شاید کسی بگوید مگر ممکن است انسان کل عمر خود را در طاعت و بندگی سر کند بدون اینکه ساعتی را هدر دهد!؟ جواب این است که بله ممکن است و آیات و روایات متعددی بر این مطلب داریم؛ این ها همیشه خود را …

 مرحوم آیت الله محمدعلی ناصری از اساتید اخلاق حوزه در یکی از دروس اخلاق خود به موضوع «نعمت جوانی و اقسام مردم دنیا در دینداری» پرداختند که متن آن بدین شرح است:

 امام سجاد علیه‌السلام در دعای مکارم الأخلاق می فرماید: « وَارْزُقْنِی صِحَّةً فِی عِبَادَةٍ » خدایا صحت و سلامتی به من ده تا تو را عبادت کنم؛ یعنی توفیق ده تا حیاتی که می دهی در عبادت تو سپری کنم.

حضرت با این دعا به ما می گوید طریق عبودیت و بندگی را پیش بگیریم، مخصوصاً جوان ها که سرمایه جوانی دارند و اصل طی طریق عبودیت در جوانی است.

اگر جوان در راه خدا خودش را حفظ کند بسیار اجر زیادی دارد و خیلی متفاوت است با کسی که پیر شده است. جوان با سرعت و شتاب بیشتری نسبت به کسی که پیر شده پیش می‌رود؛ فقط خدا می داند که جوانی چه نعمت بزرگی است.

مردم دنیا سه دسته هستند:

 یک قسم قائل به هیچ چیز نیستند، نه به مبدأ و نه معاد معتقدند و قائل هستند که دنیا طبیعی به وجود آمده و خالق ندارد و در دنیا باید فقط لذت ببرید، همّ و غمّشان دنیاست، خدا از این طایفه خبر داده که این ها تا ابد در جهنم هستند.

 قسم دوم قائل به مبدأ و معاد هستند و انبیاء الهی و کتب الهی را قبول دارند، ولی پایبند به دستورات دینی نیستند. این ها دارای حجاب ظلمانی و صفات رذیله هستند که این صفات اجازه نمی‌دهد که به درستی اعمال دینی را به جا بیاورند. اعمال را قبول دارند و گاهی هم انجام می دهند، ولی پایبند نیستند و عمر خود را در طلب دنیا به سر می برند. روز را در بازار و دکان و کار هستند و شب هم تا روز بعد می خوابند و زندگی خود را به همین صورت ادامه می دهند.

 امیرالمؤمنین علیه‌السلام به بازار کوفه می رفتند و با صدای بلند می فرمودند: روزها که مشغول دنیای خود هستید، شب هم که از خستگی روز می خوابید، پس چه وقت می خواهید به فکر آخرت خود باشید؛ دنیا یک پلی است که عبور کنیم و بازاری است تا برای آخرت تجارت کنیم.

در روایت هست که «إنّما الدُّنیا سوقٌ رَبِحَ فیها قَومٌ و خَسِرَ آخَرُونَ »، دنیا بازار است که عده‌ای در این بازار سود بردند و عده‌ای هم ضرر کردند و یا در قرآن هست: «یَـأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ هَل أَدُلُّکُم عَلَی تِجَارَة تُنجِیکُم مِّن عَذَابٍ أَلِیم»، این دنیا جای تجارت است تا سود ببرید؛ امید هست که این طایفه دوم مورد شفاعت قرار بگیرند، اما شفاعت در قیامت است و در برزخ فقط عمل انسان با اوست.

قسم سوم از مردم کسانی که معتقدند به اعتقادات اسلامی هستند و عمل به دستورات الهی می کنند. تمام عمرشان را در طریق حق سپری می کنند، این خیلی عالی است.

شاید کسی بگوید مگر ممکن است انسان کل عمر خود را در طاعت و بندگی سر کند بدون اینکه ساعتی را هدر دهد!؟

جواب این است که بله ممکن است و آیات و روایات متعددی بر این مطلب داریم؛ این ها همیشه خود را در محضر خدا می بینند و تمام اعمالشان عبادت است؛ چون همه اعمال با قصد و نیت است، پس نیت اگر برای خدا باشد عمل می شود عبادت.

 مثلاً اگر می خواهد چراغ را روشن کند، نیت می کند که چراغ را روشن کنم تا مؤمنین استفاده کنند، این می شود عبادت و یا مثل راه رفتن، خوردن، خوابیدن که مثلاً من می خوابم تا قوت داشته باشم بر عبادت و یا کاسبی می کند تا خرج خود و خانواده اش را بدهد؛ این عبادت است.

 کسب روزی حلال از بزرگترین عبادات می باشد؛ در روایت است که عبادت ده جزء است که نه جزء آن کسب روزی حلال است. امام سجاد علیه‌السلام این را از خدا می خواهد و دوست دارد دوستانش این طور باشند.

با نیت خوب می‌شود تمام اعمال ما عبادت باشد، «إِنَّمَا الأَعْمَالُ بِالنِّیَّاتِ، وَإِنَّمَا لِکُلِّ امْرِئٍ مَا نَوَی»، هر نیتی که کردی اگر برای خدا باشد ثواب دارد.