🔹 ﴿إِنَّا كُنَّا مِنْ قَبْلُ نَدْعُوهُ إِنَّهُ هُوَ الْبَرُّ الرَّحیمُ﴾؛
✨ ما موحّدانه زندگی می کردیم؛ دیگران را مجاری فیض او می دانستیم، می گفتیم خدا را شکر می‌کنیم که به وسیله فلان شخص، مشکل ما را حلّ کرد.
👈 فلان شخص را نمی خواندیم،
از فلان شخص تشکر نمی کردیم❗️

📖 این حدیث لطیف که مرحوم صاحب وسائل نقل کرد که:
«مَنْ لَمْ يَشْكُرِ الْمُنْعِمَ مِنَ الْمَخْلُوقِينَ»،
حدیث بسیار خوبی است، این #ادب_اجتماعی ماست؛
اما مخلوق «بما انه مخلوق»، این تعلیق حکم بر وصف، مشعر به علیت است.

✅ نفرمود: «من لم یشکر زیدا أو عمروا»،
فرمود: «مَنْ لَمْ يَشْكُرِ الْمُنْعِمَ مِنَ الْمَخْلُوقِينَ».
🌷 مخلوق «بما أنه مخلوق»، هر چه دارد از خالق دارد؛
فرمود: «مَنْ لَمْ يَشْكُرِ الْمُنْعِمَ مِنَ الْمَخْلُوقِينَ لَمْ يَشْكُرِ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ».

📌 این به ما می گوید که اگر کسی به ما محبتی کرد،
ما او را به عنوان مخلوق ببینیم؛ یعنی پیام خدا را به ما رسانده است؛
دست او پیام الهی را، نعمت الهی را به ما رسانده است.

🌺 ما از مخلوق «بما أنه مخلوق» که سپاسگزاریم، این یعنی از دستی که پیام الهی را، نعمت الهی را به ما رسانده است،
داریم تشکر می‌کنیم.

🌟 این درست است؛ هم ادب اجتماعی است
هم به توحید آسیب نرسانده است.