حضرت امام محمدتقی جوادالائمه علیه السلام ، امام نهم شیعیان سال ۱۹۵هجری قمری در مدینه متولد شدند.

دوران کودکی امام جواد علیه السلام از دوران شیرخوارگی تا زمانی که در سن هفت سالگی به امامت رسیدند، با حوادث گوناگونی آمیخته بود. با شهادت امام رضا علیه السلام و به امامت رسیدن امام جواد علیه السلام در سن کودکی، یکی از موضوعاتی که حتی برخی از یاران امام هشتم را دچار شک و تردید کرد، کم سن و سالی امام جواد علیه السلام برای مقام امامت بود. به همین دلیل در مواردی امام رضا علیه السلام و در موارد دیگری، خود امام جواد علیه السلام به تبیین آن پرداختند و به شبهه ها پاسخ گفته اند.

اگرچه امام جواد علیه السلام نسبت به سایر امامان در سن بسیار کمی به امامت رسیدند، اما دوران هفده ساله امامت ایشان، دورانی نسبتاً طولانی و پر حادثه بود.

امام جواد علیه السلام به دلیل قابلیت، لیاقت و بهره مندی از موهبت الهی، از جایگاهی رفیع در پیشگاه خداوند، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم، پدر بزرگوارشان و تمام کسانی که بهره ای از شناخت امام علیه السلام دارند، برخوردار بودند. اگرچه دشمنان دین و حاکمان معاصر امامان معصوم همواره در مقام توطئه، سرکوب و تحقیر آنان بودند، اما حقانیت، صداقت و نورانیت امامان شیعه پیوسته نقشه های دشمنان را خنثی و بی تأثیر می ساخت و در برخی موارد، حتی دشمنان تحت تاثیر وجود پر برکت آنان قرار می گرفتند.

امام جواد علیه السلام با هوشمندی و درایت در برخورد با حاکم ستمگر عباسی، مامون که قاتل پدرشان امام رضا علیه السلام بود، به گونه ای عمل کردند که مامون نیز افتخار خویش را در انتخاب او برای ازدواج با دخترش، ام فضل(لبابه) می دید. در دوران زندگی مشترک امام جواد علیه السلام با ام فضل(تا هنگام شهادت) حوادث گوناگونی اتفاق افتاد.

همسر دیگر امام جواد علیه السلام، «سمانه مغربیه» نام داشت که مادر امام هادی علیه السلام بود. امام جواد علیه السلام مانند امامان دیگر با بهره مندی از علوم و معارف ناب توحیدی و دریافت حقایق از عوالم بالا در صحنه های مختلف، گوشه هایی از اقیانوس نامتناهی علم و حکمت خویش را در زندگی خویش به نمایش گذاشتند.

زندگی پربرکت نهمین پیشوا با نقشه معتصم، حاکم ستمگر عباسی و دخالت مستقیم ام فضل، همسر آن حضرت، پایان یافت. آن حضرت تاریخ ۲۲۰ هجری قمری به شهادت رسیدند و در کنار قبر جد بزرگوارشان، حضرت امام موسی کاظم علیه السلام در کاظمین به خاک سپرده شدند.

کتابشناسی؛ امام محمدتقی جوان ترین ستاره امامت
از جمله سخنان گوهر بار این بزرگوار که در کتاب «تحف العقول» جای دارد، می توان به این موارد اشاره کرد: «حرکت کردن به سوی خداوند با دل، شخص را بهتر، سریعتر و مطمئن تر به خداوند می رساند، نسبت به اطاعت و عبادتش با سایر اعضاء و جوارح»، «هر کس از هوای خویش اطاعت کند، آرزوی دشمن خویش را بر آورده کرده است»، «عزت مومن در بی نیازی او از مردم است»، «این گونه مباش که در آشکارا دوست خدا و در پنهان دشمن خدا باشی»، «هر کس گوش دل به کسی دهد او را پرستیده است. اگر گوینده از طرف خداست، او خدا را پرستیده است و اگر گوینده از زبان ابلیس سخن می گوید، شیطان را پرستیده است.»

درباره کرامات، دوران زندگی، فضایل اخلاقی و شهادت نهمین پیشوای شیعیان آثار و کتاب های گوناگون به زبان های فارسی و عربی منتشر شده اند که برخی از آنها عبارتند از:

گلبوته های امامت و ولایت؛ گذری کوتاه بر زندگانی حضرت امام محمدتقی علیه السلام جوادالائمه/ محمدجواد مجد (شاعر)/ دارالطب / ۱۳۸۹

گوهر وجود؛ مباحثی پیرامون زندگی و شخصیت امام محمدتقی علیه السلام / سیدمحمدرضا طباطبایی نسب، مهدی ابوطالبی یزدی (ویراستار)/ نور الائمه علیهم السلام / ۱۳۸۹

زندگانی و سیره اهل بیت علیهم السلام برای نوجوانان: حضرت امام محمدتقی علیه السلام / لطیف راشدی، محمدرضا راشدی/ لاهوتیان / ۱۳۸۸

جوان ترین ستاره؛ امام محمدتقی علیه السلام / عباسعلی سپاهی یونسی، سیما بروجردی(تصویرگر)/ انصار/ ۱۳۸۷

ناسخ التواریخ: زندگانی معصوم نهم حضرت امام محمدتقی جواد الائمه علیه السلام / عباسقلی سپهر، محمدباقر بهبودی (مصحح)/ اسلامیه / ۱۳۸۵

در مکتب جواد الائمه، باب المراد امام محمدتقی علیه السلام / علی قائمی امیری/ پیام مقدس/ ۱۳۸۵

تحلیلی از زندگانی و دوران امام محمدتقی علیه السلام / فضل الله صلواتی/ اطلاعات / ۱۳۸۴

جوان پارسا؛ سرگذشت داستان گونه امام محمدتقی علیه السلام / کمال سید، مهدی عابدی(مترجم)/ حدیث راه عشق/ ۱۳۸۴

چشمه جود: در مدح و منقبت حضرت امام محمدتقی جوادالائم علیه السلام/ عباسعلی اسدی (گردآورنده)/ بنیاد پژوهش های اسلامی / ۱۳۸۴

همچنین از کتاب های چاپی عربی که درباره امام جواد علیه السلام به رشته تحریر درآمده اند، می توان آثار زیر را نام برد:

– أبوجعفر محمدالجواد … تاسمع أئمه اهل البیت الطاهر صلوات الله علیهم اجمعین، مولده و وفاته و مده عمره و مدفنه/ اعیان الشیعه/ للسید محسن الامین/ بیروت/ دارالتعارف للمطبوعات، ۱۴۰۳هجری

الامام التاسع أبو جعفر محمد الجواد علیه السلام/ للشیخ محمد حسن القبیسی العاملی/ بیروت/  ۱۴۰۳هجری

الامام الجواد / للسید عبدالرزاق الموسوی المقرم / النجف الاشرف/ المطبعه الحیدریه/ ۱۳۷۱هجری

الامام الجواد علیه السلام/ تألیف لجنه التألیف فی مؤسسه البلاغ/
طهران/ مؤسسه البلاغ/ ۱۴۰۹هجری

الامام الجواد قدوه و أسوه / للسید محمد تقی المدرسی/ طهران/ رابطه الاخوه الاسلامیه/ ۱۳۶۳شمسی

الامام الجواد من المهد الی اللحد/ للسید محمد کاظم القزوینی/ بیروت/ مؤسسه البلاغ/ ۱۴۰۸هجری

الامام محمدبن علی الجواد/ لعبد الزهراء عثمان محمد/ مشهد/ مجمع البحوث الاسلامیه/ ۱۴۰۸هجری

الامام المعجزه محمد الجواد: سیره و دراسه و تحلیل/ کامل سلیمان/ بیروت/ دار الکتاب اللبنانی

الحیاه السیاسیه للامام الجواد علیه السلام/ نبذه یسیره/ للسید جعفر مرتضی العاملی/ بیروت/ الدار الاسلامیه/ ۱۴۰۵هجری

محمد الجواد علیه السلام، الامام المعجزه(سیره، و دراسه و تحلیل)/ لکامل سلیمان / بیروت/ الشرکه العالمیه للکتاب/ ۱۹۸۷میلادی

مسند الامام الجواد علیه السلام، للشیخ عزیز الله العطاردی/ مشهد/ الموتمر العالمی للامام الرضا علیه السلام / ۱۴۱۰هجری

منبع: حوزه-هيات رزمندگان اسلام