نظر رهبر معظم انقلاب مدظله العالی:
سؤال: در شرایط کنونی که بیماری کرونا شیوع پیدا کرده است، روزه گرفتن در ماه رمضان چه حکمی دارد؟

پاسخ: روزه به عنوان یک تکلیف الهی در حقیقت نعمت خاص خداوند بر بندگان است و از پایه های تکامل و اعتلاء روحی انسان به شمار می رود و بر امت های پیشین نیز واجب بوده است.
از آثار روزه پدید آمدن حالت معنوی و صفای باطن، تقوای فردی و اجتماعی، تقویت اراده و روحیه مقاومت در برابر سختی هاست و نقش آن در سلامت جسم انسان نیز روشن است و خداوند اجر عظیمی برای روزه داران قرار داده است.
روزه از ضروریات دین و ارکان شریعت اسلام است و ترک روزه ماه مبارک رمضان جایز نیست مگر آنکه فرد، گمان عقلایی پیدا کند که روزه گرفتن موجب: 
۱.  ایجاد بیماری 
۲.  و یا تشدید بیماری 
۳.  و یا افزایش طول بیماری و تأخیر در سلامتی می شود.
در این موارد روزه ساقط ولی قضای آن لازم است.
بدیهی است در صورتی که این اطمینان از گفته پزشک متخصص و متدین نیز به دست آید، کفایت می کند.
بنابراین اگر فردی نسبت به امور یاد شده خوف و نگرانی داشته و این خوف منشأ عقلایی داشته باشد، روزه ساقط ولی قضای آن لازم است.

ادامه »

ماه شعبان در شُرُف انقضاست به استقبال ماه مبارك رمضان بايد برويم. مستحضريد يك سال طبيعي هست كه اول فروردين، گياهان و درخت‌ها سرسبز مي‌شوند، اول سال است؛ اما بر اساس ادعيه, بر اساس روايات, اول سال براي كسي كه بحث‌هاي اخلاقي دارد, اهل سير و سلوك است، اول ماه مبارك رمضان است. در دعاها, در روايات «غرّةالشّهور» هست,«غرّةالسنة» هست, «رأس‌السنة» هست دعاهايي كه در اول ماه مبارك رمضان هست تعبيرات فراواني دارد كه اين اول سال است, آغاز سال است و مانند آن. براي كسي كه مي‌خواهد بر اساس علوم انساني و انسانيّت خودش ارزيابي كند، اول ماه مبارك رمضان خودش را آماده مي‌كند و آخر ماه شعبان هم آخر سال است.

و اگر جناب حافظ و امثال حافظ گفت: ماه شعبان نده از دست قدح كاين خورشيد٭٭٭ از نظر تا شب عيد رمضان خواهد شد

یعني چند روز بيشتر فرصت نداريد كسي كه حساب مالي دارد يك تاجر بالأخره آخر سال بايد سود و زيان خودش را حساب كند. ماه شعبان, آخر سال ماست؛ يعني سال اخلاقي ما, سال اعمال ما, سال اعتقاد ما كه اين سال چه كار كرديم. اينكه در دعاهاي ماه شعبان است: «اللَّهُمَّ إِنْ‏ لَمْ‏ تَكُنْ‏ غَفَرْتَ‏ لَنَا فِيمَا مَضَی‏ مِنْ‏ شَعْبَانَ‏ فَاغْفِرْ لَنَا فِيمَا بَقِيَ مِنْهُ» همين است. دعاهاي ماه شعبان اين است خدايا! اگر تاكنون ما مورد لطف تو نبوديم آمرزيده نشده بوديم از اين به بعد ديگر ما را بيامرز؛ الآن اگر رفتيم, رفتيم، اگر ـ معاذ الله ـ مرگ, پوسيدن بود و از بين رفتن بود حساب و كتابي نبود، اما مرگ از پوست به در آمدن است. اوّلين سؤالي كه از ما مي‌كنند مي‌گويند عمرت را در چه راهي صرف كردي؟ ما بايد جواب نقد داشته باشيم چون مرگ, زندگي است و مرگ, از پوست به در آمدن است نه پوسيدن، بايد جواب نقد داشته باشيم كه چه كار كرديم.

اين است كه بسياري از بزرگان اين دهه آخر شعبان كه مي‌شود تمام تلاش و كوشش آنها اين است كه سود و زيانشان را مشخص كنند كه من اين يك سال چه كردم با چه وضعي مي‌خواهم مهمان خداي سبحان بشوم، چون در ماه پربركت رمضان که ماه «ضيافت‌الرحمان» است انسان يا در آن زمين مهمان خداست به نام سرزمين وحي يا در اين زمان مهمان خدا به نام ماه مبارك رمضان است. يا ما بايد مهمان خدا باشيم در اين دو مقطع يا ميزبان خداي سبحان باشيم كه جمع هر دو را شايد. چه وقت ما ميزبان خدا هستيم و چه وقت خدا مهمان ماست فرمود: «أَنَا عِندَ المُنكَسِرَة قُلُوبُهُم» كسي كه قلب شكسته دارد با خدا اهل مناجات است با خدا راز و نياز دارد، مي‌گويد: «من الهي هو الله گويم»، به تعبير شيخناالاستاد حكيم الهي قمشه‌اي(رضوان الله عليه)، با قلب شكسته هميشه تا مظهر او بشود اين ميزبان خداست. اگر كسي اين توفيق را داشت كه خدا مهمان اوست، يعني لطف خدا و اگر اين را نداشت لااقل در آن سرزمين يا در اين زمان، خودش را دريابد، پايان ماه شريف شعبان اين است و بهترين فرصت عمل به قرآن, قرائت قرآن, راهنمايي گرفتن از دستورات قرآن كريم كه بعضي از آيات را اين رياست محترم هم قرائت فرمودند.

پایگاه اطلاع رسانی حوزه علمیه امام صادق علیه السلام- گرگان

 آیت‌الله العظمی مظاهری در آستانۀ ماه مبارک رمضان در توصیه‌ای بیان کرد: ماه مبارک رمضان یکی از فرصت‌های معنوی است که از ارزش فوق‌العاده‌ای برخوردار است و لازم است از آن بهره‌برداری کامل بشود. درهای رحمت پروردگار در این ماه باز است و فوج فوج از بندگان آمرزیده می‌شوند. ماهی که نفس کشیدن در آن عبادت است و ثواب عبادات و اعمال خیر در آن، چندین برابر می شود.

 بسم‌الله الرّحمن الرّحیم

«رَبِّ اشْرَحْ لی‏ صَدْری وَ یَسِّرْ لی‏ أَمْری وَ احْلُلْ عُقْدَةً مِنْ لِسانی‏ یَفْقَهُوا قَوْلی»

ماه مبارک رمضان یکی از فرصت‌های معنوی است که از ارزش فوق‌العاده‌ای برخوردار است و لازم است از آن بهره‌برداری کامل بشود. درهای رحمت پروردگار در این ماه باز است و فوج فوج از بندگان آمرزیده می‌شوند. ماهی که نفس کشیدن درآن عبادت است و ثواب عبادات و اعمال خیر در آن، چندین برابر می شود.

شب قدر که در ماه مبارک رمضان است، یک فرصت روی فرصت است و عبادت در آن شب، برتر از هزار ماه عبادت است. بنابراین فرصت‌های کم نظیری در پیشِ رو است و نسیم‌های رحمتی در حال وزیدن می‌باشد. پیامبر اکرم«صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم» فرمودند: «إِنَّ لِرَبِّکُمْ فِی أَیَّامِ دَهْرِکُمْ نَفَحَاتٍ أَلَا فَتَعَرَّضُوا لَهَا»[۱]

ادامه »

 مرحوم حاج اسماعیل دولابی درباره‌ی انتظار واقعی فرج، داستانی لطیف و آموزنده نقل کرده: « پدری چهار تا بچه را گذاشت توی اتاق و گفت این‌جا را مرتب کنید تا من برگردم. خودش هم رفت پشت پرده. از آن‌جا نگاه می‌کرد می‌دید کی چه کار می‌کند، می‌نوشت توی یک کاغذی که بعد حساب و کتاب کند…

 یکی از بچه‌ها که گیج بود، حرف پدر یادش رفت. سرش گرم شد به بازی. یادش رفت که آقاش گفته خانه را مرتب کنید.یکی از بچه‌ها که شرور بود شروع کرد خانه را به هم ریختن و داد و فریاد که من نمی‌گذارم کسی این‌جا را مرتب کند.یکی که خنگ بود، ترسید. نشست وسط و شروع کرد گریه و جیغ و داد که آقا بیا، بیا ببین این نمی‌گذارد، مرتب کنیم.اما آن که زرنگ بود، نگاه کرد، رد تن آقاش را دید از پشت پرده. تند و تند مرتب می‌کرد همه جا را. می‌دانست آقاش دارد توی کاغذ می‌نویسد. هی نگاه می‌کرد سمت پرده و می‌خندید. دلش هم تنگ نمی‌شد. می‌دانست که آقاش همین جاست. توی دلش هم گاهی می‌گفت اگر یک دقیقه دیرتر بیاید باز من کارهای بهتر می‌کنم…

 شرور که نیستی الحمدلله، گیج و خنگ هم نباش. نگاه کن پشت پرده رد آقا را ببین و کار خوب کن. خانه را مرتب کن تا آقا بیاید.

حضرت رسول اکرم فرمودند: در تقرب عبد به خداوند هیچ امری با فضلیت‌تر از بلند شدن بنده در دل شب نیست. طبق فرمایش قرآن در سوره مزمل؛ عبادت شب، محکم‌تر و پایدارتر است.
به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، گاهی خلوت گزیدن به معنای جدا شدن از شهر و دیار نیست، از جامعه فاصله نمی‌گیریم بلکه مدتی کوتاه سر بر آستان آرامش خلوت خویش با معبود می‌گذاریم تا به نهایت رهایی برسیم.

در حدیثی از امام صادق علیه السلام می‌خوانیم که صَاحِبُ العُزلَهِ مُتِحصِّنٌ بِحِصنِ اللهِ وَ مُحتَرِسٌ بِحِرَاسَتِهِ فَیَا طُوبَی لِمَن تَفَرَّدَ بِهِ، کسی که عزلت دارد، داخل شده در دایره خدا است و توسط او نگهبانی می‌شود؛ پس خوشا به حال کسی که برای خدا تنها شد.

این خلوت شدن و رهایی از خویشتن خویش ما را به سلوک می‌رساند تا به جای من و ما از او سخن بگوییم و دوربین توجهات‌مان را از مردم به سمت خویش بگیریم و کمی درباره ایرادات و اشتباهات خود فکر کنیم تا به روشی درست برای تربیت نفس برسیم.

چهل روز تلاش و دوری از گناه

چله گرفتن یکی دیگر از مصادیق خلوت با معبود خویش است، دوری چهل روزه از گناه برکات زیادی را به همراه دارد و اساسا چهل معجزه‌ای دارد و پیامبر فرمود: مَن اَخلَصَ لِلّهِ اَربَعِینَ صَبَاحًا ظَهَرَت یَنَابِیعَ الحِکمَهِ مِن قَلبِهِ عَلیَ لِسَانِهِ؛ هرکس چهل روز عمل خود را برای خدا خالص کند، خداوند چشمه‌های حکمت را از قلب به زبانش جاری می‌سازد. این همان غایت کمال است که یک فرد می‌تواند بدان دست یابد. در آیات قران نیز به چله نشینی حضرت موسی اشاره شده که خود، دلیل مستحکمی بر تایید چله نشینی است؛ وَ اِذ وَاعَدنَا مُوسَی اَربَعِینَ لَیلَهً (سوره بقره، آیه ۵۱)

اعتکاف، دستور دیگری برای جدایی از خلق برای خودسازی است. اعتکاف رادر لغت به ماندن و توقف ترجمه کردند و در اصطلاح اسلامی، اعتکاف یعنی ماندن ۳ روزه در مسجد برای خدا.

در حدیثی از حضرت رسول (ص) آمده که معتکف، گناهان را متوقف کرده و اجری بسان انجام دهنده تمام نیکی‌ها دریافت می‌دارد.

بیت الله الحرام را برای معتکفین آماده می‌کردند

آیات قرآن با اشاره به داستان مرمت کعبه توسط حضرت ابراهیم و اسماعیل (ع) به آن‌ها دستور داده تا بیت الله الحرام را برای معتکفین آماده کنند. در آیه ۳۷ سوره آل‌عمران در وصف حضرت مریم نقل شده که ایشان دائما در محراب مسجد مشغول عبادت بودند.

با وجود همه این اعمال، حضرت رسول اکرم فرمودند: در تقرب عبد به خداوند هیچ امری با فضلیت‌تر از بلند شدن بنده در دل شب نیست. طبق فرمایش قرآن در سوره مزمل، عبادت شب، محکم‌تر و پایدارتر است.

تمام این اعمال، ذیل یک مفهوم می‌گنجد که پیامبر از آن با تعبیر جهاد اکبر نام بردند. جهاد اکبر، همان کمبودی است که امروزه جامعه اسلامی ما را مورد تهدید قرار داده و ضربات محسوسی را برپیکره حکومت اسلامی وارد آورده است.

برخی از عناوین ره توشه:

مباحث ویژه ماه مبارک رمضان

گونه های مواجهه با ابتلائات و امتحانات الهی

دستاوردهای مواجهه درست با ابتلائات و امتحانات الهی

غیبت امام عصر عجل الله تعالی فرجه آزمون بزرگ الهی

اضطرار به حجت خدا، نیاز امروز جامعه

و…

امام رضا علیه السلام در روایتی، توصیه هایی برای روزهای پایانی ماه شعبان داشته اند.

 روایتی از عبدالسلام‌ ابن صالحی معروف (ابَوُالصّلت هَروی) نقل شده که در جمعه آخر ماه شعبان به خدمت حضرت امام رضا(ع) رسیدند و حضرت نیز سفارش هایی به او داشتند که متن این روایت بدین شرح است:

«عَنْ عَبْدِ السَّلَامِ بْنِ صَالِحٍ الْهَرَوِیِّ قَالَ دَخَلْتُ عَلَی أَبِی الْحَسَنِ عَلِیِّ بْنِ مُوسَی الرِّضَا (ع) فِی آخِرِ جُمُعَةٍ مِنْ شَعْبَانَ فَقَالَ لِی: یَا أَبَا الصَّلْتِ إِنَّ شَعْبَانَ قَدْ مَضَی أَکْثَرُهُ وَ هَذَا آخِرُ جُمُعَةٍ مِنْهُ فَتَدَارَکْ فِیمَا بَقِیَ مِنْهُ تَقْصِیرَکَ فِیمَا مَضَی مِنْهُ وَ عَلَیْکَ بِالْإِقْبَالِ عَلَی مَا یَعْنِیکَ وَ تَرْکِ مَا لَا یَعْنِیکَ وَ أَکْثِرْ مِنَ الدُّعَاءِ وَ الِاسْتِغْفَارِ وَ تِلَاوَةِ الْقُرْآنِ وَ تُبْ إِلَی اللَّهِ مِنْ ذُنُوبِکَ لِیُقْبِلَ شَهْرُ اللَّهِ إِلَیْکَ وَ أَنْتَ مُخْلِصٌ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لَا تَدَعَنَّ أَمَانَةً فِی عُنُقِکَ إِلَّا أَدَّیْتَهَا وَ لَا فِی قَلْبِکَ حِقْداً عَلَی مُؤْمِنٍ إِلَّا نَزَعْتَهُ وَ لَا ذَنْباً أَنْتَ مُرْتَکِبُهُ إِلَّا قَلَعْتَ عَنْهُ وَ اتَّقِ اللَّهَ وَ تَوَکَّلْ عَلَیْهِ فِی سِرِّ أَمْرِکَ وَ عَلَانِیَتِکَ وَ مَنْ یَتَوَکَّلْ عَلَی اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِکُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدْراً وَ أَکْثِرْ مِنْ أَنْ تَقُولَ فِیمَا بَقِیَ مِنْ هَذَا الشَّهْرِ اللَّهُمَّ إِنْ لَمْ تَکُنْ قَدْ غَفَرْتَ لَنَا فِی مَا مَضَی مِنْ شَعْبَانَ فَاغْفِرْ لَنَا فِیمَا بَقِیَ مِنْهُ فَإِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی یُعْتِقُ فِی هَذَا الشَّهْرِ رِقَاباً مِنَ النَّارِ لِحُرْمَةِ شَهْرِ رَمَضَان»‏.

ابَوُالصّلت هَروی روایت کرده است که در جمعه آخر ماه شعبان به خدمت حضرت امام رضا (ع) رفتم. حضرت فرمود: ای ابوالصَّلْت! بیشتر ماه شعبان رفت و این جمعه آخر آن است، پس جبران کن کوتاهی‌هایی را که در ایّام گذشته این ماه کردی، در آن چه از این ماه مانده است.

بر تو باد به انجام آنچه به حال تو مفید است، دعا، استغفار و تلاوت قرآن را افزون کن و به سوی خدا از گناهان خود توبه کن تا وقتی ماه مبارک فرا رسید، خود را برای خدا خالص کرده باشی.

امانتی بر گردن خود باقی مگذار مگر آنکه آن را ادا کنی و نیز در دلت کینه هیچ مؤمنی نباشد مگر اینکه آن را از دل بیرون کنی.

تقوای الهی را پیشه کن و در پنهان و آشکار امور خود بر خدا توکل کن زیرا هرکه بر خدا توکّل کند خدا او را بس است. و بسیار بخوان در بقیّه این ماه این دعا را: «اللّهُمَّ اِنْ لَمْ تَکُنْ غَفَرْتَ لَنا فیما مَضی مِنْ شَعْبانَ فَاغْفِرْ لَنا فیما بَقِیَ مِنْهُ؛ (خدایا اگر در آن قسمت از ماه شعبان که گذشته ما را نیامرزیده‌ای در آن قسمت که از این ماه مانده بیامرزمان».

به درستی که حقّ تعالی در این ماه، بنده های بسیاری را از آتش جهنّم به حرمت ماه مبارک رمضان آزاد می‌ گرداند.

* روزه روزهای پایانی ماه شعبان

همچنین صدوق (ره) از امام صادق(ع) روایت نموده است که هر کس سه روزه آخر شعبان را روزه بگیرد و به ماه رمضان متصل کند، خداوند روزه دو ماه پی در پی را برای او می نویسد.

خبرگزاری حوزه،

 حجت الاسلام و المسلمین موحد نژاد کارشناس برجسته رؤیت هلال و دبیر علمی ستاد استهلال دفتر مقام معظم رهبری نظر معظم له را برای آغاز ماه مبارک رمضان امسال اعلام کرد.

 با فرارسیدن ماه مبارک رمضان یکی از سؤالات جدی در جامعه این است که این ماه چه روزی شروع می‌شود؟

آغاز و پایان ماه مبارک رمضان (و به طور کلی ماه های قمری) به علت تفاوت مبنای فقهی مراجع معظم تقلید لزوماً یکسان نبوده و شاهد یک روز اختلاف در آغاز ماه بوده‌ایم.

در همین زمینه حجت الاسلام و المسلمین علیرضا موحد نژاد کارشناس برجسته رویت هلال و دبیر علمی ستاد استهلال دفتر مقام معظم رهبری نظر معظم له را برای آغاز ماه مبارک رمضان امسال بیان نمود که به این شرح است:

بر اساس آخرین فتاوای مقام معظم رهبری ( شرط هم افق بودن، کافی بودن رؤیت بوسیله تجهیزات و اعتبار رؤیت هلال در روز برای اثبات اول ماه بودنِ فردای آن روز) شیوه تعیین اول ماه مبارک رمضان ۱۴۴۱ به شرح ذیل ارائه می گردد:

۱- در تمام جهان روز پنجشنبه ۲۳ آوریل ۲۰۲۰ [چهارم اردیبهشت] اقدام به استهلال نمایند در صورت توفیق در رؤیت هلال، جمعه اول ماه مبارک رمضان خواهد بود.

۲- در صورتی که در ایران روز شنبه ۲۵ آوریل به عنوان اول ماه رمضان اعلام گردد، همه جهان از این اعلام تبعیت نمایند مگر در مکانهایی که از راههای معتبر شرعی جمعه به عنوان اول ماه ثابت شود.
تبعیّت مذکور در این بند به دلیل اولویت مکان مورد نظر از جهت رؤیت پذیری هلال نسبت به ایران یا بواسطه گذشتن سی روز از ماه شعبان است.

۳- کارشناسان رؤیت هلال پیش‌بینی میکنند که این هلال در روز پنجشنبه ، تنها در آمریکای شمالی و جنوبی ، قابل رؤیت خواهد بود و در مناطق دیگر روز جمعه رؤیت خواهد شد.

 با توجه به استفتائی که از مقام معظم رهبری(مدّ ظلّه) شده است در صورتی که از گفته کارشناسان برای فرد مکلّف، اطمینان به قابل رؤیت بودن هلال حاصل شود ، عمل بر طبق آن شرعاً مانعی ندارد.

به گزارش خبرگزاری حوزه بر این اساس و باتوجه به اینکه طبق نظر کارشناسان ایرانی و خارجی، امکان رویت هلال با چشم مسلح و غیرمسلح در غروب پنجشنبه در ایران بسیار بعید است طبق فتوای مقام معظم رهبری و حضرت آیت الله سیستانی اول ماه مبارک رمضان شنبه ۶ اردیبهشت خواهد بود.

خبرگزاری رسمی حوزه

 ره توشه ماه مبارک رمضان ۱۳۹۹ به مسایل مهم کشور از جمله شهادت سردار بزرگ اسلام شهید سپهبد قاسم سلیمانی و همچنین مساله افزایش جمعیت و فرزندآوری نیز پرداخته است.

فایل pdf در ادامه مطلب قابل دریافت می باشد