و ما از خود نگذشتیم …  خدایا تو از گناهان ما بگذر”

ماه رجب  و شعبان هم از دستمون رفت و نزدیک به ماه خدا ، ماه مبارک رمضان می‌شویم .

خوش به حال آنانی که توانستند از این دو ماه استفاده‌ی لازم را کرده و توشه‌ای برای ماه رمضان بر چینند .یکی از اعمال شریف و بسیار ارزشمندی که برای ماه شعبان ذکر شده ،مخصوص سه روز آخر این ماه می‌باشد .

بله ! درست متوجه شده‌اید .روزه‌ی سه روز آخر ماه شعبان و اتصال آن به ماه شریف رمضان .

این سه روز آخر شعبان می‌تواند فرصت خوبی باشد چه برای آنانی که ار قافله عقب مانده‌اند و در طول دو ماه پیشواز برای ماه رمضان  کاری نکرده اند ، و چه برای آنانی که در طول این دو ماه در تکاپوی جمع آوری توشه برای رمضان بوده‌اند باشد، فرصت و توفیقی مجدد باشد .

روزه شعبان در کلام بزرگان

امام صادق (علیه‌السلام) فرمود: «من صام ثلاثه ایام من شعبان وجبت له الجنه و کان رسول الله صلی الله علیه و آله شفیعه یوم القیامه » هر که سه روز از ماه شعبان را روزه بدارد، بهشت برای او واجب گردد و رسول خدا در روز قیامت شفیعش خواهد بود.

در ماه شعبان امام زین‌العابدین علیه‌السلام اصحاب خود را جمع می‌کرد و می‌فرمود: «معاشر اصحابی اتدرون ای شهر هذا؟ هذا شهرشعبان و کان رسول الله(صلی الله علیه وآله) یقول: شعبان شهری. الا فصوموا فیه محبه لنبیکم و تقربا الی ربکم، فوالذی نفس علی بن الحسین بیده، سمعت ابی الحسین یقول: سمعت امیرالمومنین(علیه‌السلام) یقول: من صام شعبان محبه لنبی الله و تقربا الی الله عزوجل، احبه الله عزوجل و قربه من کرامته یوم القیامه و اوجب له الجنه ».

یاران من! می‌دانید این چه ماهی است؟ این ماه شعبان است که رسول خدا(صلی الله علیه و آ له) می‌فرمود: شعبان ماه من است، پس در آن روزه بگیرید به خاطر محبت و دوستی پیامبرتان و برای تقرب به پروردگارتان،به همان خدایی که جان علی بن الحسین در دست اوست از پدرم حسین بن علی(علیه‌السلام) شنیدم که امیرالمؤمنین علیه‌السلام می‌فرمود: هر که به خاطر محبت پیامبر و برای تقرب به خدای عزوجل ماه شعبان را روزه بدارد، خداوند او را دوست خواهد داشت و به کرامتش در روز رستاخیز نزدیک خواهد کرد و بهشت را بر او واجب خواهد گردانید.

شعبان و رمضان در کلام رسول خدا(صلی الله علیه وآله)

رسول خدا(صلی الله علیه و آ له) در روایت مفصلی درباره این ماه شعبان و رمضان می‌فرماید:

شعبان ماه من است و رمضان ماه خدای عزوجل. پس هر که ماه مرا روزه بدارد، در روز قیامت شفیعش خواهم بود و هر که ماه خدا را روزه بدارد خداوند در قبرش وحشتش را از بین می‌برد و او رامانوس می‌سازد و تنهائیش را می‌زداید و هرگاه از قبرش خارج شود با روی سفید و در حالی باشد که در دست راستش کتابش را گرفته و جاودانگی را در دست چپش و می‌آید تا در برابر خدای عزوجل قرار گیرد پس خداوند به او می‌فرماید: بنده‌ام! پاسخ می‌دهد: لبیک یا مولای من! خداوند می‌فرماید: به خاطر من روزه گرفتی؟

عرض می‌کند: آری مولای من، پس خداوند تبارک و تعالی می‌فرماید:

(ای فرشتگانم) دست بنده‌ام را بگیرید و او را نزد پیامبرم بیاورید. پس او را به حضور رسول خدا می‌رسانند. پس من به او می‌گویم: ماه مرا روزه گرفتی؟ (شاید مقصود جزئی از ماه شعبان باشد نه همه‌اش) می‌گوید: آری! پس من به او می‌گویم: من امروز شفاعتت می‌کنم.

سپس خدای عزوجل می‌فرماید: اما من از حقوق خودم به خاطر بنده‌ام گذشتم و اما حقوق دیگر بندگانم که بر گردن او هست، هر که از او بگذرد و عفوش کند، من آنقدر تعویضش می‌کنم تا راضی گردد.

رسول خدا(صلی الله علیه و آ له) فرمود:

پس من دست او رامی گیرم تا اینکه او را به صراط می‌رسانم، پس آن را صاف و لغزنده می‌یابم که گام‌های خطاکاران بر آن ثابت نشود و بلغزد،پس من دست او را می‌گیرم، فرشته موکل به صراط می‌گوید: ای رسول خدا، این کیست؟ می‌گویم: این فلان است (اسمش را می‌آورم) او در ماه من (شعبان) به خاطر دریافت شفاعتم، روزه گرفته و ماه خدا(رمضان) را به خاطر وعده الهی روزه گرفته، پس در بهشت را برای او می‌گشایم و رضوان (فرشته بهشت) می‌گوید که در آن روز به ما امر می‌شود که در بهشت را بر امتت بگشاییم.

شفاعت در برابر روزه در ماه شعبان

سپس امیرالمؤمنین(علیه السلام) فرمود: ماه رسول خدا را روزه بدارید تا در روز رستاخیز شفیعتان باشد و ماه خدا را روزه بگیرید تا ازرحیق مختوم (شراب گوارای بهشتی) بیاشامید و هر که ماه شعبان را به ماه رمضان بپیوندد، برای او پاداش دو ماه پی در پی نوشته شود.

به هر حال این فرصت را باید غنیمت شمرد و گرچه تاکنون از این ماه‌های پر فضیلت استفاده نشده در این آخرین روزهای ماه شعبان،بسیار بهره باید برد و با دعا و قرآن و نیایش و مناجات شعبانیه روزها و شب‌ها را گذراند و از هر لحظه و دقیقه‌ای برای توشه گیری روز رستاخیز استفاده شایان برد. ضمن اینکه باید خدای را بسیار شکر و سپاس گوییم که ما را تا فرا رسیدن این ماه‌های مبارک زنده نگه داشته و صحت و سلامتی داده است، هرگز نباید این ساعت‌ها و روز و شب‌های با ارزش به بطالت و بی کاری و سستی و کاهلی بگذرد. در طول سال جز چند روزی بیش نیست که از روزها و ماه‌های دیگر امتیاز و خصوصیت بسزایی دارند، به ویژه آخرین روزهای ماه شعبان و تمام روزها و شب‌های ماه مبارک رمضان.

جمعه آخر ماه شعبان را از دست ندهید !

ابوالصلت هروی گوید: در آخرین جمعه از ماه شعبان خدمت امام هشتم علیه‌السلام مشرف شدم. حضرت فرمود:

ای اباالصلت! ماه شعبان بیشترش گذشت و اینک جمعه آخرش فرارسیده پس تلافی کن در این چند روز آخر، آنچه از تقصیرهایت در این ماه گذشته است و رو آور به آنچه برای تو سودمند است و بسیار دعا کن و از خدا طلب آمرزش گناهانت نما و قرآن را بسیار تلاوت کن و از گناهانت توبه کن تا چون ماه مبارک رمضان فرا رسد خود را برای خدا خالص و آماده گردانیده باشی و امانت کسی را در گردن خود نگذار جز آنکه آن را ادا کنی و کینه مؤمنی را در دل قرار نده جز آنکه بیرونش کنی و تقوای الهی داشته باش و بر او در پنهان و آشکار توکل کن زیرا هر که بر خدا توکل کند، خدا او را بس است و در بقیه این ماه بسیار خدا را بخوان. و اما در فضیلت ماه رمضان آنقدر روایت از معصومین(علیه‌السلام) رسیده است که کتاب‌ها برای نوشتن لازم است، همین بس که در این ماه خدا، درهای بهشت گشوده و درهای جهنم بسته می‌شود و پاداش کارهای خیر مضاعف و دو برابر می‌گردد; پس باید بسیار تلاش کرد که خدای نخواسته درهای جهنم بر رویمان باز نشود. ضمناً بدین مناسبت خطبه رسول اکرم در آخر ماه شعبان را حتماً مطالعه کنید . (این خطبه شریفه در بسیاری از کتاب‌ها و همچنین مفاتیح نقل شده است)

ثواب روزه سه روز ماه شعبان

السنن الکبری عن أنس: قیلَ: یا رَسولَ الله‌ِ، أیُ الصَّومِ أفضَلُ؟ قالَ: «صَومُ شَعبانَ تَعظیما لِرَمَضانَ»( السنن الکبری: 4/503/8517، شُعب الإیمان: 3/377/3819، کنز العمّال: 8/591/24292؛ ثواب الأعمال: 86/14، بحار الأنوار: 97/77/35 .)؛ السنن الکبری ـ به نقل از انس ـ به پیامبر خدا گفتند: کدام روزه برتر است؟ فرمود: «روزه شعبان در بزرگداشتِ رمضان.»

الإمام الصادق علیه‌السلام: « مَن صامَ ثَلاثَةَ أیّامٍ مِن آخِرِ شَعبانَ و وَصَلَها بِشَهرِ رَمَضانَ، کَتَبَ الله‌ُ لَهُ صَومَ شَهرَینِ مُتَتابِعَینِ» (کتاب من لا یحضره الفقیه: 2/94/1829، الخصال: 582/6، فضائل الأشهر الثلاثة: 53/31، الأمالی للصدوق: 768/1038، الإقبال: 1/43، بحار الأنوار: 97/72 . )

امام صادق علیه‌السلام: هر کس سه روزِ آخر شعبان را روزه بدارد و آن‌ها را به ماه رمضان متّصل کند، خداوند برای او پاداش روزه دو ماه پیاپی را می‌نویسد.

منابع :

سایت حوزه

سایت پرسش‌های دینی

کتاب ماه خدا، محمدی ری شهری، ج 1، ص 186، با تصرف

پایگاه اطلاع رسانی تبیان

  برای استجابت دعا شرایط بسیاری نقل‌شده، همچنین زمان‌ها و مکان‌های مختلفی ذکرشده که دعا در آن رد نخواهد شد اما شاید همه این موارد درگرو خلوص نیت دعا کننده باشد و یا به تعبیر عرفی دل انسان که شکست دعا مستجاب می‌شود.
 
 

* آیه

ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ/ مرا بخوانید تا شما را اجابت کنم      غافر/ 60

* آینه

حکایت؛ علاوه بر فضل و علم و ادب علامه محمدتقی مجلسی اول، مهم‌ترین تلاش وی در دوران حیات تربیت دانشمندی عالم و فاضل به نام محمدباقر مجلسی بود. محدث نوری در کتاب فیض قدسی درباره مقام علامه مجلسی می‌گوید که وی یگانه دوران و نادره روزگار خویش است.

 علامه محمدباقر مجلسی سومین فرزند ملا محمدتقی مجلسی اول است، آقا احمد کرمانشاهی در کتاب «مرآت الاحوال» از محمدتقی مجلسی نقل می‌کند: شبی از شب‌ها پس از فراغت از عبادت مخلصانه، حالتی برایم ایجاد شد که از آن حالت فهمیدم اگر در این هنگام از خداوند درخواستی کنم، اجابت خواهد کرد. فکر کردم چه چیزی از امور دنیا و آخرت از درگاه خداوند متعال بخواهم که ناگاه صدای گریه محمدباقر از گهواره‌اش برخاست. بی‌درنگ گفتم: پروردگارا! به حق محمد و آل محمد صلی‌الله علیه و آله و سلم این کودک را مروّج دینت و ناشر احکام پیامبر بزرگت قرار ده و او را به توفیقاتی بی پایان موفق گردان.

 شکّی نیست که از آثار آن دعاها است که این همه آثار و برکات و خدمات از آن بزرگوار ظاهر شده با وجودی که به همه امور رسیدگی می‌کرد از او هیچ‌گونه وظیفه بندگی و اخلاقی فوت نمی‌شد از قبیل شرکت کردن در نماز اموات و مجالس و میهمانی رفتن و رسیدگی به امور مرافعات و رفع حوائج مؤمنین. خدمت او به شیعه به حدّی رسید که عبدالعزیز دهلوی در کتاب تحفه گفته که اگر دین شیعه را دین مجلسی بنامند بی‌جا نخواهد بود.1

جز تو پیش که برآرد بنده دست                              هم دعا و هم اجابت از تو هست 2

با اقتباس و ویراست از کتاب نماز خوبان
مولوی

از دستاویزهای مهم امتحانات الهی رزق و روزی است؛ زیرا رازق بی‌همتا برخی را با دارایی بسیار و شماری دیگر را با محنت فقر می‌آزماید که اگر در این محک سخت به این اعتقاد و ایمان برسیم که روزی انسان به دست خداوند است، راحت‌تر می‌توانیم از این آزمون، سربلند بیرون بیاییم.
 
 

* آیه

قُلْ إِنَّ رَبِّى يَبْسُطُ ٱلرِّزْقَ لِمَن يَشَاءُ وَيَقْدِرُ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ      سبا/10

بگو: پروردگار من روزی را برای هر کس بخواهد وسیع یا تنگ می‌کند ولی بیشتر مردم نمی‌دانند!

* آینه

حکایت؛ شیخ احمد دشتی که مقرّب آخوند بود تعریف می‌کرد در زمانی که وضع مالی آخوند خوب نبود یک شب وقتی مجلس درس تمام شد ما دیدیم سیّدی به اتّفاق یک نفر دیگر آمدند خدمت ایشان و آن مرد زائر مقداری وجوهات درآورد و به آخوند داد و ایشان هم پول‌ها را گذاشتند زیر تشک. ما که ناظر جریان بودیم و سخت هم بی پول بودیم خوشحال شدیم که استاد چیزی به همه ما خواهد داد؛ اما ناگهان دیدیم آن مرد سیّد بلند شد و رفت در گوش آخوند آهسته چیزی گفت و آقای آخوند قلم و دواتی دم دستش بود که به سیّد اشاره کرد بنویس. آن سیّد هم چیز مختصری نوشت و به آخوند داد. وقتی آن را خواندند کاغذ را پاره کردند و همه آن پول‌ها را درآوردند و به آن سیّد دادند و آن سیّد هم پول‌ها را برداشت و رفت.
شیخ احمد دشتی می‌گفت چون من رویم به ایشان بازتر بود با اشاره رفقا از ایشان سؤال کردم: حضرت آقا ممکن است بفرمائید داستان از چه قرار است؟ فرمودند کدام داستان؟ عرض کردم: اینکه این دو نفر آمدند و یکی پولی داد و شما پس از خواندن نوشته آن سیّد آن پول را به آن سیّد دادید. معنای این مطلب را ما نفهمیدیم. آخوند فرمودند: خیلی چیزها توی دنیا هست که معنایش فهمیده نشده و ما نمی‌فهمیم. این هم یکی از آن‌ها.

حاضران اصرار کردند که اگر ممکن است ایشان توضیحی بدهد. آخوند فرمودند: حالا که اصرار دارید، بدانید که آن مرد زائر آمد و چهارصد لیره پول برایم آورد و من گرفتم و سپس آن سیّد به من گفت دو پسر دارد و می‌خواهد برای هر دو عروسی بگیرد و پول ندارد. من به او گفتم بنویس چه مقدار پول احتیاج داری، خواستم کسی متوجّه نشود. او نوشت صد لیره، من دیدم این مبلغ برای عروسی دو پسر کافی نیست و هر چهارصد لیره را به او دادم. شیخ احمد گفت وقتی آخوند این مطلب را فرمودند: میان شاگردان قیل‌وقال افتاد و گفتند آقا شما که خودت احتیاج داری و وضع مالی ما را هم که می‌دانی خراب است. ما هیچ؛ شما چرا به فکر خودت نیستی؟ چطور چهارصد لیره را به یک سیّد دادید و حال آنکه ما می‌دانیم بچه‌های شما در مضیقه هستند؟

ما که داشتیم این اعتراض‌ها را می‌کردیم، ناگهان دیدیم آخوند شروع به گریه کرد، ما همه ساکت شدیم و از ایشان معذرت خواستیم، آنگاه آخوند فرمودند: ناراحتی من از این نیست که مرتکب جسارتی نسبت به من شده‌اید. از این جهت ناراحتم که می‌بینم زحماتی را که در عرض سال‌ها برای شما کشیدم، به هدر رفته؛ زیرا مشاهده می‌کنم که شماها در رکن اول اسلام که توحید است مانده‌اید و از آن غافلید و نمی‌دانید که رزق و روزی را خدا می‌دهد نه بنده خدا. اگر منظورتان از این حرف‌ها این است که من این قبیل پول‌ها را برای خودم بردارم و پس‌انداز کنم من احتیاج به پس‌انداز ندارم، وقتی‌که از خراسان آمدم با چند تا کتاب آمدم و چیز دیگری نداشتم، خداوند این همه نعمت و عزّت به من داده اگر منظورتان بچه‌های من است که آن‌ها هم وضعشان خوب است و خدا رزّاق آن‌هاست. شما هم باید به خداوند اتّکا داشته باشید و امید به او ببندید نه به شخص دیگر؛ من متأثرم از اینکه می‌بینم شماها خدا را فراموش کرده و به بنده او چشم دوخته‌اید

با اقتباس و ویراست از کتاب مردان علم در میدان عمل

عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ: مَا أَقْبَحَ بِالرَّجُلِ أَنْ يَعْرِفَ أَخُوهُ حَقَّهُ وَ لَا يَعْرِفَ حَقَّ أَخِيهِ.

امام صادق(سلام الله علیها) فرمود: چه بد است که کسی برادرش قدر او را بشناسد،‌ اما او قدردان برادرش نباشد.

مصادقة الإخوان، ص42.

حیدر ثانی بیامد یا نبی رخ می نماید
اکبر زیبای لیلا پرده از چهره گشاید
روی او روی محمد، بوی او بوی محمد
خلق او خلق عظیم و خوی او خوی محمد
ولادت حضرت علی اکبر(ع) و روز جوان مبارک باد.

*

ای که باروی چو ماهت، دلربای عالمینی / با نگاهی عاشقانه، قبله جان حسینی
یوسف آل عبائی، قبله دل های مایی/ ای علی دوم عشق، حیدر کرببلائی
ولادت حضرت علی اکبر و روز جوان مبارک باد.

*  برجلوه و اجلال محّمد صلوات
بر چهره و تمثال محّمد صلوات
دیدند چو رخسار علی اکبر را
گفتند که بر آل محّمد صلوات

* از حُسنِ زبانزد پیمبر خواندند
از هیبت و اقتدار حیدر خواندند
شد جلوۀ احمد و علی آینه ای
آن آینه را علی اکبر خواندند

*      آئینۀ غرق نور ایزد آمد؟
یا جلوه ای از بهشت سرمد آمد
با دیدن اکبرش چنین گفت حسین
یک بار دگر بوی محمّد آمد

*      اکبر که رخش جلال سرمد دارد
این آینه زیبایی احمد دارد
چون اوست شبیه مصطفی دیدارش
پاداش زیارت محمد دارد

*     ماهی که ز آفتاب روشن تر بود
لب تشنۀ آب و تشنۀ باور بود
می رفت و دل از حسین می برد که او
پیغمبر کربلا، علی اکبر بود

*افسوس که نامه جوانی طی شد
و ان تازه بهار زندگانی دی شد
آن مرغ طرب که نام او بود شباب
افسوس ندانم که کی امد و کی شد

*اکبر که گل حمیده ی فاطمه است
نور دل و نور دیده ی فاطمه است
هر چند که از گلشن لیلا باشد
او لاله ی پروریده ی فاطمه است
میلاد نورانی اش مبارک.

*پیغمبرانه بود ظهوری که داشتی / خورشید بود جلوه طوری که داشتی
شب زنده دار بودی و ذوب خدا شدی / در بندگی گذشت حضوری که داشتی
میلاد حضرت علی اکبر مبارک باد

*جوانان ، اراده ای سترگ دارند و دل هایی دریایی و بزرگ
که می توانند در آرامش سر سبز عشق ، نیکی ها و زیبایی ها را بسرایند
و دری به خانه خورشید بگشایند
روز جوان مبارک

*صدای پای بهار آمد/بیا که کوه وقار آمد
به قلب عاشق قرار آمد/به حق پرستی عیار آمد
میلاد حضرت علی اکبر مبارک باد

*ای سرو بوستان ایستادگی! ای زیباترین گل باغ حسین! ای جوان رعنا و رشید حسین! ای علی را یادگار!
ای علی اکبر! سلام و درود بی پایان بر صورت و سیرت پیامبر گونه ات.
میلاد حضرت علی اکبر(ع) و روز جوان مبارک

*تو شهزاده ای و علی اکبری/علی اکبری یا که پیغمبری؟
در خانه ات ازدحام گداست/ولی خم به ابرو نمی آوری
میلاد حضرت علی اکبر(ع) و روز جوان مبارک

*امام صادق(ع) می فرمایند:
بِدان که جوانِ خوش اخلاق، کلید خوبى ها و قفل بدى هاست و جوانِ بداخلاق، قفل خوبى ها و کلید بدى هاست.
ولادت حضرت علی اکبر(ع) و روز جوان مبارک باد

*نسل جوان را به جهان رهبری
جلوه ی توحید، علی اکبری
هر که هوای رخ احمد کند
در تو تماشای پیمبر کند
ولادت باسعادت سرو باغ احمدی، آینه ی محمدی و روز جوان مبارک

*خواهی که ببینی رخ پیغمبر را
بنگر رخ زیبای علی اکبر را
در منطق و خلق و خوی او می بینی
با دیده ی جان محمدی دیگر را
*میلاد شبیه ترین آینه ی پیغمبری مبارک*

*زاده لیلا بُوَد ثانی ختم الانبیاء
مهر عالم‌تاب باشد، چون علی و مرتضی
او اصالت داشت از بابش حسین بن علی
خواند نامش را علی‌اکبر، شهید کربلا
ولادت حضرت علی اکبر(ع) و روز جوان مبارک باد

منبع: پايگاه اطلاع رساني ذي طوي