منبر کوتاه/غیبت
?آیه
لا يُحِبُّ اللّهُ الْجَهْرَ بِالسُّوءِ مِنَ الْقَوْلِ إلّا مَنْ ظُلِمَ وَ كانَ الله سَميعاً عَليماً.»
«خداوند دوست ندارد كسى با سخنان خود بدیها را اظهار كند مگر آن كسى كه مورد ستم واقع شده باشد. و خداوند شنوا و دانا است.»نساء- ١٤٨.
?روایت
پيامبر اكرم صلّى الله عليه و آله و سلّم فرمود:
«سِبَابُ الْمُؤْمِنِ فُسُوقٌ وَ قِتَالُهُ كُفْرٌ وَ أَكْلُ لَحْمِهِ مَعْصِيَةٌ وَ حُرْمَةُ مَالِهِ كَحُرْمَةِ دَمِهِ.»
«دشنام دادن به مؤمن گناه و جنگيدن با او كفر و خوردن گوشت او [به وسيله غيبت] معصيت است، و احترام مال مؤمن مانند احترام خون اوست.»
اصول كافى، ج ٩- ص ٣٥٩، باب السباب، حديث ٢، وسائل الشيعه، ج ٨- ص ٦١٠، حديث ٣.
?داستان
مرحوم طبرسى در شأن نزول آيه شريفه «وَ لا يَغْتَبْ بَغضُكُمْ بَعضاً» مینويسد:
«نَزَلَ فِي رَجُلَيْنِ مِنْ أَصْحَابِ رَسُولِ الله صَلَّى الله عَلَيهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّم اغْتَابَا رَفِيقَهُمَا وَ هُوَ سَلْمَانُ بَعَثَاهُ إِلَى رَسُولِ الله صَلَّى الله عَلَيهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّم لِيَأْتِيَ لَهُمَا بِطَعَامٍ فَبَعَثَهُ إِلَى أُسَامَةَ بْنِ زَيْدٍ وَ كَانَ خَازِنَ رَسُولِ الله صَلَّى الله عَلَيهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّم عَلَى رَحْلِهِ فَقَالَ مَا عِنْدِي شَيْءٌ فَعَادَ إِلَيْهِمَا فَقَالا بَخِلَ أُسَامَةُ وَ قَالا لِسَلْمَانَ لَوْ بَعَثْنَاهُ إِلَى بِئْرِ سُمَيْحَةَ لَغَارَ مَاؤُهَا ثُمَّ انْطَلَقَا يَتَجَسَّسَانِ هَلْ عِنْدَ أُسَامَةَ مَا أَمَرَ لَهُمَا بِهِ رَسُولُ الله صَلَّى الله عَلَيهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّم فَقَالَ رَسُول الله صَلَّى الله عَلَيهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّم لَهُمَا مَا لِي أَرَى خُضْرَةَ اللَّحْمِ فِي أَفْوَاهِكُمَا فَقَالا يَا رَسُولَ الله مَا تَنَاوَلْنَا فِي يَوْمِنَا هَذَا لَحْماً قَالَ ظَلَلْتُمْ تَأْكُلُونَ لَحْمَ سَلْمَانَ وَ أُسَامَة فَنَزَلَت الآیَة.»
«اين آيه در باره دو تن از اصحاب رسول خدا صلّى الله عليه و آله و سلّم نازل شده است كه از رفيق خود سلمان غيبت كردند. چون او را خدمت پيامبر صلّى الله عليه و آله و سلّم فرستادند تا برايشان غذا بياورد، پيامبر اكرم صلّى الله عليه و آله و سلّم او را نزد اسامة بن زيد كه مسئول [بيت المال] بود فرستاد تا غذا بگيرد. اسامه گفت چيزى ندارم كه به تو بدهم. هنگامى كه سلمان نزد آن دو برگشت گفتند چرا غذا نياوردى؟ گفت خدمت پيامبر صلّى الله عليه و آله و سلّم رسيدم، ايشان مرا نزد اسامه فرستاد و او گفت الان چيزى ندارم، به اين جهت نتوانستم چيزى تهيّه كنم. آن دو نفر گفتند: اسامه بخل ورزيد و غذا نداد، و در باره سلمان گفتند:
اگر او را به سراغ چاه سميحه بفرستيم آب فروكش خواهد كرد و خشك خواهد شد. آنگاه اين دو نفر راه افتادند تا نزد اسامه بيايند و بررسى كنند كه چرا اسامه به سلمان غذايى نداده است. پيامبر اكرم صلّى الله عليه و آله و سلّم فرمود:
من آثار خوردن گوشت در دهان شما میبينم. گفتند: ما امروز گوشت نخوردهايم. فرمود: گوشت سلمان و اسامه را میخورديد [: غيبت اين دو را میکرديد]. سپس اين آيه نازل شد.»
مجمع البيان، چاپ بيروت، ج ٩- ص ١٣٥.