او یک خدمتگزار غدیر بود-2
روایت رشید هجری
از یاران با وفای امیرالمومنین علیه السلام بود، استقامتش در ولایت تحسین برانگیز بود و مردم را به چیزی جز دوستی اهل بیت علیهم السلام دعوت نمی کرد.
مولایش از نحوه مرگش برایش گفت، که دست و پایت را می برند و زبانت را از دهان بیرون می کشند. چگونه صبر خواهی کرد؟ گفت: اگر پایان ماجرا بهشت است بیمی ندارم…سال ها گذشت، ابن زیاد دستور داد که دست و پایش را بریدند ولی زبانش را نه. به خیال خود خواست لسان حق را بی اعتبار کند…
ولی رشید هجری به دخترش دستور می دهد مردم را در منزل جمع کند که از فضائل امیرالمومنین علی علیه السلام بگوید…خبر به گوش ابن زیاد می رسد و زبان از دهانش بیرون می کشند. رشید هجری در راه نصرت امامش دست و پا و زبان و هر آنچه داشت از دست داد…
امام علی (علیه السلام) او را رشید البلایا نامید. امام کاظم (علیه السلام) نیز درباره او فرموده است:
یَا إِسْحَاقُ قَدْ کَانَ رُشَیْدٌ الْهَجَرِیُّ یَعْلَمُ عِلْمَ الْمَنَایَا وَ الْبَلَا(مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۴ق، ج۲۲، ص۱۲۳، ج۴۸، ص۵۴.)
ای اسحاق، رشید هجری از حوادث و وقایع عالم، حیات و مرگ افراد باخبر بود»
او یک خدمتگزار غدیر بود-1
روایت اصبغ بن نباته
مردم برای عیادت امیرمومنان آمده بودند امام حسن علیه السلام از منزل بیرون آمدند و فرمودند پدرم به قاتلش تا زمان رحلتش امان داده است، شما نیز به منزل خود بروید. همه رفتند ولی اصبغ همچنان ایستاده بود… امام حسن رو به ایشان فرمودند سخن من و پیام پدرم را نشنیدی؟ گفت چرا شنیدم، ولی دوست دارم باز مولایم را ببینم. برایم اجازه ی ورود می گیرید…
امام رفتند و چند لحظه بعد آمدند و اجازه ی ورود دادند… بر بالین بیمار و تب دار امیرالمومنان نشسته بود. دست در دست مبارک ایشان و درخواست شنیدن کلام های ناب از لسان حق داشت… امام یک بار از حال رفتند، وقتی چشم گشودند هنوز اصبغ بر بالینشان بود. فرمودند: هنوز نشسته ای؟ اصبغ پاسخ داد: آری می خواهم حدیثی دیگر بشنوم امام حدیثی دیگر برایش گفت… آخرین حدیث را از زبان امیرمومنان شنید و حضرت چشم از جهان فروبستند…
آری اصبغ خوب نعمت زمان خود را شناخته بود و به ایشان چنگ زده بود. فرصتی را از دست نداد… و بعد از شهادت امیرمومنان ناقل احادیث گهرباری شد که امروز من و شما برای دفاع از حریم حق حرفی برای گفتن داشته باشیم…
داستان آش غدیر/کودکانه
آش غدیر عنوان داستانی ست که در روز عید غدیر برای امیرالمومنین علیه السلام آش نذری آماده میکنند. هر کسی در روز عید غدیر برای دوستان و شیعیان حضرت غذا آماده کند، مثل این است که برای تمام امامان و پیامبران علیهم السلام غذا درست کرده است.
بسم الله الرحمن الرحیم
متن
تقدیم به حضرت محسن بن فاطمه علیه السلام مسافر غدیر که به دنیا آمد و شهید شد آسمان آبی بود. فقط چند ابر سفید گوشهی آسمان دیده میشد. زینب و مادرش توی حیاط بودند زینب داشت با وسایل آشپزی اش بازی می کرد و غذا می پخت مادر هم داشت قرآن می خواند.
فکر تازه ای به ذهن زینب آمده بود رفت پیش مادر و به او گفت مامان ای کاش میشد یک روز امام علی علیه السلام را به خانهمان دعوت کنیم تا من برایشان آش بپزم مادر قرآن را بوسید و گفت: «آفرین دختر گلم چه فکر خوبی!»
زینب که خیلی آش دوست داشت از مادر پرسید: آیا امام علی علیه السلام هم آش دوست دارند مادر گفت: عزیز دلم امام علی علیه السلام همه نعمت های خدا را دوست دارند حالا اگر خواستی آش بپزی اجازه می دهی من هم کمکت کنم؟ چون خیلی دوست دارم در ثواب این کار شریک باشم مگر این کار ثواب دارد؟
بله دخترم! کسی که به نیت حضرت علی علیه السلام کاری انجام بدهد؛ حتماً خدا پاداش و ثواب خوبی به او میدهد زینب دوباره به طرف اسباب بازی هایش رفت اما همچنان به فکر پختن آش برای امام علی علیه السلام بود.
احادیثی با موضوع عید سعید غدیر
* جایگاه عید غدیر در مکتب
1ـ عید خلافت و ولایت
روى زیاد بن محمد قال :
دخلت على ابى عبد الله (علیه السلام) فقلت :
للمسلمین عید غیر یوم الجمعة والفطر والاضحى ؟
قال : نعم ، الیوم الذى نصب فیه رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) امیرالمؤمنین (علیه السلام) . مصباح المتهجد : .736
زیاد بن محمد گوید :
بر امام صادق (علیه السلام) وارد شدم و گفتم : یا مسلمانان عیدى غیر از عید قربان و عید فطر و جمعه دارند ؟ امام (علیه السلام) فرمود :
آرى ، روزى که رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) امیرمؤمنان (علیه السلام) را ( به خلافت و ولایت ) منصوب کرد .
2ـ برترین عید امت
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) :
یوم غدیر خم افضل اعیاد امتى و هو الیوم الذى امرنى الله تعالى ذکره فیه بنصب اخى على بن ابى طالب علما لامتى، یهتدون به من بعدى و هو الیوم الذى کمل الله فیه الدین و اتم على امتى فیه النعمة و رضى لهم الاسلام دینا . ( امالى صدوق : 125، ح .8)
رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود :
روز غدیر خم برترین عید هاى امت من است و آن روزى است که خداوند بزرگ دستور داد ؛ آن روز برادرم على بن ابى طالب را به عنوان پرچمدار ( و فرمانده ) امتم منصوب کنم ، تا بعد از من مردم توسط او هدیت شوند ، و آن روزى است که خداوند در آن روز دین را تکمیل و نعمت را بر امت من تمام کرد و اسلام را به عنوان دین براى آنان پسندید .
یک عیدیِ حسابی به بچهها بدهید!
حوزه/ نگویید: «باز من باید یک چیزی خرج کنم!» نه! مقروض میشوی، خب بشو! تو که برای چیزهای دیگر قرض کرده ای، یک بار هم برای حضرت علی مقروض شو.
مرحوم آیت الله حائری شیرازی در یکی از توصیه های خود درباره عید غدیر خم، سفارش بر عیدی دادن به بچه ها نموده و گفته است:
پدرها جوری نسبت به عید غدیر ارادت به خرج بدهند که بچهها از یک ماه، دو ماه قبل چشم انتظار عید غدیر باشند!
حتی اگر لازم شد، قرض کنید و یک عیدی حسابی -به اندازهای که به علی ارادت دارید- به بچهها بدهید.
نگویید: «باز من باید یک چیزی خرج کنم!» نه! مقروض میشوی، خب بشو! تو که برای چیزهای دیگر قرض کرده ای، یک بار هم برای حضرت علی مقروض شو
آیا ولی فقیه میتواند بر جان و مال افراد تسلط داشته باشد؟
مقصود از ولایت مطلقه همان اختیاراتی است که در این عبارت بیان شده است به این دلیل که: معقول نیست فقیه (که شخصی غیر معصوم است) در زمینه حکومت و سیاست دارای اختیاراتی بیش تر از معصوم ـ علیهم السلام ـ باشد. پس هر گاه تمام اختیارات حکومتی امام معصوم ـ علیهم السلام ـ برای فقیه نیز ثابت گردید، همان مصداق ولایت مطلقه خواهد بود، زیرا بالاتر از این مقدار دیگر اختیاراتی وجود ندارد که آن را مطلقه بدانیم.
* سؤال
آیا ولی فقیه می تواند بر جان ها و اموال افراد تسلط و اذن تصرف داشته باشد؟
* پاسخ
مقصود از ولایت مطلقه همان اختیاراتی است که در این عبارت بیان شده است به این دلیل که: معقول نیست فقیه (که شخصی غیر معصوم است) در زمینه حکومت و سیاست دارای اختیاراتی بیش تر از معصوم ـ علیهم السلام ـ باشد. پس هر گاه تمام اختیارات حکومتی امام معصوم ـ علیهم السلام ـ برای فقیه نیز ثابت گردید، همان مصداق ولایت مطلقه خواهد بود، زیرا بالاتر از این مقدار دیگر اختیاراتی وجود ندارد که آن را مطلقه بدانیم.
منظور از ولایت مطلقه فقیه این است که حوزه ولایت فقیه جامع شرایط شامل همه اختیارات حکومتی پیامبر و ائمه ـ علیهم السلام ـ است و اختصاصی به برخی از اختیارات حکومتی آنها ندارد البته این اطلاق شامل اختیاراتی که برای شخص معصوم علیه السلام ثابت است یا از امور اختصاصی ایشان در باب حکومت است نمی شود و این موارد از اطلاق ولایت فقیه استثنا شده است همانگونه که حضرت امام (ره) فرمودند:« فقیه همه اختیارات امام علیه السلام را دارا می باشد مگر آن که دلیلی قائم شود که اختیاری که برای امام ثابت است به دلیل جهات شخصی معصوم است نه جهت ولایت و حکومت و یا اگر مربوط به امور حکومتی و سیاسی است اختصاص به معصوم دارد مانند آنچه در جهاد ابتدایی مشهور است .»[۱]
2 روز تا عید سعید غدیر
أنَا وَ أنْتَ مِنْ شَجَرَةٍ وَاحِدَةٍ وَ سائِرُ اَلنَّاسُ مِنْ شَجَرٍ شَتَّى
“شجره طیبه”
رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم)
أنا و عليٌّ مِن شَجَرةٍ واحدةٍ ، و النّاسُ مِن أشجارٍ شَتّى
ریشة من و علی از یک درخت است و دیگر مردم از درختان گوناگون هستند
مجمع الزوائد، ج 9، ص 100، کنزالعمال، ج 11، ص 60
روزشمار عیدغدیر...دو روزتا...
اداب عید غدیر
بیرازی جستن (تبری)
امام صادق(علیه السلام) فرمود: تبری الی الله عز و جل ممن ظلمهم حقهم؛[بحارالانوار، مجلسی، ج 95، ص 322] در روز غدیر از کسانی که به اهل بیت(علیهم السلام) ستم کردند بیزاری می جویی.
پوشیدن لباس پاکیزه و نو
امام صادق(علیه السلام) فرمود: یحب…ان یلبس المؤمن انظف ثیابه و افخرها؛[بحارالانوار، مجلسی، ج 95، ص 301] در روز غدیر لازم است مؤمن پاکیزه ترین و فاخرترین لباس خود را بپوشد.مرحوم میرزا جواد آقا تبریزی این عمل را از مستحبات مؤکد غدیر می شمرد.[المراقبات، ص 260]
تبریک و تهنیت
تبریک و تهنیت از برجسته تریم آداب هر عیدی است. در اسلام نیز سنت تبریک و تهنیت در عید غدیر جایگاهی ویژه یافته است. پیامبرﷺ بر تبریک گفتن در این تاکید می ورزید و به مردم می فرمود: هنئونی هنئونی؛[الغدیر، ص 274] به من هنیت بگویید، به من تهنیت بگویید.امام صادق(علیه السلام) شیوه تهنیت گفتن در روز غدیر را چنین آموزش داده است: وقتی یکدیگر را ملاقات کردید، بگویید: الحمدلله الذی اکرمنا بهذا الیوم و جعلنا من الموفین بعهده الینا و میثاقه الذی واثقنا به من ولایة ولاة امره و القوام بقسطه و لم یجعلنا من الجاحدین و المکذبین بیوم الدین.[بحارالانوار، ج 95، ص 303] سپاس خدای را که ما را به این روز گواهی داشت و ما را از مؤمنان و کسانی قرار داد که به پیمان و میثاقی که در باره والیان امرش و بر پا دارندگان قسط و عدالتش از ما گرفته است وفا کردیم و ما را از انکارکنندگان و تکذیب کنندگان رستاخیز قرار نداد.
امام رضا(علیه السلام) فرمود که، هنگام برخورد با یکدیگر بگویید: الحمدلله الذی جعلنا من المتمسکین بولایة امیرالمؤمنین(علیه السلام)[المراقبات، ص 260] سپاس خدای را که ما را از تمسک کنندان به ولایت امیرمؤمنان(علیه السلام) قرار داده است.
تبسم
امام رضا(علیه السلام) فرمود:…و هو یوم التبسم فی وجوه الناس من اهل الایمان فمن تبسم فی وجه اخیه یوم الغدیر نظر الله الیه یوم القیامة بالرحمة و قضی له الف حاجة و بنی له فی الجنة قصرا من در بیضاء و نضر وجهه…[المراقبات، ص 257] روز غدیر روز تبسم به روی مؤمنین است. کسی که در این روز به روی برادر مؤمنش تبسم کند، خداوند، در روز قیامت، نظر رحمت به او می افکند، هزار حاجتش را برآورده ساخته و قصری از در سفید برایش بنا می کند و صورتش را زیبا می سازد.
توسعه زندگی
در روز غدیر، باید چهره زندگی عوض شود. همه باید بکوشند برنامه عادی زندگی خود را بر هم زده و آن را با رفتارهایی سخاوتمندانه تر و نشاط انگیزتر بیارآیند تا همگان در همه جا طعم شیرین عید را بچشند و رایحه دل انگیز آن را استشمام کنند. یقینا در صدر توسعه دادن زندگی توسعه مالی قرار دارد. امام رضا(علیه السلام) فرمود: هو الیوم الذی یزید الله فی مال من عبدالله و وسع علی عیاله و نفسه و اخوانه…[المراقبات، ص 257]. روز غدیر روزی است که خدای متعال در مال کسی که خدا را عبادت کند و بر خانواده، خویشتن و برادران ایمانی اش توسعه دهد فزونی پدید می آورد.
جشن گرفتن
امام رضا(علیه السلام) در عید غدیر احوال کسان و اطرافیان خود را تغییر داد و وضع تازه ای در آنان ایجاد کرد.[الغدیر، ج 1، ص 287]
حمد کردن
پیامبرﷺ فرمود: یکی از سنتها این است که مؤمن، در روز غدیر، 100 بار بگوید: الحمدلله الذی جعل کمال دینه و تمام نعمته بولایة امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب(علیهما السلام).[بحارالانوار، ج 95، ص 321]
فهرست اعمال روز عید غدیر در روایات و توصیه بزرگان دین:
1.روزه
2.افطاری دادن
3.اطعام
4.آراستن و زینت
5.لباس نو پوشیدن
6.استفاده از بوی خوش
7.دیدار با مؤمنان
8.مصافحه و دست دادن
9.تبریک گفتن.
10.غسل کردن و…
هم چنینی در بیان و سیره ائمه علیهم السلام و بزرگان دین برای این روز بزرگ غدیر توصیه و سفارشاتی نموده اند که به برخی از آنها اشاره می شود:
تحکیم بیعت با ولایت- اظهار سرور و شادمانی- اظهار سرور و شادمانی- صله رحم با اقوام و خویشان- دیدار با مؤمنان- رفع حاجت مؤمنان- ابراز برائت- ذکر صلوات- زیارت- دلجویی و مهرورزی متقابل- ایجاد زمینه های شادمانی- گشاده دستی نسبت به خانواده- هدیه دادن و…