در میان چهره ‏های برجسته ‏ی حوزه ‏های علمیه در دهه‏ های اخیر مرحوم آیت ‏اللّه شهید سید محمد باقر صدر (قدّس الله روحه) یکی از ممتازترین و شگفت ‏انگیزترین آن‏هاست.
هر مجمع علمی حق دارد که به فرآورده‏ی انسانی بزرگی چون این عالم بزرگوار به خود ببالد. او بی‏شک یک نابغه و یک ستاره‏ی درخشان بود. از جنبه‏ی علمی، جامعیت و تحقیق و نوآوری و شجاعت علمی را یکجا دارا بود. در اصول، در فقه، در فلسفه و در هرآنچه به این دانشها ارتباط می‏یابد در زمره‏ی بنیانگذاران و صاحبان مکتب محسوب می‏شد.
استعداد خارق‏العاده و پشتکار کم‏نظیر او از وی عامل ذوفنون و ژرف‏نگری پدید آورده بود که دید نافذ و ذهن جستجوگرش در آفاق علوم متداول حوزه‏ها محصور نمانده و هرآنچه را که برای یک مرجع بزرگ دینی در دنیای متنوع امروز سزاوار است به حیطه‏ی تحقیق و مطالعه کشیده بود و سخنی نو و فکری بکر و اثری ماندگار در آن می‏آفرید.
بی‏شک اگر این جوهره‏ی علم و تحقیق و این ذخیره‏ی تمام‏نشدنی انسانی، با دست پلید جنایت‏کاران از حوزه علمیه ربوده نمی‏شد، جامعه‏ی شیعی و اسلامی می‏توانست در آینده‏ی نزدیکی شاهد اوج دیگری در قلمرو مرجعیت و ریاست علمی و دینی باشد.
توفیق و مدد الهی، آمیختگی این فضیلتهای بزرگ را با رتبه‏ی والای جهاد فی سبیل الله رقم زد. در هنگامی که حوزه‏ی کهن نجف در بوته‏ی آزمایش مواجهه با امواج بیداری اسلامی و انقلابی قرار گرفت، این شخصیت بیدار و آگاه قدم در راه مجاهدتی علمی و سیاسی نهاد و درخشش معنوی خود را مضاعف ساخت، بینش عمیق او نیاز زمان را حس کرد و در راهی که اجداد طاهرینش به روی پیروان و جانشینان خود گشوده بودند، گامی استوار نهاد و چه زود پاداش این فداکاری عظیم، یعنی محنت و سپس شهادت در راه خدا را دریافت کرد.
شهید آیت‏اللّه صدر برای طلاب و فضلای جوان بی‏شک یک اسوه و نمونه است. درس انسان‏پروری او با شهادت جان‏گدازش خاتمه نیافته است. آثار علمی و شیوه تحقیق او اکنون پیش روی فضلای جوان حوزه‏های علمیه قرار دارد و انگشت اشاره‏ی او آنان را به راه عظمت و مجد علمی، همراه با روشن‏بینی و جهان‏نگری هدایت می‏کند.
حوزه‏های علمیه امروز نیز محتاج شهید صدر و هر عنصر باهمت و پرتوانی هستند، که راه علمی و اسلام‏شناسی و جهان‏نگری او را دنبال کند.
صلوات و درودی از اعماق جان بر آن روح مطهر و خواهر شهیده‏ی مظلومه‏اش بنت الهدی می‏فرستم و رحمت و علو درجات برای آنان و توفیق رشد و تربیتِ فضلای جوان حوزه‏ها بدان‏سان را از خداوند متعال مسئلت می‏کنم. همچنین از خداوند متعال می‏خواهم که شما فراهم‏آورندگان این مجمع علمی و انقلابی را پاداش نیک دهد و این اقدام را مبارک و پُراثر فرماید.۱۳۷۹/۱۰/۲۹