آیا واقعاً امام صادق چهار هزار شاگرد پرورش داد؟
این تعداد با توجه به محدودیتهای حکومتی و شهری مدینه، قابل پذیرش است؟
پاسخ:
آنچه در نقلها آمده آن است که چهار هزار نفر از ایشان نقل قول کردهاند نه آنکه مانند شاگردانی به صورت مرتب خدمت ایشان میرسیدند.
با این وجود، باید به نکات ذیل توجه کرد:
1. زمان امامت امام صادق(ع)، دوران طلائی شیعه میباشد. به جهت درگیریهایی که بین دو جریان اموی و عباسی وجود داشت، فضای اجتماعی کمی بازتر شده و موقعیتی به وجود آمد که امام توانست در آن، شاگردان بسیاری را تربیت کند و روح تازهای در کالبد شیعه بدمد.
2. برخی از مورخان و محدثان بیان داشتهاند که چهار هزار نفر از امام صادق(ع)، روایت نقل کردهاند: » محدثان اسامی راویان ثقهای که با وجود اختلاف نظرات و اعتقاداتشان، از امام صادق(ع) نقل میکردند را چهار هزار نفر دانستهاند».[1]
همانگونه که از این نقل به دست میآید، تعداد کسانی که از ایشان نقل قول کردهاند، چهار هزار نفر بودهاند و این لزوماً بدان معنا نیست که تمام این افراد، شاگرد حضرتشان(به معنای واقعی کلمه) بوده باشند بلکه ممکن است بسیاری از آنان تنها مدت بسیار کوتاهی امام را دیده و از ایشان خبر نقل کردهاند.
3. در علم حدیث، ناقل(نقل کننده) و منقول عنه( کسی که خبر از او نقل میشود) را شاگرد و استاد نیز میگویند؛ لذا این احتمال وجود دارد که آنچه به عنوان وجود چهار هزار شاگرد برای امام صادق(ع) عنوان میشود، از این اصطلاح نشأت گرفته باشد. بنابر این داشتن چهار هزار شاگرد برای امام صادق(ع) بر اساس این اصطلاح خاص است ولی دلیلی در وجود این تعداد شاگرد (به معنای رایج شاگرد بودن) وجود ندارد.
4. طبیعی است که شاگردان آن حضرت را هر تعداد بدانیم، تأثیری در شخصیت، مقام و ارزشمندی آن امام همام برای ما ندارد و ما در هر صورت ایشان را در بالاترین درجه و مقام میدانیم.
[1]. ابن شهر آشوب مازندرانی، مناقب آل أبی طالب(ع)، ج 4، ص 247، انتشارات علامه، قم، چاپ اول، 1379ق؛ طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری بأعلام الهدی، النص، ص 284، دار الکتب الاسلامیة، تهران، چاپ سوم، 1390ق.
منبع:سایت اسلام کوئست-بلاغ
متن شعر شهادت امام صادق(علیه السلام)
حتی قلم ز شرح چنین غصه قاصر است
قبر امام تولیتش دست کافر است
حین قدم زدن به امامت سلام کن
کمتر بایست! زائر این خاک عابر است
ما شیعه ی حلاوت یک قال صادقیم
نَقل حدیث اوست که نُقل منابر است
شیخ الائمه، عالم آل محمد اوست
یعنی یمی که یک نم از آن، علم جابر است
فرموده حضرتش که “نوحوا علی الحسین”
بانی گریه اوست اگر روضه دایر است
در شیوه ی جسارت ابن ربیع ها
نسل علی و فاطمه بودن مؤثر است
آتش، طناب، کوچه و مأمور بد دهن
دشمن چه در شکنجه ی معصوم ماهر است
بانوی پا به ماه ندارد به خانه اش
حداقل از این جهت آسوده خاطر است
هرجا دری یا جگری سوخت شک نکن
آتش بیار شهر مدینه مقصّر است…
شاعر:
مرضیه نعیم امینی
آیا امام صادق(ع) در مورد امام زمان(عج) فرمودند که اگر من در دوران او بودم تمام عمرم را به او خدمت میکردم؟
پاسخ:
این روایت در کتاب الغیبه نوشته اندیشور قرن چهارم«ابو عبدالله محمد بن ابراهیم بن جعفر کاتب نعمانى»، نقل شده که از راویان بزرگ شیعه و دارای اعتقادی صحیح بوده و در بغداد دانش آموخته و در شام درگذشته است.[1]علی بن احمد البندنیجی عن عبید الله بن موسى العلوی عن الحسن بن معاویة عن الحسن بن محبوب عن خلاد بن الصفار قالَ: سُئِلَ أَبُو عَبْدِ اللهِ(ع) هَلْ وُلِدَ الْقَائِمُ فقالَ: «لَا وَ لَوْ أَدْرَکْتُهُ لَخَدَمْتُهُ أَیَّامَ حَیَاتِی».[2]
خلّاد بن صفّار گفت: از امام صادق(ع) سؤال شد: آیا قائم(ع) متولّد شده است؟! فرمود: «نه، و اگر من در دورانش بودم همه عمر به خدمتش میایستادم».
مقدسی شافعی (متوفای 685 ق) و از مؤلفان اهلسنت، همین سخن را از زبان امام حسین(ع) نقل کرده است[3] که احتمالاً به جهت آن است که ایشان به دلیل آشنا نبودن با روایات شیعه، گمان کرده که مراد از «ابا عبد الله» در حدیث، امام حسین(ع) است در حالیکه «ابا عبد الله» در بیشتر روایات شیعه، کنیه امام صادق(ع) میباشد.[4]
مجموعه استوری ویژه شهادت امام صادق علیه السلام
اطلاعیه مراسم روضه به صورت آنلاین
اطلاعیه مراسم زیارت عاشورا
اختصاصات امام صادق علیه السلام»
هرچند ذوات معصومین علیهم السلام «کلهم من نور واحد» اند، ولی به دلیل موقعیت ها هریک از معصومین علیهم السلام اختصاصاتی دارند که معصومین دیگر آن را ندارند، از همین رو امام صادق علیه السلام نیز دارای اختصاصی است که این اختصات در امامان پیشین و امامان بعدی وجود ندارد.
نخستین از اختصاصات امام صادق علیه السلام «نقطه اتصال تشیع و تسنن» است، چرا که که مادرش «ام فروه» است، همین موجب شده است امام صادق همانگونه که ازطرف پدر «امام باقر علیه السلام» نسبش به امام علی علیه السلام می رسد، از طرف مادرش «ام فروه» نیز نسبش به ابوبکر برسد، چرا که مادر امام صادق علیه السلام هم از طرف پدر و هم از طرف مادر، نسبش به ابوبکر می رسد؛ زیرا که مادر امام صادق(علیه السلام) دختر قاسم و قاسم پسر محمد و محمد پسر ابوبکر است. و همچنین مادر ام فروه اسماء دختر عبدالرحمن و عبدالرحمن هم پسر ابوبکر بوده است. ازهمین رو که شیعیان به وجود آن حضرت به دلیل انتساب به امام علی علیه السلام و حضرت زهرا سلام الله علیها افتخار می کنند و امام را ازخود می دانند، و اهل سنت نیز به دلیل انتساب آن حضرت به ابوبکر به وجود امام صادق علیه السلام افتخار می کنند.
15شوال شهادت حضرت حمزه (ع)
در سال ۳ ه در روز جنگ احد، حضرت حمزه سید الشهداء و ۶۹ نفر از مسلمانان به شهادت رسیدند در این جنگ مسلمانان هزار نفر بودند که به نوشته عدهای سیصد نفر در بین راه برگشتند و براى جنگ ۷۰۰ نفر باقى ماند. در این روز دندان و پیشانى پیامبر (ص) را شکستند.
شهادت حضرت حمزه (ع)
در این روز جناب حمزه بن عبد المطلب (ع) به شهادت رسید.
آن حضرت برادر رضاعى پیامبر (ص) بود، چون هر دو بزرگوار از زنى به نام ثویبه شیر خورده بودند.
آن حضرت مردى شجاع و با هیبت بود و در این جنگ به دست وحشى و به دستور هند همسر ابوسفیان کشته شد. هند به خاطر کشته شدن پدر و برادر و عمویش در جنگ بدر، ابتدا قصد نبش قبر مادر پیامبر (ص) را داشت، ولى کفار قریش از ترس نبش قبور امواتشان مانع شدند. این بود که او وحشى را با وعدههایی به کشتن پیامبر (ص) یا على مرتضى (ع) و یا حمزه تحریک کرد. وحشى گفت: «از کشتن پیامبر (ص) و پسر عمویش على (ع) عاجزم، ولى براى کشتن حمزه کمین میکنم».
او در میدان جنگ با نیزهای بر سینه و یا شکم مبارک آن حضرت زد و آن حضرت را شهید کرد. وقتى خبر به هند دادند، آن خبیث دستور داد سینه آن حضرت را بشکافد و جگر مبارک آن حضرت را بیرون آورد. وقتى خواست به جگر حمزه دندان بزند دندانهای نحسش کارگر نشد. همچنین هند با خنجرى گوشها، بینى و… آن حضرت را جدا کرد و به گردن انداخت.
پیامبر (ص) هنگامى که حمزه را با آن وضع دیدند، گریستند و عباى مبارک را روى او کشیدند که خواهرش صفیه او را به آن حال نبیند و فرمودند: یا عم رسول الله و اسد الله و اسد رسوله … یا فاعل الخیرات، کاشف الکربات … امیرالمؤمنین و فاطمه زهرا (س) و صفیه و دیگران بر آن حضرت گریستند.پیامبر (ص) بر بدن مبارک او نماز خوانده و او را در احد دفن نمودند.
فداکاریهای امیرالمؤمنین (ع) در احد
در این روز بر اثر فداکاریها و شجاعتهایی که امیرالمؤمنین (ع) در دفاع از وجود شریف خاتم الانبیاء (ص) و حفاظت از آن حضرت نشان داد جراحتهای زیادى بر بدن مبارکش رسید. این در حالى بود که دیگران فرار کرده بودند و پیامبر (ص) فرمود: یا على، آیا میشنوی که از آسمان تو را مدح میکنند. یکى از ملائکه به نام رضوان میگوید: «لا سیف الا ذوالفقار و لافتى الا على». امیرالمؤمنین (ع) میفرماید: از خوشحالى گریستم و خداوند سبحان را بر این نعمت حمد کردم.
سیدی که 18 بار حرم سیدالشهدا را مرمت کرد
امام حسن مجتبی علیهالسلام در میان اهل بیت علیهالسلام که همگی کریم هستند، ملقّب به کریم اهل بیت علیهالسلام هستند، فرزندان آن حضرت نیز ملقّب به کریم هستند ما اینطور میگوییم: کریم بن کریم. به عبارت دیگر به طور کلی به تمام سادات بنی الحسن کریم اطلاق میشود. یکی از بزرگان سادات بنی الحسن حضرت عبدالعظیم حسنی علیهالسلام است، این بزرگوار رهبری شیعیان را در زمان حیاتش بر عهده داشت و علیه خلفای بنیعباس رفتار میکرد. متوکل عباسی ملعون بیش از ۱۸ مرتبه قبر مطهر حضرت سیدالشهداء علیهالسلام و اصحاب امام حسین علیهالسلام را تخریب کرد، میخواستند با گاوآهن زمین را شخم بزنند و جلو بروند اما وقتی به حائر قبر امام حسین علیهالسلام که نزدیک میشد نمیتوانست کارش را ادامه دهد.
حضرت عبدالعظیم حسنی علیهالسلام با رهبری سادات شیعه به ویژه سادات بنی الحسن هر هجده باری که متوکل دستور تخریب قبر مطهر امام حسین و شهدای کربلا را داد، بلافاصله درصدد احیا، مرمّت و بازسازی بارگاه امام حسین علیهالسلام برآمد. به خاطر این مبارزه و پیگیری حضرت عبدالعظیم علیهالسلام و رهبری سادات در زمان خودشان ملقّب به سیدالکریم یعنی آقا و سرور نوادگان امام حسن مجتبی علیهالسلام شد.»
منبع:فارس-حجتالاسلام محمود ریاضت
عظمت معنوی سیدالکریم
مهم ترین نشانه عظمت معنوی و مقامات باطنی حضرت عبدالعظیم علیهالسلام برابری فضیلت زیارت مزار آن بزرگوار، با فضیلت زیارت سیّدالشهدا علیهالسلام است. شیخ المحدّثین، صدوق، از محمّد بن یحیی عطّار که یکی از اهالی ری است، این گونه نقل کرده که: خدمت امام هادی علیهالسلام رسیدم. ایشان فرمود:«کجا بودی؟» گفتم : حسین بن علی علیهالسلام را زیارت کردم. امام هادی علیهالسلام فرمود:
« أما إنّک لَوزُرتَ قَبرَ عَبدِالعَظیمِ عِندَکُم کُنتَ کَمَن زارَ الحُسَینَ بنَ عَلِیٍّ (علیه السلام)؛ بدان که اگر قبر عبدالعظیم را در شهر خودتان زیارت کنی، مانند کسی هستی که حسین بن علی علیهالسلام را زیارت کرده باشد.