تحلیل سخنان دیروز رهبر انقلاب در موضوع نظرسنجیها
?رهبر معظم انقلاب در بخشی از سخنرانی امروز خود به مناسبت ۱۹ دی با اشاره به برخی اظهارنظرها و گزارشها که تحت عنوان نظرسنجی منتشر و مدعی میشوند که جوانان ایران از فکر و عمل دینی فاصله گرفتهاند، چنین ادعاهایی را رد کرده و گفتند که برخی اظهار نظرها و گزارشها گویای حقیقت ملت نیست و باطن و احساسات واقعی مردم را باید در مسائلی همچون تشییع شهید سلیمانی درک کرد.
?پیرو این بیانات، جدای از پرداختها و توجهات درست به این موضوع، امّا تفاسیر و حتی تاویلهای غلطی نیز بعضاً منتشر شده است و برخی آن را به معنای مخالفت با نظرسنجی و رجوع به نظرات مردم جا زدهاند.
با این حال:
?یکم: این سخن نه به معنای مخالفت با نظرسنجی، بلکه روشنگری درباره نظرسازیهایی است که یک واقعیت مشخص بیرونی را با ادعاهای شبهعلمی قلب میکنند و حقایق را به نحو دیگری جلوه میدهند. وگرنه توجه به نظرات عمومی و استفاده درست از روشهای علمی برای پی بردن به گرایشها و نظرات و اولیتهای مردم اساساً نه تنها مورد مخالفت نیست بلکه محل تاکید هم هست.
?دوم: رهبر معظم نقلاب به عنوان یک مثال و مصداق بارز، به حضور گسترده مردم در تشییع پیکر مطهر شهید حاج قاسم سلیمانی اشاره کرده و آن را نشان دهنده حقیقت مردم ایران برشمردند. حاج قاسم سلیمانی در واقع یک نماد مبرز و شاخص برای آرمانها و مدعاهای جمهوری اسلامی است. حاج قاسم سلیمانی انسان تراز انقلاب اسلامی است که هم ولایتمداریاش برجسته است، هم انقلابیگریاش در اوج است، اهل شریعت و تقیدات ویژه، دلباخته خداوند و ایثارگر مسیر اهل بیت است. حاج قاسم سلیمانی را هیچ کس نمیتواند که مدعی شود نمادی از سکولاریسم است. لذا وقتی چنین جمعیت تاریخی و بینظیری با آن احساسات شگرف در تشییع شرکت میکنند، نشانهای از توجه به معنویات و دین است و نه چیز دیگر.
?این به معنای نفی گلایهها و انتقادات جدی مردم نسبت به برخی نواقص و ناکارآمدیها نیست؛ اما از این انتقادات به کارکردها، رویگردانی وسیع از آرمانها و ایدهها را بیرون کشیدن، شعبدهبازی ریاکارانهای است که بعضاً به آن لباس نظرسنجی پوشانده میشود.
?سوم: توجه دادن به بیمبنایی برخی نظرسنجیها به معنای حذر دادن از همه نظرسنجیها و تخطئه همه آنها نیست؛ چه آنکه برخی موسسات معتبر نظرسنجی وجود دارند که مورد اتکا و اقبال نهادهای حاکمیتی هم هستند؛ گرچه دادهها و یافتههایشان در موارد قابل توجهی همگی هم باب میل نیست.
?تفسیر این سخن به مخالفت با اصل نظرسنجی و همه نظرسنجیها، مغالطهای از جنس «تعمیم ناروا» و برای به حاشیه بردن واقعیت امر و کاستن از تاثیر مطلوب سخن است.
?ضمناً این توجه دادن به برخی نظرسنجیها و در واقع نظرسازیهای غلط، امر جدیدی هم نیست. حتی برخی موسسات نظرسنجی هم پیشتر خودشان به برخی نظرسازی هایی که به نام اقدام علمی منتشر میشود معترض بودهاند و آن را تخطئه کردهاند.
?همچنین باید میان نظرسنجی به مثابه یک «اقدام علمی» با نظرسازی به مثابه یک «عملیات روانی» تفکیک کرد؛ اولی مطلوب و دومی محکوم است. از حالت دوم غیر از عملیات روانی علیه یک نظم سیاسی، بعضاً برای کاسبیهای اقتصادی هم استفاده میشود. مثلاً در انتخابات گوناگونی شاهدیم که بعضی گروههای زیرک و مغرض، برای افرادی که نامزد شدهاند جزوه هایی با عنوان نظرسازی قالب میکنند که آنها را عمدتاً نفر اول یا با فاصله اندک نفر دوم معرفی میکنند. قاعدتاً اسم این هم ظاهراً نظرسنجی است ولی واقعیت آن بیزینسی برای سرکیسه کردن آن فرد است.
منبع:جارچی