امروزه شکل گیری، اداره و کارآمدی حکومت ها جز در سایه مشارکت سیاسی قابل تصویر نیست؛ از این رو همه نظام های سیاسی، سر در گرو مشارکت سیاسی نهاده و با مفروض انگاشتن آن به عنوان محور اداره جامعه، شیوه های خاصی را جهت جلب مشارکت حداکثری مردم در نظر میگیرند.
 
 

1⃣ اخلاق محور باشیم
2⃣ بدنبال هدایت دیگران باشیم
3⃣ دعوت به حق و حقیقت را یک اصل بدانیم
4⃣ همچون پدری مهربان باشیم
5⃣ از رفتار جناحی بپرهیزیم
6⃣  تعادل و میانه روی را در پیش گیریم

7⃣ مسئولیت مردم در مشارکت سیاسی را به آنان گوشزد کنیم

حاکمیت و نظام سیاسی جز در سایه تحقق ارکان اساسی آن (سرزمین، حاکمان و مردم)، محقق نمی شود.
از این رو جدا از ضرورت سرزمینی اعمال حاکمیت، اصولا تصور حکومت جز با دو رکن حاکمیت حاکمان و مشارکت سیاسی مردم (در قالب مشارکت سیاسی، تمکین از قوانین، اطاعت، نظارت و …) میسر نیست. لذا مشارکت مردم در حمایت و تمکین از اوامر حکومتی یا گریز از قانون و گردن فرازی نسبت به حاکمان، تأثیر اساسی در ثبات و تزلزل حاکمیت سیاسی داشته، میزان مشارکت مردم، تأثیر بسیاری در کارآمدی حکومت ها دارد.

 به همین جهت حاکمان همواره درصدد مطلوب و مشروع نمایاندن حکومت خویش برای مردم بوده اند تا بتوانند اطاعت و تمکین حداکثری آنان از اوامر خویش را بدون تمسک به زور و اجبار جلب نمایند.

دین اسلام نیز بر اساس همین منطق، همواره در آموزه های خویش بر تأثیر تام نقش مردم در حاکمیت سیاسی و میزان ثبات و تزلزل، اقتدار و کارآیی و کارآمدی آن تأکید کرده است.

در زمان های گذشته استقرار حکومت ها در گرو رأی، نظر و مقبولیت مردمی نبوده، بلکه مستند حاکمان در این خصوص، ملاک هایی مانند قدرت و غلبه، نژاد و وراثت بود؛ ازاین رو مشارکت سیاسی در ذیل این گونه حکومتها، در قالب اموری چون «شرکت در جنگ ها و دفاع از کشور»، «بیعت و پشتیبانی از حاکمان» و «اطاعت از حاکمان و کارگزاران» صورت می پذیرفت.

با ظهور دولت های مدرن و تغییر جایگاه مردم از رعیت به شهروند، در نظر گرفته شدن جایگاه مساوی برای همگان در برابر قانون، تثبیت فرآیند تفکیک قوا و عملی شدن انتخابات به عنوان راهکار انتخاب حاکمان، مدیران و تصمیم سازان، مشارکت سیاسی مردم در نظام سیاسی جلوه های مضاعف و توسعه ای چندین برابر یافت و عرصه های متفاوتی در مراحل کسب اعمال و نظارت بر قدرت و گردش قدرت را در بر گرفت که مصادیق مختلفی مانند رأی دادن، نامزد شدن، شرکت در احزاب و گروه های سیاسی مشارکت در مطبوعات و رسانه ها، راهپیماییها را شامل میشود.

شاید بتوان رویکرد دولت های مدرن به مشارکت سیاسی و انتخابات را به تغییر رویکرد از تأثیر جنگ و پیروزی به وسیله سلاح های قبلی، به تأثیر رویکرد تعیین کننده بودن رأي و نظر عمومی و تبدیل محور پیروزی، از جنگ به وسیله سلاح به جنگ به وسیله سلاح رأی اکثریت نسبی و جلب نظر توده عمومی مردم دانست.

امروزه شکل گیری، اداره و کارآمدی حکومت ها جز در سایه مشارکت سیاسی قابل تصویر نیست؛ از این رو همه نظام های سیاسی، سر در گرو مشارکت سیاسی نهاده و با مفروض انگاشتن آن به عنوان محور اداره جامعه، شیوه های خاصی را جهت جلب مشارکت حداکثری مردم در نظر میگیرند.

در نظام های غیر دینی مشارکت مردم در سرنوشت خویش را حق مردم می دانند و بر اساس آن مردم می توانند با استفاده از حق رأي خویش، در سرنوشت جامعه شان تأثیرگذار باشند.
 اما در نظام سیاسی اسلام، مشارکت سیاسی علاوه برانکه حق مردم است، تکلیفی برعهده آنان است که بر اساس آن باید به استقرار حکومت مطلوب دینی در جامعه کمک کرده، با مشارکت فعال در امور سیاسی - اجتماعی، کارآیی و کارآمدی آن را تضمین کنند؛
چه اینکه امام خمینی فرمودند:
باید همه شما، همه ما، زن و مرد، هر مکلف همان طور که باید نماز بخواند، همان طور باید سرنوشت خودش را تعیین کند (صحیفه امام ج ۱۵ ص ۲۸)».

طبیعی است ما طلاب و روحانیان به عنوان مبلغان و مفسران آموزه های دین اسلام و حافظان میراث ماندگار اهل بیت ما، باید مردم را فارغ از هرگونه گرایش سیاسی از این فریضه الهی - سیاسی آگاه سازیم و آنان را بدین سو سوق دهیم و اولویت و همت خویش را نه در غلبه یک گرایش و حزب سیاسی بر دیگری، بلکه بر اهتمام مردم، گروه ها و احزاب به مشارکت سیاسی فعال - به خصوص در عرصه انتخابات و استفاده از حق انتخاب - قرار دهیم. اهمیت این امر از این ناشی می شود که حضور حداکثری مردم در انتخابات، نمایانگر مقبولیت فراگیر حکومت است و مردم مؤمن، با گزینش افراد صالح، از گزینش و ورود افراد غیر صالح و منافق به درون حاکمیت، جلوگیری میکنند.
کانال پیام های تهذیبی و تربیتی معاونت تهذیب و تربیت حوزه های علمیه