باید شخص با عالم معنا ارتباط برقرار کند و با اعتقاد استوار و پیش آگهی از ویژگی های این شب شریف و با بهره گیری از ادعیه ملکوتی معصومان (علیهم السلام) که در این شب ها وارد شده، دست نیاز به جانب خدای بی نیاز دراز کند و حاجت بطلبد. حال به گزیده ای از اعمال توصیه شده در این شب و حکمت آن نظری می افکنیم.

آمادگی قبلی برای درک شب قدر
مرحوم ملکی تبریزی درباره آمادگی قبلی برای درک شب قدر چنین می گوید: «سالک باید از قبل، خود را آماده سازد و مقدمات عبادت در چنین شبی را فراهم آورد؛ مثلاً باید در طول سال، جای مناسب، پوشاک مناسب و طاهر، عطر مناسب و دعاهای خاص این شب را آماده کند و برای سخن گفتن با مولایش کلمات پرشور و عمیقی برگزیند. او باید از قبل در پی شناسایی مستحقانی باشد تا در این شب به آنان صدقه بدهد».1

غسل
اولین اعمال این شب ها غسل است که بهتر است مقارن غروب آفتاب انجام شود. با شست و شوی بدن، مۆمن خود را برای حضور پرنشاط و سالم در مجامع عمومی و ملاقات با اهل ایمان آماده می کند. امام كاظم (علیه السلام) فرموده است: «هر كس شب قدر غسل‏ كند و تا طلوع سپیده، شب‏زنده‏دارى كند، از گناهان خود بیرون مى‏رود».2

احیا و شب زنده داری
بیدار ماندن و شب های قدر را به عبادت سپری کردن، جمله اعمال سفارش شده در این شب ها است. حضرت امام حسن عسکری (علیه السلام) در این باره می فرمایند: «اگر نتوانستی شب های دیگر را به احیا بگذرانی، کوشش کن احیا و شب زنده داری شب بیست و سوم را از دست ندهی». پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرموده‏اند: «هر كس از روى ایمان و براى رضاى خدا شب قدر را شب زنده دارى و عبادت كند، خداوند خطاهاى گذشته‏اش را مى‏آمرزد»3

نکته مهمّی که درباره شب های احیا باید مورد توجه مۆمنان قرار گیرد، این است که باید شب را تا سپیده صبح به عبادت و دعا بگذرانیم؛ دیگر آن که به بیداری چشم قناعت نکنیم؛ زیرا آنچه مهم است بیداری دل و آگاهی و بصیرتی است که انسان را در محضر فرشتگان آسمانی، سزاوار فیض و رحمت می کند و پاداشِ نیک الهی را به همراه دارد.

ادامه »

جمال یوسف علیه السلام
در اینکه چهره یوسف علیه السلام زیبا بود حرفی نیست؛ همان چهره ای که وقتی زنان دیدند ، دست خود را به جای میوه بریدند و گفتند:

حَاشَ لِلّهِ مَا هَـذَا بَشَرًا إِنْ هَـذَا إِلاَّ مَلَكٌ كَرِیمٌ ؛منزه است خداوند، این بشر نیست، این جز فرشته‏اى بزرگوار نیست.[1] اما آنچه او را یوسف قرآن کرد صفات اخلاقی فوق العاده او بود؛ نه چهره دلربایش.

جمال یوسف علیه السلام در این است که در تمام این آمد و شدها هیچ گاه آن ظلمی را که برادران جفاکار در حقش کردند ، به رویشان نیاورد و همواره از خدا و لطف و رحمت بی انتهایش سخن گفت.

در جریان کشف جام سلطان از بار بنیامین، در حضورش به او تهمت دزدی زدند و گفتند: اگر این پسر، دزدى كرده چیز عجیبى نیست؛ چرا كه برادرش (یوسف) نیز قبلاً مرتكب چنین كارى شده بود (قَالُواْ إِن یَسْرِقْ فَقَدْ سَرَقَ أَخٌ لَّهُ مِن قَبْلُ).

اما یوسف علیه السلام در چنین فضای سخت و جانسوز هم ، لب به توبیخ برادران نگشود و تنها در دل، آنها را سرزنش کرد (فَأَسَرَّهَا یُوسُفُ فِی نَفْسِهِ وَلَمْ یُبْدِهَا) و با خود گفت: منزلت شما بدتر است [كه ظاهرتان نشان مى‏دهد] و خدا به آنچه بیان مى‏كنید، داناتر است (أَنتُمْ شَرٌّ مَّكَانًا وَاللّهُ أَعْلَمْ بِمَا تَصِفُونَ). (آیه 77)

آنجا هم که برادران، او را می شناسند و ابراز شرمندگی می کنند، او نه تنها حرفی که بوی طعن و سرزنش بدهد بر زبان جاری نمی کند؛ به گونه ای با آنان سخن می گوید که گویا ایشان اصلاً خطایی نکرده اند؛ به آنها می گوید: هیچ ملامتی بر شما نیست (لاَ تَثْرَیبَ عَلَیْكُمُ). (آیه 92)

ادامه »

خواند دعای «مجیر» در روزهای 13، 14 و 15 ماه مبارک سفارش شده است .این نکته را نباید فراموش کرد که دعا تنها برای دست‌یابی به ثواب نیست، بلکه اصل دعا خواندن برای رسیدن به کمال است.

قرآن هایی که به پدر هدیه می شد، [پدر] مقید بودند آنها را بخوانند. پس از یک دور تلاوت، قرآن ها را به دارالقرآن هدیه می کردند و می فرمودند: زکات قرآن …
 

 

* سیره آیت الله العظمی گلپایگانی رحمه الله عليه

سیدمحمد باقر گلپایگانی، فرزند آیت الله العظمی سیدمحمد رضا گلپایگانی، از مراجع تقلید بیان می کرد:

قرآن هایی که به پدر هدیه می شد، [پدر] مقید بودند آنها را بخوانند. پس از یک دور تلاوت، قرآن ها را به دارالقرآن هدیه می کردند و می فرمودند: زکات قرآن به این است که خوانده شود؛ زیرا در قیامت، قرآن از ما باز خواست میکند. ایشان در ماه رمضان هفت الی هشت دور، قرآن را ختم می کردند.

این کتاب، گزارشی است جامع و منظّم درباره ویژگی ها، فضایل و آداب ماه مبارک رمضان و روزه داری آن، که بر اساس آموزه های قرآن و احادیثِ پیامبر اکرم(ص) و معصومان(ع) تهیه و تدوین شده است.

کتاب، از پنج بخش و فصل های متعدّد تشکیل شده است:

بخش نخست، به ارائه احادیثی پرداخته است که عظمت، ویژگی ها و برکات ماه رمضان و نیز چگونگی بهره برداری از برکات این ماه را بازگو می کند.

بخش دوم، با عنوان «آمادگی برای میهمانی خدا»، مجموعه احادیثی درباره شناخت این ضیافت و اسباب و دعاهای آمادگی برای ورود به این ماه پر برکت، بیان مراتب روزه داری و چگونگی تقویت آثار روزه با اصلاح غذا است.

بخش سوم، مجموعه احادیثی درباره آداب، ادعیه و نوافل مربوط به ماه خدا، آداب مخصوص شب های ماه رمضان، آداب مخصوص روزهای ماه رمضان و اعمال مخصوص دهه آخر است.

ادامه »

حضرت آیت الله خامنه ای مدظله العالی رهبرانقلاب به استفتائی پیرامون «روزه​ ی دانش آموزان» پاسخ گفتند که تقدیم حضور علاقمندان می گردد.

* روزه​ ی دانش آموزان

سؤال: اگر دانش آموزی می تواند روزه بگیرد، ولی به خاطر این که امسال امتحانات آخر سال، هم زمان با ماه رمضان است، نمی تواند هم درس بخواند هم روزه بگیرد، آیا می تواند چند روز از روزه هایش را افطار کند؟

جواب: باید روزه بگیرد و اگر بین روز ادامه روزه برای او مشقت بسیار زیاد داشت، می تواند افطار کند، البته می تواند به سفر برود و در سفر افطار کند

قطعه ى ماه رمضان، آن قطعه اى است كه حركتِ در آن قطعه آسان است. مثل اين است كه در اين راه دشوارى كه مى خواهيد به محلى يا به شهرى برسيد، گاهى مجبوريد پياده راه را طى كنيد؛ گاهى مجبوريد از آب بگذريد؛ گاهى مجبوريد از باتلاق بگذريد؛ يك جا هم مى رسيد به فرودگاهى كه هواپيماى مجهزى آماده است تا شما را بى دردسر و با خيال راحت و پس از طى مسير طولانى به مقصد برساند.

- روزه، نفس و هواهاى نفسانى را به زنجير مى كشد

ما در طول سال و در مسير طولانى حركت خودمان در چالش با هوى هاى نفسانى، با گناهان، با فضاهاى تاريكى كه خودمان به دست خودمان به وجود مى آوريم، با مشكلاتى مواجه مى شويم.

گاهى انسان براى اين كه حال دعا پيدا كند، مشكل دارد. گاهى براى اين كه قطره ى اشكى بفشاند، مشكل دارد. چون راه دشوار است ، به وسيله ى خلاف ها و گناهان خود احاطه مى شويم. اما قطعه ى ماه رمضان، آن قطعه اى است كه حركتِ در آن قطعه آسان است. مثل اين است كه در اين راه دشوارى كه مى خواهيد به محلى يا به شهرى برسيد، گاهى مجبوريد پياده راه را طى كنيد؛ گاهى مجبوريد از آب بگذريد؛ گاهى مجبوريد از باتلاق بگذريد؛ يك جا هم مى رسيد به فرودگاهى كه هواپيماى مجهزى آماده است تا شما را بى دردسر و با خيال راحت و پس از طى مسير طولانى به مقصد برساند.

ادامه »

انگار همین دیروز بود که با شروع ماه رجب، از یک‌ طرف خوشحال بودیم که به ماه میهمانی خدا نزدیک می‌شویم و از طرف دیگر از عمری که همچون برق درگذر است متعجب بودیم و امروز همان ماه مبارکی است که انتظارش را می‌کشیدیم.

ماه پر خیر و برکتی که در عظمت آن همین بس که ماه نزول قرآن نامیده شده و خیر و برکت در آن بسیار است، درهای رحمتش گشوده و وعده بخشش گناهان داده‌شده است. ماهی که بزرگ‌ترین اتفاق زندگی انسان که همان تقدیر سرنوشت است، در آن مقدر می‌شود. ماهى که آغازش رحمت، میانه‌اش آمرزش و پایانش ان شاء الله برآورده شدن حاجات و آزادى از آتش خواهد بود.

سودهای چند برابر در ماه رمضان
حتماً در مورد سودهای بانکی که در خیلی از مواقع هم جریمه‌هایشان با سودهای بالایی شکل نزولی دارند را شنیده‌اید. در تعابیر اهل‌بیت و خطبه پایانی ماه شعبان رسول خدا(ص) پاداش اعمال در این ماه چند برابر محاسبه می‌شود. به این شکل که پاداش یک‌ شب نماز مستحبى ثواب هفتاد شب نماز مستحبى در ماه‌های دیگر و پاداش کار خیر مستحبی، همانند پاداش انجام یکی از واجبات است. از طرف دیگر پاداش کسى که یکى از واجبات الهى را در این ماه انجام دهد، ثواب کسى را دارد که هفتاد واجب از واجبات خداوندى را در ماه‌های دیگر انجام بدهد.

بهترین اعمال در ماه رمضان
بهترین دستورالعمل و توصیه از جانب علما و بزرگان است که عمل به آن‌ها راهگشای خیلی خوبی برای زندگی خواهد بود.

تا می‌توانید افطاری بدهید
هرکس یک مؤمن روزه‌دار را ولو با یک جرعه شیر یا آب یا چند دانه خرما در این ماه افطارى دهد، پاداشى برابر با آزاد کردن یک بنده نزد خدا، و همچنین مایه آمرزش گناهان گذشته وى خواهد بود.

به کارگران و زیردستانتان آسان بگیرید
هر کس در این ماه به زیردست خود آسان بگیرد، خداوند تخفیف در حساب را براى او مقرر می‌فرماید.

لحظاتتان را با قرآن پرکنید
در باب قرائت قرآن در ماه رمضان فرموده‌اند: «کسی که در این ماه یک آیه از قرآن را تلاوت کند؛ برایش پاداش ختم قرآن در غیر این ماه است.»

سیره علما در ماه مبارک رمضان
یکی از موضوعاتی که در بحث مسائل دینی_ عبادی مهم و تأثیرگذار بیان شده، انتخاب یک فرد متقی برای تبعیت است که البته توصیه معصومین(ع) بوده است. در این بخش به سیره‌ی چند تن از بزرگان و علما در ماه مبارک رمضان می‌پردازیم تا هرچه بیشتر ما را در بهره‌مندی از این ماه مبارک یاری دهد.

سیره عملی میرزا محمدجعفر انصاری
میرزا محمدجعفر انصاری، از مراجع نامدار خوزستان و از بستگان مرحوم شیخ مرتضی انصاری آن‌ همه مشاغل درسی، عبادات خود را در این ماه ترک نمی‌کرد. ایشان گذشته از نوافل شبانه، روزی قرائت یک جزء کلام‌الله و نماز حضرت جعفر طیار، زیارت جامعه و عاشورا را به‌جا می‌آورد و هنگام عبادت توجه خاصی داشت.

آیت‌الله بهجت
حجت‌الاسلام علی بهجت فرزند آیت‌الله بهجت در گفتگوی خود با تبیان، سیره پدر را در ماه مبارک رمضان این‌گونه توصیف می‌کند: «یکی از کارهایی که ایشان همیشه مخصوصاً در ماه رمضان داشتند، تدبر در قرآن در سحرها و بین‌الطلوعین بود که در این ماه پدر در میان‌روز هم تدبر در قرآن داشتند، همچنین در شب‌های قدر ادعیه وارده در آن شب‌ها را مراعات می‌کرد و شب‌های قدر را که بیدار می‌ماند قرآن سر می‌گرفت، البته ایشان قرآن سر گرفتن را مخصوص شب قدر نمی‌دانست.
ایشان همیشه شب‌ها قبل از خواب حدیث کساء را حتماً قرائت می‌کردند و همچنین با وضو به بستر خواب می‌رفتند که این رعایت‌ها در ماه مبارک حالت ویژه و تأکید بیشتری برای ایشان داشت به‌طوری‌که بعدها به جهت مشکلات نمی‌توانستند وضو بگیرند با تیمم می‌خوابیدند.»

علامه طباطبایی
علامه طباطبایی اهل ذکر و دعا و مناجات بود. در بین راه غالباً ذکر خدا را بر لب داشت. به نوافل مقید بود و حتی گاهی دیده می‌شد که در بین راه مشغول خواندن نمازهای نافله است. شب‌های ماه رمضان تا صبح بیدا بود، مقداری مطالعه می‌کرد و بقیه را به دعا و قرائت قرآن و نماز و اذکار مشغول بود.

امام خمینی(ره)
یکی از همراهان امام در نجف اشرف، نقل می‌کند: ایشان در ماه مبارک رمضان هر روز ده جزء قرآن در ماه مبارک رمضان می‌خواندند؛ یعنی در هر سه روز یک دوره قرآن!

یکی از فرزندان امام می‌گفت: برنامه عبادی ایشان این بود که در ماه رمضان، شب تا صبح نماز و دعا می‌خواندند و بعد از نماز صبح و مقداری استراحت، صبح زود برای کارهایشان آماده بودند. ماه رمضان برای ایشان، ارزش خاصی داشت، بدین‌جهت در این ماه، ملاقات‌های خود را تعطیل می‌کرد تا بهره بیشتری از برکات آن ببرد. ایشان می‌فرمود: «خود ماه رمضان، کاری است.» لذا کارهای دیگر را کم می‌کرد. و بیشتر به تلاوت دعا و قرآن می‌پرداخت. در این ماه، شعر نمی‌خواند و نمی‌سرود و به شعر گوش هم نمی‌داد و دگرگونی خاصی متناسب به این ماه، در زندگی خود ایجاد می‌کرد.

امام همیشه برای خشک‌کردن اشک چشمشان دستمالی را همراه داشتند، ولی در آن ماه رمضان حوله‌ای را نیز همراه برمی‌داشتند تا به هنگام نمازهای نیمه‌شبشان از آن استفاده کنند. یکی از محافظین بیت در گفتگوی با تبیان می‌گوید: «در رمضان سال قبل از رحلتشان، بعضی وقت‌ها که به نزد ایشان می‌رفتم، می‌دیدم که قیافه‌شان کاملاً برافروخته است و چنان اشک ریخته‌اند که علاوه بر دستمال اشکشان را با حوله پاک می‌کردند.»

منبع: تبیان

رمضان را قدر بدان
کلیپ صوتی بیانات «مقام معظم رهبری مدظله العالی» با عنوان «رمضان را قدر بدان»؛ «پارسال ماه رمضان از بین دوستان ما بودند اما ماه رمضان امسال نیستند، این را قدر بدانید»