معرفت نفس؛ شخصیّت انسان
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله ربّ العالمین والصلاة والسّلام علی خیر خلقه أشرف بریته ابوالقاسم محمّد صلی الله علیه و علي آله الطیّبین الطاهرین و عَلی جمیع الانبیاء وَالمُرسَلین سیّما بقیة الله فی الأرضین و لَعنة الله عَلی اعدائهم أجمعین.
.. چه کنیم در دنیا و در آخرت عزیز باشیم و شخصیت داشته باشیم و ابهت داشته باشیم و برایمان هم در دنیا و هم در آخرت شخصیت قائل باشند. گفتم از نظر قرآن اوّل چیزی که روی آن پافشاری شده است، تقواست. اگر انسان متّقی شد، شخصیت دنیا و آخرت را دارد. به قول امام دوم«سلاماللهعلیه»:
«إِذَا أَرَدْتَ عِزّاً بِلَا عَشِيرَةٍ وَ هَيْبَةً بِلَا سُلْطَانٍ فَاخْرُجْ مِنْ ذُلِّ مَعْصِيَةِ اللَّهِ إِلَى عِزِّ طَاعَةِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَل»[1]
اگر میخواهی در میان مردم با ابهت و با شخصیت باشی، باید متّقی باشی. اهمیت به همۀ واجبات و مخصوصاً نماز، اهمیت به مستحبّات به اندازهای که میتوانی و مهمتر از این دو، اجتناب از گناه است. گناه گوش، گناه چشم، گناه زبان تا برسد به اینکه انشاءالله گناه دل در زندگیت نباشد. دربارۀ این صحبت کردم. دوم چیزی که دربارهاش صحبت کردم، فرهنگ و علم بود. آدم وقتی میتواند ابهت اجتماعی و شخصیت اجتماعی پیدا کند که عالم باشد و بتواند گرههای علمی را باز کند. وقتی در مجلس حرف میزند، اطرافیان به حرف او گوش دهند و ببینند که حرفهای او مفید است. در خانه و در میان رفقا و در جامعه حرفهای مفید بزند تا کمکم برسد به آنجا که از نظر علمی دینی یا علم غیردینی، مفید برای اجتماع باشد. ثواب زیادی بار بر این است و بالاترین ابهت و شخصیت اجتماعی را نیز پیدا میکند.
سوم، کار و تلاش و کوشش است، و این مهمتر از اول و دوم است. در حالی که اولی خیلی بالاست و انسان اصلاً خلق شده برای اینکه عابد و متقی باشد: «وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِيَعْبُدُونِ»[2]
پروردگار عالم، عالم هستی را خلق کرده است برای اینکه ما عالِم و بافرهنگ شویم، اما این تلاش و کار و کوشش از اولی و دومی هم مهمتر است، و گفتم هرکجا ایمان در قرآن آمده، بلافاصله عمل صالح هم آمده است، نداریم در قرآن جایی را که بگوید ایمان داشته باش، بلکه هرکجا میفرماید ایمان داشته باشد، میگوید عمل صالح نیز داشته باش: «وَ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحات»[3]
صفحات: 1· 2