مواضع روزهای اخیر دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا در دو موضوع مربوط به روابط این کشور با جمهوری اسلامی ایران، در صدر اخبار رسانه‌های بین‌المللی قرار گرفت.

دونالد ترامپ سرانجام پس از چند روز انتظار جهانی در مورد بیان مواضع جدید خود در مورد برجام، شب گذشته طی اظهاراتی در کاخ سفید با اعلام موضع جدید و خصمانه ایالات متحده آمریکا در مورد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، مدعی شد که ایران به برجام پای‌بند نبوده است و باید در توافق هسته‌ای با جمهوری اسلامی بازنگری شود.

ترامپ به صراحت مدعی شد که سپاه «یک گروه نظامی افراطی تروریستی» است که به ادعای وی «با دستور مستقیم رهبر ایران» از «رژیم مستبد بشار اسد» حمایت می‌کند.

رئیس‌جمهور اعلام کرد که هر نوع تحریم علیه مقامات، شخصیت‌ها، کادرهای سپاه و افراد مرتبط با این نهاد انقلابی- نظامی را در سطح بین‌الملل به اجرا درخواهد آورد.

دومین تهدید ترامپ متوجه برنامه موشکی جمهوری اسلامی ایران شد. رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرد که برنامه موشکی ایران را به شدت مورد تحریم قرار خواهد داد.

با این حال، سومین بخش سخنان ترامپ بسیار مورد توجه رسانه‌های جهانی قرار گرفت. ترامپ با ادعای این که ایران هرگز به برجام پای‌بند نبوده است و نیست و در آینده نیز نخواهد بود، از استفاده از ظرفیت مجلس نمایندگان آمریکا (کنگره) برای آنچه «بازنگری در برجام» نامید، خبر داد.

موضع‌گیری ترامپ پیام‌های بسیار صریحی برای جهان داشت:

1- برخی‌ها به دنبال این بودند که اعلام کنند که برجام ابتدای راهی است که به از میان رفتن شرایط پیشین در روابط موجود بین ایران و آمریکا خواهد انجامید. این جریان با زیرسوال‌بردن ارزش‌های انقلابی ملت ایران و نادیده گرفتن حوادث ناگوار گذشته در تاریخ ایران و آمریکا، بویژه کودتای ننگین 28 مرداد 1332، انقلاب اسلامی را دلیل اصلی بحران در روابط ایران و آمریکا می‌دانستند.

صحبت‌های اخیر ترامپ به خوبی نشان داد که این افراد تا چه حدی در شناخت نگرش‌ها و موضع‌گیری مقامات آمریکایی دچار اشتباه بوده‌اند و هستند.

2- اظهارات ترامپ بار دیگر عدم پای‌بندی آمریکا و دولت‌های غربی متحد این کشور به توافق‌های بین‌المللی با کشورهای مستقل نظیر ایران را به نمایش گذاشت. تجربه جنگ دوم جهانی و ترس متفقین از اتحاد ایران با دولت‌های متحدین (به فرماندهی رایش سوم آلمان)، که منجر به نقض بی‌طرفی ایران و اشغال نیمه جنوبی آن توسط بریتانیا و نیمه شمالی آن توسط شوروی همراه با حضور نظامیان آمریکایی شد، به خوبی نشان ‌می‌دهد که نباید هیچ توقعی نسبت به پای‌بندی آمریکا و متحدان این کشور به توافق‌های بین‌المللی با کشورهای مستقل داشت.

به همین دلیل رهبر معظم انقلاب اسلامی بارها پیش از مذاکرات هسته‌ای و پس از آن تأکید کردند که نسبت به مذاکرات خوش‌بین نیستم و به باقی‌ماندن آمریکا بر سر تعهدات خود به ایران نمی‌توان و نباید باور داشت.

3- ترامپ در حالی با شدیدترین کلمات، از گنجاندن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در لیست گروه‌های تروریستی تحت تحریم ایالات متحده خبر داد که طی روزهای اخیر و همزمان با نزدیک شدن به زمان این موضع‌گیری، رهبران و شخصیت‌های سیاسی در ایران و جهان نسبت به هر نوع حرکت خطرناک از سوی ترامپ علیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هشدار دادند.

این واکنش‌ها بویژه در ایران باعث ایجاد یک همگرایی بسیارگسترده در سطح ملی در حمایت از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شد. مهم‌ترین موضع‌گیری در این مورد را شخص دکتر حسن روحانی رئیس‌جمهور محترم از خود به نمایش گذاشت که به طور صریح اعلام کرد: «ملت ایران همواره در کنار سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خواهند ایستاد.»

در سطح بین‌المللی نیز هم‌اکنون کارشناسان به بررسی واکنش سرسختانه سپاه، که توسط سرلشکر جعفری فرمانده کل این نهاد انقلابی اعلام شد، مشغول هستند. رئیس‌جمهور آمریکا در حالی حرف از گنجاندن سپاه در لیست گروهک‌های تروریستی مورد تحریم و تعقیب این کشور می‌زند که تهدید پایگاه‌های نظامی ایالات متحده در شعاع 2 هزار کیلومتری مرزهای ایران، چیزی نیست که فرماندهان نظامی آمریکا بتوانند به راحتی در مورد آن تحلیل و نظر ارائه کنند.

باید دید که واکنش‌های ملی و بین‌المللی نسبت به اظهارات توهین‌آمیز رئیس‌جمهور آمریکا و ادعاهای فاقد اعتبار وی در چه سطح و با چه کیفیتی آشکار خواهد شد. این موضوعی است که حوادث روزهای آینده به خوبی آن را مشخص خواهد کرد.

منبع:خبرگزاری دفاع مقدس

امام خمینی رحمه‌الله‌علیه : «ما همه‌ی شعارهایمان را با عمل محک زده‌ایم» (۶۷/۱۲/۰۳).

گزیده بیانات مقام معظم رهبری مدظله العالی:

۱. «مرگ بر آمریکا» شعاری برگرفته از ذهنیت تاریخی ایرانی‌ها نسبت به رفتارهای استکباری حاکمیت آمریکا بوده که تاکنون استمرار هم داشته است. کاپیتالاسیون، شلیک به هواپیمای مسافربری، کودتای نوژه و… . و حتی «یکی از برکات همین مذاکرات اخیر این بود که دشمنی آمریکایی‌ها… با ایران و ایرانی، با اسلام و مسلمین آشکار شد.»(۹۲/۱۰/۱۹) در واقع «مرگ بر آمریکا را کسی به ملت ایران یاد نداد.»(۷۳/۰۸/۱۱) و این شعار، زبان حال و حرف دل ملت‌های مظلوم و مستضعف جهان بوده است.

۲. راستی اگر شعار مرگ بر آمریکا کارآمد نیست و اگر در عمل جواب نداده، پس چرا نظام سلطه به‌دنبال حذف یک شعار «بی‌اثر و بی‌عمل» است؟ آیا تقاضای حذف این شعار به اینکه «امروز در خیلی از کشورها صدای مرگ بر آمریکا بلند میشود» برنمی‌گردد؟ آیا هدف نظام سلطه این نیست که با تغییر ذهنیت مردمی که «شاخِ ابرقدرتىِ ابرقدرت‌ها» را شکسته‌اند، ملت‌های الهام‌ گرفته از حرکت ملت ایران را نسبت ادامه حرکت خود دچار تردید کنند؟ تجربه‌ی تسخیر لانه جاسوسی و حوادث مصر نشان داد که حتی «مبارزه‌ی با استبداد بدون مبارزه‌ی با آن قدرت خارجی‌ای که پشت سر دیکتاتور و مستبد قرار دارد، به جایی نمی‌رسید … همچنان‌که در بعضی از انقلاب‌های این چند سال اخیر ملاحظه کردیم»(۹۲/۱۱/۱۹). به‌همین دلیل است که جریان غرب‌گرای داخلی تلاش می‌کند تا با «بزک» آمریکا، ماهیت استکباری او را کمرنگ کند. این جریان، دو راهبرد اصلی را دنبال می‌کند: ۱. «تحریف اصول امام خمینی رحمه‌الله‌علیه»؛ تا با «تفسیر غلط از امام» شاخص را تغییر دهند.(۹۲/۰۴/۳۰)؛ ۲. مخدوش کردن اصل استکبارستیزی. اگر این جریان بتواند ذهنیت مردم را تغییر دهد؛ به تبع آن مرز بین جبهه حق و باطل کمرنگ می‌شود، آن وقت راه نفوذ آمریکا به بهترین شکل ممکن هموار خواهد شد.

 عده‌ای سعی نکنند چهره آمریکا را بزک کنند!
۳. اوباما ادعا کرده که با شعار مرگ بر آمریکا امنیت بیشتر برای ایران فراهم نمی‌شود. نگاهی گذرا به وضعیت کشورهایی در منطقه که مرگ بر آمریکا نگفته‌اند و نمی‌گویند و نیز کشورهایی که آمریکا برای برقراری امنیت به آنجا ورود کرده است، میزان توّهم اوباما را نشان می‌دهد. اتفاقا امنیت ایران حاصل عمل به شعار «مرگ بر آمریکا» است که با ایجاد عمق استراتژیک، خاکریز خود را تا مرزهای رژیم اشغالگر قدس رسانده است. بیش از سه دهه مقاومت و تلاش ایران در جهت دست‌یابی به دست برتر امنیتی در منطقه، نه تنها برای خود بلکه ملجأ امنیتی بسیاری از ملت‌های منطقه است که آمریکا به بهانه‌ی تأمین امنیت وارد کشور و زندگی‌شان شده است. استحکام خط مقاومت از استمرار «مرگ بر آمریکا» ی جمهوری اسلامی ایران است و «همه‌ی این گله‌ها و ناراحتی‌ها از این است که نفوذ ایران گسترده شده»(۹۴/۰۴/۲۰) است. به‌همین دلیل مسئولین نظام اسلامی باید توجه داشته باشند تا پدیده‌های اتفاقی، “دست دادن‌ها” و «اقدامات نابجا» یی از سوی آن‌ها صورت نگیرد که برخلاف سیاست‌های کلی نظام باشد یا سبب مخدوش شدن این تصویر موفق از مبارزه با استکبار شود و در خط مقاومت منطقه هم ایجاد تذبذب و دلسردی کند. آن‌ها نباید به‌جای نقطه‌های امیدبخش «دل را به نقطه‌هاى خیالى» بسپرند.(۹۳/۱۰/۱۷)

۴. اوباما گفت که شعار «مرگ بر آمریکا» برای شما شغل ایجاد نمی‌کند. وی جملات مشابهی را نیز در روزهای منتهی به نوروز ۹۲ درباره‌ی اقتصاد ایران بر زبان آورده بود. البته چند ماهی از این سخنان اوباما نگذشته بود که «اختلافات سیاسیون آمریکا بر سر مسائل مربوط به بودجه‌ی دولت‌شان موجب شد شانزده هفده روز دولت آمریکا تعطیل بشود، هشتصد هزار کارمند به مرخصی اجباری»(۹۲/۰۸/۱۲) بروند. امروز ۴۷ درصد جمعیت آمریکا با احتساب بدهی‌های خود، هیچ ثروتی ندارند (ثروت صفر!)؛ چهارصد خانواده‌ی ثروتمند آمریکا، مجموعا معادل ۶۲درصد جمعیتشان ثروت دارند و… حال چگونه رییس‌جمهور این‌چنین نظام اقتصادی که خود گرفتار است، مدعی می‌شود که اگر «مرگ بر آمریکا» نگویید، وضع اقتصادی‌تان بهتر می‌شود؟ اتفاقا ملت فهمیده است که مشکلات حوزه‌ی اقتصادی و معیشتی به این دلیل است که به‌طور کامل و قاطع «مرگ بر آمریکا» را عمل نکرده‌ایم. ما هنوز در این حوزه نتوانسته‌ایم وابستگی نظری و عملی به بیرون از مرزها را قطع کنیم. اگر همان بیست سال پیش آن هشدار را شنیده بودیم که «اقتصاد ما دچار این اشکال است که وابسته‌ی به نفت است و باید خودمان را از نفت جدا کنیم.» آن «آقایانِ به قول خودشان “تکنوکرات” لبخند انکار»(۹۲/۰۱/۰۱) نمی‌زدند و کمر همت می‌بستند و اقتصاد را از آن وابستگی نجات می‌دادند؛ امروز با این مشکلات اقتصادی روبه‌رو نبودیم. مشکلات اقتصادی ما برای گفتن «مرگ بر آمریکا» نیست بلکه برای عمل نکردن به آن است. آن “مرگ بر آمریکا"یی که نظام استبدادی شاهنشاهی را برانداخت و نظام سلطه را تحت تأثیر قرار داد، باید به ساختار و رفتار اقتصادی ما نیز جهت بدهد. کافیست یک‌بار دیگر رجوع کنیم به تجربه‌ی موفق «مرگ بر آمریکا».

منبع:شبکه تحلیلی نخبگان

بیانیه جامعه‌ی مدرسین حوزه‌ی علمیه قم در محکومیت سخنرانی ضد ایرانی رئیس جمهور آمریکا مورخ 1396/07/22

بسم الله الرحمن الرحیم

دور جدید گزافه گویی‌های رئیس جمهور بی منطق و گستاخ آمریکا در تشدید سیاست‌های خصمانه ضد ایرانی بار دیگر چهره ظالم و خبیث او را آشکارتر کرد.

دولت مستکبر آمریکا که مؤسس و حامی اکثر گروههای تروریستی وجنایتکار است در حالی ایران را به اقدامات بی‌ثبات کننده متهم می‌کند که رژیم های دست نشانده و دیکتاتور در پناه حمایتهای پیدا و پنهان آمریکا سالهاست پیشگام نقض حقوق بشر و ستمگری هستند.

اقدامات غیر مسئولانه آمریکا در حمایت از تروریست‌های داعشی و صهیونیست‌های غاصب، منطقه غرب آسیا را به منطقه‌ای پر آشوب تبدیل کرده است. جهان، امروز در آتش خشونتها و فتنه‌هایی می‌سوزد که هیزم آنها را حکومت آمریکا فراهم کرده است.

آمریکا به عنوان بزرگترین ناقض حقوق بشر و قوانین بین‌المللی، عدم تعهد خود به موافقنامه هسته‌ای را بار‌ها در عمل نشان داده است. اعلام عدم پایبندی ایران به برجام و تلاش برای افزایش تحریم‌های ظالمانه، غیر قابل اعتماد بودن این دولت بی‌مسئولیت را بر تمام جهانیان آشکار کرد.تحریف نام تاریخی خلیج فارس واستفاده از عناوین مجعول بیش از آنکه خدشه ای بر این نام باشکوه وارد کند اوج نادانی و حماقت گویندگانش را نشان می‌دهد.

ملت مجاهد ایران این حرفهای تکراری و اتهامات واهی را چون همیشه پوچ و بی‌ارزش می‌داند و مسیر ایستادگی خود در حمایت از مظلومان منطقه و مبارزه با رژیم‌های جبار را ادامه خواهد داد.

ایران اسلامی به خواست خداوند متعال و الطاف حضرت بقیه‌الله الاعظم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) و هدایت‌های رهبر معظم انقلاب حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای «مدظله‌العالی» و پاسداری رزمندگان سلحشور خود، سایه شوم گروههای تروریستی را از منطقه کم خواهد کرد و در راه دفاع از نظام اسلام، تجهیز و توانمند سازی در تمام عرصه‌های متعارف نظامی را حق خود می‌داند.

ملت مبارز و انقلابی ایران سیاستهای خباثت‌آلود استکبار در منطقه‌ را عمیقاً می‌شناسد و قاطعانه پاسخ خواهد داد. قدرت و موجودیت نیروهای مسلح به خصوص سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برای دفاع از کیان کشور که بر اساس مبانی اسلام و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به‌وجود آمده، ادامه خواهد یافت و هیچ جریانی حق یاوه گویی و اتهام‌زنی به این مجاهدان سرافراز را ندارد.

جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ضمن محکوم کردن سخنان تکراری و بی‌محتوای رئیس جمهور آمریکا از پاسخ قاطع مسئولین به این گستاخی‌ها تشکر می‌نماید و اعلام می‌دارد دولت دروغگو، فریبکار و بدعهد آمریکا در چشم مردم ایران و جهان دیگر جایگاه خود را از دست داده است و آمریکای امروز یک آمریکای منزوی است. موج گسترده بیداری ملت‌های مبارز، پرده تزویر و ستم این رژیم مستکبر را بیش از پیش کنار زده است و در باتلاقی که برای خودش ایجاد کرده، فرو خواهد رفت.

و السلام علیکم و رحمه الله و برکاته
محمد یزدی
رئیس شورای عالی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم

هر روشی آنگاه تأثیرگذار است که شرایط مخصوص آن شیوه مراعات شود. در شیوه تبشیر نیز مراعات شرایطی برای تأثیرگذاری لازم است:

۱. وجاهت مبشّر

تبشیر آنگاه اثرگذار است که از جانب شخص و جایگاه شناخته ‌شده و دارای مقام و منزلت والایی باشد؛ پس هر کسی نمی‌تواند مبشّر باشد. قرآن کریم می‌فرماید: [يُبَشِّرُهُم رَبُّهُم بِرَحمَةٍ مِنْهُ وَ رِضْوانٍ وَ جَنَّاتٍ لَهُم فيها نَعيمٌ مُقيم[[1]؛ «پروردگارشان به رحمت بی‌منتهای خود بشارت دهد، به مقام رضا و خشنودی خویش و به بهشتهایی که در آنجا آنها را نعمت جاودانی است.»

در این آیه کریمه، خداوند با آن مقام و منزلت، و پیامبران را نیز به عنوان مبشّر معرفی کرده است: ]وَ ما نُرْسِلُ الْمُرسَلينَ إِلاَّ مُبَشِّرينَ وَ مُنْذِرينَ[[2]؛ «پیامبران را جز برای بشارت و انذار نفرستادیم.»

۲. هماهنگی گفتار و رفتار مبشّر

سخن مبشّر آنگاه مؤثر است که رفتار و گفتار او هماهنگ باشد و به آنچه می‌گوید، تقیّد داشته باشد، پس اگر مبلّغ یا مربی به آنچه بشارت می‌دهد و دیگران را توصیه می‌کند، خود به آن عامل نباشد، اثر نخواهد گذاشت. وقتی اثر مطلوب را باید انتظار داشت که مبشّر عامل به سخنان خویش باشد.

در قرآن کریم می‌خوانیم: [یا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ مَا لَا تَفْعَلُونَ كَبُرَ مَقْتًا عِندَ اللَّهِ أَن تَقُولُوا مَا لَا تَفْعَلُونَ[[3]؛ «ای کسانی که ایمان آورده‌اید! چرا چیزی را می‌گویید که انجام نمی‌دهید؟ بزرگ است - از حیث خشم - نزد خداوند اینکه بگویید چیزی را که انجام نمی‌دهید.»

نفس خود اول برو در بند کن
وانگهی آهنگ وعظ و پند کن
 

۳. حقّانیت تبشیر

آن تبشیری تأثیرگذار است که حق و مطابق فرامین الهی باشد؛ وگرنه عمر بن سعد نیز به لشکریان خود بشارت می‌داد: «یا خیل الله! ارکبی و بالجنة ابشری؛[4] ای لشکریان خدا! سوار شوید و شما را به بهشت بشارت می‌دهم.»

امروز نیز طالبان، النصره، داعش، القاعده و… جانیان و قاتلان زن و بچه‌های مردم سوریه و عراق در عملیاتهای انتحاری، وعده بهشت و بشارت همنشینی با پیامبر(صلی الله علیه و آله) را می‌دهند که قطعاً جز بر افرادی که شستشوی مغزی شده‌اند، تأثیر نخواهد گذاشت. شاهدش، برگشت جهان اسلام از این گروه‌ها و وهابیت است.

به این گزارش توجه کنید:

یک روزنامه آذربایجانی اعلام کرد: ۱۱ هزار و ۷۰۰ نفر از ۱۲ هزار وهابی در بخش مشفق‌آباد منطقه قره‌داغ از توابع باکو، از وهابیت اعلام برائت کرده‌اند. «گوندم خبر» با اشاره به اینکه این روند در همه مناطق جمهوری آذربایجان مشاهده می‌شود، این آمار را نشانه تحولاتی دانست که از سه ماه پیش آغاز شده است.[5]

۴. توجه به تفاوتها

در بشارت باید به تفاوتهای سنی، مراتب عقلانی و امثال آن توجه شود. خدا در قرآن به عده‌ای بشارت بهشت و حور و قصور می‌دهد؛ ولی با جمعی از بشارت به «رضوان الله اکبر» سخن می‌گوید. برای جمعی از نماز به عنوان «ناهی عَنِ الْفَحْشاء»[6] و کمک گرفتن از نماز[7] سخن می‌گوید و برای جمع دیگری می‌گوید: ]أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِکری[.[8]

باید در منابر و کلاسها تشویقهایی را در نظر بگیریم که متناسب با افراد باشد. مثلاً کودکان را با وعده اردوی تفریحی، بزرگان را با وعده زیارت مشهد مقدس و امثال آن باید تشویق کرد.

۵. تناسب بشارت با عمل

دامنه تبشیر بسته به نوع عمل متفاوت است؛ زیرا اهمیت هر عمل و دشواری آن از دیگری متفاوت است. پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) فرمود: «اَفضَلُ الأَعمَالِ اَحمَزُهَا؛[9] برترین (و پر ثواب‏ترین) عمل، سخت‌ترین آنهاست.» برای عمل دشوارتر، خالص‌تر، بزرگ‌تر و… تشویق و بشارت متناسب آن را باید در نظر گرفت، چنان که متون دینی کاملاً به این امر توجه کرده‌اند.

قرآن می‌فرماید: [هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَ الَّذِينَ لَا يَعْلَمُون[[10]؛ «آیا آن کسانی که می‌دانند و کسانی که نمی‌دانند، مساوی هستند؟» و یا می‌فرماید: [أَمْ نَجْعَلُ الْمُتَّقِينَ كَالْفُجَّارِ[[11]؛ «آیا پروا‌پیشگان را همچون فاجران قرار می‌دهیم؟»

۶. ایمان فرد بشارت ‌داده شده

درجه ایمان در تأثیر بشارت و یا انذار کاملاً متفاوت است. ممکن است بشارتی بر گروهی تأثیر فراوان داشته باشد و بر گروه دیگر اصلاً تأثیرگذار نباشد. وقتی امام علی(علیه السلام) خطبه متقین را برای «همام» بیان فرمود: «فَصَعِقَ هَمَّامٌ صَعْقَةً كانَتْ نَفْسُهُ فِيها؛ (ناگهان) همام ناله‌ای زد و جان داد.» پس امیرمؤمنان(علیه السلام) فرمود: «اَمَا وَاللَّهِ لَقَد کُنتُ اَخافُهَا عَلَیهِ؛ سوگند به خدا! از این پیشامد بر او می‌ترسیدم.»

در بخش دیگری از همین خطبه درباره متقین می‏فرماید: «لَولا الاَجَلُ الذي كَتَبَ اَلله عليهم، لَم تَستَقِرَّ اَرواحَهُم في اجسادِهِم طَرفَه عَينٍ، شُوقَاً اِلي الثَّوابِ…؛ و اگر نبود مرگی که خدا بر آنان مقدر فرموده، روح آنان، حتی به اندازه بر هم زدن چشم در بدنها قرار نمی‌گرفت، از شوق دیدار بهشت (که خدا به آن بشارت داده است).»[12]

جمع‌بندی

یکی از شیوه‌های تربیت در اسلام «بشارت» است. بشارت، خبر دادن به عطایا و هدایایی است که انسان بعد از به دوش کشیدن تکالیف به آن می‌رسد. در اهمیت بشارت همین بس که خداوند، پیامبر خاتم(صلی الله علیه و آله)، قرآن کریم و پیامبران و اولیا به عنوان مبشّر معرفی شده‌اند.

تبشیر آثار فراوانی دارد، از جمله: ایجاد و تقویت انگیزه، امیدواری، اتمام حجت و… و صد البته تبشیر در صورتی تأثیرگذار است که مبشّر وجاهت و حقانیت داشته باشد، و رفتار و گفتارش هماهنگ و متوجه تفاوتها باشد و متناسب با عمل بشارت دهد.

____________________________________________________
پی نوشت ها:

.[1]  توبه/ ۲۱.
[2]. انعام/ ۴۸.
.[3]  صف/ ۱ – 3.
[4]. بحار الانوار، ج ۴۴، ص ۳۹۱.
.[5]  خبرنامه جامعة مدرسین حوزه علمیه قم، شماره ۱۲۰۹، ۲۱ فروردین ۱۳۹۳، ص ۵۶.
.[6]  عنکبوت/ ۴۵.
.[7]  بقره/ ۱۵۳.
.[8]  طه/ ۱۴.
.[9]  بحار الانوار، ج ۶۷، ص ۱۹۱.
.[10]  فاطر/ ۹.
[11]. ص/ ۲۸.
[12]. نهج ‌البلاغه، محمد دشتی، خطبه ۱۹۳، صص ۴۰۶ - ۴۰۲.

منبع : ماهنامه اطلاع رسانی، پژوهشی، آموزشی مبلغان، شماره 205.

روش تربیتی «تبشیر» همانند دیگر روشهای تربیتی دارای آثار و فواید متعددی است که در اینجا به برخی از آنها اشاره می‌شود:

۱.‌ ایجاد و تقویت انگیزه

امام علی(علیه السلام) می‌فرماید: «وَ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ(صلی الله علیه و آله)نَصِباً بِالصَّلَاةِ بَعْدَ التَّبْشِيرِ لَهُ بِالْجَنَّةِ لِقَوْلِ اللَّهِ سُبْحَانَهُ [وَ أْمُرْ أَهْلَكَ بِالصَّلاةِ وَ اصْطَبِرْ عَلَيْها[[1]فَكَانَ يَأْمُرُ بِهَا أَهْلَهُ وَ يَصْبِرُ عَلَيْهَا نَفْسَه‏؛[2] رسول خدا(صلی الله علیه و آله) پس از بشارت به بهشت، خود را در نماز خواندن به زحمت می‌انداخت (و انگیزه بیش‏تری پیدا کرده بود)؛ زیرا خداوند به او فرموده است: “خانواده خویش را به نماز فرمان ده و بر انجام آن شکیبا باش!"؛ پس پیامبر(صلی الله علیه و آله) پی‌درپی خانواده خود را به نماز فرمان می‌داد و خود نیز در انجام نماز شکیبا بود.»

امام سجاد(علیه السلام) می‏فرماید: «لَمَّا اشْتَدَّ الْأَمْرُ بِالْحُسَيْنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ(علیه السلام)نَظَرَ إِلَيْهِ مَنْ كَانَ مَعَهُ فَإِذَا هُوَ بِخِلَافِهِمْ لِأَنَّهُمْ كُلَّمَا اشْتَدَّ الْأَمْرُ تَغَيَّرَتْ أَلْوَانُهُمْ وَ ارْتَعَدَتْ فَرَائِصُهُمْ وَ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَ كَانَ الْحُسَيْنُ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِ وَ بَعْضُ مَنْ مَعَهُ مِنْ خَصَائِصِهِ تُشْرِقُ أَلْوَانُهُمْ وَ تَهْدَأُ جَوَارِحُهُمْ وَ تَسْكُنُ نُفُوسُهُمْ فَقَالَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ: انْظُرُوا لَا يُبَالِي بِالْمَوْتِ. فَقَالَ: لَهُمُ الْحُسَيْنُ(علیه السلام): صَبْراً بَنِي الْكِرَامِ؛ فَمَا الْمَوْتُ إِلَّا قَنْطَرَةٌ يَعْبُرُ بِكُمْ عَنِ الْبُؤْسِ وَ الضَّرَّاءِ إِلَى الْجِنَانِ الْوَاسِطَةِ وَ النَّعِيمِ الدَّائِمَةِ فَأَيُّكُمْ يَكْرَهُ أَنْ يَنْتَقِلَ مِنْ سِجْنٍ إِلَى قَصْرٍ؟ وَ مَا هُوَ لِأَعْدَائِكُمْ إِلَّا كَمَنْ يَنْتَقِلُ مِنْ قَصْرٍ إِلَى سِجْنٍ وَ عَذَابٍ! إِنَّ أَبِي حَدَّثَنِي عَنْ رَسُولِ اللَّهِ(صلی الله علیه و آله): أَنَّ الدُّنْيَا سِجْنُ الْمُؤْمِنِ وَ جَنَّةُ الْكَافِرِ وَ الْمَوْتُ جِسْرُ هَؤُلَاءِ إِلَى جِنَانِهِمْ وَ جِسْرُ هَؤُلَاءِ إِلَى جَحِيمِهِم؛[3] هنگامی که کار بر پدرم (در کربلا) سخت شد، کسانی که با او بودند به چهره او نگاه کردند و دیدند برعکس آنان، هر چه کار (جنگ) سخت‌تر می‌شود، آنها رنگشان تغییر می‌کند و بدنها و دلهایشان می‌لرزد؛ ولی پدرم و برخی از افراد که (واقعاً) با او بودند، از خواص، چهره‌هایشان نورانی و بدنهایشان آرام بود و دلهایشان آرامش داشت. برخی به برخی دیگر گفتند: به او (حسین) نگاه کنید! گویا از مرگ ترس ندارد. پدرم فرمود: صبر پیشه کنید، ای فرزندان کرامت و بزرگ‌زادگان! مرگ جز پلی که شما را از سختی‌ها و دشواری‌ها به سوی بهشت وسیع و نعمت دائمی برساند، نیست. پس کدام یک از شما از اینکه از زندان به قصر انتقال یابد، اکراه دارد؟ برعکس، دشمنان شما از قصر به زندان و عذاب انتقال می‌یابند.

پدرم از رسول خدا نقل کرده است که: دنیا زندان مؤمن و بهشت کافر است و مرگ، پل مؤمنان به سوی بهشت و برای کافران پلی به سوی جهنم است.»

بعد از این سخنان، تمام یاران آن حضرت روحیه مضاعفی گرفتند و برای استقامت، جنگیدند و برای شهادت‌طلبی انگیزه بالایی پیدا کردند.

۲. امیدواری

اثر مفید دیگر تبشیر «امیدواری» است، خصوصاً در لحظه‌هایی که یأس و ناامیدی بر انسان مستولی می‌شود، که هم برای دنیای انسان مفید است و هم برای آخرتش: ]قلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ[[4]؛ «[ای پیامبر!] بگو ای بندگان من که بر خود اسراف [و ستم] کرده‌اید! از رحمت خدا نومید نشوید که خدا همه گناهان را می‌آمرزد؛ زیرا او بسیار آمرزنده و مهربان است.»

این آیه از امیدوارکننده‌ترین آیات قرآن کریم است؛ چون گناهکاران با بشارت به غفران و عفو الهی امیدوار می‌شوند، مخصوصاً اگر این آیه در کنار آیه سوره فرقان ملاحظه شود، امیدواری گنهکاران صد چندان می‌شود:[إِلَّا مَن تَابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلًا صَالِحًا فَأُوْلَئِكَ يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّئَاتِهِمْ حَسَنَاتٍ وَ كَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِيمًا][5]؛ «مگر کسانی که توبه کنند و ایمان آورند و عمل صالح انجام دهند که خداوند سیئات آنان را به حسنات مبدل می‌کند و خداوند همواره آمرزنده و مهربان است.»

وقتی خداوند حضرت ابراهیم(علیه السلام) را به فرزنددار شدن بشارت داد، وی عرض کرد: [أَبَشَّرتُمُونِي عَلَى أَن مَّسَّنِیَ الْكِبَرُ فَبِمَ تُبَشِّرُونَ قَالُواْ بَشَّرنَاكَ بِالْحَقِّ فَلاَ تَكُنْ مِنَ الْقَانِطِينَ][6]؛ «گفت: آیا به من (چنین) بشارت می‌دهی، با اینکه پیر شده‌ام؟ با این حال به چه چیز بشارت می‌دهی؟ گفت: تو را به حق بشارت دادیم، بنابراین جزء مأیوسان مباش!» این بشارت به حضرت امید فراوان داد.

درباره یاری فرشتگان در جنگ بدر و موارد دیگر نیز در قرآن کریم می‌فرماید: [اَنِّی مُمِدُّكُم بِأَلْفٍ مِنَ الْمَلَائِكَةِ مُرْدِفِینَ وَ مَا جَعَلَهُ اللَّهُ إِلا بُشْرَی وَ لِتَطْمَئنَّ بِهِ قُلُوبُكُمْ وَ مَا النَّصرُ إِلَّا مِنْ عِندِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ عَزِیزٌ حَكِیم][7]؛ «من سپاهی منظم از هزار فرشته به یاری شما می‌فرستم و این یاری فرشتگان را خدا نفرستاد، مگر آنکه بشارت و مژده فتح باشد و تا دلهای شما را مطمئن سازد و بدانید که نصرت و پیروزی نیست، مگر از جانب خداوندی که صاحب عزّت و حکمت است.»

این آیه صراحت دارد که بشارت باعث آرامش دلها می‌شود.

امیرالمؤمنین(علیه السلام)فرمود: «تَمَسَّكُوا بِمَا أَمَرَكُمُ اللَّهُ بِهِ فَمَا بَيْنَ أَحَدِكُمْ وَ بَيْنَ أَنْ يَغْتَبِطَ وَ يَرَى مَا يُحِبُّ إِلَّا أَنْ يَحْضُرَهُ رَسُولُ اللَّهِ(علیه السلام)وَ ما عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ وَ أَبْقى‏ وَ تَأْتِيهِ الْبِشَارَةُ وَ اللَّهِ فَتَقَرَّ عَيْنُهُ وَ يُحِبَّ لِقَاءَ اللَّهِ؛[8] به آنچه خداوند امر نموده است، چنگ بزنید. میان هیچ ‌یک از شما و آنچه مورد غبطه است و دوستش می‌دارد، فاصله‌ای نیست، مگر آنکه حضرت رسول‌(صلی الله علیه و آله) در دم مرگ به نزد او بیاید و آنچه نزد خداوند است، بهتر و ماندگارتر است و بشارت از طرف خدای عزیز و جلیل است، پس چشمش روشن می‌شود و لقای خدا را دوست می‌دارد.»

۳. اتمام حجت

بشارت می‌تواند یکی از مواقع اتمام حجّت بر انسان باشد؛ چنانکه قرآن کریم می‌فرماید:

[يَا أَهْلَ الْكِتَابِ قَد جَاءكُم رَسُولُنَا يُبَيِّنُ لَكُم عَلَى فَترَةٍ مِنَ الرُّسُلِ أَن تَقُولُواْ مَا جَاءنَا مِن بَشِيرٍ وَ لاَ نَذِيرٍ فَقَد جَاءكُم بَشِيرٌ وَ نَذِيرٌ وَ اللهُ عَلَى كُلِّ شَيءٍ قَدِيرٌ[[9]؛ «ای اهل کتاب! رسول ما آمد تا برای شما حقایق دین را بیان کند، در روزگاری که پیغمبری نبود، تا نگویید به ما رسولی که بشارت و بیم به ثواب و عقاب دهد، نیامد (که ما هدایت یابیم)، پس آن رسول بشارت و بیم‌آور به سوی شما آمد و خدا بر هر چیز توانا خواهد بود.»

این آیۀ پیامبر(صلی الله علیه و آله) بشارت‌دهنده را عامل اتمام حجت دانسته است. در آیه دیگر می‌خوانیم: [رُسُلاً مُبَشِّرِينَ وَ مُنذِرِينَ لِئَلاّ يَكُونَ لِلنّاسِ عَلَى اللّه‏ِ حُجَّةٌ بَعدَ الرُّسُلِ وَ كانَ اللّه‏ُ عَزِيزاً حَكِيماً][10]؛ «پیامبرانی مژده‌دهنده و بیم‌دهنده تا از آن پس مردم را بر خدا حجتی نباشد و خدا پیروزمند و حکیم است.»

بنابراین، تا رشته وحی در میان بشر بوده، بشارت‌دهنده و انذارکننده نیز بوده است، تا مردم را به رحمت و پاداش الهی امیدوار سازند و از کیفرهای او بیم دهند تا بر آنها اتمام حجت شود و بهانه‌ای نداشته باشند.

____________________________________________________
پی نوشت ها:

[1]. طه/ ۱۳۲.
[2]. نهج ‌البلاغه، ترجمه محمد دشتی، انتشارات پارسایان، قم، چاپ دوم، ۱۳۷۹ش، خطبه ۱۹۹، ص ۴۲۰.
[3]. بحار الانوار، محمدباقر مجلسی، مؤسسه الوفاء، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق، ج ۶، ص ۱۵۴.
[4]. زمر/ ۵۳.
[5]. فرقان/ 70.
[6]. حجر/ 55.
[7]. انفال/ 8-9.
.[8]  بحار الانوار، ج ۶، صص ۱۵۳ و ۱۸۳؛ تحف ‌العقول، علی بن شعبه حرانی، انتشارات جامعه مدرسین، قم، چاپ اول، ۱۴۰۴ق، ص ۱۰۵.
.[9]مائده/ ۱۹.
.[10]نساء/ 165.

منبع : ماهنامه اطلاع رسانی، پژوهشی، آموزشی مبلغان، شماره 205.

مبنای تربیتی

از عواملی که در انجام عمل تأثیر فراوان و چشمگیری دارد، انگیزه (داعی) است. نقش و تأثیر انگیزه به حدّی است که می‌توان گفت بدون آن، انجام هر عملی غیرممکن یا بسیار دشوار خواهد بود؛ چنانکه گاهی انگیزه، امر غیرممکن و دشوار را ممکن و آسان می‌سازد.

امام علی(علیه السلام) می‌فرماید: «إِنَّ اللَّهَ أَوْحَى إِلَى مُوسَى(علیه السلام)مَنْ أَحَبَّ حَبِيباً أَنِسَ بِهِ وَ مَنْ أَنِسَ بِحَبِيبٍ صَدَّقَ قَوْلَهُ وَ رَضِیَ فِعْلَهُ وَ مَنْ وَثِقَ بِحَبِيبٍ اعْتَمَدَ عَلَيْهِ وَ مَنِ اشْتَاقَ إِلَى حَبِيبٍ جَدَّ فِي السَّيْرِ إِلَيْهِ؛[1] به راستی خداوند به موسی(علیه السلام) وحی فرمود: کسی که حبیبی را دوست بدارد، با او انس می‌گیرد و هر کس با محبوبش انس بگیرد، سخن او را تصدیق می‌کند و کار او را می‌پسندد و اگر کسی به حبیبش اطمینان داشته باشد، به او اعتماد می‌کند و مشتاق او می‌شود و کسی که مشتاق محبوبش باشد، برای رسیدن به او [در آشکار و نهان] تلاش می‌کند.»

یکی از مهم‌ترین تأثیرات تبشیر، ایجاد انگیزه قوی در طرف مقابل برای رسیدن به هدف و نتیجه است.

اصل تربیتی

تربیت عموماً و تربیت دینی خصوصاً، مستلزم تن دادن به تکالیف دینی است و این امر فی‌نفسه ممکن است رغبت و اشتیاق را از انسان ـ مگر اولیای الهی ـ  بگیرد؛ حال باید به طریقی سنگینی تکلیف را کاست تا قبول تکالیف میسّر شود. یکی از اموری که سنگینی انجام تکالیف را به اشتیاق و رغبت تبدیل می‌کند، تبشیر و تشویق است.

تعریف تبشیر

راغب اصفهانی در تعریف تبشیر می‌گوید: «اَبْشَرْتُ الرَّجُلَ وَ بَشَّرْتُهُ»[2] یعنی خبر خوشحال‌کننده دادم و صورتش بشاش و منبسط شد. راز مسئله در این است که وقتی انسان خوشحال می‌شود، خون در بدن او به جریان می‌افتد مانند جاری شدن آب در درخت؛ به همین جهت به خبر خوشحال‌کننده و نشاط‌آور «بشارت» می‌گویند.

 بنابراین، تبشیر به معنی بشارت دادن به عطایا و هدایایی است که پس از به دوش کشیدن تکالیف به فرد ارزانی می‏شود و مظهری از فضل و رحمت بی‌پایان الهی است.

جایگاه تبشیر

در منابع دینی بر اهمیت تبشیر بسیار تأکید شده است. قرآن کریم درباره اهمیت تبشیر نکات بسیار برجسته و کلیدی بیان نموده است که می‌تواند قابل توجه مربیان، مبلغان و… باشد.

الف) اهمیت مبشرّان

گاهی قرآن کریم برای بیان اهمیت تبشیر جایگاه والای مبشرّان و انواع آن را مورد توجه قرار می‌دهد. در این زمینه آیات متعددی وارد شده است، از جمله:

۱. خدای بشارت‌دهنده

در سوره توبه می‌خوانیم: [اَلَّذينَ امَنُوا وَهاجَرُوا وَجاهَدُوا فى سَبيلِ اللَّهِ بِاَمْوالِهِمْ وَاَنْفُسِهِمْ اَعْظَمُ دَرَجَةً عِنْدَاللَّهِ  أُوْلَئكَ هُمُ الْفَائزُونَ یُبَشِّرُهُمْ رَبُّهُمْ بِرَحْمَةٍ مِنْهُ وَ رِضْوانٍ وَ جَنَّاتٍ لَهُمْ فیها نَعیمٌ مُقیمٌ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا إِنَّ اللّهَ عِندَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ][3]؛ «کسانی که ایمان آوردند و هجرت کرده و با مال و جانشان در راه خدا جهاد کردند، مقامشان نزد خدا برتر است و آنان رستگارانند. پروردگارشان آنها را به رحمتی از ناحیه خود و خشنودی (خویش) و باغهای بهشتی بشارت می‌دهد که در آن نعمتهای پایدار دارند و جاودانه در آن باغها (و در میان نعمتها) خواهند بود؛ زیرا پاداش عظیم نزد خداوند است.»

در این آیه خداوند خود را مبشّر معرفی می‌کند که نشانه اهمیت تبشیر است و به بشارتهایی چون: رستگاری، رحمت الهی، خشنودی خداوند، باغهای بهشتی، نعمتهای پایدار و خلود در بهشت اشاره شده است.

۲. پیامبر مبشّر

قرآن می‏فرماید: [وَ مَا أَرْسَلْنَاكَ إِلاَّ مُبَشِّرًا وَ نَذِيرًا][4]؛ «(ای پیامبر) ما تو را جز به عنوان بشارت دهنده و انذار کننده نفرستادیم.»

۳. قرآن مبشّر

خداوند می‏فرماید: ]الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَنزَلَ عَلَي عَبْدِهِ الْكِتَابَ وَلَمْ يَجْعَل لَهُ عِوَجا قَيِّماً لِّيُنذِرَ بَأْساً شَدِيداً مِن لَّدُنْهُ وَ يُبَشِّرَ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْراً حَسَناً[[5]؛ «حمد مخصوص خدایی است که این کتاب (آسمانی) را بر بنده (برگزیده‌اش) نازل کرد و هیچ‌گونه کژی در آن قرار نداد، در حالی که ثابت و مستقیم و نگاهبان کتابهای (آسمانی) دیگر است تا (بدکاران را) از عذاب شدید او بترساند و مؤمنانی را که کارهای شایسته انجام می‌دهند بشارت دهد که پاداش نیکویی برای آنهاست.»

قرآن کریم در این آیه خود را که معجزه ماندگار الهی است، مبشّر برای مؤمنان معرفی می‌کند. علامه طباطبایی(ره) ذیل آن می‌نویسد: «چون کتاب و قرآن خودش مستقیم است و بر غیر خودش قیّم است، پس می‌تواند انذار و بشارت برای دیگران باشد.»[6]

ب) اهمیت تبشیر

بشارت و تبشیر چنان از اهمیت برخوردار است که قرآن کریم در آیات متعددی (بیش از ده آیه) هدف بعثت انبیا و پیامبر خاتم(صلی الله علیه و آله) را بشارت شمرده است، که در اینجا تنها به چند آیه اشاره می‌شود:

۱. درباره پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) می‌فرماید: [وَ مَا أَرْسَلْنَاكَ إِلاَّ مُبَشِّرًا وَ نَذِيرًا][7]؛ «ما تو را جز به عنوان بشارت‌دهنده و انذارکننده نفرستادیم.» در سوره اسرا آیه 105 نیز عین همین عبارت آمده است. 

در سوره احزاب می‌خوانیم: ]إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ شَاهِدًا وَ مُبَشِّرًا وَ نَذِيرًا[[8]؛ «[ای پیامبر!] ما تو را گواه فرستادیم و بشارت‌دهنده و انذارکننده.» عین همین عبارت در سوره فتح آیه هشتم نیز آمده است.

۲. درباره حضرت مسیح(علیه السلام) می‌خوانیم: [إِنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُم مُصَدِّقاً لِمَا بَيْنَ يَدَیَّ مِنَ التَّوْرَاةِ وَ مُبَشِّرَاً بِرَسُولٍ يَأْتِي مِن بَعدِي][9]؛ «من فرستاده خدا به سوی شمایم، در حالی که تصدیق‌کننده کتابی که قبل از من فرستاده شده (تورات) هستم و بشارت‌دهنده به رسولی که بعد از من می‌آید…»

۳. درباره تمام پیامبران می‏فرماید: ]وَ مَا نُرْسِلُ الْمُرْسَلِينَ إِلَّا مُبَشِّرِينَ وَ مُنْذِرِينَ[[10]؛ «ما پیامبران را جز (به عنوان) بشارت‌دهنده و بیم‌دهنده نمی‌فرستیم.» عین همین عبارت در سوره کهف آیه 56 نیز آمده است.

و در سوره نساء می‌خوانیم: [رسُلاً مُبَشِّرينَ وَ مُنْذِرينَ لِئَلاَّ يَکُونَ لِلنَّاسِ عَلَى اللَّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ][11]؛ «پیامبرانی که بشارت‌دهنده و بیم‌دهنده بودند تا بعد از آنان، حجتی برای مردم بر خدا باقی نماند.»

این آیات به خوبی نشان می‌دهند که یکی از مهم‌ترین اهداف بعثت پیامبران، تبشیر و بشارت بوده که نشانه اهمیت بالای آن است.

____________________________________________________
پی نوشت ها:

[1]. ارشاد القلوب، حسن بن ابی الحسن دیلمی، انتشارات شریف رضی، قم، چاپ اول، ۱۴۱۲ق، ص ۱۰۰.
[2]. المفردات فی غریب القرآن، ابوالقاسم حسین راغب اصفهانی، دفتر نشر الکتاب، تهران، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق، ص ۴۸ (با کمی تلخیص و ویرایش).
.[3]توبه/ ۲۰ - ۲۲.
[4]. فرقان/ 56.
[5]. کهف/ ۱ - ۲.
[6]. تفسیر المیزان، سید محمدحسین طباطبایی، ترجمه: سید محمدباقر موسوی همدانی، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش، ج ۱۳، ص ۳۳۰.
[7]. فرقان/ 56.
[8]. احزاب/ ۴۵.
.[9]صف/ ۶.
.[10]انعام/ ۴۸.
[11]. نساء/ ۱۶۵.

منبع : ماهنامه اطلاع رسانی، پژوهشی، آموزشی مبلغان، شماره 205.