منبر دو دقیقه ای/

سؤال: چرا خداوند گاهى دعاى ما را مستجاب نمى‏كند؟

پاسخ: در قرآن مى‏خوانيم: «ادعونى أستَجِب لكم»[1] مرا بخوانيد تا شما را اجابت كنم. اگر شخصى به ديگرى گفت: به هنگام برخورد با مشكل به من تلفن كن تا تو را كمك كنم، اين جمله لوازم و شرايطى دارد از جمله:

1- رفاقتت را با من حفظ كنى.

2- شماره تلفن مرا گم نكنى و شماره را درست بگيرى.

3- به هنگام بازگو كردن مشكلات، حرف‏هاى بى ربط نزنى و توقّعات نابجا نداشته باشى و به وظيفه خود عمل كرده باشى.

4- آنچه مى‏گويى واقعاً مشكل باشد، نه خيالات و توهّمات.

5- براى حلّ مشكل خود، انتظار نداشته باشى تمام مقرّرات و نظام را بهم بريزم.

6- حلّ اين مشكل، سبب پيدايش مشكل ديگرى براى شما يا ديگران نشود.

7- در بازگو كردن مشكلات، صادق باشى و دروغ نگويى.

آيا ما در دعا و طرح مشكلات خود با خدا، اين شرايط را مراعات كرده‏ايم؟

آيا رفاقت و بندگى خود را با خدا حفظ كرده‏ايم؟ قرآن مى‏فرمايد: «و يَستَجيبُ الّذين آمنوا و عملوا الصّالحات»[2]پاسخ مثبت به كسانى داده مى‏شود كه با ايمان و عمل شايسته رابطه خود را با خدا حفظ كرده باشند.

دعا آدابى دارد، از جمله: ابتدا «بسم اللّه‏» بگوييد، با وضو و حضور قلب و در مكان مقدّس مثل مسجد باشيد، قبل از دعا از خداوند با صفات و اسماءالحسنى تجليل كنيد، ده مرتبه «يا اللّه‏»، «يا ربّ‏» بگوييد، گوشه‏اى از نعمت‏هاى الهى را به زبان آوريد، از خداوند تشكر كنيد، بر محمّد و آل محمّد صلوات بفرستيد، لغزش‏هاى خود را مطرح و استغفار كنيد، دعا و خواسته خود را ميان دو صلوات مطرح كنيد و اميدوار باشيد.

آيا در دعاهاى خود توقّعات نابجا نداريم و به وظيفه خود عمل كرده‏ايم؟

دانش‏آموز درس نخوانده، دعا مى‏كند كه قبول شود.

مى‏گويند: دانش آموزى به خانه آمد و وارد اتاق جلويى شد و مشغول دعا شد. به خدا گفت: پروردگارا! كوه هيماليا را در فلان كشور قرار بده و درياچه اروميّه را در نيشابور قرار بده.

مادرش گفت: اين چه دعايى است كه مى‏كنى؟! گفت: من در امتحان جغرافيا پاسخ سؤالات را اشتباه نوشته‏ام، حالا به خدا مى‏گويم كوه و دريا را جابجا كند تا من نمره بياورم!

آيا زمان دعا و شرايط ديگر را در نظر گرفته‏ايم؟ در اسلام زمان‏هايى براى دعا سفارش شده است، از جمله: شب‏هاى جمعه، سحرها، بعد از نماز، غروب جمعه، بعد از خطبه‏هاى نماز جمعه، هنگام نزول باران و جارى شدن اشك و ….

آيا مشكلات ما واقعاً مشكل است يا خيال مى‏كنيم كه مشكل است؟ بسيارى مشكلات، لازمه نظام طبيعت است و رفع آن، به معناى به هم زدن نظام عالم. همچون فقيرى كه سقف خانه‏اش خراب است و باران كه مى‏آيد، سقفش چكّه مى‏كند. براى رفع مشكل او، يا بايد خداوند باران نفرستد يا بر بام خانه او باران نبارد و يا آب باران در پشت‏بام خانه‏اش نفوذ نكند و يا … كه هر كدام از اينها به معناى ناديده گرفتن قوانين حاكم بر طبيعت است.[3]

 پي نوشت ها:
1. سوره غافر آیه 60
2. سوره شوری آیه 25
4. پرسش هاى مهم، پاسخ هاى كوتاه(تمثيلات)، ص: 115