هفتم ذی الحجه سالروز شهادت امام محمد باقر(ع) است که به همین مناسبت نوشتاری مختص کودکان و نوجوانان در شناخت این امام همام تقدیم حضور علاقه مندان می گردد.

 * شهادت پنجمين امام

يک هفته از آخرين ماهِ سال 57 قمري گذشته بود که يه خبر تلخ، همه رو ناراحت کرد؛ روز هفتم ذي‏حجه بود که مردم و ياران امام باقر عليه‏السلام متوجه شدند دشمنان، امام باقر عليه‏السلام رو مسموم کردن و ايشون رو به شهادت رسوندن. الآن، سال‏هاي ساله که از اون اتفاق مي‏گذره، ولي هر وقت که ياد اون مي‏افتيم، ناراحت مي‏شيم و براي احترام به امامان و نشون دادن علاقه‏مون به اونا، پيراهن‏هاي مشکي رو تن خودمون مي‏کنيم و در مراسمي که به ياد اونا برگزار مي‏شه، شرکت مي‏کنيم. اين روز پر از غم و اندوه رو به شما بچه‏هاي خوب و دوستاي امام باقر عليه‏السلام، تسليت مي‏گم.

* زندگي‏نامه

امام باقر عليه السلام، فرزندِ امام سجاد عليه ‏السلام است. نام مادر ايشون، «فاطمه» است که دختر امام حسن مجتبي عليه ‏السلام است. امام باقر عليه‏ السلام، در روز سوم ماه صفر، در شهر مدينه به دنيا اومد و چون در علم و دانش، از همه مردم زمان خودشون، داناتر بود و رازهاي بزرگ علمي و مسايل پيچيده دانش رو کشف مي‏ کرد، به ايشون لقب «باقرالعلوم»، يعني کسي که عِلما رو مي‏ شکافهِ، دادن. امام باقر عليه‏ السلام، در جريان کربلا حضور داشتن و سن مبارک ايشون، چهار سال بود.

 * اخلاق امام

امام باقر عليه ‏السلام، هميشه لباس تميز به تن مي‏کردن، به خودشون عطر مي‏زدن، آروم و آهسته راه مي‏رفتن، هيچ وقت عصباني نمي‏ شدن و با همه مردم، با احترام برخورد مي‏ کردند. يکي از ويژگي‏هاي خيلي خوب امام باقر عليه‏ السلام اين بود که هر وقت به دوستاش نزديک مي‏شد، با اونا دست مي‏داد و مي‏فرمود: اين کار، دلا رو به هم نزديک‏تر و مهربون‏تر مي‏کنه و دشمني‏ ها رو از بين مي‏بره. همين اخلاق خوب امام بود که باعث مي‏شد تا مردم ايشونُ دوست داشته باشن و حتي اين برخوردهاي با محبت و احترام باعث مي‏شد که خيلي از کسايي که با ايشون بد بودن به ايشون احترام بذارن و حتي با اون حضرت دوست بشن.

 * شهادت امام

هشام، خليفه و حاکم زمانِ امام باقر عليه ‏السلام، يکي از نزديکا و دوستاشو مامور کرد تا امام باقر عليه ‏السلام رو شهيد کُنِه، اون مرد بدکار هم حضرت باقر عليه ‏السلام را مسموم کرد و باعث شد تا امام، در سن 57 سالگي، شهيد بشه. قبر نوراني حضرت باقر عليه‏ السلام، در کشور عربستان و تو شهر مدينه و قبرستون بقيع قرار داره. هر سال، حاجياي زيادي در اين قبرستون، بر سر مزار چهار امام غريبي که اون‏جا دفن شدن، حاضر مي‏شن. امام حسن مجتبي عليه‏ السلام، امام سجاد عليه السلام، امام باقر عليه‏ السلام و امام صادق عليه‏ السلام، چهار امامي هستن که در کنار هم و در قبرستون بقيع قرار دارن.

ادامه »

امام محمد باقر (علیه السلام)
 کتاب «امام محمدباقر (ع)» كه عنوان «تألیف: شیخ عباس قمی» را بر جلد خود دارد، در واقع، بازچاپ «باب هفتم» اثر مشهور «منتهی‌الآمال» نوشته مرحوم حاج شيخ عباس قمي است.

در باره کتاب:

آقا شیخ عباس قمی در کتاب «منتهی‌الآمال» ــ که نوشته‌اي پژوهشی درباره‌ زندگی چهارده معصوم (ع) است ــ با افق دیدی روشن، بیانی بدون ابهام، نثری روان و زیبا و با کمک گرفتن از اشعار فارسي و عربي در معرفی معصومان (ع)، خواننده عالم و عامي را آگاهي‌هايي بسيار مي‌بخشد. کتاب «امام محمدباقر (ع)» که «باب هفتم» منتهي‌الآمال را در بر مي‌گيرد، به معرفی امام پنجم اختصاص دارد.

مطالب :

اين كتاب، در هفت فصل به موضوع‌هايی چون تولد، نام و کنیه، فضايل و مناقب و مکارم اخلاق، معجزات، کلمات حکمت‌آمیز، وفات، اولاد و حکایات منسوب به آن حضرت پرداخته است.
در آغاز فصل نخست كتاب، با عنوان «در بیان ولادت و اسم و کنیت آن حضرت است» چنین مي‌خوانيم: «بدان که ولادت با سعادت آن حضرت روز دوشنبه سوم صفر یا در غره‌ی رجب سال پنجاه و هفت در مدینه منوره واقع شد و آن حضرت در واقعه کربلا حضور داشت و در آن وقت چهار سال از سن مبارکش گذشته بود، والده ماجده‌اش حضرت فاطمه دختر امام حسن مجتبی علیه‌السلام بود …» (ص ۷)

درباره نام و لقب و كنيه آن حضرت نيز مي‌خوانيم: «اسم شریف آن حضرت محمد و کنیت آن جناب ابوجعفر و القاب شریفه‌اش باقر و شاکر و هادی است و مشهورترین لقبهای آن حضرت باقر است …» (ص ۹)

ادامه »

امام باقرعليه السلام :
مَن لَم يَجعَل لَهُ مِن نَفسِهِ واعِظاً فَإنَّ مَواعِظَ النّاسِ لَن تُغنِيَ عَنهُ شَيئاًٌ
كسي كه واعظي دروني نداشته باشد ، موعظه ‏هاي مردم سودي به او نمي‏ رساند
بحار الأنوار ، ج ۷۸ ، ص ۱۷۳ .

ما شِيَعَتُنا إلّا مَنِ اتَّقَي اللَّهَ و أطاعَهُ
شيعه ما ، تنها ، كسي است كه تقوا پيشه و مطيع خداوند باشد
تحف العقول ، ص ۲۹۵ .

سُدَّ سَبيلَ العُجبِ بِمَعرِفَةِ النَّفسِ
راه خود پسندي را با خودشناسي ببند
تحف العقول ، ص ۲۸۶ .

إنَّ مِن رَوحِ اللَّهِ ثَلاثَةً : التَّهَجُّدَ بِاللَّيلِ و إفطارَ الصّائمِ و لِقاءَ الإخوانِ
سه چيز نشانه رحمت خدا است: عبادت شبانه ، افطار دادن به روزه‏دار ، ديدار با برادران
الأمالي ، طوسي ، ص ۱۷۲ .

رَبِّ أَصلِح لِي جَماعَةَ إخوَتي و أخواتي و مُحِبِّيَّ ، فَإنَّ صَلاحَهُم صَلاحِي
خدايا! همه برادران و خواهرانم و دوستدارانم را اصلاح فرما ، كه صلاح ايشان صلاح من است
قرب الإسناد ، ص ۱۸ .

تَزَيَّنْ لِلّهِ بِالصِّدقِ فِي الأعمالِ
با راست كرداري ، خود را براي خداوند بياراي
بحار الأنوار ، ج ۷۸ ، ص ۱۶۴ .

إنَّ حَديثَنا يُحيِي القُلُوبَ
سخن ما دل‏ها را زنده می‌‏كند
بحار الأنوار ، ج ۲ ، ص ۱۵۵ .

مَن كانَ ظاهِرُهُ أرجَحَ مِن باطِنِهِ خَفَّ ميزانُهُ
هر كس ظاهرش بهتر از باطنش باشد ، ترازويش سبك آيد
مشكاة الأنوار ، ص ۵۵۴ .

اُطلُب بَقاءَ العِزِّ بِإماتَةِ الطَّمَعِ
پايداري عزّت را با ميراندن طمع بجوي
تحف العقول ، ص ۲۸۶ .

إنَّ أشَدَّ النّاسِ حَسرَةً يَومَ القِيامَةِ عَبدٌ وَصَفَ عَدلاً ثُمَّ خالَفَهُ إلي غَيرِهِ
حسرت‏مندترين مردم در روز قيامت ، بنده‏اي است كه سخن از عدالت گويد و با ديگران خلاف آن عمل كند
بحار الأنوار ، ج ۷۸ ، ص ۱۷۹ .

الصَّلاةُ تَثبيتٌ لِلإخلاصِ تَنزيهٌ عَنِ الِكبرِ
نماز موجب استواري اخلاص و دوري از كبر است
الأمالي ، طوسي ، ص ۲۹۶ .

جمله‌ای را از امیرالمؤمنین علیه‌الصّلاةوالسّلام مطرح می‌کنم که به وصیّت آن بزرگوار به اولاد و بازماندگانشان مربوط است و آن گونه که خود ایشان - بنا به نقل نهج‌البلاغه - در آن نوشته مرقوم کرده‌اند، مخاطب این وصیّت، همه‌ی کسانی هستند که این نامه و این وصیّت به آنها می‌رسد؛ یعنی ما هم مخاطب کلمات امیرالمؤمنین علیه‌الصّلاةوالسّلام هستیم. این همان وصیّت معروف است که بعد از یکی دو سطر می‌فرمایند: «اوصیکما و جمیع ولدی و اهلی و من بلغه کتابی بتقوی اللَّه و نظم امرکم و صلاح ذات بینکم».

(۱) تقریباً بیست مطلب در این وصیّت ذکر شده است. بدیهی است وصیّت یک انسان بزرگ، آن هم وقتی که در آخرین ساعات عمر او این وصیت نوشته می‌شود، شامل حسّاسترین مطالب به نظر اوست. امیرالمؤمنین علیه‌الصّلاةوالسّلام این وصیت را بعد از ضربت ابن‌ملجم نوشته‌اند؛ «لمّا ضربه ابن ملجم». تقریباً بیست مطلبی که در این وصیت آمده، مهم است. مطالب، درباره‌ی دنیاطلبی، قرآن، حج، جهاد، یتیمان،همسایگان و… است. دو مطلب از تقریباً بیست مطلب را انتخاب کرده‌ام تا امروز عرض کنم: یکی «نظم امرکم» و دوم «صلاح ذات بینکم»؛ یعنی ایجاد الفت میان برادران. از این‌جا می‌شود فهمید که این دو مطلب جزو مطالب بسیار مهم در نظر امیرالمؤمنین علیه‌الصّلاةوالسّلام است.

ادامه »

فشار قبر بعد از مرگ، یکی از حقایقی است که در روایات زیادی به آن اشاره شده است. اما سئوال این است که فشار قبر چیست و به چه شکلی بر انسان وارد می شود. در پاسخ به این سئوال ابتدا بخشى از كتاب آيت الله شجاعى از شاگردان برجسته علامه طباطبايى را مى آوريم:

«عالم برزخ در عين آنكه باطن عالم ماده و محيط بر آن است ولى داراى احكام، آثار و معيارهايى غير از احكام و آثار نظام دنيوى است. از اين رو، انسان با ورود به عالم برزخ با نظام و معيارهاى جديد و ناشناخته اى مواجه مى شود. انسانى كه در زندگى دنيوى موفق به تجريد و انقطاع نشده و اسير دنيا و تعلقات آن است با داخل شدن به برزخ و مواجه شدن با آن احكام و آثار نه تنها با يك نظام ناشناخته روبرو شده بلكه با از دست دادن مأنوس هاى دنيوى، در وحشت مى افتد و با فقدان آنچه كه او با آنها مأنوس بوده و تنهايى خود را با آنها جبران كرده و هستى و بقاى خود را با آنها و در آنها مى ديد، در فشار قرار مى گيرد،

فشار ى كه توصيف كردنى نيست، وضعيتى معلق توأم با وحشت و غربت، گويى در معرض خطر قرار گرفته و مثل اينكه خود را ندارد و در حال از دست دادن خويش است. اين وضعيت و حالات در بدو ورود دست به دست هم داده و دهشت، وحشت، سختى و فشار به خصوصى را براى انسان پيش مى آورد.

ادامه »