طبق آیات قرآن برخی از انسان‌ها مشمول صلوات الهی می‌شوند؛ البته به گفته مفسران، صلوات الهی لفظ نيست، زيرا گفتار خدای سبحان همان فعل و نورانيت است كه انسان در درون خود احساس می‌‌كند.
 
در روایات ویژگی‌هایی برای قرآن کریم ذکر شده است که می‌توانیم آنها را کارکرد این کتاب آسمانی در زندگی‌ بدانیم؛ از جمله آنها این سخن امیرالمؤمنین(ع) است که فرمودند: همراهی با قرآن می‌تواند از تاریکی انسان بکاهد و یا بر هدایت او بیفزاید. شفاء، رحمت، بهار قلب‌، دواء و نور از دیگر ویژگی‌های این کلام است.

ایکنای خوزستان، در سلسله یادداشت‌هایی با عنوان «یک نکته از قرآن» با بهره گیری از سخنان اهل بیت(ع)، علما و تفاسیر تلاش می‌کند این ویژگی‌ها و به عبارتی کارکردها را به اختصار تبیین کند.  

آیه ۱۵۷ سوره مبارکه بقره از یک حقیقت زیبا درباره انسان‌های صبور در زندگی خبر می‌دهد و آن این است که این گروه مشمول صلوات الهی می‌شوند: «أُولَئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَوَاتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَرَحْمَةٌ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ»: (درودهای خدا و لطفش همیشه شامل حالشان می‌شود و همین‌ها هدایت‌یافته واقعی‌اند). اما صلوات الهی به چه معنا است؟

کلمه «صلوه» در کتاب‌های لغت به توجه و انعطاف معنی شده است و در تفسیر المیزان گفته شده معنی صلوات از خدا رحمت و از ملائكه استغفار و از مردم دعا است.

به گفته آیت‌الله جوادی آملی، صلوات الهی لفظ نيست، زيرا گفتار خدای سبحان همان فعل اوست و فعل خداوند همان قولِ نافذ اوست. به گفته این مفسر، نورانيت، روشنی و صفايی كه انسان در درون خود احساس می‌‌كند از آثار صلوات الهی و از بركات آن است و انسان بر اثر همين نورانيت به اطاعت فرمان خداوند علاقه‌مند و از گناه منزجر، از جهنم هراسناك، به بهشت مشتاق، از صميم دل دوستدار مواليان الهی و اهل‌بيت نبوت(ع) می‌شود.

صلوات الهی گرايش و انعطاف و تجلی نام مباركِ حَنّان را به همراه دارد، زيرا رأفت و انعطاف در معنای صلات نهادينه شده است. به طور خلاصه وقتی کلمه «صلاة» با حرف «علی» به كار رود به معنای تحيت نيكوست و تحيت خدای منان نسبت به صابران همان احسان و لطف عملی اوست كه موجب توفيقات بيشتر و نورانيت باطن آنان می‌شود.

یک نکته جالب در توضیح مفسران این است که صلوات می‌تواند درجات مختلف داشته باشد. آیت‌الله جوادی آملی توضیح می‌دهد که رسول اكرم‏(ص) بر اثر صلوات ويژه الهی، به درجه‌ای می‌رسند که خود منشأ صلوات شدند و از ناحيه مقدس آن حضرت صلوات بهره ديگران می‌شود و نقل شده است که رسول اكرم‏(ص) نسبت به برخی صلوات فرستاده‌اند.

صلوات، از ناحيه خدای سبحان كرامت و براي نورانی كردن انسان است: «هو الذي يصلّي عليكم وملَائكته ليخرجكم من الظّلَمات إلي النّور» (احزاب، ۴۳) اين صلوات، نسبت به اوليای الهی دفع و منع هجوم ظلمت به ساحت ايشان، و نسبت به ديگران رفع و زدودن تيرگی موجود است، بنابراين، صابران نيز كه خداوند صلوات و كرامت‌های فراوان بر آنان نازل می‌كند، نورانی يا نورانی‌تر خواهند شد.

منابع: 

ترجمه قرآن علی ملکی

المیزان فی تفسیر القرآن، علامه طباطبایی

تسنیم، آیت‌الله جوادی آملی