در ادامه توصیه های اخلاقی از حضرت آیت الله مشکینی رحمه الله علیه به طلاب تقدیم می گردد

ادامه »

سؤال: در اوصاف مؤمن در روایت آمده است که: «و صَلاةٌ فی شُغْلٍ»١ معنای این عبارت چیست؟

جواب: یعنی در وقت اشتغال به کار، نمازش را هم به موقع می‌خواند.

سؤال: این برای مؤمن چه امتیازی می‌تواند باشد؟

جواب: یعنی اینکه به‌واسطه شغلش از نماز منصرف نمی‌شود.٢ قطعاً داعی و صارف قوی لازم دارد که از بازار و گرمی آن و کار در وقت نماز، دست بردارد. هرچند دیگران هم نماز می‌خوانند، ولی ممکن است تأخیر بیندازند و مواظب اول وقت و وقت فضیلت و درک آن نباشند و از آنها فوت شود.

در محضر بهجت، ج۱، ص ۲۲۳
١. اصول کافی، ج‌۲، ص‌۲۳۱؛ وسائل‌الشیعة، ج‌۱۵، ص‌۱۸۷؛ بحارالانوار، ج‌۶۴، ص‌۲۷۱ و ۲۹۴
٢. اشاره به آیه ۳۷ سوره نور

در ادامه قسمتی از سخنرانی اخلاقی استاد علی صفایی رحمه الله علیه معروف به عین صاد

با موضوع تباه کردن عمر توسط انسان تقدیم می گردد 

ادامه »

حدیث

الأمالى للصدوق : حدّثنا عليّ بن أحمد ، قال : حدّثنا محمّد بن أبى عبد اللَّه الكوفى ، عن سهل بن زياد الآدمى ، عن عبد العظيم بن عبد اللَّه الحسنى ، عن عليّ بن محمّد بن علىّ بن موسى بن جعفر بن محمّد بن عليّ بن الحسين بن عليّ بن أبى طالب عليهم السلام ، قال :

لَمّا كَلَّمَ اللَّهُ‌عزّ وجلّ موسى‌ بنَ عِمرانَ عليه السلام… قالَ: إلهى ! فَما جَزاءُ مَن صَلّى‌ الصَّلَواتِ لِوَقتِها ؟

قالَ : اُعطيهِ سُؤلَهُ ، واُبيحُهُ جَنَّتى. [۱]

ترجمه‌

حضرت عبد العظيم عليه السلام : امام هادى عليه السلام فرمود: «آن گاه كه خداوندعزّ وجلّ با موسى سخن گفت، گفت: خدايا! پاداش كسى كه نمازها را در وقتش به جا آورد، چيست؟ خداوند فرمود: خواستش را اجابت و بهشتم را بر او مباح مى‌كنم» .
شرح‌

نماز، بركات فراوانى براى زندگى مادّى و معنوى‌[۲]و دنيوى و اخروى انسان دارد كه در اين حديث، به دو اثر از آثار آن اشاره شده است :

۱ . اجابت دعا

يكى از موارد استجابت دعا، پس از گزاردن نماز است . اين اثر در احاديثِ ياد شده و احاديث ديگرى مورد تأكيد قرار گرفته است، مانند آنچه از پيامبر صلى اللَّه عليه و آله نقل شده كه فرمود:

مَن أدّى‌ فَريضَةً فَلَهُ عِندَ اللَّهِ دَعوَةٌ مُستَجابَةٌ.[۳]

كسى كه نماز واجبى را انجام دهد، در نزد خدا يك دعاى مستجاب دارد .

البتّه اين، در صورتى است كه مانعى براى اجابت دعا وجود نداشته باشد.[۴]

۲ . جواز ورود به بهشت‌

دومين اثر نماز، اين است كه نمازگزار در جهان پس از مرگ، مى‌تواند از نعمت‌هاى بهشت جاويد، بهره‌مند گردد. در احاديث فراوانى به اين اثر اشاره شده است، مانند آنچه از پيامبر صلى اللَّه عليه و آله نقل شده كه فرمود:

مِفتاحُ الجَنَّةِ الصَّلاةُ.[۵]

نماز، كليد بهشت است .

اين تعبير ، مانند تعبير «اباحه بهشت براى نمازگزار»، حاكى از نقش تكوينى نماز براى بهره‌گيرى از نعمت‌هاى بهشتى است، بدين معنا كه افراد بى‌ايمان و بى‌نماز، در نظام تكوينى عالم آخرت نمى‌توانند از نعمت‌هاى الهى استفاده كنند، چنان كه اهل بهشت در پاسخ اهل دوزخ كه از آنها درخواست مى‌كنند از نعمت‌هايى كه برخوردارند به آنها نيز بدهند، مى‌گويند: (إِنَّ اللَّهَ حَرَّمَهُمَا عَلَى الْكَفِرِينَ؛ خداوند، آن دو (آب و ساير نعمت‌هاى بهشتى) را بر كافران حرام كرده) .[۶]اين حرمت، حرمت تشريعى نيست؛ بلكه حرمت تكوينى است.

  [۱]الأمالى ، صدوق : ص ۲۷۶ ح ۳۰۷ ، بحار الأنوار : ج ۷۹ ص ۲۰۴ ح ۵ . نيز ، ر . ك : همين كتاب : ح ۹۲ .

[۲]براى آشنايى با همه آثار و بركات نماز، ر.ك: فرهنگ‌نامه نماز، از همين مؤلّف .

[۳]الأمالى ، مفيد : ص ۱۱۸ .

[۴]براى آگاهى از موانع اجابت دعا، ر.ك: نهج الدعاء، از همين مؤلّف .

[۵]سنن الترمذى: ج ۱ ص ۱۰ ح ۴.

[۶]اعراف: آيه ۵۰.

گزیده‌ای از مستند: «آن مردِ بسیار»
بعضی از اساتید اخلاق [آیت‌الله قاضی رحمت‌الله‌علیه] در نجف می‌گفتند: «من ضامنم کسی‌که این نمازهای پنج‌گانه را در اول وقت بخواند، به مقامات عالیه می‌رسد». 

خیلی کلام بزرگی ایشان گفت، 

گفت: «اگر نمازهای پنج‌گانه را در اول وقت خواند، باز هم نرسید به آن مقامات عالیه، به من لعن کند!». خیلی عجیب است! خیلی عجیب است!

ادامه »

بسم الله الرحمن الرحیم

ستایش فقر

وَ لَا أَفْتَقِرَنَّ وَ مِنْ عِنْدِكَ وُسْعِي وَ لَا أَطْغَيَنَّ وَ مِنْ عِنْدِكَ وُجْدِي‌. [۱]

امام صادق(علیه‌السلام) در روایتی که محتوای آن موجب تعجب است ، به گفتگوی خداوند متعال با بنده فقیر خود در روز قیامت چنین اشاره می‌کند:

إِنَّ اللَّهَ- جَلَّ ثَنَاؤُهُ- لَيَعْتَذِرُ إِلى عَبْدِهِ الْمُؤْمِنِ الْمُحْوِجِ فِي الدُّنْيَا، كَمَا يَعْتَذِرُ الْأَخُ إِلى‌ أَخِيهِ، فَيَقُولُ: وَ عِزَّتِي وَ جَلَالِي، مَا أَحْوَجْتُكَ فِي الدُّنْيَا مِنْ هَوَانٍ كَانَ بِكَ عَلَيَّ، فَارْفَعْ هذَا السَّجْفَ، فَانْظُرْ إِلى مَا عَوَّضْتُكَ مِنَ الدُّنْيَا قَالَ: فَيَرْفَعُ، فَيَقُولُ: مَا ضَرَّنِي مَا مَنَعْتَنِي مَعَ مَا عَوَّضْتَنِي‌. [۲]

خداوند عز و جل از بنده باايمان نيازمند، عذرخواهى مى‌كند، همانند عذرخواهى برادرى از برادرش، و مى‌گويد: به عزّت و جلالم سوگند، در دنيا به اين دليلْ نيازمندت نكردم كه تو را خوار مى‌دانستم. اين پرده را بردار و به آنچه در عوض دنيا به تو داده‌ام بنگر. و او چون پرده را بردارد، بگويد: با اين پاداشى كه داده‌اى، آنچه را كه از من، منع كرده بودى به زيان من نبوده است.

در این روایت آنچه در برابر ابتلاء به فقر، در روز قیامت عاید انسان می‌شود چنان بزرگ و عظیم تصویر می‌شود که در واقع نوعی از مدح فقر شمرده می‌شود.

در روایت دیگری از پیامبر مکرم اسلام(صلّ‌الله‌علیه‌وآله) نقل شده است که روزی مستمندان و فقراء را به رضایت از حال فعلی‌شان و امیدواری به ثواب خداوند سفارش می‌کنند:

قَالَ النَّبِيُّ(صلّ‌الله‌علیه‌وآله): يَا مَعْشَرَ الْمَسَاكِينِ، طِيبُوا نَفْساً، وَ أَعْطُوا اللَّهَ الرِّضَا مِنْ قُلُوبِكُمْ؛ يُثِبْكُمُ اللَّهُ- عَزَّ وَ جَلَّ- عَلى‌ فَقْرِكُمْ، فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا فَلَا ثَوَابَ لَكُم‌ [۳]

اى جماعت مستمندان! خوشْ‌دل باشيد و رضايت و خوش‌دلى‌تان را نزد خدا اظهار كنيد تا وى، شما را بر نادارى‌تان پاداش دهد؛ كه اگر چنين نكنيد، پاداشى برايتان نيست‌.

لازم است توجه شود آنچه در این روایات به عنوان واکنش در برابر فقر مطرح شده است رضایت قلبی است نه صبر، چه این که رضایت قلبی بالاتر از صبر قرار می‌گیرد. چه بسا از این روایت و مشابه آن بتوان اینگونه استفاده نمود که اگر فقر با رضایت قلبی و صبر همراه نباشد، فقر مورد نکوهش و مذمت است.

[۱] الصحيفة السجّاديّة، الإمام زین العابدین(عَلَیْهِ‌السَّلامِ)، ص۹۸، الدعاء۲۰.

[۲] الکافی، الشیخ الکلینی (۳۲۹ ق)، ج۳، ص۶۵۹، ح۲۳۹۹، ط ـ دار الحدیث.

[۳] الکافی، الشیخ الکلینی (۳۲۹ ق)، ج۳، ص۶۵۷، ح۲۳۹۵، ط ـ دار الحدیث.