مرحوم آیت الله محمدعلی ناصری از اساتید اخلاق حوزه در یکی از دروس اخلاق خود به موضوع «غیبت و آثار فردی و اجتماعی آن» پرداختند که متن آن بدین شرح است:

«فَبَشِّرْ عِبَادِ الَّذِینَ یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُوْلَئِکَ الَّذِینَ هَدَاهُمُ اللَّهُ وَأُوْلَئِکَ هُمْ أُوْلُوا الْأَلْبَابِ؛ آن بندگانی که سخن بشنوند و به نیکوتر آن عمل کنند، آنان هستند که خدا آنها را (به لطف خاص خود) هدایت فرموده و هم آنان به حقیقت خردمندان عالمند.»

کتاب کشف الریبة اثر شهید ثانی به بحث درباره رذایلی همچون غیبت، سخن چینی و حسد می‌پردازد. مؤلف از بحث غیبت آغاز کرده و بیان می‌دارد که نام کتاب را کشف الریبة نهاده زیرا ابهامات احکام غیبت را برطرف می‌کند.

مسأله غیبت برای برخی مبهم است، زیرا برخلاف گناهان آشکاری مانند شرب خمر و ترک نماز، غیبت به راحتی قابل تشخیص نیست و با توجیهات مختلف آغاز می‌شود. گاه فرد تا پایان شب متوجه نمی‌شود چه گناهی مرتکب شده و با سکوت یا اشاره مرتکب غیبت شده است.

در این باره روایت شده: «الغِیبةُ أشَدُّ من الزِّنا قِیلَ: وکَیفَ؟ قال: الرَّجلُ یَزْنِی ثُم یَتوبُ اللهُ علیه، وإنَّ صاحِبَ الغِیبةِ لا یُغفَرُ له حتی یِغفِرَ له صاحِبه»

غیبت ویژگی‌های خاصی دارد؛ با توبه تنها بخشیده نمی‌شود، زیرا حق‌الناس است، همچنین محیط جامعه را آلوده کرده و باعث بدبینی و از بین رفتن اعتماد میان انسان‌ها می‌شود.

در تعریف غیبت، برخی بر اساس روایات گفته‌اند:«ذِکرُکَ أخاکَ بما یَکرَهُ»؛ یعنی در غیاب برادر دینی طوری از او یاد کنی که اگر بشنود ناراحت شود. شهید ثانی معتقد است غیبت گسترده‌تر از این تعریف است، زیرا با اشاره نیز می‌توان غیبت کرد.

پیامبر اکرم صلی‌الله علیه وآله پرسیدند: «أَتَدْرُونَ مَا الغِیبَةُ؟ قَالُوا: اللهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ؛ قَال: ذِکْرُکَ أَخَاکَ بِمَا یَکْرهُ» اگر سخن درباره عیب واقعی باشد غیبت است و اگر دروغ باشد علاوه بر غیبت، افترا نیز محسوب می‌شود.

خداوند در سوره حجرات می‌فرماید: «وَلَا یَغۡتَب بَّعۡضُکُم بَعۡضًا أَیُحِبُّ أَحَدُکُمۡ أَن یَأۡکُلَ لَحۡمَ أَخِیهِ مَیۡتٗاً فَکَرِهۡتُمُوهُۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ إِنَّ ٱللَّهَ تَوَّابٌ رَّحِیمٌ»، در تفسیر این تشبیه قرآنی گفته شده که غیبت‌کننده آبرو ندارد و می‌خواهد با غیبت دیگران برای خود آبرو کسب کند. عبارت «بعضکم بعضا» و کلمه «أخیه» به حرمت غیبت برادر دینی اشاره دارد. همچنین تشبیه به خوردن گوشت برادر مرده اشاره به این دارد که شخص غایب همچون مرده است و آبروی از دست رفته او همچون گوشت مرده غیرقابل جبران است. میت متعفن است و غیبت‌کننده نیز کاری متعفن انجام می‌دهد و با غیبت کردن گویی نبش قبر می‌کند.

غیبت موجب غضب الهی، دلگیری رسول خدا صلی‌الله علیه وآله و ناراحتی امام زمان علیه‌السلام می‌شود و مخالفت با مسیر شهدایی است که برای حفظ ارزش‌ها شهید شدند. غیبت‌کننده با عمل خود که ضد ارزش است، در حرکت جامعه به سوی کمال اخلال ایجاد می‌کند، همچون کسی که در حرکت کشتی که با عمل به قرآن به سوی کمال می‌رود، اختلال ایجاد می‌کند.

شناخت جایگاه ایشان حضرت زهرا سلام الله علیها بالاست که در این زمینه حضرت امام صادق علیه السلام می فرمایند:

«… فمن عرف فاطمة حق معرفتها فقد ادرک لیلة القدر / هر کس به شناخت حقیقی فاطمه علیها السلام دست یابد، بی گمان شب قدر را درک کرده است . (بحارالانوار، ج ۴۳، ص ۶۵)

 دلیل آنکه حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها را می توان زن مسلمان مجاهد نامید و به عنوان الگو معرفی کرد:

 الف) مبارزات اجتماعی و سیاسی:

فاطمه در طول زندگی خود، شاهد و مشارکت‌کننده در بسیاری از رویدادهای مهم تاریخ اسلام بوده است. او در دفاع از حق و عدالت، مبارزات بسیاری کرده و در برابر ظلم و ستم ایستادگی کرده است.

 ب) نماد صبر و استقامت:

پس از رحلت پیامبر اسلام، فاطمه در برابر بسیاری از مشکلات و سختی‌ها صبورانه مقاومت کرد و از حق اهل بیت دفاع کرد.

فاطمه به عنوان الگوی زنان مسلمان، نشان داده است که یک زن می‌تواند همزمان همسری مهربان، مادری فداکار و مبارزی شجاع باشد.

فاطمه زهرا علیها السلام در اسلام یک اسوه بود، در جهاد برای اسلام، در صبر مصائب اسلام الگو بود؛ در همه سختی ها در همه مشکلات، در کنار پدرش بود، در جنگ ها همراه پدرش شرکت می کرد غصه هایش را را بر طرف می ساخت، همواره در کنارش بود.

رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم در سختی ها در کنار او آرامش می گرفت، در لحظات بسیار طاقت فرسا با او قوت می گرفت؛ او به معنای حقیقی کلمه یک زن مسلمان مجاهد بود. (شهید صدر، بارقه ها، ص ۵۴)

 فاطمه، الگوی یک زن مسلمان مجاهد

ادامه »

………………………

دوبیتی شهادت حضرت فاطمه

من با که گویم این که بهارم خزان شده
ماهـم به خــاک تیـره غربت نهـــان شده
بانوی بی نشان که به هرسو نشان ز اوست
رفت از برم به قامت همچون کمان شده

ادامه »

صفحات: 1· 2

مرحوم آیت الله العظمی سید احمد خوانساری که از سطح علمی بالایی در حوزه علمیه برخوردار بود، هم در دوران زعامت مرحوم آیت الله العظمی حائری یزدی و هم در زمان زعامت مرحوم آیت الله العظمی بروجردی، جایگاه بالایی داشت و مشاوره همیشگی این دو عالم بزرگ بود. اما با وفات مرحوم علامه حاج آقا یحیی سجادی از علمای تهران، مردم تهران از آیت الله العظمی بروجردی درخواست اعزام شخصیتی با کفایت برای پرداختن به امور دینی مردم و استقرار در مسجد حاج سید عزیزالله تهران کردند و مرحوم آیت الله العظمی بروجردی نیز مرحوم آیت الله سید احمد خوانساری را برای این مسئله انتخاب نمودند.

کافی است از خودمان سؤال کنیم که اگر یک روز به زندگی ما اضافه شود، آیا باعث پیشرفت ما می‌شود یا خیر. آیا در آن روز در مسیر اطاعت الهی قدمی برمی‌داریم، از انجام عبادت‌های شخصی گرفته تا اضافه کردن معلومات مفید تا انجام کارهای مفید برای دیگران. آیا زندگی‌مان برکت دارد که هر چه طولانی‌تر شود، برکتش بیشتر شود یا خیر؟ اگر پاسخ مثبت است، پس دعا کنیم تا عمرمان هر چه بیشتر طولانی‌تر شود.

حتماً برای شما هم پیش آمده که در کوچه یا خیابان، پیرمرد یا پیرزنی را کمک کرده باشید. حالا چه این کمک، رساندن آن‌ها با ماشینتان باشد و چه بردن خریدهایشان تا در منزل و چه عبور دادنشان از خیابان. دعای آشنایی که این‌جور وقت‌ها از زبان آن‌ها می‌شنوید این است: «خدا عمرت بده!» اینجاست که بعضی جوان‌ترها که ارزش این دعا را نمی‌دانند خندهٔ تلخی می‌کنند و زیر لب می‌گویند: «عمر طولانی می‌خوام چی کار!»

اما آیا ارزش واقعی این نعمت را می‌دانیم. نعمتی که یکی از نعمت‌های ویژهٔ خداوند است و افراد خاصی از آن بهره‌مند می‌شوند. نشانه‌اش احادیث متعددی است که در آن‌ها تأکید شده انجام بعضی اعمال خاص، باعث طول عمر می‌شود و این یعنی این نعمت، پاداش ویژه‌ای برای اهل کارهای خوب است. به‌طور مثال امام صادق علیه‌السلام در حدیثی زیبا فرموده‌اند:

صفحات: 1· 2

انسان موجود اجتماعی است و دوست دارد که اطرافش شلوغ باشد و در کنار دوستان و رفیق های خودش احساس لذت کند. برای داشتن دوستان زیاد و احساس آرامش و لذت زیاد باید اخلاق نیکو و رفتار بزرگ منشانه داشته باشید…
ویژگی های افراد خوش اخلاق
ویژگی های افراد خوش اخلاق
داشتن چهره اخمو و عبوس عاملی است برای دور شدن افراد از اطراف ما، اما چهره خندان و شاداب باعث بیشتر شدن دوستی می‌شود.

ادامه »