یکی از اصول مهم تربیتی، توجه به الگوها است. این اصل مهم از طرف اسلام مورد توجه قرار گرفته و قرآن کریم در تمام زمینه‌ها برای مؤمنان الگوهایی معرفی می‌کند که حضرت ابراهیم(علیه السلام) و پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) از آن جمله‌اند.
 

اسوه‌های حسینی، آینه الگوهای مهدوی؛ «کمال ایمان»

محمدعلی محمدی شاهرودی
مقدمه

یکی از اصول مهم تربیتی، توجه به الگوها است. این اصل مهم از طرف اسلام مورد توجه قرار گرفته و قرآن کریم در تمام زمینه‌ها برای مؤمنان الگوهایی معرفی می‌کند که حضرت ابراهیم(علیه السلام) و پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) از آن جمله‌اند. قرآن کریم درباره حضرت ابراهیم(علیه السلام) می‌فرماید: «قَدْ کانَت لَکمْ أُسوَةٌ حَسنَةٌ فی إِبْرَهِیمَ وَ الَّذِینَ مَعَهُ»[1]؛ «برای شما سرمشق خوبی در زندگی ابراهیم و کسانی که با او بودند، وجود داشت.»

و درباره پیامبر(صلی الله علیه و آله) می‌فرماید: «لَّقَدْ کانَ لَکمْ فی رَسولِ اللَّهِ أُسوَةٌ حَسنَةٌ لِّمَن کانَ یرْجُوا اللَّهَ وَ الْیوْمَ الاَخِرَ وَ ذَکرَ اللَّهَ کثِیراً»[2]؛ «مسلّماً برای شما در رسول خدا(صلی الله علیه و آله) سرمشق نیکویی بود، برای آنها که امید به رحمت خدا و روز رستاخیز دارند و خدا را بسیار یاد می‌کنند.»

حضرت زهرا(علیها السلام)نه تنها برای مؤمنین الگو هستند که برای امامان معصوم(علیهم السلام)نیز اسوه می‌باشند در کلام گهرباری امام زمان(علیه السلام) می‌فرمایند:

«فِی ابْنَةِ رَسُولِ اللَّهِ(صلی الله علیه و آله)لِی أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ؛[3] برای من دختر رسول خدا(صلی الله علیه و آله) الگو و سرمشقی نیکو است.»

امام حسین می‌فرماید: «فَلَکُم فیَّ اُسوة؛[4] من برای شما الگو هستم.» نه تنها امام حسین(علیه السلام) الگوی خوبی برای مؤمنان است؛ بلکه یاران آن حضرت نیز از بهترین الگوها هستند. کسانی که آن حضرت درباره‌شان فرمود: «انی لا اعْلَمُ اصْحاباً خَیراً مِنْکمْ؛[5] من اصحابی بهتر از شما نمی‌شناسم.» و از مصادیق این آیه شریفه‌اند: «اِنَّهُمْ فِتْیةٌ ءَامَنُوا بِرَبِّهِمْ وَزِدْناهُمْ هُدَی»[6]؛ «آن‌ها جـوانـمـردانـی بـودنـد کـه بـه پـروردگـارشان ایمان آوردند و ما بر هدایتشان افزودیم.»از این‌رو، بر ما لازم است خصوصیات ایشان را بشناسیم و از رفتار آنها درس بگیریم.

همچنین دانستن این خصوصیات می‌تواند مقیاسی برای محک زدن قابلیت خودمان در همراهی با امام حسین(علیه السلام) باشد. در این صورت می‌توانیم دریابیم که اگر در زمان حضور حضرت مهدی(علیه السلام) زنده باشیم، در آن روز نیز در کنار حضرت خواهیم بود؟!

دانستن ویژگی‌های یاران امام و تلاش در راه کسب آنها، در واقع تلاشی برای زمینه‌سازی ظهور و فرارسیدن آن روز مبارک است. بر این اساس، باید در صدد شناخت و کسب این ویژگی‌ها باشیم. 

1. کمال ایمان

ایمان، مصدر باب افعال، از ریشه «أ م ن»به معنای ایجاد اطمینان و آرامش در قلب خویش یا دیگری است. تصدیق کردن خبر کسی بر اثر اطمینان یافتن از صحت و عدم کذب آن، و از بین رفتن ترس، اضطراب و وحشت، از دیگر معانی کاربردی ایمان است.[7] آیاتی را که به موضوع ایمان پرداخته است، می‌توان در چند گروه دسته بندی کرد: برخی از آنها ضرورت ایمان و نقش آن را در حیات دنیوی و اخروی متذکر شده است: نساء/173؛ توبه/20؛ حدید/7 و دسته‌ای دیگر ویژگی‌های مؤمنان را بازگو کرده: مؤمنون/1- 9؛ انفال/2- 4 و شماری به پیامدهای بی‌ایمانی پرداخته است: حجّ/19؛ روم/16. در گروهی از آیات نیز می‌توان مقوّمات (مریم/60، طه/112، بقره/256)، متعلقات (نساء/136؛ بقره/136)، آثار (حجّ/50؛ ابراهیم/23) و موانع (نساء/173؛ بقره/7- 8) ایمان را بازیافت.[8]

____________________________________________________

پی‌نوشت‌ها:
[1]. ممتحنه/4.
[2]. احزاب/21.
[3]. بحارالانوار، محمدباقر مجلسی، داراحیاء التراث العربی، بیروت، 1403ق، ج 53، ص 178، باب31.
[4]. تحف العقول، حسن بن شعبة حرانی، به کوشش: علی اکبر غفاری، نشر اسلامی، قم، 1404ق، ص 505.
[5]. لهوف، سید بن طاووس، نشر دلیل ما، قم، 1380ش، ص 151.
[6]. کهف/13.
[7]. معجم مقاییس اللغة، احمد ابن فارس، به کوشش: هارون عبدالسلام، دفتر تبلیغات، قم، 1404ق، ج 1، ص133؛ لسان العرب، ابن منظور، ادب الحوزه، قم، 1405ق، ج 1، صص 223- 227، ماده «امن».
[8]. دائرة المعارف قرآن کریم، حسن سعید و دیگران، گنجینه قرآن کریم، تهران، 1406ق، ج ‌5، ص 189.

منبع: ماهنامه اطلاع‌رسانی، پژوهشی، آموزشی مبلغان، شماره 214.

شب نیمه شعبان، شب بسیار مباركى است. از امام جعفر صادق علیه السلام روایت است كه از امام محمدباقر علیه‌السلام در مورد فضیلت شب نیمه شعبان سؤال شد؛ امام فرمود آن شب بعد از لیلة القدر افضل شب‌ها است. در آن شب خداوند به بندگان، فضل خود را عطا مى‌فرماید و ایشان را به مَنّ و كَرَم خویش مى‌آمرزد. پس سعى و كوشش كنید در تقرّب جستن به سوى خداى تعالى در آن شب، كه آن شبى است كه خدا قسم یاد فرموده به ذات مقدس خود كه سائلى را از درگاه خود تا زمانی كه مطلب گناهی را درخواست نکند؛ دست خالى برنگرداند

براى شب نیمه شعبان چند عمل وارد شده است:
1- غسل، كه باعث تخفیف گناهان مى‌شود.

2- احیاء این شب به نماز و دعا و استغفار. و در روایت است كه هر كس این شب را احیا دارد؛ نمیرد دل او در روزى كه دل‌ها بمیرند.

3- زیارت امام حسین علیه السلام است كه افضل اعمال این شب

و باعث آمرزش گناهان است و هر كس بخواهد با او مصافحه كند روح صد و بیست و چهار هزار پیغمبر زیارت كند آن حضرت را در این شب و اَقَلِّ زیارت آن حضرت آن است كه به بامى برآید و به جانب راست و چپ نظر كند پس سر به جانب آسمان بلند كند و زیارت كند آن حضرت را به این كلمات: “اَلسَّلامُ عَلَیْكَ یا اَبا عَبْدِاللّهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْكَ وَ رَحْمَةُاللّهِ وَ بَرَكاتُهُ.” و هر كس در هر كجا باشد در هر وقت كه آن حضرت را به این كیفیت زیارت كند امید است كه ثواب حجّ و عُمره براى او نوشته شود .

 
4- صلوات هر روز را كه در وقت زوال وارد شده خوانده شود.

5- دعاى كمیل را كه در این شب وارد شده است، خوانده شود.

6- هر یك از اذکار “سُبْحانَ اللّهِ” ، “الْحَمْدُلِلّهِ” ، “اللّهُ اَكْبَرُ” وَ “لا اِلهَ اِلا اللّهُ” صد مرتبه گفته شود، تا خداوند تعالى گناهان گذشته او را بیامرزد و برآورد حاجت‌هاى دنیا و آخرت او را.

7- شیخ در مصباح از ابویحیى در ضمن خبرى در فضیلت شب نیمه شعبان روایت كرده كه از مولاى خودم حضرت صادق علیه السلام پرسیدم كه بهترین دعاها در این شب چیست؟ فرمود: پس از آن که بجا آوردى نماز عشا را، دو ركعت نماز اقامه کن که در ركعت اول حمد و سُوره قُلْ یا اَیُّهَا الْكافِروُنَ خوانده شود و در ركعت دوم حمد و سوره توحید خوانده شود. پس از سلام، تسبیحات حضرت زهرا سلام الله علیها گفته شود.

8- دعاهای وارده در مفاتیج الجنان-ویژه شب نیمه شعبان

حضرت علی اکبر علیه السلام به عبادت و راز و نیاز با خداوند عشق می ورزید؛ در راه فراهم آوردن نیازهای بندگان خدا کوشا بود؛ ایمان راسخ، شجاعت و شهامت به او بخشیده بود و در طریق دانش و معرفت به کمالاتی نایل و چشمه های حکمت در روح و روانش جاری گشته بود؛ محدثی بنام بود و از جدّش روایت نقل می کرد. (1)
دلایلی که از مقام والای این جوان هاشمی حکایت دارند، بدین صورت می توان برشمرد:
1. جامع ترین و بهترین سخن در خصوص فضایل او همان بیانات حضرت امام حسین علیه السلام است که وقتی جوانش عازم میدان رزم با اشقیا بود، بر زبان آورد.
2. ارزش معنوی علی اکبر علیه السلام تا به آن اندازه است که پدر بزرگوارش که دارای مقام عصمت و امامت می باشد، زندگی پس از او را فنا و مرگ می داند.
3. حضرت امام حسین علیه السلام به هنگام بدرقه جوانش به سوی میدان این آیه را تلاوت فرمود:
{انّ الله اصطفی آدم و نوحا و آل ابراهیم و آل عمران علی العالمین ذرّیه بعضها من بعض… (2)
که درجاتی از پاکی و طهارت روح را برای علی اکبر علیه السلام به اثبات می رساند.
4. هنگامی که بدن علی اکبر زخم های فراوان خورده بود، خطاب به پدر گفت: «از شربتی که رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم به دستم داد، سیراب شدم که در آن تشنگی نمی باشد و امام را برای نوشیدن این شربت فرا خواند و این حقیقت شأن و منزلت علی اکبر را تأیید می کند.» (3)
5. امام سجاد علیه السلام بدن مطهر او را در مقبره ای مستقل در مجاورت مرقد مطهر پدرش به گونه ای دفن نمود که از دیگر قبور شهدا مشخص باشد. (4)
6. ائمه معصومان در روایات و زیارات مستقل، مقام او را به پاکی و طهارت نفس ستوده اند. (5)
7. در موقفی به نام «بنی مقاتل» امام حسین علیه السلام را خواب سبکی فرا گرفت که پس از آن آیه استرجاع بر زبان جاری نمود، در گفت و گویی که بین پدر و پسر رخ داد، علی اکبر عرض کرد: ای پدر وقتی بر حق بودن ما قطعی است، دیگر از مرگ در راه آن باکی نداریم. امام وقتی چنین معرفتی را از پسر دید فرمود:
«خدایت پاداشی نیکو عطا کند. نیکوترین پاداش که باید فرزندی از پدر دریافت کند.» (6)
8. وقتی علی اکبر علیه السلام به شهادت رسید، امام قاتلان او را به عنوان افرادی معرفی کرد که بر خداوند رحمان جسارت کرده و حرمت رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم را هتک نموده اند. (7)
9. حضرت مهدی (عج) در زیارت ناحیه مقدسه او را از نسل پاک و تبار ابراهیم علیه السلام دانسته، بر او و پدرش درود فرستاده است.
10. عظمت مقام و خصال حمیده این جوان در حدی است که در میان اقوام عرب به بزرگ منشی و عزت نفس معرفت بوده و دشمنان، صفات خوب او را مورد تحسین قرار داده اند.
11. علی اکبر از دو وجه حیات معنوی و طیبه دارد: یکی آن که اهل معرفت، خرد و حکمت است. دیگر این که در راه احیای دین، حمایت از حریم ولایت و ستیز با شقاوت به شهادت رسیده، از این جهت تا ابد زنده است.

پی نوشت :
1) ابصار العین فی انصار الحسین، سماوی، ص 21.
2) آل عمران / 33 و 34.
3) علی الاکبر ابن الامام الحسین، علی محمد دخیل، صص 12 ـ 13.
4) همان مأخذ.
5) همان.
6) ابصار العین، ص 86؛ مشیر الاحزان، علامه جواهری، ص 33؛ الارشاد، ج 2، ص 82؛ کامل ابن اثیر، ج 4، ص 51؛ المختار من مقتل بحار الانوار، صص 75 ـ 76؛ الفتوح، ابن اعثم، ص 873.
7) مقتل خوارزمی، ج 2، ص 31.

منبع : ماهنامه اطلاع رسانی، پژوهشی، آموزشی مبلغان شماره 15.

به اطلاع طلاب محترم مي رساند شانزدهمين جلسه درس اخلاق مرجع عاليقدر حضرت آيت الله مكارم شيرازي دامت بركاته و دوره مهارت هاي زندگي توسط کارشناسان محترم، امشب ساعت 20:30به صورت آنـــــلاين برگزار خواهد شد

 لينك ورود به صفحه درس اخلاق

حضرت ‌آیت الله صافی با اشاره به هجمه دشمنان علیه معارف دین بخصوص مهدویت، گفت: همه به ویژه حوزویان باید خود را مجهز به سلاح علم و عمل کرده تا بتوانند در مقابل هجمه ها، از دین و معارف مکتب دفاع کنند.

به گزارش خبرگزاری رسا، حضرت آیت الله صافی گلپایگانی امروز در دیدار جمعی از فعالان عرصه مهدویت ضمن عرض تبریک و تهنیت بمناسبت اعیاد شعبانیه بخصوص عید بزرگ میلاد حضرت بقیة الله الأعظم(عج) گفت: بنده اين اعياد بزرگ و بسيار پراهميت را تبريک عرض مي‌کنم و اميدوارم که همه، تحت عنايات ائمه طاهرين صلوات الله عليهم اجمعين مخصوصاً حضرت ولي عصر عجل الله تعالي فرجه الشريف بیش از پیش به مقامات علمي و عملي نائل شويد. قدر این مجموعه‌ها را بدانید و خداوند را بر این نعمت و توفیق، شاکر باشید.

وی با اشاره به اینکه، اساس دین و ایمان و ولایت، مهدویت است افزود: مسأله ولايت حضرت ولي عصر(عج)، مسأله‌ای بسيار بسيار با اهميت است، لذا همه بايد در اين مقام باشيم که اين مطلب هر چه بيشتر در بين مردم شايع بشود. هميشه بايد ياد آن حضرت باشيم و مردم را با یاد ایشان مأنوس کنیم؛ استاد اعظم ما حضرت آیت الله العظمی بروجردی به طلابی که برای تبلیغ می رفتند توصیه می کردند که در همه حال به یاد حضرت باشند و به مردم هم توصیه کنند که در همه حالات یاد حضرت عجل الله تعالی فرجه الشریف فراموش نشود.

حضرت آیت الله صافی در قسمت دیگری از سخنان خود، با قرائت اشعاری مهدوی که در کودکی آنها را می‌خوانده‌‌اند بیان داشت: صاحب اصلی همه و حوزه‌ها، وجود مقدس حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف است و هرکس به گونه‌ای خود را به خدمت حضرت ملازم کند و مردم را بیشتر با این فرهنگ آشنا کند، عبادتی انجام داده است که بالاتر از آن، عبادتی نیست.

وی با اشاره به هجمه دشمنان علیه معارف دین بخصوص مهدویت، ابراز داشت: همه بخصوص حوزویان باید خود را مجهز به سلاح علم و عمل کرده تا بتوانند در مقابل این هجمه ها، از دین و معارف مکتب دفاع کنند و همیشه آماده پاسخگویی به شبهات باشند.

این مرجع تقلید بیان کرد: مباحث مهدویت در حوزه های علمیه باید در جایگاه اصلی خود قرار گیرد و بعنوان یکی از دروس اصلی، مطرح شود و کتاب های معتبر مهدوی بعنوان کتاب درسی مورد استفاده طلاب و فضلا معرفی شود.

وی تصریح کرد: توفیقاتی که برای انسان در احیای امر حضرت به دست می‌آید، نشأت گرفته از توجهات خداوند و حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف است. این توفیق را به هر کسی نمی‌دهند، باید قدردان آن بود. ان‌شاء الله موفق و مؤید باشیدمنبع: خبرگزاري رسا- ۱۳۹۷/۲/۴

امام حسن عسکری علیه السلام یکی از آداب نصیحت برادر مؤمن را بیان کردند.
 
 

وَ قَالَ الحسن الزکی العسکری عليه السلام مَنْ وَعَظَ أَخَاهُ سِرّاً فَقَدْ زَانَهُ وَ مَنْ وَعَظَهُ عَلَانِيَةً فَقَدْ شَانَهُ.

امام حسن عسکری(عليه السلام) فرمود: کسی که برادرش را پنهانی نصیحت کند، او را آراسته  است و اگر آشکارا نصیحتش کند او را مخدوش ساخته است.

تحف العقول، ابن شعبه حرانی، ص489