زمان مناسب براي مطالعه از جمله موضوعاتي است كه نظريه هاي گوناگوني درباره آن ارائه شده و بحثهاي زيادي صرورت گرفته است.
هر كس بنا بر تجربه يا تحقيق خود زمان يا زمانهاي خاصي را براي مطالعه پيشنهاد مي كند. به راستي بهترين زمان براي مطالعه چه موقعي است؟ چه زماني حافظه توانايي بيشتري براي به خاطر سپاري مطالب دارد؟ در چه هنگامي از شبانه روز، مغز كارايي بالاتري دارد؟ و خلاصه اينكه در چه زماني بايد درس خواند تا بتوان حد اكثر استفاده را از درس و يادگيري برد؟
پاسخ به اين پرسشها متفاوت است. عده اي معتقدند شب و خصوصا آخر شب، زماني مناسب براي مطالعه و يادگيري است و برعكس، عده اي ديگر عقيده دارند كه مناسب ترين زمان براي يادگيري اوايل صبح است.
گروهي كه معتقدند مطالعه آخر شب مناسب تر است، ميگويند چون خواننده بعد از مطالعه مي خوابد ذهن فرصت كافي براي پردازش اطلاعات دارد و مطالب خوانده شده بهتر در حافظه تثبيت مي گردد. لذا مطالب براي مدت طولاني تري در حافظه باقي مي ماند. در واقع اين گروه معتقدند از آنجا كه در هنگام خواب مطلب يا اطلاعات جديد ديگري وارد حافظه نمي شود لذا فرصت كافي براي پردازش اطلاعات وارده است.
آنان معتقدند با اين روش مطالب خوانده شده بهتر به خاطر سپرده مي شوند و كمتر فراموش مي گردند، زيرا خواب فرصتي بسيار مناسب براي ماندگاري آنها در حافظه است.
گروهي كه مطالعه در صبح زود را پيشنهاد مي كنند عقيده دارند كه يادگيري نياز به مغز آماده وسر حال و بدون خستگي دارد . اين عده معتقدند با مغز خسته نمي توان چيزي را به درستي آموخت. در واقع اصل را بر آمادگي مغز مي دانند. اينان بر اين عقيده هستند كه چون در شب مغز استراحت كرده و شخص خستگي ذهني ندارد لذا هنگام صبح آمادگي بيشتري براي يادگيري دارد و آنچه در صبح خوانده شود بهتر در حافظه باقي مي ماند، به همين دليل مطالعه در اوايل صبح را پيشنهاد مي كنند.
تفاوت صبح زود با آخر شب

اخيرا عده اي از محققين نظره اي داده اند مبني بر اين كه ساعات بين 30/8 تا 30/6 بعد از ظهر بهترين زمان براي مطالعه است.
اين پژوهشگران مي گويند: علم جديد« علم گاه زيست شناسي» مي گويد در هر ساعت از شبانه روز انسان استعداد و توانايي خاصي دارد. طبق عقايد قبلي پزشكان انسان طي ساعات مختلف شبانه روز در يك حالت تعادل پايدار به سر مي برد.
اما يافته هاي اخير علم گاه زيست شناسي( كرونوييو لوژي) نشان مي دهد، بدن انسان در طي شبانه روز متحمل تغييرات زيادي در اين زمينه مي شود و در هر ساعت از روز توانايي خاصي دارد.
اين محققين معتقدند حافظه كوتاه مدت و سرعت انتقال فكري در بيشتر افراد در ساخت آخر صبح تا اوايل بعد از ظهر به بيشترين حد فعاليت مي رسد. بهترين زمان براي فعال شدن حافظه دراز مدت از ساعت30/6تا30/8 بعد از ظهر است بنابراين اين اوقات زماني بسيار مناسب براي مطالعه به شمار مي رود. در ساعت آخر شب و اوايل صبح ميزان حافظه دراز مدت، درك مطلب و فراگيري دروس در كمترينم حد ممكن است .
از همين نكته بايد استفاده كرد و به دانش آموزان توصيه كرد و زماني كه حافظه دراز مدت فعاليت چنداني ندارد كم تر مطالعه كند. همچنين مي گويند: ميزان احساسات فرد نسبت به درد به طور كلي در طي روز افزايش مي يابد و در هنگام شب به حد اكثر مي رسد. طبق بررسي هاي انجام شده در زنان باردار نيز بيشترين شروع ساعات درد زايمان 12 نيمه شب تا 4 صبح است.
زمان دقيق مطالعه

واقعيت اين است كه هيچ زماني به طور دقيق و انحصاري براي مطالعه وجود ندارد ؛ يعني دقيقا نمي توان مشخص كرد كه در چه هنگامي بايد مطالعه و در چه موقعي از آن پرهيز كرد بلكه هر وقت احساس كرديد كه مي توانيد مطالعه كنيد درس خواندن را شروع كنيد.
زمان مطالعه بستگي به خود شما دارد كه چه موقعي از نظر جسمي و رواني آمادگي لازم را داريد. اگر نسبت به زمانهاي خاص براي مطالعه شرطي شده ايد آن اوقات بهترين زمان مطالعه است .
فرضا اگر هميشه عادت داريد صبح ها در مكان مشخص مطالعه كنيد آن زمان و آن مكان براي شما بسيار مناسب است زيرا نسبت به زمان و مكان مطالعه شرطي شده ايد تا آمادگي بيشتري براي تمركز و يادگيري داريد.
به ياد داشته باشيد كه بلافاصله پس از غذا خوردن( خصوصا ناهار يا شام) مطالعه نكنيد؛ زيرا با پر بودن معده خون به طرف آن هجوم آورده تا غذا هر چه سريعتر هضم گردد و در نتيجه خون كمتري به مغز مي رسد و احساس خواب آلودگي به فرد دست داده و سطح هوشياري مغز كاهش مي يابد . بنابراين پس از صرف غذا كمي استراحت كرده و بعد مطالعه را شروع كنيد.
شگفتي هاي زمان در حيات انسان

« اكثر انسانها از نيمه شب تا شش صبح به دنيا مي آيند و بين 4 تا 10 صبح بدرود حيات مي گويند.»
و اما توصيه اي براي كساني كه شديدا غير فعال هستند.برنامه روزانه خود را تجديد سازمان كنيد كارهاي مشكل و فعاليت هاي خلاقه را صبح هنگامي كه كاملا هوشيار هستيد انجام دهيد و برنامه خود را طوري ترتيب دهيد كه فعاليت هاي تحريك كننده و همكشي در طول ساعت اوليه بعدازظهر صورت بپذيرد در زير روشهايي را عنوان مي كنيم كه طي آنها مي توانيد با ساعت دروني تان سازگار تر و موافق تر زندگي كنيد.
9 صبح: حافظه كوتاه مدت انسان در نيمه هاي شب در اوج قدرت خود قرار دارد زيرا دماي بدن به پايين ترين مقدار خود مي رسد و مغز در اين حالت به نحو كار آيندي قادر به ذخيره اطلاعات مي باشد . اما خوشبختانه حافظه كوتاه مدت شما در ساعت 9 صبح نيز هنوز خوب كار مي كند. احتمالا اين درست همان زماني است كه شما شروع به كار مي كنيد و اگر چنين است زمان مناسبي است براي ملاقات هاي كوتاه ولي نه ديدار هاي طولاني؛ زيرا زمان حافظه كوتاه مدت است.
11 صبح: حل مسائل بين اواسط صبح و اواخر آن از هر زمان ديگري سهل تر انجام مي پذيرد پس از آن به علت افزايش خستگي اين توانايي سير نزولي خود را طي مي كند . بهترين وقت براي تصميم گيري دشوار، حول و حوش قبل از نهار است.
2تا 5 بعد ازظهر: حساسيت نسبت به درد در واپسين ساعات بعد از ظهر به حداقل خود رسيده و بالعكس در نيمه هاي شب به اوج خود مي رسد، بنابراين بهتر است از دندانپزشك خود خود براي بعد از ظهر وقت بگيريد و از جلسات معالجاتي در ابتداي صبح پرهيز كنيد. با آغاز عصر، حساسيت نسبت به درد افزايش مي يابد، بنابراين اگر بايستي با دوچرخه خود به زمين بيفتيد يا تزريقي داشته باشيد آن را حدود ساعت 8 شب انجام دهيد.
3 بعد از ظهر: حافظه بلند مدت آن نوع حافظه اي است كه در موقع به خاطر آوردن وقايع ديروز يا ماه هاي گذشته از آن استفاده مي كنيم و در حدود 3 بعد از ظهر بيش از هر زماني با كارآيي عمل مي كند. اگر بايستي مطلب مهمي را به خاطر بسپاريد اين ساعت وقت آن است.
4تا 8 بعد از ظهر: سرعت واكنش در ابتداي روز، نسبت به هر وقت ديگري كمتر است. ليكن تدريجا بهبود يافته و بين واپسين ساعات بعد از ظهر و اواسط عصر به بالاترين مقدار خود مي رسد . اين بهترين موقع براي تايپ كردن يا بازي تنيس است.
7 بعد ازظهر: متابوليسم در اوايل عصر بالاترين حد خود را دارا است و در ساعت اوليه صبح پايين ترين حد را . اين حقيقت كه سرعت متابوليسم در نيمه هاي شب كاهش مي يابد، به مبتلايان سرطان اميد تازه اي مي بخشد . سلول ها در حالت «كند» خود در مقابل داروهاي خاصي كمتر آسيب پذيرند و با زمان بندي صحيح وعده هاي مصرف مواد ضد سرطان مي توان كارايي آنها را افزايش داد. داروهاي ضد آسم و مسكن ها نيز در ساعات آخر عصر مؤثر ترند و اثرات جانبي كمتري را بر جاي مي گذارند. اما مخاطب اصلي ما دانش آموزان ، داوطلبان كنكور و دانشجويان هستند كه بايد در ساعت هاي مختلف با توجه به آمادگي جسماني و ذهني مطالعه كنند و لزوما نبايستي در يك زمان بسيار كوتاه كه شايد حافظه بلند مدت با كوتاه مدت قدري بيشتر فعال هستند، مطالعه كنند.
بنابراين با يك بر نامه سنجيده و دقيق سعي مي كنيد در ساعت هاي مختلف درس بخوانيد . اما نكات اشاره شده در اين قسمت را نيز رعايت كنيد كه به طور خلاصه عبارتند از:
1- صبح ها بيشتر سعي در يادگيري مطالب داشته باشيد.
2 -درس هايي را كه نياز به مرور دارند ؛ ترجيحا به شب موكول كنيد.
3 - بلافاصله پس از غذا خوردن با شكم پر مطالعه نكنيد.
4 - قبل و بعد از مطالعه، حتما استراحت كنيد.
5 - از روش شرطي سازي نسبت به زمان مطالعه سود جوييد.
منبع:www. persianbook.net

شاید جالب باشد که بدانیم ایده‌ ی نام‌ گذاری هفته ‌ای به ‌نام «وحدت»، مربوط به دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران نیست. این نام‌ گذاری پیش از انقلاب نیز در سیستان و بلوچستان اجرا شده است؛ زمانی ‌که حضرت آیت ‌الله خامنه ‌ای (مدظله العالی) در ایرانشهر روزگار تبعید خود را سپری می ‌کردند. روایت این نام‌ گذاری را از سخنان رهبر انقلاب اسلامی بخوانیم:

شکل‌ گیری اولین هفته وحدت در دوران تبعید
یکى از ابزارهاى همیشه مورد استفاده ‌ى دشمنان ملتهاى مسلمان براى اختلاف، مسئله‌ ى اختلافات مذهبى، شیعه و سنى و از این قبیل بوده. دعوا درست کنند، اختلاف ایجاد کنند، برادران را به جان هم بیندازند، اختلافات را بزرگ کنند، برجسته کنند، موارد اشتراک و اتحاد را ضعیف کنند، کمرنگ کنند، یک چیز کوچک را بزرگ کنند، برجسته کنند؛ این همه نقاط اشتراک را که بین برادران سنى و شیعه هست، کوچک کنند، ضعیف کنند؛ این کارى است که دائم انجام گرفته است، الان هم دارد انجام می ‌گیرد.
جمهورى اسلامى از اولین روز در مقابل این توطئه ایستاده است؛ علت هم این است که ما ملاحظه‌ ى کسى را نمیکنیم؛ این عقیده‌ى ماست. قبل از اینکه نظام اسلامى تشکیل بشود، برادران ما، بزرگان نهضت، بزرگان مبارزه‌ى انقلابى در آن روز - که هنوز خبرى از حکومت اسلامى و جمهورى اسلامى نبود - در جهت وحدت شیعه و سنى تلاش میکردند. من خودم در بلوچستان تبعید بودم. از آن زمان تا حالا با علماى سنى حنفى شهرهاى بلوچستان - ایرانشهر و چابهار و سراوان و زاهدان - با آنهائى که بحمدالله زنده هستند، رفیقیم، نزدیکیم، صمیمى هستیم. من آنجا تبعیدى بودم، دستگاه‌ ها نمیخواستند بگذارند تلاشى از سوى ما انجام بگیرد؛ اما در عین حال ما گفتیم بیائید کارى کنیم که یک نشانه‌اى از اتحاد شیعه و سنى را در این شهر نشان بدهیم؛ که این مسئله‌ى هفته‌ى وحدت - ولادت نبى اکرم در دوازدهم ربیع‌الاول به روایت اهل سنت، و در هفدهم ربیع‌الاول به روایت شیعه - آن روز به ذهن ما رسید و در ایرانشهر آن را عمل کردیم؛ یعنى از دوازدهم تا هفدهم جشن گرفتیم. این یک فکر عمیقى بوده است، مال امروز و دیروز نیست. ۱۳۹۰/۰۷/۲۵
فکر وحدت اسلامی یک فکر زودگذر نیست
فکر وحدت اسلامى یک فکر زودگذرِ تازه ‌پا نیست، بلکه از اعماق دل ما مى ‌جوشد. سنّى براى خود سنّى است، شیعه هم براى خود شیعه است، هرکدام عقاید و مناسکى دارند و هیچ کدام دیگرى را مجبور نمى‌ کند که مثل من وضو بگیر یا اعمال دیگر را مثل من انجام بده. حقیقت این است که هر دو به خداى واحد، قبله ‌ى واحد، پیامبر واحد، اهداف و ارزشهاى واحد و به اسلام واحد معتقدند. چرا اینها را فراموش کنیم؟! من در همان روزهایى که تبعید بودم - آقاى مولوى قمرالدّینى این‌ جاست - پیغام دادم، خودم به مسجد ایشان رفتم و گفتم بیایید این یک هفته میان هفده ربیع - که ما شیعه ها هفده ربیع را روز ولادت پیغمبر مى‌ دانیم و جشن مى ‌گیریم - و دوازده ربیع را - که شما سنّیها روز ولادت پیامبر مى‌ دانید - جشن بگیریم. ما بگیریم، شما هم بگیرید. ایشان هم قبول کرد. اتّفاقاً در همان روزهاى اوّل و دوم در ایرانشهر سیل آمد و بساط همه چیز را به هم زد و ما در کار امداد مردم افتادیم و نتوانستیم کارى انجام دهیم. به این چیزها توجّه داشته باشید. خوب؛ طبیعى است که هر کسى براى عقاید خود احترام و ارزش قائل است. اما اگر زید به عقیده‌ى خود احترام مى‌گذارد، مگر مستلزم این است که به عقیده‌ ى عمرو اهانت کند؟! یا اگر عمرو به عقیده‌ ى خود احترام مى ‌گذارد، مگر مستلزم این است که به زید اهانت کند؟! چرا؟! دشمن همین را مى‌ خواهد و این آتش عجیبى است اگر مشتعل شود.
الان شما ببینید در همین همسایگى این مرز ما، دستهایى اختلاف و تفرقه بین شیعه و سنّى را تحریک مى‌ کنند. سرِ همین اختلافات، همدیگر را کافر و فاسق و فلان مى ‌دانند و مى ‌کشند. این است که من تأکید مى ‌کنم و این نکته‌ ى اساسى است. بله؛ از دوستان و علماى عزیز خیلى متشکّرم که تلاش کردید؛ اما این تلاش را تعمیق کنید و به دوستیها عمق ببخشید؛ هرکدام هم در مذهب خود پایدار و ثابت قدم بمانید. بحث علمى و فکرى و غیره هم به جاى خود محفوظ، خیلى خوب است و مانعى هم ندارد. اما مراقب اختلاف باشید؛ مراقب مردم باشید؛ مراقب دست دشمن باشید. 1381/12/02
علما به ندای وحدت پاسخ مثبت دادند
اوّلِ انقلاب هم اوّلین نقطه ‌اى که امام، هیأت اعزام کردند، گمان مى‌کنم بلوچستان بود. بنده را خواستند، یک حکم هم نوشتند که در رادیو خوانده شد. من با جماعتى راه افتادم و به بلوچستان رفتم. مرحوم مولوى عبدالعزیز ساداتى ملازهى آن موقع حیات داشتند؛ رفتیم ایشان را در سراوان دیدیم.
غرض؛ دوستان فراوانى از مجموعه‌ ى علماى منطقه بودند که به نداى وحدت پاسخ مثبت دادند. بالاتر از این بگویم؛ در دلِ خودشان حقیقتاً این ندا وجود داشت. جامعه‌ ى ایرانى و اسلامى از این وحدت سود برد. اوایل انقلاب با ایجاد درگیرى و با استفاده از بعضى آدمهاى ناباب توانستند در ایرانشهر و جاهاى دیگر کارهایى بکنند؛ لیکن به جایى نرسید و اختلاف مورد نظر آنها بحمداللَّه به وجود نیامد…
من خودم همان سفرى که آمدم، در ایرانشهر همه‌ ى رؤساى طوایف را جمع کردم و در جلسه‌ اى با آنها صحبت کردم و گفتم نظامِ جمهورى اسلامى بنا دارد که در سرتاسر کشور عدالت واقعى را اجرا کند؛ لذا ظلم و تعرّض و تبعیض را بین استانها و طوایف کشور هیچ تحمّل نمى‌ کند و شما به این امر کمک کنید. به آنها گفتم که این نظام از نظام قبل به مراتب نیرومندتر است؛ چون آن نظام به دستگاههاى امنیتى و اطّلاعاتى و سلاحِ خودش متّکى بود؛ اما این نظام به عواطف و دلها و علایق مردم متّکى است.
۱۳۷۹/۰۸/۱۶
منبع: پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیه العظمی خامنه ای (مدظله العالی)

دانشنامه فاطمی مجموعه‌ای متشکل از 6 جلد است که در سال 1393 به همت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و زیر نظر حجت‌الاسلام‌والمسلمین علی‌اکبر رشاد منتشر شده است. از مجموع 6 جلد این دوره از دانشنامه، سه جلد منحصراً به مباحث تاریخی، سیاسی و معنوی زندگی حضرت زهرا (س) پرداخته و در باقی مجلدات، مسائل مربوط به زن و خانواده از منظر حقوقی و اجتماعی مطرح‌ شده است.

هدف از گردآوری و تألیف این مجموعه مطابق آن‌چه در مقدمه کتاب و به نقل از گردآورندگان آن اشاره ‌شده، عبارت است از:

1. تبیین جامع و علمی تاریخ زندگانی و جایگاه الهی حضرت فاطمه (س)، به‌منظور رفع ابهامات و پاسخ‌گویی به شبهات كلامی و تاریخی و نیز روشنگری و تحلیل تحریفات و انحرافات؛

2. توصیف و تحلیل بینش، شخصیت و كنش (تعالیم، اخلاق و سیره) آن بزرگوار، به‌مثابه نمونه انسان كامل، به‌منظور ارائه الگوی عینی زن مسلمان؛

3. تبیین ماهیت، مرتبت و حرمت حقوق زن، مبانی و منزلت نهاد خانواده و حقوق و تكالیف زنان از منظر اسلام، به‌منظور روشنگری، رفع شبهات، و تحریف‌زدایی از این موضوعات؛

4. گزارش نظریه‌های معارض با اندیشه دینی و نگرش‌های متحجرانه و متجددانه درباره زن و نهاد خانواده و نقد آن‌ها. (ج 1، ص 37)

ساختار موضوعی دانش‌نامه متشکل از 117 مدخل اصلی، 6 مجلد و 2 محور اصلی است. پیکره اصلی شامل 68 مقاله درباره زندگی، شخصیت، حیات و تعالیم آن حضرت بوده و در بخش مکمل در ضمن 49 مقاله مباحث مربوط به زن و خانواده، مطرح‌ شده است.

معرفی محتوایی دانشنامه به ترتیب مجلدات
جلد اول دانشنامه فاطمی با عنوان حیات، منزلت و شخصیت فاطمی است. نخستین بخش این مجلد دیباچه‌ای از ناظرین تهیه این دانشنامه است که در آن به اهداف گردآوری و تدوین این مجموعه و معرفی ساختار علمی آن پرداخته است.

این مجلد شامل 18 مقاله در 378 صفحه است که در نگاهی کلی به بررسی زندگی حضرت زهرا (س) و منسوبین به ایشان می‌پردازد. در مقاله اول به زندگی حضرت و حوادث مربوط به تولد و وفات ایشان اشاره‌ شده و در 18 مقاله بعدی والدین، برادران و خواهران، فرزندان آن حضرت، مسائل مربوط به فدک، وصایا، شهادت و خاک‌سپاری ایشان به‌تفصیل مورد بحث قرار گرفته است.

جلد دوم این مجموعه که هم‌عنوان با جلد اول است، در 3 بخش، 28 مقاله و 574 صفحه به منزلت حضرت زهرا (س) پرداخته است.

بخش اول این جلد با عنوان مقام و فضایل حضرت، شامل 9 مقاله است که در آن به اسماء و صفات حضرت و مقام و موقعیت ایشان از نظر علم و عصمت ایشان پرداخته ‌شده است.

بخش دوم با عنوان سیره فاطمی در 8 مقاله به سیره آن بانوی گرامی در حقوق، عبادات، همسرداری، تربیت فرزند، خانه‌داری و فعالیت‌های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی پرداخته‌ است.

در بخش سوم در 11 مقاله، مقام حضرت از ابعاد و مناظر گوناگون مورد بررسی قرار گرفته است. این ابعاد شامل دیدگاه‌های قرآنی، پدر گرامی ایشان حضرت رسول، همسر ایشان حضرت امیر، فرزندان ایشان و ائمه‌اطهار، همسران پیامبر، صحابه و تابعان، فقه اسلامی، گزارش‌های تاریخی اهل سنت و در نهایت شعر و ادبیات فارسی و عرب است و در آخرین مقاله به کتاب‌شناسی حضرت فاطمه اشاره‌ شده است.

جلد سوم از دانشنامه فاطمی به بررسی حکمت و معارف فاطمی در سه بخش، 21 مقاله و 474 صفحه می‌پردازد. بخش اول مشتمل بر 5 مقاله با عنوان منابع معارف به احادیث، خطبه‌ها، مصحف، دعاها و اشعار منسوب به ایشان به‌عنوان منابعی که از آن می‌توان ایده‌ها، نظرات و افکار آن حضرت را در حوزه مسائلی چون ایمان، انسان‌شناسی و … دریافت، معرفی می‌کند.

در بخش دوم با عنوان معارف نظری در 12 مقاله 12 حوزه‌ اصلی دین که از منابع پیش‌گفته استخراج می‌شود، بررسی‌ شده است. این حوزه‌ها شامل خداشناسی، عدل الهی، ایمان، انسان‌شناسی، نبوت، قرآن‌شناسی، امامت، شیعه، مهدویت، مرگ و برزخ، معاد، دنیا و آخرت است.

در بخش سوم با عنوان معارف عملی در 4 مقاله به اخلاق و فضایل، سیاست، عدالت و فلسفه احکام از منظر سیره و روش آن ایشان پرداخته ‌شده است.

جلد چهارم دانشنامه با عنوان زن و خانواده- مباحث حقوقی، به بهانه طرح مباحثی درباره بانوی نمونه اسلام به‌عنوان اسوه و الگو به ارائه مسائلی در حوزه زنان، اختصاص‌ یافته است. این مسائل شامل آن موضوعاتی است که ازنظر کارشناسان این حوزه، اهم مسائل زنان است.

این جلد از کتاب متشکل از 14 مقاله و 424 صفحه، از مباحث کلان نظری و فلسفی آغاز و به موارد مشخص فقهی حوزه زنان ختم می‌شود. این مجموعه با بررسی جایگاه ارزشی زنان، تفاوت‌های طبیعی دو جنس و فلسفه آن آغاز می‌شود. در ادامه به بحث‌های نظری و بررسی جنسیت در زبان قرآن و کلیات حقوق زنان در اسلام و روش پژوهش حوزه زنان پرداخته می‌شود. شش مقاله پایانی این مجموعه به بررسی مصادیقی از مباحث زنان در خصوص بلوغ، پوشش، عبادت، روابط زن و مرد، مالکیت و ارث زنان اختصاص دارد.

جلد پنجم دانشنامه فاطمی با عنوان مشابه با جلد چهارم، به ادامه طرح مباحث حقوقی در حوزه زنان پرداخته است. این مجلد شامل دو بخش کلی، 16 مقاله و 395 صفحه است.

بخش اول با عنوان مسائل زنان و مشتمل بر 5 مقاله، به مسائل مربوط به ولایت، مرجعیت، قضاوت، شهادت و قصاص و دیه زنان پرداخته است؛ مسائلی که مرجع اختلاف آراء و قضاوت‌های مختلف است.

بخش دوم به مسائل زن و خانواده پرداخته است. دامنه این مسائل از اذن ولی در ازدواج دوشیزگان تا طلاق بوده و شامل 11 مقاله است. در این بخش به اذن ولی، شروط ضمن عقد نکاح، ازدواج موقت، تعدد زوجات، سرپرستی و قوامیت، معاشرت به معروف با زنان، مهریه، نفقه ، طلاق، عده و حضانت پرداخته‌ شده است.

جلد ششم دانشنامه به مباحث اجتماعی زنان و خانواده می‌پردازد. جلد پایانی دانشنامه نیز مانند سه مجلد پیشین، به دو بخش مسائل زنان و خانواده تقسیم‌ شده و شامل 19 مقاله و 508 صفحه است.

بخش اول در 11 مقاله به بررسی تغییر و تحولات زنان در حوزه شخصیتی، اخلاقی، تربیت جنسی، تربیت دینی، روابط اجتماعی، پوشش و اشتغال پرداخته و درنهایت آسیب‌شناسی تحقیقات و پژوهش‌ها زنان صورت گرفته است.

بخش دوم و در پرداخت به مسائل خانواده در 8 مقاله ارائه ‌شده است که بخشی از آن به بررسی مسائل اجتماعی چون ازدواج، تعدد زوجات، ازدواج موقت، مدیریت خانواده و طلاق اختصاص دارد که بحث حقوقی آن در جلد پنجم انجام‌ شده بود. سه مقاله دیگر نیز به بررسی مسائل اجتماعی مربوط به خانواده، همسری و مادری اختصاص داده ‌شده است.

کتاب «روایتی از زندگی و زمانه حضرت آیت‌الله سید علی خامنه‌ای» از سال 1318 تا کنون، به قلم جعفر شیرعلی‌نیا از سوی نشر سایان منتشر شد.

این کتاب روایتی از 75 سال زندگی رهبر معظم انقلاب است، روایتی از روزهای کودکی و مدرسه، روزهای مبارزه تا پیروزی انقلاب، از سال‌های پرمخاطره دهه شصت، دوران ریاست‌جمهوری و سال‌های جنگ، از 25 سال رهبری از دولت سازندگی تا دولت اصلاحات و پس از آن تا امروز. روایتی از حوادث داخلی، منطقه ا‌ی و بین‌المللی، آمیزه‌ای از سیاست، تاریخ، اجتماع و فرهنگ.

محمد رجبی رئیس سابق کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی بر این کتاب یادداشتی نوشته و آن را در اختیار خبرگزاری فارس قرار داده که در ادامه متن این یادداشت منتشر شده است:

«با اثر ارزنده برادر سختکوش فاضل و نکته‌سنج و با ذوق، جناب آقاى شیرعلى‌نیا درباره حیات با برکت امام خمینى (ره) قبل از انتشار آن آشنا شدم. در آن زمان مدیریت کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شوراى اسلامى را عهده‌دار بودم و ایشان براى ملاحظه تصاویر ویژه‌اى که متناسب با آن کتاب باشد، به آنجا آمده بودند.

بار اول بود که دیدارى دست مى‌داد و گفت‌وگویى پیش آمد؛ که با شور و صمیمیتى که وى داشت، بیش از حد پیش‌بینى به طول انجامید و حاصل آن گشودن آرشیو کتابخانه براى هرگونه بهره ورى ایشان در کار سترگى بود که در دست داشتند. کارى متفاوت با آنچه تاکنون دیده بودیم، چه از حیث معنا و چه به لحاظ صورت: گزارشى صادقانه و دقیق و جذاب، با تمام مشکلاتى که در عرصه‌ تاریخ‌نگارى در زمان نزدیک به واقعه وجود دارد؛ آنهم با گنجینه گرانمایه‌اى از تصاویر و اسناد.

دومین بار، ملاقاتى بود که پس از انتشار کتاب مزبور صورت گرفت و ایشان نسخه‌هایى از آن را آورده بودند تا به بنده و همکاران مرکز اسناد مجلس که در ارائه تصاریر مورد نیازشان مساعدت کرده بودند، اهدا کنند. تا آنجا که به خاطر دارم نزدیک سیصد عدد از انبوه تصاویر کتاب نیز از مرکز اسناد مجلس بود که ایشان با تعهد به رسم تحقیقات علمى، منبع را نیز ذکر کرده بودند.

جناب شیرعلى نیا را بار دیگر دیدار کردم و این بار ایشان با بنده راجع به کتاب حاضر مشورتى داشتند، که آنچه در بضاعت مزجاة بود، تقدیم کردم؛ که باز بنابر سنت حسنه ایشان، مورد اشاره در مقدمه کتاب حاضر قرار گرفته است.

نمى دانم با آنچه شما در پیش روى دارید و اظهر من الشمس مى‌درخشد، چقدر جاى نوشتارى از بنده است؛ ولى دریغ دارم که از انصاف، حقیقت نگارى، شهامت، درایت، دقت و ذوق ایشان تجلیل نکنم که با وجود مضایق فراوانى که براى چنین روایات تاریخى هست، آنهم در فضاى ملتهب سیاسى امروز که افراد حق‌مدار از شش جهت در معرض باران افترا قرار مى‌گیرند، با ایمانى راستین و عزمى استوار و دقت و وسواس زیاد، از عهده این کار سترگ و ماندگار برآمده‌اند. حذف نقش و اثر شخصیت‌هاى مثبت یا منفى تاریخى که امروز زدودن تصویر و حتى نامشان به عادتى رایج تبدیل شده است، مورد پرهیز شدید مؤلف محترم کتاب حاضر بوده و بر اعتبار آن بسى افزوده است.

امید آنکه سرمشق روشنى براى دیگر راویانى باشد که از گزارش حقیقت هراسان و گریزانند و حاصل کار خود را از درجه اعتبار علمى و تاریخى ساقط مى‌سازند. براى مؤلف محترم نیز که این گونه شکر دانش و ذوق و همت خویش را در پیشگاه «حق» جل جلاله به جا آورده‌اند - هرچند که خود فراتر از این را مى‌خواسته و مدّ نظر داشته‌اند - توفیقات خاصه الهى را آرزومندم؛ با این امید که باز هم شاهد آثار گرانقدرى که شایسته فرهیختگان این مرز و بوم است، باشیم. ان شاءالله تعالى

تهران، ١٣٩٤/١١/٢١، محمد رجبى»

کتاب «زمانی برای زن بودن» نوشته مریم ناصرخاکی با موضوع دفاع مقدس و زنان از سوی انتشارات آرامش انتشار یافته است.

این کتاب مشتمل بر چهار فصل «از ته باران»، «بهشت هم پای تو»، «چتری برای حماسه» و «پا به ­پای مجنون» است.
«فصل اول: از ته باران» روایتی از رنج ها و مبارزات زنان شهیده است که از 19 زن شهیده روایت می کند.
در این فصل مشتمل بر سرگذشت مختصری از 19 زن شهیده است که از جمله می توان به «شهیده ربابه کمایی»، «شهیده ناهید فاتحی کرجو»، «شهیده طاهره هاشمی»، «شهیده فهیمه سیاری»، «شهیده مریم فرهانیان»، «شهیده پروانه شماعیزاده»، «شهیده محبوبه آشتیانی»، «شهیده فوزیه شیردل»، «شهیده زینب کمایی»، «شهیده طاهره اشرف گنجوی»، «شهیده سهام خیام»، «شهیده طیبه واعظی»، «شهیده بنت الهدی صدر»، «شهیده کبری حسن زاده»، «شهیده ناهید اسدی»، «شهیده صدیقه رودباری»، «شهیده فرحه دبات» نام برد.
«فصل دوم: بهشت هم پای تو» روایتی از خون دل خوردن ها و فداکاری ها مادران شهدا است.
از جمله می­ توان به خاطرات «حنیفه رستمی»، «کبری تلخابی»، «فاطمه نیک»، «منور کفایی زاده»، «خاتون حسینی نژاد»، «حافظه سلیمان شاهی»، «فروغ منهی»، «عفت عسگری»، «عالیه آدمی»، «ننه فتح الهی» است.
«کنار مزار فرزندش بیتوته می­کند» یکی از عناوین است که در این فصل اشاره شده است؛ که به زندگی ننه فتح الهی پرداخته است.
در قسمتی از این متن می­ خوانیم: ننه علی لقب معروف و مشهور مادری است که 20 سال به صورت شبانه­ روز در خانه­ ای در کنار مزار فرزند شهیدش قربانعلی رخشانی زندگی کرد؛ او که فرزندش به دست نوکران حلقه به گوش خاندان منحوس پهلوی (ساواک) در 2 دی سال 1357 به شهادت رسیده و در شهر اهواز دفن گردیده است، راهی اهواز می­ شود.
بعد از پیروزی انقلاب به حضرت امام اطلاع می­ دهند که مادری از تهران به اهواز آمده و در کنار مزار فرزند شهیدش زندگی می کند؛ البته بدون هیچ سرپناهی که او را در مقابل گرمای طاقت­ فرسای جنوب محافظت نماید، به دستور امام پیکر این شهید از اهواز به بهشت زهرا تهران منتقل می­ شود.
اوایل سال 58 بود و هنوز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران شروع نشده بود؛ بهشت زهرا بیشتر از گورستان، زمین متروکه ای بود که کمتر کسی به آن جا رفت و آمد می­ کرد؛ اما ننه علی از آنجا که عاشق قربانعلی بود از همان شب اول دفن مجدد، او بر مزارش شبانه ­روز می ­نشست و سوره یاسین می­ خواند.
التماس و اصرار اعضای خانواده هم تاثیری نداشت و حتی مسؤلان سازمان بهشت زهرا هم نتوانستند حریف دلدادگی این مادر شوند، تا این که اعضای خانواده کنار مزار شهید، سایبان درست کردند تا «ننه علی» از نور آفتاب و بارش باران در امان بماند، بعدها این سایبان به اتاقکی فلزی تبدیل شد که بیشتر مصالح آن را خرده آهن ها، کارتن و حلبی تشکیل می­ داد، هر کسی هم که به این اتاقک سر می­زد «ننه علی» را مشغول قرآن خواندن می­دید و از سال 1358 تا 1378 ننه علی، تک و تنها در این اتاقک فلزی زندگی کرد، به گفته دوستان خانه شهید بهشت زهرا تا مدت ها این اتاقک، برق نداشت وسیله گرمایشی نداشت.
تا اینکه چند سال پیش مقام معظم رهبری نامه­ ای به ننه علی داد با این مضمون که الان به خانه برو و ایثار و مقاومت را در منزل دنبال کن. بعد از سال 78، تنها دخترش او را به خانه خود می­برد و از آن به بعد هر چند ماه یک بار به زیارت مزار فرزندش می ­آمد.
ننه علی در سوم اسفند 1390 به رحمت حق پیوست.
«فصل سوم: چتری برای حماسه» به روزهای سختی ها و صبوری­های زنان ایثارگر اشاره می کند و 20 خاطره از زنان جهادگر و امدادگر بازگو شده است.
«فصل چهارم: پا به پای مجنون» روایتی از خاطرات همراهی­ های صبورانه و عاشقانه همسران شهدا است؛ در این فصل خاطرات 31 همسر شهید اشاره شده است.

آیا می‏ دانید چرا دیگران شما را درک نمی‌ کنند و در موارد مختلف حتی با نزدیکان و عزیزان خود دچار اختلاف و مشکل می‌ شوید؟ چرا از درک دیگران عاجز هستید و راهکارهایی که برای نزدیک شدن به افراد در نظر می‌ گیرد کارآمد نیستند؟ چه موانعی در مسیر برقراری ارتباط صحیح با دیگران و لذت بردن از روابط وجود دارند؟

همه ما به دلیل اجتماعی بودن و نیازهایی که داریم همواره در تلاش هستیم با دیگران در تعامل باشیم. دوست داریم دیگران ما را درک کنند، نیازهایمان را بشناسند و به ارزش‌ گذاری‌ هایمان احترام بگذارند اما یک مانع بزرگ مانع دستیابی ما به این هدف ارزشمند و حیاتی است: فیلترهای ذهنی. ذهن تمام انسان‌ ها بر اساس تجربیات گذشته، باورها و ارزش‌ هایی که در مسیر زمان به‌ دست آورده‌ اند، فیلترهایی در ذهن خود ایجاد کرده‌ اند و تمام رویدادها و اتفاقات را از منظر این فیلترها می‌ نگرند. همه ما در تعاملات خود دچار اشتباه پیش ‌قضاوت ‌کردن می‌ شویم و دنیا را تنها از منظر ارزش‌ ها و اصول فکری خود ارزیابی و تحلیل می‌ کنیم. فقدان آگاهی ما از این فیلترهای ذهنی (در خودمان و دیگران) و ناشناخته ماندن منظور و افکارمان از یکدیگر، به صورت مداوم بر مشکلات اجتماعی ما چه در محیط کار و چه در محیط خانواده می‌ افزایند و ما را بیش از پیش به سمت افسردگی و ناامیدی پیش می‌ برند.

کتاب” دیگران را درک کنید” به نویسندگی “بورلی دی.فلکسینگتون” شما را با ساختارهای ناخودآگاه ذهن، فیلترهای ذهنی و کارکردهای احساسی مغز آشنا ساخته و روش‌ های برخورد صحیح با این فرآیندها را یادتان خواهد داد. نویسنده در کتاب حاضر با تکیه بر مبانی علم روان‌شناسی به معرفی و توضیح پنج راز طلایی برای برقراری رابطه صحیح و پایدار پرداخته است و با بیان مثال‌ هایی کاربردی و قابل درک، رفتارها، تصورات و ذهنیت‌ های غلط مردم را آشکار می سازد. این پنج راز در قالب این عنوان‌ها خلاصه شده است: «همه چیز از من شروع می‌شود»؛ «نوع رفتار مابین خودمان شکل می‌گیرد»؛ «ارزش‌های شما مهم‌تر از چیزی است که فکر می‌کنید»؛ «تصور نکن منظورت را نمی‌دانم» و «من خوبم اما بدون شک تو خودت نیستی».

آشناسازی افراد با کارکردهای ذهن در تحلیل و ارزیابی اتفاقات و روابط، آموزش مهارت‌ های پایه‌ای در برقراری ارتباط و تعامل صحیح با دیگران، آشناسازی افراد با روش‌ های درک دیگران و تغییر دادن اشتباهات و رفتارهای نادرست آنها، توانمندسازی افراد در شناخت اشتباهات ذهنی و رفتاری خود و اصلاح آنها در جهت برقراری ارتباط‌ های موثر ،توانمندسازی افراد در شناخت ارزش‌ ها و باورهای متنوع افراد در جامعه، توانمندسازی افراد در لذت بردن از زندگی و تعامل با انسان‌ ها، از اهداف  اصلی این نوشتار می باشند و مخاطبان با مطالعه و انجام تمرین‌های این کتاب می‌توانند خود را به دیگران به صورت صحیح معرفی کنند، تفاوت‌ با دیگران را به فرصت‌ هایی برای پیشرفت و موفقیت تبدیل نمایند، در روابط بین‌فردی، منظور اصلی یکدیگر را متوجه شوند، در زندگی با افراد لجباز و سرسخت به خوبی کنار بیایند، در مصاحبه‌ها با اعتماد به نفس بالا حاضر شوند؛ تیم‌های موفق و کارآمد را رهبری کنند، دیگران را درک کنند و….

مشخصات کتاب

نویسنده: بورلی دی.فلکسینگتون

مترجم: مهسار مشتاق

ناشر: ابوعطا