نقش زنان در عرصه های علمی کشور
به برکت انقلاب اسلامی شاهد رشد ۱2 برابری تعداد زنان هیأت علمی در دانشگاهها نسبت به قبل از انقلاب هستیم. امروز، حدود 228 ایرانی، در جمع یک درصد دانشمندان برتر جهان هستند که حضور زنان دانشمند کشورمان در میان آنها قابل توجه و در خور تقدیر است.
وقوع انقلاب اسلامی و تحول عظیمی که در ارزش ها و نگرش های مردم و مسئولان نسبت به نقش و جایگاه زنان در عرصه های مختلف رخ داد، موجبات خودباوری و خودشکوفایی زنان در عرصه های علمی را همچون سایر عرصه ها فراهم کرد و زنان با همت والا و مطالبه گری خود و بسترهایی که به برکت انقلاب اسلامی فراهم شد توانستد در عرصه های علمی به پیشرفت-های شگرفی نائل شوند که نظیر آن در دوران قبل از انقلاب اسلامی وجود نداشت. این گزارش در آستانه چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی مروری دارد بر نقش زنان در عرصه های علمی.
جامعه تابع فرهنگ بیگانه نابود میشود
امام خمینی رحمه الله علیه: «…اگر جامعه از نظر فرهنگی، وابسته و تابع فرهنگ بیگانه باشد، مجبور میشود که در ابعاد دیگر اجتماعی هم به سوی دشمن برود و در نهایت، نابود میشود و شرف خود را در همه زمینهها از دست میدهد.»
امنیّت فرهنگی
امام خمینی(ره) با تأکید براین که فرهنگ در موجودیت و حیات هر جامعهای نقش اساسی و محوری دارد و اصلاح فرهنگ در رأس همه اصلاحات به شمار میآید، از جمله دست آوردهای انقلاب اسلامی را برقراری فرهنگ استقلالی در جامعه توسط دانشگاه مستقل و حوزه میدانستند. برقراری نظم و امنیّت فرهنگی برمبنای استقلال فکری و قطع وابستگی فرهنگی و جایگزین کردن فرهنگ مستقل اسلامی ایرانی از وظایف دولت اسلامی است. با توجه به عنایت خاص و ویژه ای که در گفتار و کلمات امام(ره) نسبت به مقوله فرهنگ و استقلال فرهنگی به چشم میخورد چنین استفاده میشود که امنیّت فرهنگی از اهمیّت فوق العادهای برخوردار است و به عبارت دیگر اگر امنیّت فرهنگی وجود داشته باشد، امنیّت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و نظامی هم به وجود میآید.
دعــــا کنید که یـک لحـظه هم اگر شده است...
دعــــا کنید که یـک لحـظه هم اگر شده است ز روی لطـف نگاهـی به ما کند زهـــرا (سلام الله علیها)
هنــرهای فاطـمه علیـها الســلام
خوشنویسی: خوش خط بودن در خانواده پیامبرعمومی بوده و معروف است که میگویند خط کوفی ابداع حضرت امیر است. طبیعتا حضرت زهرا هم خط خیلی زیبایی داشتند و فرزندانشان را هم به این مسئله تشویق میکردند و بین امام حسن و امام حسین مسابقه خط میگذاشتند.
شعر: حضرت به مناسبتهای مختلف مثل ازدواج، خوابکردن فرزندان و تربیت آنها، وقت صحبت با امام علی در وصف پیامبر شعر میگفتند.
فصاحت و بلاغت: حضرت مشهور بودند به اینکه زیبا و رسا صحبت و سخنرانی میکنند. این سخنرانیها و خطبهها به قدری فصیح و زیبا هستند که در بعضی کشورهای عربی، برای خوش سلیقه شدن بچههایشان، از آنها میخواهند که این خطبهها را حفظ کنند؛ درست مثل اینجا که به بچهها سعدی و حافظ خواندن توصیه میشود.
ریسندگی: حضرت علی با پشم گوسفندی که با دستهای حضرت زهرا رشته شده بود،از بازار جو میخریدند و حضرت با آرد کردن جوها در خانه نان میپختند. با این هنر، به اقتصاد خانه هم کمک میشد.
پیشنهاد آیتالله جوادیآملی برای عزاداری در ایام فاطمیه
آیتالله عبدالله جوادی آملی دامت برکاته: عزاداری حوزویان در ایام فاطمیه باید علمی باشد و تنها به گریه خلاصه نشود.
آیتالله جوادی آملی در جلسه تفسیر خود فرمود: تنها عزاداری فاطمیه کافی نیست و باید خطبه های حضرت فاطمه(س) به مردم تدریس شود.
این مرجع تقلید با بیان اینکه ایام فاطمیه را فقط به اشک خلاصه نکنیم، تأکید کرد: فهمیدن کمتر از گریه ارزش ندارد و بدانیم که به انسان عالم چندین درجه داده میشود.
ایشان اضافه کردند: چند سطر اول خطبه فدکیه به برترین معارف الهی پرداخته است و شأن این خطبه آن است که در حوزه مانند خطبه غدیر، تدریس شود.
کلینی در مقدمه کتاب خود در مورد یکی از خطبههای امام علی(ع) آورده است که پدر و مادرم فدای امام که اگر جن و انس جمع شوند و در میان آنان پیامبر نباشد کسی نمیتواند مانند این خطبه را ایراد کند.
جوادی آملی ادامه داد: کلینی معتقد است که قطب فرهنگی یک ملت، عقل است چون با عقل، وحی و قیامت و امامت و نبوت ثابت میشود ولی همین کلینی که قطب فرهنگی ملت را عقل او میداند در اینجا گفته اگر همه جن و انس جمع شوند و بخواهند خطبهای مانند علی(ع) بیاورند نمیتوانند.
وی با اشاره به دلیل کلینی در این مورد، افزود: در این خطبه به مسئله خلق عالم و ازلیت پرداخته شده است و حضرت علی(ع) به بهترین وجه به شبهه آفرینش جهان که برخی مطرح میکنند پرداخته است و جالب اینکه حضرت زهرا ۲۵ سال قبل از خطبه امام علی(ع) در فدکیه مسئله خلق عالم از عدم را مطرح فرموده است.
آیتالله جوادی آملی خطاب به طلاب با بیان اینکه عزاداری حوزه باید با عزاداری عمومی فرق داشته باشد، اظهار داشت شما طلاب ضمن عزاداری در فاطمیه، این خطبه را مطالعه و آن را بازگو کنید.
96/11/10
پیچیدگی مواجهه با پدیدههای انحرافی
باید هم گناه بودن گناه را خیلی جدی بگیریم و هم تمام همّ و غم خود را برای اینکه گناهکاران از گناهشان منصرف شوند صرف کنیم.
شیوه مقابله حضرت ابراهیم(ع) با عذاب شدن قوم حضرت لوط(ع) و زوایای پنهان آن
خداوند در سوره هود، داستان قوم لوط و عذاب آنان را از دل داستان حضرت ابراهیم(ع) و بشارتی که فرشتگان برای او بردند، آغاز کرد.
جالب اینجاست که با اینکه در این سوره داستانهای پیامبران متعددی و درگیریهای آنان با مردمان و حاکمان زمانهشان آمده (نوح، هود، صالح، لوط، شعیب و موسی علیهمالسلام) اما از حکایت درگیری حضرت ابراهیم(ع) با نمرود سخنی گفته نشده و گویی این حکایت حضرت ابراهیم هم به عنوان مدخلی برای حکایت حضرت لوط قرار گرفته است.
درست است که فرشتگان بشارتی برای حضرت ابراهیم(ع) میآورند، اما برنامه اصلیشان عذاب کردن قوم لوط است؛ چنانکه در هنگام معرفی خود به حضرت ابراهیم(ع) مساله فرستاده شدنشان برای قوم لوط را مطرح میکنند و بعد از آن است که بشارتی هم به او میدهند.
این طرز بیان واقعه، مؤید آن احادیثی است که تاکید میکند که این بشارت، به خاطر تسلی دادن حضرت ابراهیم(ع) در مورد عذابی بود که بر قوم لوط فرستاد، عجیب است؛ یک پیامبر اولواالعزم که از در آتش افتادن توسط نمرودیان باکی نداشت، به قدری از عذاب شدن یک قوم ناراحت میشود که خداوند قبل از نزول عذاب، ابتدا همان فرشتگان نازلکننده عذابش را با مژدگانی بزرگی برای تسلی خاطر او میفرستد.
تعبیر « يُجادِلُنا في قَوْمِ لُوطٍ: او با ما در مورد قوم لوط مجادله میکند» نیز موید دیگری برای صحت این روایات است و جالب اینجاست که اگرچه تعبیر «با ما مجادله میکند» نوعی عتابآلود است؛ اما بلافاصله با سه مدح «حلیم» و «أواب» و «منیب» ابراهیم(ع) را توصیف میکند تا مخاطب گمان نکند آن مخالفت حضرت ابراهیم یک دلسوزی غیرمنطقی است (دلسوزیای که خداوند در هنگام اجرای مورد مجازات زناکاران، نسبت به وقوع آن هشدار میدهد و افراد را از چنان دلسوزی هایی برحذر میدارد؛ نور/2)
پس، این ناراحتی حضرت ابراهیم(ع) به هیچ عنوان به معنای یک تاثر عاطفیِ صرف و یا راضی بودنِ وی به عمل آنان نیست.
چنانکه نهتنها در بسیاری از روایات (هم در احادیث اسلامی؛ و هم در کتاب مقدس یهودیان و مسیحیان) خود حضرت ابراهیم(ع) حضرت لوط(ع) را به وحی الهی برای برحذر داشتن آن قوم میفرستد، بلکه در متن مجادلهای که بین او و فرشتگان روایت شده، محور بحثهای وی، مطرح کردن احتمال حضور معدود افرادی از مومنان در آن شهر بوده است؛ که آنها را بهانه میکرده تا خدا عذاب را بر آن قوم نازل نکند؛ یعنی او میدانسته که اگر عذاب هم برداشته میشود تنها و تنها به خاطر وجود مومنان میتواند باشد، وگرنه اگر فقط به عمل آنان توجه شود، چارهای جز عذاب نیست.
در واقع این حکایت، از سویی با بشارتی به حضرت ابراهیم درباره فرزندانی صالح، و دلنگرانی حضرت ابراهیم از این عذابی که قرار است نازل شود آغاز شده و از سوی دیگر، در مقام حکایت کردن عذابی شدید برای یک قوم است (نهتنها شهرشان را زیر و رو کردند؛ بلکه با سنگهای نشانهداری آنان را سنگباران هم نمودند).
اگر توجه کنیم که شروع این سوره با این نکته است که پیامبر(ص) مامور میشود خود را به عنوان انذاردهنده و بشارتدهنده معرفی کند و قرآن کریم در همان ابتدا از مشکلات فراوانی که پیش پای او میگذارند خبر میدهد و از اینجا وارد داستان پیامبران گذشته میشود.
آنگاه شاید میخواهد نشان دهد که موضعگیری مومنانی که قصد دارند پیام خدا را به دیگران ابلاغ کند، در مواجهه با یک پدیده انحرافی چهاندازه پیچیده است!
از سویی نمیخواهند گناه، گناهی که بیش از هر چیز و هرکس به خود گناهکاران لطمه میزند؛ در جامعه باقی بماند و از طرف دیگر، وقتی که میبینند تنها راه برطرف شدن آن گناه این است که هستی گناهکاران بر باد رود، ناراحت میشوند.
شاید مهمترین پیام این آیات آن است که هم گناه بودن گناه را خیلی جدی بگیریم و هم تمام همّ و غم خود را برای اینکه گناهکاران از گناهشان منصرف شوند صرف کنیم و البته اگر نهایتا سعیمان به نتیجه نرسید، مجازات الهی برای گناهکاران را نیز جدی بشمریم
حجت الاسلام والمسلمین حسین سوزنچی، استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع)
سیره فاطمی/ محبوبترین چیزهای دنیا از نگاه حضرت زهراء سلام الله علیها
برچسبی به نام «اتحاد ارتجاع سرخ و سیاه»
این نوشتار در پی واکاوی مفهوم خودساخته «ارتجاع سرخ و سیاه» به عنوان محور اصلیِ مقالهی توهینآمیز «ایران و استعمار سرخ و سیاه» در روزنامه اطلاعات مورخ 17 آبان 1356 است. مفهومی که پیش از این نیز در چارچوب مکانیزم دفاعی «برچسب زنی به مخالف توانمند» از جانب شاه و رژیم تحت حکومتش اجرا شده بود.
هگل در جایی میگوید همه وقایع و شخصیتهای بزرگ تاریخ جهان، از نو به شکلی ظاهر میشوند. او فراموش کرده بود اضافه کند: بار اول به صورت تراژدی و بار دوم به صورت کمدی»
کارل مارکس- هجدهم برومر لویی بناپارت
تنها یک هفته پس از سفر «جیمی کارتر» رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا به ایران و ملاقات با محمدرضا پهلوی که به مناسبت آغاز سال نو میلادی انجام گرفت، اتفاقی غیرمنتظره زمینه را برای وقوع آتشفشانی بنیانکن در «جزیره ثبات خاورمیانه»[1] فراهم کرد. چاپ مقالهای تند و توهینآمیز نسبت به شخصیت و افکار امام خمینی(ره) در روزنامه اطلاعات، یکی از رویدادهای زنجیرواری بود که یک سال و یک ماه بعد منجر به پیروزی انقلاب اسلامی شد. قیام خونین مردم قم در 19 دی ماه نخستین نتیجه ملموس این حرکت غیر اخلاقی و نابخردانه بود که حتی بسیاری از وابستگان رژیم هم انتقادات تندی نسبت به آن داشته و آن را جرقهای بر انبار باروت جامعه ایران معرفی کردهاند. این نوشتار در پی واکاوی مفهوم خودساخته «ارتجاع سرخ و سیاه» به عنوان محور اصلی این مقاله است. مفهومی که پیش از این نیز در چارچوب مکانیزم دفاعی «برچسب زنی به مخالف توانمند» از جانب شاه و رژیم تحت حکومتش اجرا شده بود.
روز شمار انقلاب- 35 روز تا...
مقاله توهین آمیز نسبت به امام خمینی (ره) و مخالفان انقلاب سفید شاه تحت عنوان «ایران و استعمار سرخ و سیاه» با نام مستعار احمد رشیدی مطلق در روزنامه اطلاعات به چاپ رسید(1356ش)•
درج مقاله توهين آميز نسبت به “امام خميني"(ره) در روزنامه اطلاعات توسط ساواك (1356ش)
رژيم پهلوي كه با ترفندهاي گوناگون از قبيل زندان و تبعيد نتوانسته بود از نفوذ امام خميني(ره) رهبر روحاني انقلاب مردمي ايران جلوگيري كند، با اقدامي ناپسند و ضد ديني، در هفدهم دي ماه 1356 مقالهاي توهينآميز عليه حضرت امام با نام جعلي رشيدي مطلق درج نمود. نويسنده اجير ساواك در اين مقاله با وقاحت كامل سعي كرده بود با اهانت به امام، به زعم خود شخصيت رهبر نهضت را بشكند و امام را به طرفداري از مالكين و شهرتطلبي و عامل استعمار بودن متهم نمايد. چاپ اين مقاله كه در آن، حضرت امام را سرسپرده شوروي و كمونيست معرفي كرده بود، با عكسالعمل شديد مردم و قيام خونين 19 دي مردم قم مواجه گرديد. انتشار اين مقاله، در سراسر ايران با عكسالعمل تند و خشم و نفرت عمومي مواجه گرديد و بلافاصله، درسها و جماعتها در حوزه علميه قم به عنوان اعتراض تعطيل شد. به تعبيري ديگر واكنش مردم نسبت به اين عمل ساواك به منزله آغاز قيام اصلي مردمي در براندازي رژيم پوسيده پهلوي بود.
تقویم تاریخ-توطئه استعماري كشف حجاب توسط "رضاخان پهلوي" (1314ش)
در پي توطئه استعمار در مبارزه با فرهنگ غني اسلام، عاملان استعمار در كشورهاي اسلامي، همزمان اقدام به اعمال مشابه ي نمودند.
“امان اللَّه خان” در افغانستان، “مصطفي كمال آتاتورك” در تركيه و “رضاخان پهلوي” در ايران مأموريت يافتند با مظاهر اسلام مخالفت و مبارزه كنند. استعمارگران دريافته بودند كه مستقيماً نم يتوانند مسأله كشف حجاب را مطرح كنند لذا بهتر ديدند ابتدا از تغيير لباس مردان شروع كنند زيرا اين كار دو نتيجه داشت. اول اين كه ذهن و روح جامعه را نسبت به تغييرات عمده كه جزء آداب و رسوم اجتماعي به شمار ميرفت آماده سازد، و دوم اين كه، نحوه عكس العمل اقشار مختلف مردم را بسنجد.
در اين راستا رضاشاه با مطرح كردن تغيير لباس و كلاه اروپايي (شاپو) و متحدالشكل كردن لباس مردان، اقدام به تغيير لباس اسلامي و كشف حجاب بانوان نمود. وي اين عمل شنيع را از خانواده خويش آغاز كرد و سپس به كل جامعه سرايت داد. نخستين گروهي كه به اين كاروان ضداسلامي پيوست، خانواده وزيران و دستاندركاران نظام استبدادي بودند. در نهايت علي رغم مخالفت هاي فراوان مردم مسلمان وعلما و نيز وقوع حادثه خونين مسجد گوهرشاد مشهد در اعتراض به كشف حجاب، رضاخان در هفدهم دي ماه 1314ش، در جشن فارغ التحصيلي دانشسراي مقدماتي دختران در تهران، قانون كشف حجاب زنان را به طور آشكار آغاز نمود و خود به اتفاق همسر و دخترانش كه بدون حجاب بودند در اين جشن شركت كرد.
مأموران رضاخان در راستاي اجراي اين قانون، شب و روز در كوچه ها و خيابانها گشت ميزدند و هر جا زنِ باحجابي را مييافتند با خشونت با او برخورد نموده، چادرش را برميداشتند و مردان را مجبور ميكردند تا زنهايشان را سر برهنه به خيابانها و مجالس ببرند. با اين همه، عده زيادي از زنان مسلمان، با به جان خريدن همه خطرات و تحقيرها، تا پايان حكومت رضاخان و پس از آن حاضر به ترك حجاب خود نشدند و با مقاومت، افتخار نسلهاي آينده شدند.
آرامش درونی یکی از رهاوردهای ازدواج مناسب و سالم است.
چکیده: در نگاه و اندیشه اسلامی، خانواده دارای چنان قداستی است که آن را محبوب ترین نهاد اجتماعی در نزد خدای متعال دانسته اند. در این نوشتار به برخی از اهداف و رهاوردهای تشکیل خانواده از نگاه حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی می پردازیم. با ما همراه باشید.
اهداف تشکیل خانواده
اهداف و رهاوردهای تشکیل خانواده
از نظر اسلام، دستگاه خلقت با هدفداری خاص خود، موجودات را به سوی کمالاتی سوق می دهد که استعدادش را در وجود آنها نهفته است ازدواج نیز سنگ بنای اولیه خانواده و عاملی اساسی در شکل گیری این نهاد بزرگ بوده و افزون بر این، وسیله ای برای حفظ دین و اعتقاد انسان و تکامل اوست. اهداف و رهاوردهای ازدواج از جهات چندگانه شایسته بررسی است که به برخی اشاره می شود.