شرح دعای روز هشتم-ایت الله مجتهدی تهرانی
فرصت رمضان
مقام معظم رهبری (مدظله العالی):
یقیناً اگر آنچنانکه تکلیف اسلامی است، ما در ماه مبارک رمضان و در همهی این فرصتهای مغتنم ایاماللَّه، نعمت ذکر و توجه و دعایی که به ما داده شده، مغتنم بشماریم و خودمان را با منبع قدرت و عزت و عظمت - یعنی ذات مقدس باریتعالی - مرتبط کنیم، بدون شک آن تحول اساسی و مطلوب، هم در ارواح و دلها و هویت اصلی انسانی ما و هم به تبع آن، در محیط زندگی و کار و تلاش و مبارزهی ما، پدید خواهد آمد و به مقاصد اسلام نزدیک خواهیم شد. این، یک تفاوت اصلی بین اسلام و بقیهی روشها و برنامههایی است که یک تحول و آرمانگرایی را به بشر پیشنهاد میکنند.
ما معتقدیم - و این جزو بدیهیات اسلام، بلکه بدیهیات همهی ادیان است - که انسان، فقط در سایهی ارتباط و اتصال با حق تعالی است که میتواند به تکامل و تعالی دست پیدا کند.
محروم واقعی، آن کسی است که نتواند در ماه رمضان، غفران الهی را به دست بیاورد.
البته فرصت ماه رمضان، یک فرصت استثنایی است. این، چیز کمی نیست که خدای متعال در قرآن بفرماید: «لیلةالقدر خیر من الف شهر». یک شب از هزار ماه بهتر و بافضیلتتر و در پیشرفت انسان مؤثرتر، در ماه رمضان است. این، چیز کمی نیست که رسول اکرم(صلی الله علیه وآله) این ماه را ماه ضیافت الهی به حساب بیاورند. مگر ممکن است که انسان وارد سفرهی کریم بشود و از آنجا، محروم خارج بشود؟ مگر وارد نشوی. آن کسانی که وارد سفرهی غفران و رضوان و ضیافت الهی در این ماه نشوند، البته بی بهره خواهند ماند و واقعاً این محرومیت به معنای حقیقی است. «انّ الشّقىّ من حرم غفراناللَّه فی هذا الشّهر العظیم». محروم واقعی، آن کسی است که نتواند در ماه رمضان، غفران الهی را به دست بیاورد.
دیدار کارگزاران نظام ۷/اردیبهشت/۱۳۶۹
دعای روز ششم ماه مبارک، شرح دعا
جزای روزه دار
آیت الله جوادی آملی در کتاب حکمت عبادات خود به بیان نقش روزه در تحصیل درجات تقوا پرداخته و لقای حق را جزای روزه داران بیان می دارد.
معظم له با بیان اینکه روزه برای این است که انسان به تقوا برسد، مرقوم داشته است: روزه براى اين است كه انسان به تقوا برسد: «لعلّكم تتقون» (۱). و انسان باتقوا دو درجه دارد: يكى همان بهشتى كه در آن نعمتهاى فراوان موجود است: «إنّ المتقين فى جنّاتٍ ونَهَرٍ» (۲) و اين براى لذايذ ظاهرى است. يكى هم مقام عنداللهى شدن است «فى مقعد صدقٍ عند مليكٍ مقتدر» (۳) در اين مرحله ديگر سخن از سيب و گلابى نيست. چون جنت و نهر، مأكولات و مشروبات از آنِ جسم و بدن اوست امّا لقاى حق براى روح اوست. اين سرّ و باطن روزه است.
امام صادق (ع) فرمود: «للصائم فرحتان، فرحة عند إفطاره وفرحة عند لقاء الله» (۴) روزهدار دو وقت خوشحال است؛ يكى هنگام افطار و ديگرى هنگام ملاقات با پروردگار. و در جاى ديگر مىفرمايد: «للصائم فرحتان حين يفطر وحين يلقى ربّه عزّ وجلّ» (۵).
روزهدار در بعضى دعاها از خداوند، جمال تام مىخواهد: «اللّهم إنّى أسألك من جمالك بأجمله وكلّ جمالك جميل» (۶).
لقای حق، جزای روزه دار
نظامى گنجوى شاعر معروف در تبيين عشق مجازى و حقيقى، مىگويد: در پايان امر كه ليلى مريض شد به مادرش وصيت كرده گفت: مادر پيام مرا به مجنون برسان و به او بگو: اگر خواستى به كسى علاقهمند شوى، به موجودى كه با يك تب از بين مىرود دل نبند.
حيف است كه انسان به خودش و به غير خدا و به هر آنچه كه متغيّر است، دل ببندد؛ زيرا هر چه غير خداست، در معرض زوال و تغيير است و نمىتواند جزاى انسان باشد؛ جزاى روزهدار، لقاى حق است.
به ما گفتهاند، جمال مطلق را در سحرهاى ماه مبارك رمضان، بخواهيد و به گوش دادن بسنده نكنيد، زيرا گوش دادن غير از خواستن است. چه مقام بلندى براى انسان ميسور بود كه به ما گفتهاند: بگوييد: «اللّهم إنّى أسألك من نورك بأنْوره وكلّ نورك نيّر» اين ادعيه را در ماه مبارك رمضان به ما آموختند براى اينكه انسان روزهدار، لايق چنين سخن گفتن است و اين دهان مىتواند بگويد: «اللّهم إنّى أسألك من جلالك بأجلّه وكلّ جلالك جليل» (۷).
سخن از حور و غلمان، سيب و گلابى و جنّات و نهر نيست؛ بلكه سخن از كمالات معنوى است و اين مقام براى انسان وجود دارد، اگر اين مقامات براى ما نبود، دستور خواندن اين دعاها را نمىدادند. پس مىشود به آن مقام رسيد؛ چون مىتوان روزه مستحبى گرفت و افطارى خود را به يك غير مسلمان اسير داد.
اگر انسان روزه مستحبى بگيرد و محصول دستاس خود را به صورت نان در بياورد و به اسير بدهد و بگويد «إنّما نُطعمكم لوجه الله» (۸) چرا كه «فأينما تولّوا فَثَم وجه الله» (۹) اين ممكن است. اگر خدمتگزار خاندان عصمت، يعنى فضه خادمه در كار اطعام حضور دارد معلوم مىشود ما هم مىتوانيم به اين مقام برسيم و اگر خودمان را ارزان فروختيم ضرر كردهايم.
منبع: (حكمت عبادات، صفحات ۱۳۶ ـ ۱۳۷)
—————————————————-
پی نوشت:
۱. سوره بقره، آيه ۱۸۳.
۲. سوره قمر، آيه ۵۴.
۳. سوره قمر، آيه ۵۵.
۴. وسائلالشيعه، ج ۱۰، ص ۴۰۳.
۵. روضة المتقين، ج ۳، ص ۲۲۶؛ وسائلالشيعه، ج ۱۰، ص ۴۰۰.
۶. مفاتيح الجنان، دعاى سحر.
۷. همان.
۸. سوره دهر، آيه ۹.
۹. سوره بقره، آيه ۱۱۵.
سفره ای گسترده شده...
ماه مبارک رمضان فرصتی است تا همگان از ضیافت پروردگار بهره مند شوند. اگر کسی فرصت را از دست دهد، قطعا باید خودش را مقصر بداند.
خدای بزرگ در قرآن می فرماید: «مَّا أَصَابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ وَ مَا أَصَابَكَ مِن سَيِّئَةٍ فَمِن نَّفْسِك؛ (اى انسان) آنچه از نيكى ها به تو رسد از جانب خداست (سبب آن رحمت اوست) و آنچه از بدىها به تو رسد از سوى خود توست (سبب آن گناهان توست). [1] بنابر مفاد این آیه، همه خوبیها از جمله ماه مبارک رمضان از جانب خداست و اوست که سفره اش را برای همه گسترده است. اگر کسی از این سفره گستره توشه برنچیند، باید بداند که کم کاری از طرف اوست.
گفت پیغامبر که نفحتهای حق
اندرین ایام میآرد سبق
گوش و هش دارید این اوقات را
در ربایید این چنین نفحات را. [2]
نکته: کسانی که عمداً روزه نمی گیرند، حسابشان معلوم است و خود را از توفیق بزرگی محروم کرده اند. اما کسانی که روزه می گیرند، باید با قرآن خواندن، دعا خواندن و امثال آن، استفاده ای مطلوب از فیوضات این ماه داشته باشند. نکند ما روزه داران اینگونه نبوده و کمترین استفاده را از این ماه داشته باشیم.
پی نوشت:
1- نساء/79.
2- مولوی، مثنوی معنوی، دفتر اول، بخش ۹۸ - در بیان این حدیث کی ان لربکم فی ایام دهرکم نفحات الا فتعر ضوا لها.
تقویم تاریخ
نزول انجيل بر حضرت عيسي علیه السلام
وفات «شيخ مفيد» (413 ق)
نزول انجيل بر حضرت عيسي علیه السلام
تاریخ وقوع: 3 رمضان
بنا به نقل نويسنده «وقايع الايام» نزول كتاب آسماني «انجيل» بر حضرت عیسی بن مريم علیهالسلام در روز سوم ماه رمضان واقع گرديد،[1] ولي ابن كثير در يك روايت، نزولش را سيزدهم[2] و در روايتي ديگر در روز هيجدهم ماه رمضان دانسته است.[3]
پس از عروج حضرت عيسي علیهالسلام به آسمان، كتاب مقدس «انجيل» دستخوش تغيير و تحول و حتي نابودي گرديد. تا اين كه نخستين كتابي كه به نام «انجيل» به قيد كتابت درآمد، «انجيل ماركيون» بود كه حدود 134 سال پس از ميلاد مسيح علیهالسلام در آسياي صغير و يا در يونان تأليف گرديد. پس از آن كتابهاي ديگري از سوي مبلغان و پيشوايان مذهبي به نام «انجيل» تأليف شد.[4]
در قرن چهارم ميلادي پس از گرايش «كنستانتيس اول» امپراتوري روم به مسيحيت، كليساي مسيحيت با تشكيل انجمني به بحث و بررسي درباره انتخاب كتب معتبر و مقدس مسيحيت پرداخت و از ميان بيش از 160 انجيل و رسائل و تواريخ مربوط به مسيحيت كه در كليساها و مجامع مذهبي قرائت ميشد، تنها 27 كتاب را برگزيد و آنها را در مقابل تورات كه به «عهد عتيق» معروف بود، «عهد جديد» ناميدند.[5]
از ميان اين 27 كتاب، چهار كتاب در ميان مذاهب مختلف مسيحيت به عنوان انجيل برتر شناخته شد كه عبارتند از: انجيل متي، انجيل مرقس، انجيل لوقا و انجيل يوحنا. تمامي اين كتابها، دهها سال پس از عروج مسيح علیهالسلام گردآوري شدند.[6]
گفتني است كه از ميان كتابهاي مقدس مسيحيان، «انجيل برنابا» كه خود «برنابا = BARNABAS» از حواريون حضرت مسيح علیهالسلام نويسنده آن بود، مطالبش با متون تاريخي مطابقت داشت و با اخبار قرآن مجيد درباره حضرت عيسي علیهالسلام و داستانهاي وي موافقت زيادي داشت ولي به عللي مورد تصويب كليساي مسيحيت قرار نگرفت و از گردونه خارج گرديد.[7]
به هر روي، آن چه به نام «انجيل» هماكنون در ميان مسيحيان و غيرمسيحيان موجود است، انجيل اصلي حضرت عيسي علیهالسلام نيست. بلكه روايات و برداشتهاي حواريون و يا شاگردان حواريون آن حضرت ميباشد.
منبع: پایگاه دانشنامه اسلامی
[1] وقايع الايام (شیخ عباس قمی)، ص 22.
[2] البدايه والنهايه (ابن كثير)، ج 3، ص 11.
[3] همان، ج 2، ص 92.
[4] اسلام و عقائد و آراء بشري (علامه يحيي نوري)، ص 452.
[5] همان، ص 445.
[6] همان، ص 448.
[7] همان، ص 453.
وفات «شيخ مفيد» (413 ق)
تاریخ وقوع: 3 رمضان
رحلت عالم كبير “شيخ مفيد” فقيه نامي و متكلم شهير مسلمان(413 ق)رحلت عالم كبير «شيخ مفيد» فقيه نامي و متكلم شهير مسلمان(413 ق)
ابوعبداللَّه، محمد بن محمد بن نُعمان معروف به شيخ مفيد، عالم نامي، از مراجع شيعه، فقيه، متكلم، متوفي و مدفون در بغداد، در يازده ذيقعده ي سال 336 ق در روستايى در ده فرسنگي شمالِ بغداد به دنيا آمد. وي در آن جا رشد و نمو كرد و تحصيلات مقدماتي را در زادگاه خود فرا گرفت؛ سپس براي تكميل معلومات خود به بغداد رفت. شيخ مفيد در مكتب ابن قولِوِيه و شيخ صدوق و ابوغالب رازي و ابن جنيد كسب علم نمود و به درجه ي اجتهاد رسيد. از جمله شاگردان وي، سيدرضي و سيدمرتضي، شيخ طوسي، ابوالفتح كَراجَكي و نجاشي بوده اند. در آن زمان بغداد مركز علوم اسلامي بود و در فقهِ مذاهب اربعه، مكتب شيخ مفيد رونق داشت. شيخ مفيد در جهت تقويت تشيع زحمت بسيار كشيد. او از پايه گذاران علم كلام و اصول فقه استدلالي و منطقي به شمار ميرود. تلاش علمي اين عالم رباني تا آن اندازه وسيع و گسترده بود كه دانشمندان اهل تسنن به او لقب مفيد دادند. آثار وي عبارتند از: الارشاد، الاختِصاص، امامَت اميرالمؤمنين و كشفُ السَّرائر و كتب ديگر. در احوال او نوشته اند كه شبها مختصر ميخوابيد، باقي را به نماز يا مطالعه يا تدريس و يا تلاوت قرآن مجيد ميگذراند. شيخ مفيد از جمله كساني است كه توقيعات و نامه هاي مختلفي از ناحيه ي مقدسه ي صاحب الامر(علیه السلام) با عباراتي چون: السلام عليك ايها الوَليُّ المَولي المخلصُ في الدين، المخلص فينا… به او ارسال ميشد. او را در پايين پاي امام هفتم (علیه السلام) دركنار استادش ابن قولِوِيه به خاك سپردند.
منبع
شیخ مفید
فتوای «شیخ مفید» را امام زمان (عج) اصلاح کرد