وَ التَّفَقُّهُ فِی الدِّینِ فَمَنْ فَقُهَ مِنْکمْ فَهُوَ حَکیمٌ وَ مَا أَحَدٌ یمُوتُ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ أَحَبَّ إِلَی إِبْلِیسَ مِنْ فَقِیهٍ[بحارالانوار ج1، ص 215]
حکمت ـ که در قرآن کریم از آن به خیر کثیر یاد شده ـ همان معرفت و تفقه در دین است. پس هرکس از شما که با دین خدا آشنا باشد او حکیم ـ و برخوردار از آن خیر فراوان ـ است و مرگ هیچ مؤمنی برای ابلیس از مرگ فقیه دوست داشتنی‌تر نیست.
امام جواد علیه‌السلام نیز فرمودند:
التَّفَقُّهُ ثَمَنٌ لِکلِّ غَالٍ وَ سُلَّمٌ إِلَی کلِّ عَالٍ[بحارالانوار ج1، ص 218]
دین‌شناسی بهای هر چیز گران‌بها و نردبان همة بلندی‌ها است.
از امام امیرالمؤمنینعلیه السلام نیز روایت شده که فرمودند: خوشا به حال کسی که با اهل تفقه همنشین باشد.[ اَيُّهَا النَّاسُ طُوبَى لِمَنْ شَغَلَهُ عَيْبُهُ عَنْ عُيُوبِ النَّاسِ وَ تَوَاضَعَ مِنْ غَيْرِ مَنْقَصَهٍ وَ جَالَسَ أَهْلَ التَّفَقُّهِ وَ الرَّحْمَه وَ جَالَسَ أَهْلَ الذِّكْرِ وَ الْمَسْكَنَهِ وَ أَنْفَقَ مَالًا جَمَعَهُ فِي غَيْرِ مَعْصِيَه (بحارالانوار ج66، ص380)]
با توجه به ارزش بالای تفقه و معرفت دین باید برای آن زحمت کشید و آن را ـ هرچند در زمان طولانی ـ به دست آورد.
