تربيت اسلامى فراهم كردن زمينه هاى رشد و شكوفايى دائمىِ همه استعدادهاى انسان در جهت كمالات الهى ـ انسانى است.

از اين رو، با توجه به اين تعريف، خواهيم دانست:
۱ ـ تربيت امرى تحميلى نيست، بلكه زمينه سازى است.
۲ ـ تربيت امرى موقت نيست، بلكه دائمى است.
۳ ـ تربيت امرى يك بُعدى نيست، بلكه چند بُعدى است.
۴ ـ تربيت امرى بى هدف نيست، بلكه هدفدار است.
همچنين مثلثِ مربى و مُتَرَبّى (فرد مورد تربيت) و تربيت نيز مستلزم چند چيز است:
أ. شناخت مربى از متربى؛
ب. شناخت مربى از محيطهاى تربيت؛
ج . شناخت مربى از عوامل و موانع تربيت؛
د. شناخت مربى از اصول، مراحل و روشهاى تربيت؛
ه . شناخت مربى از مشكلات و راه حلهاى تربيتى؛
و. پذيرش فكرى و عملى و عاطفىِ مربى از سوى متربى.
در اين ميان، پيشوايان دينى كه از سرچشمه فياض علم و حكمت خدا ـ اين آفريدگار آدميان و نخستين مربى مردمان ـ نوش كرده اند، مى توانند الگوى بسيار شايسته اى براى ما در امر تعليم و تربيت باشند و ما را در اين راه يارى دهند.
به همين جهت، چون دوران كودكى ونوجوانى از نخستين دوره هاى تعليم و تربيت انسانهاست، بر آن شديم كه ۴۰ حديث از سخنان پيشوايان دين در زمينه «تربيت كودك و نوجوان» را فراهم آوريم و به دوستداران مسائل تربيتى و پدران و مادران هديه كنيم تا با به كارگيرى مناسب و متناسب با زمان ومكان و مخاطبان ، از اين مجموعه بهره مند شوند.
اميد بر آن داريم كه اين كوشش اندك، عنايت خداى سبحان و مِهر نگاه امام زمان عليه السلام و قبول طبع خوانندگان را ارمغانهان دهد؛ اما:
گر خطا گفتيم اصلاحش تو كن
مُصلحى تو، اى تو سلطان سخُن
يازهرا
عبدالرحيم موگِهى (شميم)
قم مقدس ، بهار ۸۱

ادامه »

پيش گفتار
«رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَ جِنَا وَذُرِّيَّـتِنَا قُرَّةَ أَعْيُنٍ وَ اجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِينَ إِمَامًا» . [ فرقان : آيه 74 . ]

فرزند شايسته ، خواسته طبيعى و فطرى همه انسان هاست . همه آرزو دارند فرزندانى سالم و صالح داشته باشند ؛ فرزندانى كه روشنى بخشِ ديده و شادى بخش جان آنها باشند . حتّى انسان هاى ناشايسته نيز دوست دارند فرزند آنها خوب و شايسته باشد .
امّا همّت پرورش يافتگان در مكتب قرآن ، از اين خواست طبيعى فراتر است . آنها مى خواهند نه تنها فرزندانشان خوب و شايسته باشند ؛ بلكه مى خواهند فرزندان آنها در كنار خانواده ، پيشوا و سرمشقِ انسان هاى شايسته بشوند . آنان ، در مقام نيايش به خداى مهربان چنين مى گويند :
«رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَ جِنَا وَذُرِّيَّـتِنَا قُرَّةَ أَعْيُنٍ وَ اجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِينَ إِمَامًا .
پروردگارا! به ما از همسران و فرزندانمان ، آن ده كه مايه روشنى چشمان ما باشد، و ما را پيشواىِ پرهيزگاران گردان» .
مسئله مهم اين است كه : چگونه مى توان به
اين آرزوى بلند ، دست يافت و زمينه اجابت اين دعا را در مورد فرزندان فراهم ساخت ؟
پاسخ اين است كه پرورش فرزند شايسته ، بر سه ركن اساسى استوار است . اين اركان عبارت اند از :
۱ . خانواده شايسته
۲ . رعايت حقوق كودك
۳ . وظيفه شناسى كودك .

ادامه »

سپاه مملو از شاهکارهاست. اما یکی از شاهکارهای کلیدی سپاه پاسداران، اقدام اخیر آن در بازداشت روح الله زم سرشبکه سایت و کانال شناخته شده آمدنیوز است که از نظر ارزش و اهمیت اطلاعاتی و امنیتی اگر بیشتر از سرنگونی پهپاد فوق پیشرفته گلوبال هاوک نباشد، کمتر از آن نیست. آمدنیوز نه تنها یک رسانه بلکه یک مرکز آموزش جنگ خیابانی، بمبگذاری، عملیات انتحاری، آتش سوزی و شوروش و آشوب افکنی بود.

روح الله زم نه تنها یک روزنامه نگار معمولی یا یک فرد حقیقی با مختصات شناخته شد که اساساً یک ابزار حرفه ای و چاقوی تیز و نوک پیکان عملیات چندساله ای بوده است که از طریق اتصال به سازمان های اطلاعاتی و امنیتی اروپایی، آمریکایی، عربی و اسرائیلی و با استفاده از ابزار رسانه و فن آوری های نوین ارتباطی در خط مقدم یک جنگ فراگیر ادراکی علیه جمهوری اسلامی قرار داشته و حجم سنگینی از شبهه افکنی، دروغ پردازی، جنگ روانی و حملات نرم و هوشمندانه ای را بر علیه شخصیت های دلسوز و انقلابی و همچنین نهادها و سازمان های داخلی و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران داشته است که در طول چهل سال اخیر از هر نظر بی سابقه بود.

ادامه »

در متن ذیل تعدادی از روایاتی که از معصومین علیهم السلام در مورد کبر , فخر بیان شده است آورده شده.

آیات
1. وَ لَقَدْ آتَیْنا مُوسَى الْكِتابَ وَ قَفَّیْنا مِنْ بَعْدِهِ بِالرُّسُلِ وَ آتَیْنا عیسَى ابْنَ مَرْیَمَ الْبَیِّناتِ وَ أَیَّدْناهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ أَ فَكُلَّما جاءَكُمْ رَسُولٌ بِما لا تَهْوى أَنْفُسُكُمُ اسْتَكْبَرْتُمْ فَفَریقاً كَذَّبْتُمْ وَ فَریقاً تَقْتُلُونَ [1]

ما به موسى كتاب (تورات) دادیم و بعد از او، پیامبرانى پشت سر هم فرستادیم و به عیسى بن مریم دلایل روشن دادیم و او را به وسیله روح القدس تأیید كردیم. آیا چنین نیست كه هر زمان، پیامبرى چیزى بر خلاف هواى نفس شما آورد، در برابر او تكبر كردید (و از ایمان آوردن به او خوددارى نمودید) پس عده اى را تكذیب كرده، و جمعى را به قتل رساندید؟

2. وَ إِذا قیلَ لَهُ اتَّقِ اللَّهَ أَخَذَتْهُ الْعِزَّةُ بِالْإِثْمِ فَحَسْبُهُ جَهَنَّمُ وَ لَبِئْسَ الْمِهادُ [2]

و هنگامى كه به آنها گفته شود: از خدا بترسید! (لجاجت آنان بیشتر مى شود)، و لجاجت و تعصب، آنها را به گناه مى كشاند. آتش دوزخ براى آنان كافى است و چه بد جایگاهى است!

3. قالَ فَاهْبِطْ مِنْها فَما یَكُونُ لَكَ أَنْ تَتَكَبَّرَ فیها فَاخْرُجْ إِنَّكَ مِنَ الصَّاغِرینَ [3]

گفت: از آن (مقام و مرتبه ات) فرود آى! تو حقّ ندارى در آن (مقام و مرتبه) تكبّر كنى! بیرون رو، كه تو از افراد پست و كوچكى!

4. وَ الَّذینَ كَذَّبُوا بِآیاتِنا وَ اسْتَكْبَرُوا عَنْها أُولئِكَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فیها خالِدُونَ [4]

و آنها كه آیات ما را تكذیب كنند، و در برابر آن تكبّر ورزند، اهل دوزخند جاودانه در آن خواهند ماند

ادامه »

امام صادق علیه السلام

رَبِّ أصلِح لي نَفسي، فَإِنَّها أهَمُّ الأَنفُسِ إلَيَّ ، رَبِّ أصلِح لي ذُرِّيَّتي؛ فَإِنَّهُم يَدي وعَضُدي، رَبِّ وأصلِح لي أهلَ بَيتي فَإِنَّهُم لَحمي ودَمي، رَبِّ أصلِح لي جَماعَةَ إخوَتي وأخَواتي ومُحِبِّيَّ؛ فَإِنَّ صَلاحَهُم صَلاحي.

«خداوندا ! مرا اصلاح فرما؛ زيرا من مهم ترين كس در نزد خويشم. خداوندا ! فرزندانم را برايم اصلاح فرما؛ زيرا آنان دست و بازوى من هستند. خداوندا ! خانواده ام را برايم اصلاح فرما زيرا آنان گوشت و خون من هستند. خداوندا ! جماعت برادران و خواهران و دوستداران مرا برايم اصلاح فرما؛ زيرا صالح بودن ايشان، صالح بودن من است».

قرب الإسناد : ص 8 ح 26

ادامه »

حب الحسین یجمعنا شد نشان ما   در خیمه حسین یکی شد زبان ما

معنای «اشفاق» چیست؟ و آیا آیه «إِنَّا کُنَّا قَبْلُ فی‏ أَهْلِنا مُشْفِقینَ»، نشانگر آن است که باید نسبت به خانواده خود مهربان باشیم؟

«إشفاق» به معناى «رقّت قلب» در جایی است که انسان از چیزى بترسد. و  نیز «شفقت» در برابر «غلظت» است و اصل آن ناشى از ضعف است، از قول عرب: «ثوب شفق أى ضعیف النسج»؛ یعنى پیراهن نازک‌بافت. هم‌چنین از آن قبیل است «شفق» که به سرخى دم غروب خورشید گفته می‌شود؛ زیرا این شفق یک سرخى ضعیف است.[1]

اما در مورد آیه اشاره ‌شده در پرسش، قرآن کریم در توصیف گفت‌و‌گوی بهشتیان می‌فرماید: «وَ أَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلى‏ بَعْضٍ یَتَساءَلُونَ، قالُوا إِنَّا کُنَّا قَبْلُ فی‏ أَهْلِنا مُشْفِقینَ»؛[2]و بهشتیان به یکدیگر روى آورده احوال هم را می‌‌‏پرسند که شما در دنیا چه کارهایى انجام دادید که با آنها شایستگی این پاداش نیک و این زندگی جاودانه در بهشت را به دست آوردید؟ در جواب می‌‌‌‏گویند: ما قبل از این،‌ که در دنیا بودیم، در میان خویشاوندان خود، افرادی نگران و هراسان بودیم.

ادامه »

یکی از پرسش‌هایی که همواره مورد توجه پژوهشگران و تاریخ‌نگاران بوده این است که چه شد که جامعه‌ای که پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌اله‌وسلم، ۲۳ سال برای آن زحمت کشیده بود، به وضعیتی دچار شد که پنجاه سال پس از رحلت ایشان، در مقابل امام حسین‌ علیه‌السلام قرار گرفتند؟ رهبرانقلاب درباره‌ی علت این موضوع می‌فرمایند: «بسیاری از مسلمانانِ دوران اواخر شصت ساله‌ی بعد از حادثه‌ی هجرت - یعنی پنجاه ساله‌ی بعد از رحلت نبی مکرم - از حوادثی که می گذشت، تحلیل درستی نداشتند. چون تحلیل نداشتند، عکس‌العمل نداشتند. لذا میدان، باز بود جلوی کسانی که هر کاری میخواستند، هر انحرافی که در مسیر امت اسلامی به وجود می‌آوردند، کسی جلودارشان نباشد؛ می کردند.» با حجت‌الاسلام دکتر حامد منتظری مقدم، عضو هیأت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی‌ رحمة‌الله‌علیه درباره‌ی علل و چگونگی انحراف در جامعه‌ی اسلامی، به گفت‌و‌گو نشستیم.

 
یکی از موضوعاتی که همواره باید نسبت به آن هوشیار باشیم، موضوع انحراف از مسیر حق و آرمان‌ها است. سؤال این است که چگونه جامعه‌ی اسلامی ممکن است دچار انحراف در آرمان‌ها ‌شود؟
ابتدا باید تعریفی از انحراف داشته باشیم. انحراف‌ یعنی عدول کردن و برگشتن. به‌لحاظ مفهوم‌شناسی، انحراف سه ویژگی دارد:
 

 انحراف، در اصل لغت یعنی «برگشت» از مسیری که انسان می‌پیموده است. البته اینجا برگشتن به‌معنای این نیست که ما در مسیری جلو می‌رفتیم و حالا بیاییم عقب‌تر، بلکه برگشتن یعنی خارج شدن، دور شدن یا دوری کردن و به‌عبارتی یعنی زاویه گرفتن از مسیر قبلی و ورود به مسیر جدیدی که غیر از مسیر قبلی است.
انحراف از نظر لغوی می‌تواند منفی یا مثبت باشد. اگر مسیر قبلی اشتباه باشد، انحراف از آن مثبت است، اما اگر انسان در یک مسیر درست حرکت می‌کند، انحراف از آن، منفی و گاه بسیار خطرناک است. ‌ البته در بیشتر کاربردها، انحراف مفهوم منفی دارد و مضمون آن، خارج شدن و دور شدن از مسیر حق است.
شروع انحراف می‌تواند از یک نقطه‌ی کوچک باشد که در این حالت، تشخیص آن و نیز مانع شدن از آن بسیار دشوار است.
من بحثم را ناظر به واقعه‌ی عاشورا پیش می‌برم. امام حسین علیه‌السلام وقتی قیام می‌کند، در منزلگاه ذی‌حُسَم می‌فرماید: «أَلا تَرَوْنَ أَنَّ الْحَقَّ لا یُعْمَلُ بِهِ وَ أَنَّ الْباطِلَ لا یُتَناهی عَنْهُ، لِیَرْغَبَ الْمُؤْمِنُ فی لِقاءِاللّهِ مُحِقًّا، فَإِنّی لا أَرَی الْمَوْتَ إِلاّ سَعادَةً وَ لاَ الْحَیاةَ مَعَ الظّالِمینَ إِلاّ بَرَمًا.» (تاریخ الطبری، ج۵، ص۴۰۴)
 
در آغاز سخن امام، عبارت «اَلا تَرَوْنَ» به‌معنای «آیا نمی‌بینید، مگر نمی‌بینید…» خیلی معنا دارد. معمولاً این عبارت را در جایی می‌گویند که امری واضح و آشکار است و انتظار می‌رود همه آن را ببینند، «اما نمی‌بینند». حضرت می‌فرماید: مگر نمی‌بینید که به حق عمل نمی‌شود و از باطل اجتناب نمی‌شود. می‌فرماید: باید این ‌را بفهمید، ببینید، چرا نمی‌بینید؟ حضرت می‌فرماید وقتی انحراف این اندازه آشکار شد، اما باز دیده نشد، جا دارد که انسان مؤمن حق‌جو، آرزوی لقای الهی و مرگ داشته باشد.
 
اینجا نکته‌ی بسیار دقیقی وجود دارد. چه می‌شود که انسان نمی‌تواند امور واضح و آشکار را ببیند؟ پاسخ روشن است. انسان «نمی‌خواهد» که ببیند؛ یعنی خودش را می‌زند به «ندیدن» و «نادیده گرفتن» و تغافل. چیزی که در دنیای معاصر ما هم به‌کرات اتفاق می‌افتد. فجایع یمن، سوریه، عراق یا فاجعه‌ی منا را واقعاً نمی‌شود ندید، اما بعضی‌ها خودشان را به ندیدن می‌زنند.

 چرا انحراف به وجود می‌آید؟
عوامل انحراف چیست؟ به نظر می‌رسد که انحراف از حق، عوامل متعددی دارد. در یک نگاه تحلیلی، می‌توان سه عامل را بسیار مهم دانست:

ادامه »

به نظر شما بزرگترین دشمن انسان کیست؟ 
شیطان؟ دوستان ناباب؟ اینها دشمن هستند اما دشمن اصلی چیز دیگری است که در کتابهای معارف اسمش را «نفس» گذاشته اند. پیامبر عزیزمان فرمودند: «اعدی عدوک نفسک التی بین جنبیک؛ بدترین دشمنان تو همان نفس اماره تو است که از همه به تو نزدیکتر و در میان دو پهلویت قرار گرفته است»[1]
دلیلیش این است که نفس انسان ضعیف است. زرق و برق دنیا را که می بیند هوس می کند .به هر کدام که می رسد یکی دیگر را هوس می کند. حد و حدودی هم ندارد. کم کم خواسته هایش آنقدر زیاد می شود که انسان مجبور می شود مثل برده همه زندگی اش را به دنبال خواسته های رنگ و وارنگ نفسش بدود. حسابی آدم را خسته و گرفتار می کند تا به جای اینکه آدم از عمرش استفاده کند برای انسان تر شدن مشغول می شود به خدمت کردن به نفسش. از آن بدتر اینکه به خاطر خواسته هایش تن به هر کاری می دهد. کلاه برداری، کم فروشی،اختلاس و…جالب است بیشتر اختلاس کننده ها قبل از دزدی های کلانشان شغل خوب و آبرومند با در آمدهای بالا دارند با این حال چون نفسشان حریص شده است باز هم در وجودشان احساس نیاز به پول بیشتری می کنند. 
غرض اینکه باید این «نفس» را مدیریت کرد. باید دست رد به سینه اش زد تا حد و حدودش را بشناسد. آنوقت است که انسان طعم واقعی آزادی را احساس می کند. حالا نوبت یک حدیث زیبا از امام سجاد(ع) است که حسن ختام این چند خط معرفت باشد. ایشان فرمودند: «أَلْخَیْرُ کُلُّهُ صِیانَةُ الاْنْسانِ نَفْسَهُ»[2]  تمام خیر آن است که انسان مراقب نفسش باشد. 

[1]. بحارالانوار ، ج ۷۰ ، ص ۶۴
[2]. تحف العقول : 278 .