📣 گاهى محيط، محيط غفلت است و بى‏ توجّهى، لهو است و سرگرمى و اشتغال به غير است؛ كه اصولًا اين همه از غفلت‏ ها و حتّى از كفر برخاسته است.

📣 وقتى غفلت شكل مى‏ گيرد تا حدّ كفر پيش مى‏ رود. پس يك مرحله، غفلت است، لهو و سرگرمى است، اشتغال به غير است، فرو رفتن در دنياست.

📣آدمى در لحظه‏ ى غفلتش بازى مى‏ كند و سرگرم مى‏ شود. و اين سرگرمى باعث مى‏شود كه فرو رود و فائز نباشد؛ «ذَرْهُمْ فِى خَوْضِهِمْ يَلْعَبُونَ».

📣گاهى هم محيط، محيط ذكر است و توجّه. تنبّه است و بيدارى.

📣انسان در چنين محيطى كه قرار مى‏ گيرد از خودش شرمنده مى‏ شود و در آينه‏ ى چهره و حضور ديگران و اشك و آه آن‏ ها و فداكارى و ايثارشان، بخل و كوتاهى خودش را مى‏ بيند. تنبلى و سستى‏اش را مى‏بيند.

📣وقتى مى‏بيند كه ديگران با سر رفته‏اند و او هنوز گامى برنداشته، شرمنده می شود و مجلس در او بصيرتى را مى‏آورد و او را بيدار مى‏كند.

📣گاهى هم محيط، محيط شُكر است و بهره بردارى، فعّال است و زنده و آدمى به حركت مستمرّى رسيده است و به سمت خوبى‏ها و صالحات و حسنات، حركت مى‏كند.

📣در محيط هاى غفلت زده و غافل، آدمى مى‏ تواند سه موضع‏ گيرى و برخورد داشته باشد.

۱.مى‏ تواند رو به پستى بيشترى بياورد و جايى كه همه مشغولند، ساز محكمترى را بزند و فساد بيشترى بياورد.

چون در اين آينه‏ ى سياه، بدى‏ هاى ما انعكاسى ندارد و جلوى چشممان نمى‏ آيد. و در چنين جمع غافلى، زشتى‏ هامان رسوا و مفتضح نيستند و آنها را نمى‏ بينيم.

وقتى همه دارند فرياد مى‏ زنند، اگر من هم فرياد بزنم و زمزمه‏ اى كنم، به جايى بر نمى‏ خورد، ولى وقتى همه آرامند، زمزمه و حتّى صداى نَفَسِ من هم آزار دهنده است.

۲.مى‏ تواند به همرنگى روى بياورد، اگر به فساد بيشترى روى نياورد، لااقل در همان حدّ باقى بماند و جزء غافل‏ ها باشد.

۳.مى‏ تواند از غفلت و بى‏ توجّهى و از چشم پوشى و يا زشتى عمل آن‏ها بياموزد و بيدار شود.

استاد علی صفایی
📚 شرحی بر دعاهاى روزانه حضرت زهرا (سلام الله علیها)
ص ۷۶