علامه عارف حسن زاده آملی دامت بركاته در ضمن درس می فرمود: «بهشت را به بها نمی دهند بلکه به بهانه می دهند»؛ این سخن نیز درست است، زیرا مراد ایشان این است که تمام اعمال و کارهای نیکی که ما انجام می دهیم تازه بهانه برای بهشت رفتن است و بهانه می شود که انسان از خداوند توقع کند او را به بهشت ببرد

 - سؤال

منظور از این که “بهشت را به بها می دهند، نه به بهانه” چیست؟

 - پاسخ

این سخن ریشه در روایات دارد و در جای خود سخن خوبی است و از جمله کلامی از امیرمؤمنان ـ علیه السّلام ـ رسیده که فرمود: «لا تکن ممن یرجو الاخرة بغیر العمل»[۱] یعنی همانند کسی مباش که بی آن که کاری کرده باشد به آخرت امید می بندد.

 از کلام حضرت معلوم می شود که برای تحصیل و بدست آوردن آخرت که مراد همان نعمت های بهشتی است باید کار و تلاش کرد و با انجام اعمال صالح بهشت را بدست آورد.

پس مراد از آن جمله این است که انسان نباید تنها به صِرف ادعای مسلمانی و ایمان توقع داشته باشد که بهشت نصیب او بشود بلکه برای رفتن به بهشت و به دست آوردن نعمت های گوناگون آن باید بهایش را پرداخت کند.

 در این جا به عنوان نمونه به چند دستور دینی درباره بهای بهشت اشاره می شود:

۱. از امام صادق ـ علیه السّلام ـ رسیده که فرمود: (قول لا اله الّا الله ثمن الجنة) [۲] یعنی گفتن کلمه توحید (جمله یاد شده) بهای بهشت است. مراد آن است که کسی می خواهد بهشت نصیبش شود باید بهای آن را بپردازد و اولین بهای بهشت پذیرش توحید است.

 ۲. در قرآن کریم آیات فراوانی درباره این مسئله وجود دارد که بهشت در برابر عمل صالح که در واقع بهای بهشت است داده می شود از جمله فرمود: «إِنَّ اللَّهَ اشْتَری مِنَ الْمُؤْمِنِینَ أَنْفُسَهُمْ وَ أَمْوالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ»[۳] یعنی در حقیقت خدا از مؤمنان جان و مال شان را به بهای این که بهشت برای آنان باشد، خریده است.

از این آیه نیز بدست می آید که بهشت بدون بها به کسی داده نمی شودو هیچ کس نباید تصور کند که به صِرف بهانه سازی و ادعای ایمان بهشت نصیب او بشود.

ادامه »

از شبهاتي كه در شبكه‌هاي اجتماعي درباره احكام ضمانتي اسلام دست به دست مي‌شود، اين است كه اصلا چرا بايد بسياري از احكام در اسلام ما به ازاي مالي داشته باشد؟ آيا سرمايه داران مي‌توانند هركاري بكنند و در پایان با خرج كردن مبالغي از عذاب خدا رهايي پيدا كنند؟!

يكي از ترفندهاي هجمه به يك تفكر، هجمه به احكام و فرعيات برآمده از آن تفكر و ايدئولوژي است. اين روش شايد از هجمه به اصول اعتقادي يك تفكر مؤثرتر باشد. در روش هجمه به اصول معمولا مشكلات و موانع زيادي وجود دارد كه اصلي‌ترين آن‌ها هراسي است كه مؤمنينِ به يك اعتقاد از خدشه به آن مباني دارند؛ چرا كه معمولا اصول اعتقادي با گوشت و خون افراد عجين است و اين اصول از طرف ساير معتقدان به يك تفكر به گونه‌اي حفاظت مي‌شود كه تقابل با آن تبعات سنگيني دارد و حتي ممكن است به قيمت جان افراد تمام شود.

بديهي است كه چنين تقابلي نياز به جسارت و نيرويي مضاعف دارد كه در كمتر كسي يافت مي‌شود؛ به عنوان مثال به سادگي نمي‌توان به يك مسلمان آباء و اجدادي گفت كه وحدانيت خدا و يا حقانيت قرآن را منكر شود؛ چرا كه تبعات آن بسيار زياد و سنگين است و جز افراد اندكي جسارت قبول آن را ندارند و افراد ترجيح مي‌دهند تا اگر شبهه‌اي هم در وادي اصول اعتقادي دارند آن را مخفي كرده و يا در بهترين حالت به عنوان سوال مطرح نمايند.

ادامه »

حضرت آیت الله العظمی امام خامنه ای مدظله العالی رهبرمعظم انقلاب، به استفتائاتی پیرامون «احکام تحصیل» پاسخ گفتند که تقدیم حضور علاقمندان می گردد.

* احکام تحصیل

 - سستی و تنبلی

س۲. سستی و تنبلی در تحصیل علم و تلف کردن وقت چه حکمی دارد؟ آیا حرام است؟

ج. تضییع وقت به بطالت و بیکاری دارای اشکال است و دانشجو تا وقتی که از مزایای مخصوص دانشجویی استفاده می ‌کند باید از برنامه ‌های درسی مخصوص دانشجویان متابعت کند و الا استفاده از آن مزایا از قبیل شهریه و کمک هزینه و غیره برای او جایز نیست.

- تدریس مباحث ربا

س۳. در خلال بعضی از دروس دانشکده اقتصاد، استاد به بحث در مورد بعضی از مسائل مربوط به قرض ربوی و مقایسه راه‌های تحصیل ربا در تجارت و صنعت و غیر آن می ‌پردازد، تدریس این درس و اجرت گرفتن در برابر آن چه حکمی دارد؟

ج. مجرّد تدریس و بررسیِ مسائل قرض ربوی، حرام نیست.

 - تحصیل فلسفه

س۴. آیا تدریس و تحصیل فلسفه در حوزه ‌های علمیه دینیّه جایز است؟

ج. یادگیری و تحصیل فلسفه برای کسی که اطمینان دارد که باعث تزلزل در اعتقادات دینی ‌اش نمی ‌شود اشکال ندارد و بلکه در بعضی از موارد واجب است.

- مطالعه کتب ضاله

س۵. آگاه شدن از کتاب‌های گمراه کننده و کتاب‌های ادیان دیگر برای شناخت دین و عقاید آن‌ها به قصد افزایش معرفت و اطلاعات چه حکمی دارد؟

ج. حکم به جواز خواندن این کتب فقط به‌خاطر شناخت و افزایش اطلاعات، مشکل است، البته خواندن آن‌ها برای کسی که قدرت شناخت و تشخیص مطالب باطل را دارد به قصد ابطال و ردّ آن‌ها جایز است به شرطی که به خود مطمئن باشد که از حق منحرف نمی ‌شود.

- تنبیه

س۷. معلّمی دانش آموزی را در کلاس در برابر دانش ‌آموزان دیگر به شدّت تنبیه کرده است آیا آن دانش ‌آموز حق مقابله به مثل را دارد یا خیر؟

ج. دانش ‌آموز حق مقابله و پاسخگویی به‌گونه‌ ای که شایسته مقام استاد و معلّم نباشد ندارد و براو واجب است که حرمت معلم را حفظ نموده و نظم کلاس را رعایت کند و می ‌تواند از راه‌های قانونی اقدام نماید، همان‌گونه که بر معلّم هم واجب است احترام دانش‌ آموز را در برابر همکلاسی‌هایش حفظ کرده و آداب تعلیم اسلامی را رعایت نماید.

 - نهی از منکر دانشجویان

س۸. آیا جایز است دانشجویان یکی از مراکز آموزشی گزارش‌هایی از منکراتی را که مشاهده می ‌کنند به مسئولین فرهنگی ارائه دهند تا از ارتکاب آن‌ها جلوگیری شود؟

ج. اگر گزارش‌ها راجع به امور علنی باشد و عنوان تجسّس و غیبت بر آن‌ها صدق نکند، اشکال ندارد و بلکه در صورتی که جزء مقدمات نهی از منکر باشد واجب است.

- فیش غذای باطل شده

س۱۰. اگر اعتبار فیش های غذا که به دانشجویان دانشگاه‌ها داده می ‌شود، در صورت عدم دریافت غذا در روز معیّن، بدون برگرداندن پول آن باطل شود، آیا جایز است فیش های باطل را به جای فیش های معتبر برای دریافت غذا ارائه بدهیم؟ و غذایی که به این طریق گرفته می ‌شود چه حکمی دارد؟

ج. استفاده از فیش هایی که از اعتبار ساقط شده‌ اند برای دریافت غذا جایز نیست و غذایی که با آن‌ها گرفته می ‌شود غصب است و تصرّف در آن حرام و موجب ضمان قیمت آن است.

- توزیع فیش غذای دانشجویان بین کارمندان

س۱۱. در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی امکاناتی مانند غذا و لوازم مورد نیاز دانشگاهی به دانشجویان داده می‌ شود که توسط وزارت بازرگانی و مؤسسات دیگر به دانشجویان مشغول به تحصیل در آن دانشگاه اختصاص یافته است، آیا توزیع آن‌ها بین سایر کارمندان مشغول به کار در دانشگاه نیز جایز است؟

ج. توزیع نیازمندی‌های مورد مصرف و مختص به دانشجویان مشغول به تحصیل در دانشگاه بین سایر اشخاصی که در آن‌جا کار می ‌کنند، جایز نیست.

- تقلب

س۱۲. آیا تقلب در امتحانات گناه است؟

ج. به طور کلی تقلب جایز نیست و باید از آن توبه و استغفار شود.

- نوشتن پایان‌نامه برای دیگری

س۱۳. نوشتن پایان نامه برای فرد دیگر چه حکمی دارد؟

ج. به طور کلی کیفیت تألیف پایان نامه تابع قوانین و مقررات مربوطه است؛ اگر طبق  قانون، پایان نامه باید توسط خود دانشجو تألیف شود، واگذاری آن به دیگری جایز نیست، همچنان که تألیف آن برای دیگری خواه برای کسب درآمد از آن و خواه مجانی، جایز نیست.

امروزه شبهات و سؤالات فراوانی دربارۀ آموزه‌های دینی مطرح است. از جمله وظایف عالمان دینی این است که در این باره کاوش کرده، به پاسخ‌گویی این شبهات بپردازند؛ همان‌گونه که در تاریخ حیات تشیع نیز یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های عالمان دینی پاسخ به سؤالات و شبهات دینی بوده و آثاری نیز در این حوزه تدوین شده است. در عصر ما با توجه به پیشرفت فناوری و ترویج فضای مجازی، شبهات دینی رو به گسترش است. شایسته است که در این زمینه اقدام‌های جدی‌ای انجام پذیرد.

بت‌پرستان نیز میلیاردها دلار صرف آبادانی بتکده‌های خود می‌کنند. همین کسانی که مرتب جوّسازی می‌کنند که چرا حرم‌ها ساخته و آباد می‌شوند و چرا مردم پولشان را هزینۀ آبادانی چنین اماکنی می‌کنند، اگر امکانی به دست آورند، به مالزی (که به ظاهر اسلامی است، ولی اغلب جاذبه‌هایش، نمادهای کفر و بت‌پرستی می‌باشد) سفر می‌کنند؛ فرزندان خود را برای تحصیل …

ادامه »