از جمله دستاوردهاي 40 ساله انقلاب و جمهوري اسلامي؛ احيا، ترويج و گسترش نمازجمعه به منزله يکي از مهمترين جلوه هاي تحقق سياسي آيين هاي ديني است. برپايي نمازجمعه به عنوان يكي از نمادهاي سياسي اسلام يكي از دغدغه ­هاي اصلي حضرت امام پس از پيروزي انقلاب بود. از اين ­رو مرحوم آيت ­ا… طالقاني را در همان نخستين سال پيروزي انقلاب به امامت جمعه تهران منصوب فرمودند. همچنين در پيامي به ‏مناسبت عيد فطر سال ۱۳۵۸ شمسي و با فاصله اندكي از برگزاري اولين نمازجمعه تهران بار ديگر بر بعد سياسي نمازجمعه تاكيد فرمودند:

“… اسلام دين سياست است، ديني است كه در احكام آن سياست ‏به ‏وضوح  ديده مي‏ شود، … و در هر هفته يك اجتماع بزرگ از همه، در يك محل و نماز جمعه؛ كه مشتمل (بر) دو خطبه است، كه در آن خطبتين بايد مسائل روز، احتياجات كشور، احتياجات منطقه و جهات سياسي، جهات اجتماعي، جهات اقتصادي طرح بشود، و مردم مطلع بشوند بر اين مسائل. و در هر سال دو عيد، كه در آن دو عيد مجتمع بشوند و دو خطبه در آن عيد در آن نماز هست. در نماز عيد دو خطبه هست؛ كه آن دو خطبه هم بايد بعد از حمد و بعد از صلوات بر پيغمبر اكرم و ائمه - عليهم السلام - جهات سياسي، جهات اجتماعي، جهات اقتصادي، احتياجاتي كه كشور دارد، احتياجاتي كه منطقه دارد در آنها طرح بشود و خطبا مردم را آگاه كنند از مسائل".[1]

 مروري بر کارکردها و آثار و برکات نمازجمعه در طول 40 سال گذشته با برگزاري بيش از 2000 نماز جمعه در حدود شهرهای کشور؛ نشان دهنده اهميت و آثار فراوان روحي رواني معنوي اعتقادي آموزشي سياسي فرهنگي و حتي ارتباطي نمازجمعه به منزله گردهمايي هفتگي مردم و مسئولان يک شهر است. نقش سنگرهاي نماز جمعه در بسيج امکانات و اعزام رزمندگان در هشت سال دفاع مقدس از جمله نقاط پرافتخار و تاريخي سنگرهاي نماز جمعه در طول انقلاب است. نوشتار حاضر با هدف بازخواني اهميت اين نهاد مهم فرهنگي سياسي انقلاب اسلامي به بررسي دستاوردها، کارکردها، انتظارات؛ و ارائه راهکارهاي لازم براي تقويت و افزايش منزلت و جايگاه نمازجمعه پرداخته است.