حضرت آیت الله سبحانی دامت بركاته با بیان این که مبلّغ باید مستمع را در نظر بگیرد و بر اساس اندیشه، فکر و استعداد او سخن بگوید گفتند: منابر باید در مخاطب اثرگذار بوده، اخلاقی، تحولی و الهی باشد و معنویت ایجاد کند.

آیت الله العظمی جعفر سبحانی، از مراجع عظام تقلید در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری «حوزه» در مشهد، ضمن تبیین رسالت های مبلغان در ایام محرم، با بیان این که در قرآن کلمه تبلیغ بیش از تبشیر استفاده شده است، گفتند: عموما انبیای الهی از واژه تبلیغ استفاده می کنند و اساس کار قران نیز کلمه تبلیغ است؛ همچنین اینکه پیامی از کسی به دیگران ارسال شود تبلیغ نام داشته و مبلغ نیز حامل پیام بوده که آن را به مستمعان می رساند.

مخاطب شناسی؛ یک اصل مهم در تبلیغ

ایشان با بیان این که در محرم و صفر آقایان مبلغ، کلام حق را به مستمعان می رسانند و عملا واسطه ای بین خدا و مردم هستند تا کلام الهی به دست آنان رسانده شود، اظهار کرد: مبلغ باید مستمع را در نظر بگیرد و بر اساس اندیشه، فکر و استعداد او سخن بگوید؛ همچنین مبلغ باید به مخاطبین خود توجه داشته باشد، چراکه گاهی پای مجلس وعظ او افراد دانشگاهی حضور دارند که باید به گونه ای سخن گفته و گاهی نیز مستمعان عالی هستند که باید به زبان آنان به شیوه دیگری سخن بگوید.

معظم له با بیان این که مستمعان و مخاطبان باید از حکایات و سرگذشت انبیا و اولیا بهره گرفته و اثرگذاری داشته باشند، ابراز کردند: طلاب و روحانیون مبلغ باید منطق مناسبی داشته و تلاش کنند سخنرانیشان در مستمعان اثرگذار باشد.

حضرت آیت الله سبحانی با بیان این که به منظور اثرگذاری سخن در جمع مخاطبان، مبلغان دین باید چنانچه شبهه و کجی در سخنان آنان وجود دارد، آن را به صورت غیر مستقیم مرتفع کنند، خاطر نشان کرد: چنانچه مبلغان دین کاستی در عمل می بینند و یا اینکه نسبت به عفت و حجاب کم فکرند باید در رابطه با آن تحولی ایجاد کنند تا عملشان اسلامی شود.

مبلغان به دنبال اثرگذاری باشند

ایشان ادامه دادند: در همین راستا می بینید که انبیای الهی تحول در عقیده و عمل را داشتند؛ بنابراین وظیفه و رسالت شما آن است که این معارف را بیان کنید، عواطف مخاطبین خود را تحریک کنید و به فکر آن باشید که اثر بگذارید، همان طور که رسول گرامی اسلام(ص) به شیوه های مختلف تلاش مبتنی برآن داشت تا افراد را از باب روحیه آنان اصلاح کند.

معظم له با بیان این که در میان طلاب حوزه گروهی نه استعداد فقه و نه اجتهاد دارند که باید برنامه خاصی برای آنان مدنظر بوده و گروه دیگری نیز دارای بیان و خطابه روشن هستند که روش برخورد آنان باید به گونه دیگری باشد، عنوان کردند: در این میان دروس مشترک باید میان هر دو باشد یعنی یک دوره فقه اسلامی را هردو طی کنند و پس از آن فرضا یکی از اینان به دنبال تحقیق در اعمال کتاب جواهر و دیگری سراغ اعمال آداب و اخلاق می رود و در زمینه کاری خود تخصصی می شود. 

حضرت آیت الله سبحانی با بیان این که طلبه باید مقداری از خطب نهج البلاغه، کلمات قصار و تاریخ انبیا را بداند، مقداری به جهان به صورت مجتمع نگاه کند، نقاط قوت و ضعف را درک کند و سخنش تابع شرایط زمان باشد، اظهار کردند:  نظر بنده بر این است که همه مبلغان و طلاب باید در اثنای کار سطح واحدی را داشته و دوره ای عقاید و احکام اسلام را ببیند و متن شرح لمعه و تفسیر علامه را حفظ کنند و حقوق اسلام را بدانند که پس از این مرحله نیز این رشته ها جدا می شوند.

ضرورت تربیت تخصصی مبلغ

ایشان ادامه دادند: به واقع همانطور که پزشکان تا پزشکی عمومی همه یکسان هستند و بعد از آن متخصص شوند، اجتهاد نیز اندیشه خاص می خواهد، اما در این راستا نوع انسان ها برای یک کار آفریده شده اند؛ بنابراین مبلغ باید در حدی اصول فقه و عقاید را بداند و بعد به دنبال مسائل تخصصی برود، اما اگر بخواهد همه مسائل کفایه را بداند کمتر در مسائل تبلیغی موفق می شود.

معظم له با بیان این که از سوی دیگر مبلغان باید روانشناسی اسلامی و تاریخ انبیا و اولیا را دانسته و آیات را حفظ کند که این استعدادهای خاص می طلبد، به شیوه های تبلیغی پیش و پس از انقلاب اشاره و عنوان کرد: قبل از انقلاب تبلیغ ها به گونه ای بود و بعد از انقلاب تبلیغ به گونه دیگر شد که باید بین هردو جمع صورت گیرد و مبلغ از شیوه گذشتگان و شیوه امروز استفاده کند.

امروز مرزها برداشته شده است

حضرت آیت الله سبحانی با بیان این که در آن زمان قلم ها و بیان ها زنجیر داشت و مبلغان در حدود مرزی می توانستند بحث کنند، اما امروز که مرزها برداشته شده است، هم باید از شیوه قبلی و هم از شیوه فعلی استفاده شود، خاطر نشان کردند: منابر باید اخلاقی، تحولی و الهی باشد و معنویت ایجاد کند و گاه به گاهی نیز در منابر نسبت به سیاست های ظالمانه اشاراتی صورت گیرد.

ایشان با بیان این که از سوی دیگر اثرگذاری مبلغ باید به گونه ای باشد که روح و روان امت ها را آگاه ساخته و با حقایق و معنویات بیش تر آشنا کنند، عنوان کردند: برخی ها از نظر علمی عملا در سطح بالایی نبودند، اما منبرشان موثر بود چون زبان مردم را می دانستند و می توانستند با آنان با زبان خودشان سخن بگویند و مجذوب کلام حق کنند.

لزوم تربیت مبلغ زباندان

معظم له با بیان این که مبلغان برای خارج کشور نیز باید تربیت شود که در این زمینه آموزش عربی بر انگلیسی اولویت دارد، چون مجامع علمی دنیا غالبا مسلمانان و عرب ها هستند، تصریح کردند: البته چنانچه مبلغان بخواهند در مناطقی که عرب زبان نیستند، نیز سخن بگویند ناچار بر این هستند که زبان مشترک جهانی را آموزش ببیند و با آن سخن بگوید.

حضرت آیت الله سبحانی در پایان افزودند: مبلغانی که برای خارج تربیت می شوند باید مجهز باشند همانطور که پیامبر اکرم(ص) وقتی می خواستند سفیر بفرستند، سفرایی می فرستادند که با آن منطقه رفت و آمد و آگاهی از خصوصیات آن داشته باشند.

منبع: خبرگزاري حوزه نيوز- ۹ شهریور ۱۳۹۸