اربعین، فقط روزی از روزهای سال نیست، بلکه آیینه ای است دربرابر چشمان میلیون ها انسان متعهد که در آن تصویری از نهضت و قیام خونین محرّم نقش می بندد. اربعین، روز باشکوهی است که از خون حسین(ع)، حیات گرفت و نقطه آغاز تبلیغ آرمان کربلا از طریق اشک شد؛ چرا که در این روز، نخستین مجلس عزاداری برای اباعبدالله(عليه السلام) و تبلیغ آرمان آن حضرت در کنار تربتش برپا شد.
در فرهنگ اسلامی و در معارف عرفانی، عدد چهل (اربعین) جایگاه خاصی دارد. چله نشینی برای رفع حاجت یا رسیدن به مقامات سلوک و عرفان معروف است. حفظ کردن چهل حدیث، اخلاصِ چهل صباح، کمال عقل در چهل سالگی، دعا برای چهل مؤ من، چهل شب چهارشنبه و. .. بسیاری از این نمونه ها و موارد.

در فرهنگ عاشورا، اربعین به چهلمین روز شهادت حسین بن علی علیهما السلام گفته می شود که مصادف با روز بیستم ماه صفر است. از سنتهای مردمی، گرامیداشت چهلم اموات است که، به یاد عزیزِ فوت شده خویش، خیرات و صدقات می دهند و مجلس یاد بود برپا می کنند. در روز بیستم صفر نیز، شیعیان، عظیمترین مراسم سوگواری را در کشورها و شهرهای مختلف به یاد عاشورای حسینی برپا می کنند و همراه با دسته های سینه زنی و عزاداری به تعظیم شعائر دینی می پردازند. در شهر کربلا، اربعین حسینی عظمت و شکوه خاصی دارد و دسته های عزادار، مراسمی پرشور برپا می کنند.

هفتم صفر به روایتی شهادت امام حسن مجتبی (علیه السلام) است به همين مناسبت در قالب «خوشه ای از شجره طیبه معصوم» بخشی از زندگی این امام همام را تقدیم حضور شما می شود.

* خوى و منش امام حسن مجتبی(علیه السلام)

 1- پرهيزگارى

توجهى ويژه به خداوند داشت، آثار اين توجه را گاه از چهره ى او به هنگام وضو در مى يافتند: چون وضو مى گرفت، رنگ مى باخت و به لرزه مى افتاد، مى پرسيدند كه چرا چنين مى شوى؟

مى فرمود: آن را كه در پيشگاه خدا مى ايستد، جز اين سزاوار نيست.

از امام ششم (ع) آورده اند كه امام حسن (ع) عابدترين مردمان زمان خويش بود و هم با فضيلت ترين؛ چون به ياد مرگ و … و رستاخيز مى افتاد، مى گريست و بى حال مى شد.

پياده و گاه برهنه پا 25 بار به خانه ى خدا رفت.

2- بخشندگى

آن روز به خانه ى خدا رفته بود … همان هنگام مى شنيد كه مردى با خدا به گفتگو نشسته است كه: خداوندا، ده هزار درهم نصيبم كن … امام (ع) هماندم به خانه بازگشت و آن پول را براى او فرستاد.

يكروز كنيزى از كنيزان او، دسته گلى خوشبوى به تحفه پيشكش كرد، امام (ع) در مقابل، او را آزاد فرمود و چون پرسيدند چرا چنين كردى؟ فرمود:

خدا ما را چنين تربيت كرده است و اين آيه را باز خواندند:

« وَإِذَا حُيِّيتُم بِتَحِيَّةٍ فَحَيُّوا بِأَحْسَنَ مِنْهَا/ يعنى چون به شما هديه اى دادند، به نيكوتر پاسخ گوييد.

سه بار در زندگى هر چه داشت، حتى كفش-و پاى افزار- را به دو نيم تقسيم كرد و در راه خدا داد.

3- بردبارى

مردى از شام به تحريك معاويه روزى امام را به دشنام گرفت. امام (ع) چيزى نفرمود تا ساكت شد، آنگاه با لبخندى شيرين او را سلام گفت و فرمود: پيرمرد! فكر مى كنم غريب هستى و گمان مى برم در اشتباه افتاده اى، اگر از ما رضايت بخواهى، خواهيم داد و هم اگر چيزى بطلبى و اگر راهنمايى مى جويى، راهنماييت خواهيم كرد و اگر بارى بر دوش دارى، بر مى داريم و يا گرسنه اى سيرت مى سازيم و اگر نيازمندى، نيازت بر مى آوريم و بارى، هر كارى دارى، در انجام آن حاضريم. و هم اگر بر ما وارد شوى، راحت تر خواهى بود كه وسايل پذيرايى از هر گونه ما را فراهم است.

مرد شرمسار شد و گريست و گفت: گواهى مى دهم كه تو جانشين خداوند بر زمينى، خدا بهتر مى داند كه رسالت خويش، كجا قرار دهد.

تو و پدرت نزد من مبغوض ترين بوديد و اما اكنون محبوبترين هستيد.

پيرمرد آنروز مهمان امام شد و چون از آنجا رفت به دوستى آن گرامى گرويده بود.

مروان حكم -كه هيچگاه از آزار آن گرامى فرو گذار نمى كرد- به هنگام رحلت آن امام در تشييع شركت كرد.

حضرت امام حسين (ع) فرمود: تو به هنگام حيات برادرم، هر چه از دستت بر آمد، كردى و اما اينك در تشييع او حاضر آمده اى و مى گريى؟!.

پاسخ داد: هر چه كردم با كسى كردم كه بردباريش از اين كوه -اشاره به كوهى در مدينه- بيشتر بود.

 منبع:

کتاب پيشواى دوم حضرت امام حسن(ع)/ به قلم هيأت تحريريه مؤسسه اصول دين قم

پاره‌هاى جگر از گلوى جگرپاره هستى فرو ریخت و کربلا، همان لحظه در خویش آغاز شد؛ همان‌جایى که مهربانى بى‌همتاى حسن‌بن‌على علیه‌السلام روبه‌روى یک جفت چشم خیانت‌کار، پرپر مى‌زد و سینه‌اش در اقیانوس زهر، غوطه‌ور بود؛ همان‌جایى که ذره ذره‌هاى روح امامت، چون تل خاکستر در تشت فرو مى‌ریخت و زنى دست در دست ابلیس، پشیمانى گاه و بى‌گاهش را دست به سر مى‌کرد.
دریغا که سفره اطعام شبانه‌روزى مدینه، اینک برچیده مى‌شود و کریم اهل بیت علیهم‌السلام چون خورشیدى خسته از خاک، به معراج ابدى مى‌رود.
آه از بیعت‌هاى سست!
کفر زمانه، دست از شرارت برنمى‌داشت و با نقابى از ریا، دست به کار فتنه‌هاى تازه بود.
تفرقه، چنگ به گریبان امت افکند و آن‌گاه که بیعت‌هاى سست، به فریب ستمگر زمانه، شکسته شدند، او چاره‌اى جز این نداشت که لواى صلح را پیش روى جفاى زمانه برافرازد؛ صلحى که زخم‌هاى بى‌شمارش، همه بر دل مجتبى علیه‌السلام فرود آمد.

چه دشوار است شرح جان‌گذار سوختن شمع و چه دنیای غریبی است دنیای پست خاک. آن که فروغش بیشتر است، سوز و گدازش نیز بیشتر است و آن که بیشتر در اندیشه روشنایی و فروزندگی است، بیشتر در معرض حمله ظلمت و خاموشی. آنان که دل از سنگ دارند و هم‌عنان تاریکی‌اند، گویی در هجوم بر خورشید مسابقه گذاشته‌اند تا در پرتو جمال تابناکش، بر او بتازند و خاموشش کنند. به‌نازم سرفرازی و کرامتِ خورشید را که با این همه، روی از عاشقان جمالش باز نمی‌گیرد و دست مهر و گرمی از سرشان برنمی‌دارد. داستان امامان معصوم و مظلوم شیعه، داستان غم‌انگیز سنگ و سبوست که چون گوهر پاک ذات خویش به آلودگی دنیا نیالودند و جز به رضایت جانان و هدایت مردمان نیندیشیدند، از آلودگان دنیا کشیدند آنچه کشیدند، و اینک حکایت جان‌سوز دومین معصوم ؛ کریم مظلوم.

السلام علیک یا حسن ابن علی ایها المجتبی یابن رسول اللّه‌.