مذمت تجمل گرایی در زندگی اسلامی
دشمن در تلاش است تا انسانها را از مسیر تکامل دور سازد و برای رسیدن به این هدف، از تمام توان خود استفاده میکند. یکی از وسیله های که بوسیله آن، انسانها را از مقام انسانیت دور میسازد، سبک زندگی تجملاتی است.ما در این نوشتار به صورت اختصار درباره مذمت تجمل گرایی پرداخته ایم.
در هر کشور که فرهنگ غرب وارد شود، آنها را به سمت زیور آلات و تجملات سوق میدهد چون نمیخواهد انسانها به کمال برسند.
مقدمه
زندگی های ما رنگ و بوی فرهنگِ کشورهای غربی را گرفته و تماماً باعث سلب آرامش از زندگی ما شده است. تمام تلاش خودمان را خرج میکنیم تا یک زندگی مجلل و با شکوهی برای خودمان بسازیم و غافل میشویم که روزی ما باید حلال باشد. چون زرق و برق دنیا چشمان ما را پُر میکنند و میگویند باید بهترین های ظاهری را داشته باشی تا دیگران نگویند که از قافله تجمل گرایان عقب مانده اسد.
در هر کشور که فرهنگ غرب وارد شود، آنها را به سمت زیور آلات و تجملات سوق میدهد چون نمیخواهد انسانها به کمال برسند. اما اسلام در مقابل این فرهنگ غلط به ما آموزش میدهد که داشتن سرمایه بسیار نیکوست اما در چه مسیری خرج کردن ملاک خوب و بد بودن سرمایه است. دین اسلام برای تمام ابعاد زندگی بشر دستورات و معارف سازنده ای را معین کرده است به نحوی که هیچ قضیه و مسأله ای نیست مگر این که خداوند تبارک و تعالی بیانی روشنگر را در آن ملاحظه کرده و از طریق انبیا و اولیا اعلام نموده است.هر کسی که خود را در این مسیر قرار دهد و دستورات دینی را پیاده سازد، هم آرامش خواهد داشت و هم شیرینی دنیا را خواهد چشید.
توجه؛ ما به این دنیا آمده ایم تا روح خودمان را تقویت کنیم و به سمت کمال، ترقی پیدا کنیم و لزومی ندارد این دنیا را برای خودمان سخت بگیریم. اما فرهنگ غرب، اعتقادات فاسد خودش را از طریق رسانه و فضاهای مجازی به ما تزریق میکند و ما را وارد یک دنیای پُر از خواهش های نفسانی میکند و جلوه های از زندگی سرمایه داری را به رخ میکشد که باعث وسوسه شدن افراد میشود و همین رفتارها سبب میشود تا زندگی برای ما سخت شود و رنگ آرامش را در زندگی خود نبینیم. اسلام سبک زندگی صحیح و میانه و راحت و در مسیر رضای خداوند را برای ما فراهم کرده است، اما ما انسان ها با جاده های انحرافی مختلفی که برایش درست کردیم، سبک زندگی را تغییر داده و از مسیر صحیح زندگی اسلامی و دینی خارج شده ایم.
اشکالات زیادی در زندگی های ما وجود دارد که ما را از مسیر صحیح سبک زندگی اسلامی خارج کرده است. تجمل گرایی و تمایل به زندگی های تشریفاتی و پر زرق و برق، از این جمله است که آثار ناگواری را برای زندگی فردی و اجتماعی شهروندان ما رقم زده است. این همه اختلاف طبقاتی و ناهنجاری را در جامعه مشاهده میکنیم، نشأت گرفته از همین تفکرات پوچ است.
خانم ها و آقایان بخوانند:
چشم و هم چشمی یک عاملی است تا زندگی به سمت تجمل گرایی پیش برود. چون دوست من فلان مدل مبل را برای خونه خودشان خریدند، منم باید بالاتر را داشته باشم و بهترین زیورآلات را استفاده کنم. تفکرات خودمان را عوض کنیم و از چشم و هم چشمی اجتناب کنیم و زندگی خودمان را در مسیری قرار دهیم که رشد معنوی کنیم نه اینکه رشد در ضد اخلاق داشته باشیم سبک زندگی تجملاتی را کنار بگذاریم و سبک زندگی اسلامی را انتخاب کنیم تا آرامش، لذت و امنیت در زندگی ایجاد شود. وقتی تاریخ زندگانی حضرت زهرا(سلام الله علیها) را مطالعه می کنیم، با یک زندگی ساده، به دور از تجملات را مشاهده میکنیم و این میتواند یک الگوی درستی برای همه ما باشد. «ساده زیستی دختر پیامبر یک نمونه برای زنان امروز جامعه ماست. ما روحیه مصرف گرایی را کنار بگذاریم و در زندگی به حد لزوم اکتفا کنیم و از افراط بپرهیزیم و آرزوهای حقیر و کوچک را فدای ارزش های بزرگ کنیم؛ نمونه کامل آن را در زندگی فاطمه زهرا (علیهاالسلام) می توان در تاریخ مشاهده کرد. جهیزیه دختر پیامبر، فقیرانه ترین جهیزیه ای بود که در آن روز در بین مردم رایج بود.»[1]
نگاه امیرالمومنین (علیه السلام) به تجملات
تجمل گرایی در زبان بزرگان دینی مورد مذمت و نکوهش قرار گرفته است و هیچ یک از بزرگان دین، آن را تایید نکردند بلکه همیشه با زبان مذمت آن را مورد نکوهش قرار دادند. روایتی از امیر المومنین علی( علیه السلام) هست که فرمودند: «زخارف الدنیا تفسد العقول الضعیفة؛ زرق و برق های دنیا عقل های ضعیف را فاسد می کند.» [2]
نگاه قرآن :
اسلام نمیگوید هیچ استفاده ای از سرمایه دنیا نداشته باشید، بلکه میگوید جانب اعتدال را رعایت کنید. برای رسیدن به کمال، باید گام به گام از دستورات قرآن تبعیت کنیم. «خداوند در قرآن میفرماید؛ بخورید و بیاشامید؛ ولی از حد نگذرانید. به درستی که خداوند، اسراف کنندگان (تجاوز کنندگان از حد) را دوست نمی دارد.» [3]
باید حساب پس بدهید، حواس تان است؟
افرادی که سعی میکنند تجملاتی زندگی کنند و با سرمایه های باد آورده و گاهاً از راه اختلاس و دزدی از بیت المال به نان و نوایی رسیدن باید بدانند که تمام این ثانیه ها را باید در دادگاه الهی جواب پس دهند و هیچ راه فراری هم نخواهند داشت. رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم ) فرمودند: «کسی که بنایی برای دیدن و شنیدن مردم می سازد، خدای متعال آن بنا را… طوقی برگردنش کرده و او را به آتش می اندازد.»از آن حضرت سؤال شد: منظور از بناکردن برای دیدن و شنیدن مردم چیست؟ حضرت فرمودند:«بنایی است که زیادتر از احتیاج بسازد؛ بدان منظور که بر همسایگان و برادران دینی خود مباهات ورزد.»[4]
پینوشت:
[1] امام خامنه ای، تاریخ 4/11/1364
[2] غرر الحکم، صفحه 65
[3] قرآن کریم ،سوره مبارکه اعراف، آیه 29
[4] ترجمه من لا یحضره الفقیه»، محمّدبن علی ابن بابویه، تهران، صدوق، چاپ: اول، 1367، جلد 5، صفحه 315
غرض از امتحان و ابتلا چیست
بنا بر این در امتحان و ابتلاء فقط جنبه خبر یافتن لحاظ نشده بلکه مطلوبیّت نیز در آن ملحوظ است. یعنی امتحان و ابتلا فقط و فقط برای خبردار شدن نیست ؛ بلکه امتحان کننده می خواهد از راه امتحان ، شیء مطلوب و خالص را به دست آورد. وقتی کسی را شلاق می زنند مراد این است که او را اصلاح کنند لذا کلمه محن در این مورد به کار می رود. همچنین طلا و نقره را ذوب می کنند تا ناخالصی آن ظاهر شود و طلا و نقره خالص به دست آید ؛ لذا در این مورد نیز واژه امتحان به کار می رود.
امتحان سخن نیز برای این است که سخن ارزشمندی حاصل شود. دباغی پوست را نیز امتحان می گویند چون در اثر دباغی ، پوست نرم و لطیف می شود. معلّم هم که دانش آموز را امتحان می کند صرفاً برای آگاه شدن از میزان اطلاعات دانش آموز نیست ؛ بلکه غرض اصلی امتحان ، این است که دانش آموزان وادار به درس خواندن شوند و رشد کنند.
و کسانی به کلاس بالاتر روند که مراتب پایینتر را به خوبی یاد گرفته اند. لذا بسیاری اوقات معلّمین ، امتحان میان ترمی می گیرند و چه بسا شاگردان را تهدید می کنند که نمره میان ترمشان را در نمره ترم آنها دخالت خواهند داد ؛ ولی در عمل چنین نمی کنند. چون مقصودشان صرفاً تحریک نمودن دانش آموزان به درس خواندن است.
بنا بر این ، از آنجایی که با برهان اثبات شده که خداوند متعال کمال محض است و جهل در او راه ندارد ،لذا در امتحان او جنبه ی خبر گرفتن را باید کنار گذاشت. پس امتحان خدا فقط برای اغراضی است که به امتحان شونده بر می گردد نه به امتحان کننده. و این اغراض بسته به افراد مختلف، متفاوت است.
امتحان انبیاء و ائمه و اولیاء برای این است که کمالات وجودی آنها برای دیگران آشکار گردد. و برای مومنین عادی وسیله خالص شدن از شرکهای خفی است ؛ همانگونه که آتش با ذوب نمودن سنگ طلا ، ناخالصی آن را جدا می کند ، و در نهایت طلایی خالص حاصل می شود. امتحان الهی برای عدّه ای نیز مجازات است.
از شیوه جالب محاسبات خدا
تحلیل و برداشت آدم ها از یه موقعیت مشابه، به #زاویه دید اون ها بستگی داره. زاویه ای که میتونه گاهی باز، گاهی بسته و یا حتی گاهی از سر خیرخواهی باشه.
مرحوم #آیت_الله_فاطمی_نیا داستانی رو تعریف میکرد که:
«نقل شده است روزی “معروف کرخی” نشسته بود. عدّهای از جوانان در دجله سوار بر قایق بودند و ساز و آواز سر می دادند. چند نفر از مقدّسین آمدند به معروف کرخی گفتند:
آقا آن ها را نفرین کن، چه جوان های بدی هستند! معروف دستهای خود را بلند کرد و فرمود: خدایا به عزّت خودت #قسم می دهم کسانی را که در این دنیا اینقدر خوشحال کردی، در آخرت هم همینطور آن ها را خوشحال کن!
آنها به معروف اعتراض کردند: ای معروف! تو یک عارف هستی! چرا چنین می گویی؟ چرا یک عدّه که مشغول #گناه هستند را نفرین نکردی و برای آنها دعا کردی؟
معروف کرخی پاسخ داد: وای بر شما که نادان هستید، من آن ها را دعا کردم، اگر قرار شود در آخرت خوشحال شوند، باید در این جا توبه کنند. این دعا یعنی خدا به آن ها توبه عنایت کند.»
آیت الله فاطمی نیا اینطور ادامه میداد:
«حالا ببینید، منِ رو سیاه که معروف نیستم، خاک پای او هم نمی شوم ، از کنار عروسی ها که عبور می کنم می بینیم بی بند و باری زیاد است. می گویم خدا آن ها را مبارک گرداند.
می گویند آقا شما چرا؟!
می گویم پس چه بگویم ؟
برکت مصادیق مختلف دارد. یعنی خدا آنها را متحوّل کند، به آنها آگاهی بدهد تا توبه کنند. آدم برادر و خواهر خود را نفرین می کند؟!
بگو خدا آنها را خیر دهد، خدا متنبّه کند. گاهی مواقع آن ها متحوّل می شوند.»
رفتارهای که زندگی را تباه میکند
داشتن یک زندگی آرام خریدنی نیست تا بتوانید با پول آن را بخرید، یا منتظر باشید تا کسی آن را به شما هدیه دهد، بلکه زندگی خوب را باید بسازید و از مارهای که زندگی را تباه میسازد دوری کنید. ما در این نوشتار…
اگر صداقت در بین زوجین نباشد آن زندگی رنگ آرامش را نخواهد دید.
صفحات: 1· 2
تولی و تبری در تربیت دینی
این هیئت ترکیبی «تولی و تبری» در مفاهیم دوستی خدا، دوستی با دوستان خدا، پیامبران، امامان معصوم و مؤمنان و دشمنی با دشمنان خدا و دشمنان انبیا و اولیای الهی و نیز اعتقاد به ولایت اهلبیت پیامبر علیهمالسلام و دوستی با آنان و دشمنی با دشمنان آنان استعمال میشود
آیا تا الآن پرندهای را دیدهاید که با یک بال پرواز کند؟ یقیناً نه! چون اصلاً پرواز با یک بال ممکن نیست. و اگر پرندهای فقط یک بال داشته باشد، همیشه از پرواز محروم میماند حالا آن یک بال هر قدر هم قوی و سالم و زیبا و همهچیز تمام باشد.
در دین ما هم مسائل زیادی وجود دارد که وجودشان با یکدیگر اثربخش است. یکی از معروفترین آنها تولی و تبری است که جزء فروع دین است. علامه طباطبایی در تفسیر ارزشمند خود، المیزان در تعریف این دو نوشته است:
این هیئت ترکیبی «تولی و تبری» در مفاهیم دوستی خدا، دوستی با دوستان خدا، پیامبران، امامان معصوم و مؤمنان و دشمنی با دشمنان خدا و دشمنان انبیا و اولیای الهی و نیز اعتقاد به ولایت اهلبیت پیامبر علیهمالسلام و دوستی با آنان و دشمنی با دشمنان آنان استعمال میشود[1].
صفحات: 1· 2
اساس تربیت دینی
یکی از مهمترین شرایط برای رسیدن به موفقیت در هر کاری، دقت در مراحل اولیه و اساسی انجام آن کار است. حالا چه تهیه یک غذا باشد که نقش مواد اولیه در کیفیتش کاملاً مشخص است. چه بنای یک خانه و ساختمان باشد…
یکی از مهمترین شرایط برای رسیدن به موفقیت در هر کاری، دقت در مراحل اولیه و اساسی انجام آن کار است. حالا چه تهیه یک غذا باشد که نقش مواد اولیه در کیفیتش کاملاً مشخص است. چه بنای یک خانه و ساختمان باشد و چه حتی برپا کردن یک چادر. در تمامی اینها، اگر اساس و پایه درست نباشد، تمامی تلاشها بیفایده و بیثمر خواهد بود و حتی گاهی باعث ضرر.
این اساس داشتن، صرفاً مربوط به امور مادی نیست، بلکه امور معنوی مانند اخلاق و حتی دین هم اساس خودشان را دارند که برای رسیدن به حد مطلوب در کسب این امور نیز باید به آنها توجه ویژه داشته باشیم.
صفحات: 1· 2
نیکوکاری و تقوای کودکان
نکته مهمی که در این فراز وجود دارد، اضافه کردن صفت تقوا، بعد از نیکوکاری است. یعنی ایشان نفرمودهاند که فرزندان من فقط انسانهایی نیکوکار و اهل بذل و بخشش باشند، بلکه از خداوند میخواهند تا آنها علاوه…
خودخواهی یکی از زشتترین ویژگیهای رفتاری است که شاید برایتان جالب باشد که بدانید فقط در انسانها وجود دارد. یعنی مانند صفت حیلهگری که روباه هم دارد و طمع که گرگ دارد و سایر صفاتی که مشابهش در حیوانات پیدا میشود، نیست. بنابراین انسانی که خودخواه باشد، از حیوان هم پستتر است. اما معنای خودخواهی چیست؟ سادهترین معنای آن میشود: فقط خود را دیدن و دیگران را ندیدن. همان تکبری که حتماً در انسانهای مختلف، میزان کم یا زیاد آن را دیدهایم و لازم است بدانیم داشتنش، مانع بزرگی برای سعادت انسان است. امام صادق علیهالسلام فرمودهاند:
لَا یَدْخُلُ الْجَنَّةَ مَنْ فِی قَلْبِهِ مِثْقَالُ ذَرَّةٍ مِنْ کِبْر؛ کسی که در قلبش به اندازه ذرهای کبر و خودخواهی باشد به بهشت وارد نمیشود[1].
صفحات: 1· 2
کلید خوشبختی در زندگی مشترک چیست؟
زندگی به همراه خودش فراز و فرود های زیادی دارد. و این فراز و فرود ها برای بعضی از افراد میتواند زمینه سقوط و جدایی باشد و برای برخی هم با چاشنی صبر و تحمل میتواند نقش یک سازنده را ایفا کند. زن و شوهر…
هیچ زندگی مشترکی بدون مشکل نیست اما مهم این است که بتوانید در کنار هم با این سختیها مبارزه کرده و با مهارت آنها را از سر راه خود بردارید.
صفحات: 1· 2
بدست آوردن نکات مثبت زندگی
شاید در آغاز راه، پیدا کردن نقاط مثبت، مشکل باشد، ولی با کمی تمرین و کسب مهارت، به موفقیت های بزرگی دست خواهید یافت. هر چند هم اکنون در سختی به سر می برید، اما آینده شما، روشن و امیدوارکننده است. توجّه…
توجّه به آینده روشن و خوشایند، از عوامل مهم در کاهش تنیدگی یا فشار روانی انسان هاست.
صفحات: 1· 2
چقدر می توان نسبت به کودکان سخت گیری کرد؟
از جمله چالش های تربیتی والدین این است که میزان سخت گیری به کودک باید تا چه حد باشد تا کودک از والدین حساب ببرد. متاسفانه اغلب خانواده ها در این زمینه دچار مشکل خواهند شد. زیرا گاهی کودک رفتارهایی از خود…
چقدر می توان نسبت به کودکان سخت گیری کرد؟
چقدر می توان نسبت به کودکان سخت گیری کرد؟
سخت گیری با کودک آزاری متفاوت است. سخت گیری یعنی اینکه نسبت به عمل زشت و قانون گریزی او واکنش جدی و قاطع از خود نشان دهید.
صفحات: 1· 2