انتخابات، تبلورمردم سالاری و مشارکت مردم در سیاست
در حال حاضر جایگزینی برای مقوله مردم سالاری و مشارکت مردم در سیاست غیر از سازوکارهای موجود مانند انتخابات به وجود نیامده است. بنابراین اگر استدلال شود انتخابات مجلس، شوراهای اسلامی شهر و روستا و ریاست جمهوری کارایی لازم را در تحول امور ندارد، جایگزین مناسبی برای این نهادهای مردمسالارانه در دسترس نیست. لذا در صورتی که از مردمسالاری عدول شود، گزینههای پیش رو استبداد و دیکتاتوری یا آنارشیسم است که هر دو امتحان خود را پس دادهاند.
بنابراین جمهوری اسلامی ایران که مبتنی بر دو اصل تفکیک ناپذیر مردم سالاری و دین مبین اسلام است، طبق قانون اساسی ملزم است به اصول مردم سالاری متعهد باشد.
چهار رکن اصلی مردمسالاری عبارتند از؛
قانون اساسی
نظام پارلمانی (مجلس)
احزاب سیاسی
مطبوعات آزاد
بنابراین عدول از مجلس که رکن دوم و اساسی مردم سالاری است، موجب نقض اساسی حق مردم در مشارکت سیاسی خواهد شد. در نظام جمهوری اسلامی ایران شاهد برگزاری ادوار متعدد انتخابات بودهایم که ضامن اصل مهم مردم سالاری نظام است. یکی از موضوعات مهمی که رژیم پهلوی را به بن بست سیاسی رساند، مغفول واقع شدن همین اصل بود و گروههای مخالف با ناامید شدن از امکان ورود به سیاست کشور راه چاره را در مبارزه مسلحانه و درنهایت انقلاب دیدند.
بنابراین نظام حاکمیتی اجازه ندارد حق اساسی مشارکت سیاسی مردم را سلب کند و مردم نمیتوانند از این امکان مهم که به عنوان امانتی از نسل های گذشته بر دوش آنها قرار گرفته است، شانه خالی کنند.
به تعبیر امام خامنه ای (حفظه الله) رهبر معظم انقلاب اسلامی، انتخابات جلوی دیکتاتوری، هرج و مرج و ناامنی را میگیرد. افرادی که استدلال میکنند مجالس عزم یا شجاعت لازم را برای تحول امور ندارند، از ارائه راه حل جایگزین ناتوانند و اصلاح ساختارهای دموکراتیک موجود و تلاش برای ایجاد مجلسی شجاع و مصمم به اصلاح امور، راه عقلانی ترس نسبت به قهر و بایکوت انتخابات خواهد بود.
خطر مشارکت ضعیف در انتخابات
مشارکت ضعیف در انتخابات راه را برای ورود افرادی با شایستگی کمتر باز میکند و در نتیجه مجلسی ضعیف به وجود خواهد آمد که توان صیانت از حقوق مردم و قانونگذاری صحیح نخواهد داشت. انتخاب اصلح به معنای انتخاب نامزدی بی عیب و نقص و آرمانی نیست، کما اینکه اگر چنین اشخاصی به مجلس راه یابند، کمال مطلوب است؛ اما انتخاب اصلح در چارچوب نگاهی واقعگرایانه، به انتخاب شایسته ترین فرد از میان گزینههای موجود تعبیر می شود که این موضوع در سایه مشارکت بالا محقق خواهد شد.
در سایه مشارکت حداکثری است که میتوان از مجلس به وجود آمده مطالبهگری کرد و نظارت عام بر مجلس شورای اسلامی در همین راستا انجام خواهد شد. بیانات رهبر انقلاب در این زمینه قابل توجه است، ازجمله در فرازی که میفرمایند، «مشارکت قوی، رقابت واقعی، سلامت به معنای حقیقی کلمه و امنیت انتخابات چهار خصوصیت انتخابات اسفند ماه است. باید به این پرسش پاسخ داده شود، چرا در جمهوری اسلامی انتخابات برگزار می کنیم؟ جمهوری و اسلامی وابسته به انتخابات است».
در فرصت اندک باقیمانده تا انتخابات اسفندماه تأمل در اهمیت انتخابات و تلاش برای اصلاح امور به جای پاک کردن صورت مسئله ها برای تمامی افراد جامعه ضروری است تا در آینده شاهد مجلسی شایسته و پر توان بر حل موضوعات و معضلات کشور باشیم .
نویسنده: بشیر اسماعیلی