در آستانه سالروز ولادت مولود کعبه امیرمومنان مولای متقیان حضرت علی (علیه السلام)، ده عنوان کتاب جهت شناخت هرچه بهتر  شخصیت آن امام هُمام معرفی می کنیم

«آسیب شناسی حکومت دینی از دیدگاه امام علی (ع)»
ناکارآمدی نظام اداری، مهم‌ترین و خطرناک‌ترین آسیبی است که حکومت دینی را در حال حاضر تهدید می‌کند. غلامرضا پیشقدم در این کتاب بر آن است که با کمک از گفتار و سیره علوی آسیب‌های حوزه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، قضایی و سیاست خارجی را که منجر به ناکارآمدی نظام دینی می‌گردد ریشه‌یابی کند و راهکارهای پیش‌گیری و مقابله با آن را از سخنان امیر سخن علی (ع) نشان دهد.

«آموزه‌های عرفانی از منظر امام علی (ع)»
نزد همه مسلمانان، حضرت على (ع)، «امام العارفین» است. وى با دانش و بینشى عمیق و گسترده و با شناختى همه‏جانبه از انسان و هستى، آموزه‏هاى عرفانى نابى را به بشر ارائه کرد و بدین‏سان، میراث سترگ و ماندگارى به جاى گذاشت. تحلیل این آموزه‏هاى عرفانى، وظیفه مهم فکرى - فرهنگى است که بیش از گذشته باید بدان پرداخته شود. محمد امین صادقی ارزگانی در اثر حاضر در چهار فصل، گامى در این مسیر نهاده است: شناخت‌‏شناسى عرفانى، هستی‌‏شناسى توحیدى، انسان کامل و ولایت الهى.

«فروغ ولایت»
کتاب فروغ ولایت اثر آیت الله سبحانی با تقسیم حیات نورانی حضرت امیرالمومنین (ع) به پنج دوره، مهم‌ترین جریانات زندگی ایشان را ترسیم کرده است. ایشان در این اثر سعی کرده سیر زندگی ایشان را از طرفی گویا و روان حکایت کرده و از دیگر سو، کاملاً مبتنی بر منابع دسته اول تاریخی و روائی باشد. نکته متمایز این اثر، جامعیت آن است که از همان آغاز زندگی حضرت تا شهادت ایشان، تمام عرصه‌ها زندگی ایشان را در کنار آیات و روایات مربوطه تشریح کرده و در هر مورد به تبیین بعدی از فضائل حضرت می‌پردازد.

«علی از زبان علی»
سیدجعفر شهیدی با آثار غنیّ و پرمحتوایی که در این زمینه از خود به جای گذاشته، توانسته به یکی از ماندگاران عصر تبدیل شود. وی در روایت جذاب زندگانی امیرالمؤمنین (ع) از بیان و گفتار خود حضرتشان استفاده کرده و برهه‌های گوناگون زندگانی امام را مانند زمان کودکی و مصاحبت با پیامبر، ایمان آوردن به ایشان به عنوان اولین مرد، اولین مرد نمازگذار با پیامبر، همراهی با نبی خدا در غزوات و مجاهىات بی نظر و دیگر وقایع مهم عصر نبوی تا رحلت و خاكسپاری ایشان و سپس امر غصب خلافت و مصائبی كه بر ایشان و اهل بیت وارد گشت را تشریح کرده است.

«المراجعات»
کتاب المراجعات حاصل نامه‌های دو عالم بزرگ شیعه و اهل سنت یعنی علامه شرف الدین و شیخ سلیم البشری المالکی رییس وقت دانشگاه الازهر مصر می‌باشد که در کمال ادب و صمیمیت مطرح گشته است. محتوای نامه‌ها اختلاف اساسی میان دو مکتب یعنی مساله امامت می‌باشد. در این نامه‌ها شیخ الازهر به ایراد برخی سوالات درباره اصل جانشینی حضرت علی (ع) و دلایل آن پرداخته است که علامه شرف الدین با استناد به منابع خود اهل سنت به سوالات او پاسخ داده و یکی از مهمترین کتب در اثبات حقانیت مذهب شیعه است.

«امام علی و خوارج»
این کتاب اثر سیدجعفر مرتضی عاملی است. از دیرباز تا امروز توسط مسلمانان و غربیان، کتاب‌های متعددی درباره این جریان نوشته شده؛ اما ویژگی ممتاز این اثر «جامعیت» آن، همسویی‌اش با مبانی تاریخی و کلامی تشیع و تحلیل‌های عمیق و عالمانه‌ نویسنده محقق است. خصوصیت دیگر کتاب تحقیق درباره آغاز شکل گیری آن و فراز و فرودهایش در طول تاریخ تا امروز و مهمتر از آن، ویژگی‌های عقیدتی و احیاناً علمی و اندیشه‌ای آنست. همچنین سیاست‌های راهبردی امیرالمؤمنین علیه السلام در تقابل با این جریان منبعی غنیّ برای الگوگیری امروزین جوامع است که نویسنده به تشریح آن پرداخته است.

«دانشنامه امام علی (ع)»
«دانشنامه امام علی (ع)» با تلاش جمعی از محققین یکی از قوی‌ترین پروژه‌های پژوهشی در موضوع سیره و تاریخ را « دانشنامه امام علی علیه السلام» است که دایرةالمعارفی است موضوعی درباره شخصیت، سیره عملی و اندیشه‌های حضرتش. این اثر شامل یکصد و سی مدخل اصلی و حدود سه هزار مدخل فرعی است که با همکاری بیش از دویست تن از اساتید و پژوهشگران برجسته حوزه و دانشگاه تألیف شده است. کتاب در ده موضوع کلان سامان یافته است که عبارتند از: حکمت و معرفت، مبدأ و معاد، نبوت و امامت، اخلاق و سلوک، حقوق، سیاست، اقتصاد، تاریخ، سیره، مرجع شناسی. در هر جلد از این کتاب که یک موضوع را به خود اختصاص داده است، مقالات پژوهشی متعددی توسط اندیشمندان اسلامی ارائه شده که به مسأله‌ای مبنایی و اساسی در آن موضوع پرداخته است.

«دولت آفتاب، اندیشه سیاسی و سیر حکومتی علی (ع)»
این کتاب که اثر مصطفی دلشاد تهرانی است با ارائه بخش‌هایی از اندیشه‌های سیاسی حکیمانه و سیره حکومتی پسندیده امیرالمومنان (ع)، پس از مروری بر شکل گیری دولت آن حضرت به بحث درباره دولت و بیعت، مفهوم، جایگاه، ماهیت و اهداف آنها پرداخته است.

«با علی (ع) در صحرا»
کتاب «با علی (ع) در صحرا» تدوین حجت‌الاسلام محمدرضا رنجبر» شرح و بسط دو حکمت از حکمت‌های حکیمانه امیرالمؤمنین علی (ع) است که مشتمل بر لُبابِ معرفت است. حکمتِ نخست، در باب بیان سخن‌های آن امام همام با جناب کمیل‌بن‌زیاد نخعی است و حکمت ثانی، در باب بیان علل و رازها درخصوص پاره‌ای از احکام خداوند.

«آن است شیوه حکومت»
کتاب «آن است شیوه حکومت» ترجمه سیدمهدی شجاعی از عهدنامه و یا همان نامه ‌معروف امام علی‌ (ع) به مالک اشتر است. از نکات قابل توجه این کتاب مقدمه‌ای است که شجاعی بر این اثر نوشته است. او در این مقدمه هدف از حکومت در اسلام و آن چه به عنوان خلافت و حکمرانی در این آئین بر مسلمانان رفته را مرور و درباره منشور حکومت علوی و اسلامی که برگرفته از نهج البلاغه است و در نامه حضرت امام علی (ع) به مالک اشتر متبلور می‌شود، نکاتی را بیان کرده است.

ایبنا