گاهی برای معنا شدن معنا و مفهوم یک روایت صدها سال باید سپری گردد. آن روز که امام حسن عسکری (ع) فرمود: از نشانه های مومن 5 چیز است؛ و یکی از آن ها زیارت اربعین امام حسین(ع)، شاید کمتر کسی فکر می کرد عمق معنای این روایت این گونه باشد که امروز متجلی گردیده است. سال ها می گذرد و قرن ها می آید و اندک اندک زیارت اربعین اباعبدالله(ع) معنا و مفهوم خودش را به جهان می نمایاند. این اجتماع بزرگ بشری، کم کم تبدیل می شود به اَبَراجتماعی که تاکنون از زمان خلقت حضرت آدم(ع) سابقه نداشته است.

رازی که در ورای این حرکت بزرگ نهفته است؛ اما شاید حقیقتی عالی تر باشد. پیوند میان توحید و نبوت و امامت در اربعین حسینی. آری اجتماع بزرگ اربعین نه تنها متعلق به شیعه می شود؛ بلکه کم کم ندای جهانی امام حسین(ع) را می شناساند. یکی از اساتید می فرمود من سال ها برایم سوال بود؛ چرا امام زمان(عج) در معرفی خودشان در کنار مکه می فرمایند: اَلا یا اَهلَ العالَم اِنَّ جَدیَّ الحُسَین… می فرمود من معنای مخاطب قرار دادن مردم جهان توسط امام زمان(عج) را نمی فهمم و اینکه امام حسین(ع) را برای معرفی خویش به کار می برند. این یعنی حسین(ع) را قبل از ظهور همه عالم می شناسند. شاید اربعین مقدمه آن شناخت بزرگ باشد.

اربعین پیوند امت و توحید

اما اربعین پیوند امت و توحید است. زائر امام حسین (ع)، زائر خدای متعال است. من زاره کمن زاره الله فی عرشه. هر کس او را زیارت کند گویی خدا را در عرش زیارت کرده است. حسین(ع) کسی بود که با قدم در مسیر عاشورا همه ارکان های توحیدی و عبادی را به رخ کشید. زائر اربعین همه ساله می آید تا این جانفشانی ارباب را در راه اعتلای توحید بازنمایی کند. این گونه می شود که زائر امام نه تنها از شیعیان، نه تنها اهل تسنن، بلکه مسیحی و یهودی و زردشتی و سایرین، شیفته نمایش اقتدار اربعینی می شوند و می آیند در این مسیرِ ساده بدون منظره گردشگری، پا می گذارند.

آری زائر حسین(ع) زائر خداست آن گونه که در کلام فرزندش حضرت صادق (ع) متجلی می گردد: صفوان جمّال می گوید: وقتى حضرت صادق (ع) به حيره تشريف آوردند به من فرمودند: آيا مايل به زيارت قبر حسين (ع) هستى؟

عرض كردم: فدايت شوم آيا قبر آن حضرت را زيارت مى‏كنى؟(یعنی آیا معصوم هم به زیارت معصوم می رود؟)

حضرت فرمودند: چگونه آن را زيارت نكنم و حال آنكه خداوند متعال در هر شب جمعه با فرشتگان و انبياء و اوصياء به زمين هبوط كرده و او را زيارت مى‏كنند. (البته علامه مجلسی می فرماید: منظور از هبوط خدا یعنی نزول رحمت بر زوار امام حسین (ع).) سپس صفوان عرض كرد: فدايت شوم پس، هر شب جمعه قبر آن حضرت را زيارت كرده تا بدين وسيله زيارت پروردگار را نيز كرده باشيم؟ حضرت فرمودند: بلى، اى صفوان ملازم اين باش برايت زيارت قبر حسين (ع) را مى‏نويسند و اين تفضيلى است و اين تفضيلى است (يعنى زيارت قبر حسين (ع) اين فضيلت را دارد كه در آن زيارت پروردگار نيز مى‏باشد).(1)

اربعین پیوند امت و نبوت

پیاده روی اربعین ارتباطی ناگسستنی با نبوت دارد. زائر به زیارت نوه پیامبر می رود. زائر، لبیک به ندای آزادی خواهی، حق طلبی، عدالت، مبارزه با ستمِ امام حسین(ع) می دهد. همان حسینی که از رسول خداست. فرمود حُسَینٌ مِنِّی وَ اَنَا مِن حُسَین. همه چیز من حسین و من همه چیز حسینم. زائر اربعین زائر رسول اعظم (ص) نیز هست. آن ها ملازم همدیگر هستند. با نوشی از قدح روح افزای کلام آل محمد(ص) در می یابیم رسول خدا(ص) نیز زائر حسین(ص) است. چرا که ایشان نیز به همراه سایر فرشتگان و انبیاء و سایر ائمه(ع)، به زیارت قبر حسین (ع) می رود. پس زائر امام زائر جدش نیز خواهد بود.

اربعین پیوند امت و امامت

1400 سال قبل وقتی امام سجاد(ع) کاروان اسارت برده شده ی آل حسین(ع) را به کربلا بازگرداند، نمایش پیاده روی اربعین را آغاز کرد. این نمایش به پیروی از امام سجاد (ع) همه ساله تکرار می شود. زائر پیاده روی بیعتی دوباره با امام خویش می بندد و می گوید کنار قدم های سجاد(ع) سوی نینوا رهسپاریم. زائرِ حضرت، خود را در آغوش امام می بیند. وقتی امام دستور می دهد که به زیارت جدم حسین(ع) بروید هر گونه که شده، حتی اگر خطر جانی برایتان داشت، راهپیمایی اربعین پاسخی به دعوت و امر اوست. زائر به امام حسین(ع) این چنین لبیک می گوید: ای اباعبدالله (ِ إِنْ كَانَ لَمْ يُجِبْكَ بَدَنِي فَقَدْ أَجَابَكَ قَلْبِي وَ شَعْرِي وَ بَشَرِي وَ رَأْيِي وَ هَوَايَ عَلَى التَّسْلِيم‏) اگر من آن روز نبودم به ندای تو پاسخ دهم اما امروز با قلبم و مویم و پوستم و نظرم و خواهشم تو را جواب می دهم.(2)

ای حسین(ع) کاش من هم کنار تو بودم و از فوز شهادت در رکاب تو باز نمی ماندم. یا صاحب الزمان ای صاحب عزای جد غریبت! من به تو لبیک می گویم و آماده ام در ارتش میلیونی تو برای فتح قلعه های ظلم و ستم، سربازی کنم./

پی نوشت

    کامل الزیارات  113
    همان             218

 منبع خبرگزاری رسمی حوزه