شرح حدیث اخلاقی-اهل آخرت باش
امام علی عليه السلام
يَا شَيْخُ إِنَّ اَلدُّنْيَا خَضِرَةٌ حُلْوَةٌ وَ لَهَا أَهْلٌ وَ إِنَّ اَلْآخِرَةَ لَهَا أَهْلٌ ظَلَفَتْ أَنْفُسُهُمْ عَنْ مُفَاخَرَةِ أَهْلِ اَلدُّنْيَا لاَ يَتَنَافَسُونَ فِي اَلدُّنْيَا وَ لاَ يَفْرَحُونَ بِغَضَارَتِهَا وَ لاَ يَحْزَنُونَ لِبُؤْسِهَا يَا شَيْخُ مَنْ خَافَ اَلْبَيَاتَ قَلَّ نَوْمُهُ مَا أَسْرَعَ اَللَّيَالِيَ وَ اَلْأَيَّامَ فِي عُمُرِ اَلْعَبْدِ فَاخْزُنْ لِسَانَكَ وَ عُدَّ كَلاَمَكَ يَقِلَّ كَلاَمُكَ إِلاَّ بِخَيْرٍ يَا شَيْخُ اِرْضَ لِلنَّاسِ مَا تَرْضَى لِنَفْسِكَ وَ آتِ إِلَى اَلنَّاسِ مَا تُحِبُّ أَنْ يُؤْتَى إِلَيْكَ ثُمَّ أَقْبَلَ عَلَى أَصْحَابِهِ فَقَالَ أَيُّهَا اَلنَّاسُ أَ مَا تَرَوْنَ إِلَى أَهْلِ اَلدُّنْيَا يُمْسُونَ وَ يُصْبِحُونَ عَلَى أَحْوَالٍ شَتَّى فَبَيْنَ صَرِيعٍ يَتَلَوَّى وَ بَيْنَ عَائِدٍ وَ مَعُودٍ وَ آخَرَ بِنَفْسِهِ يَجُودُ وَ آخَرَ لاَ يُرْجَى وَ آخَرَ مُسَجًّى وَ طَالِبِ اَلدُّنْيَا وَ اَلْمَوْتُ يَطْلُبُهُ وَ غَافِلٍ وَ لَيْسَ بِمَغْفُولٍ عَنْهُ وَ عَلَى أَثَرِ اَلْمَاضِي يَصِيرُ اَلْبَاقِي .
دنيا سبز و شيرين است و براى او علاقمندانى است. براى آخرت نيز دوستدارانى است كه خود را از فخر فروشى علاقمندان دنيا جدا ساخته اند،در دنيا با ديگران رقابت نمى كنند و به نعمت و عيش آن خوشحال نمى شوند و از شدائد و سختيهاى آن غمگين نمى شوند. اى شيخ كسى كه از هجوم شبانۀ دشمنان مى ترسد خوابش كم مى شود،چقدر شبها و روزهاى عمر بندگان به سرعت مى گذرد زبانت را نگاهدار و كلامت را بشمار،در اين صورت فقط سخنان خير خواهى گفت. اى شيخ هر چه را براى خود مى پسندى براى مردم بپسند،و آنچه را دوست دارى كه مردم به تو روا بدارند به آنها روا بدار. سپس رو به اصحابش كرد و فرمود:اى مردم مگر به اهل دنيا نمى نگريد،كه با چه حالات مختلفى و دگرگونيهايى صبح را به شام مى برند و روز و شب را سپرى مى كنند؟ يكى زمين خورده،دست و پا مى زند،و ديگرى بيمار است،و آن ديگر به عيادت او مى رود،و آن يكى در حال جان دادن است،و اميدى ندارد،و بر تن كس ديگر كفن شده بر روى تابوت است،و يكى طالب دنياست در حالى كه مرگ در جستجوى اوست.و يكى غافل است در حالى كه از او غفلت نشده است،و باز ماندگان هم به دنبال گذشتگان در حركتند.
منبع: بحار الأنوار ج۷۰ ص۸۹
مقام معظم رهبری:
در امتحانات دنیا یک عده جلو می افتند، رفتار اینها نبایدطوری باشد که به معنای غفلت از آخرت، غفلت از وظیفه و غفلت از حقیقت باشد.
نکته:
این کلیپ یکی از برنامه های مجموعه «عطر ماندگار» است که تا کنون چند دوره از آن شبها قبل از خبر ساعت 21 شبکه یک سیما پخش گردیده است و شبکه قرآن سیما نیز آن را بازپخش نموده است ، این مجموعه شامل قطعات کوتاهی از شرح احادیث اخلاقی است که حضرت آیتالله خامنهای در ابتدای درس خارج فقه خود بیان میکنند.
چه کنیم تا نسبت به خدا بی وفا نباشیم؟
حضرت آیت الله مظاهری تصریح کرد: فضیلت وفا، یک فضیلت فوقالعاده مهمی است، اما معمولاً انسانها این درّ گرانبها را ندارند، در قرآن کریم، مرگ خواستن برای افراد بسیار نادر است، اما راجع به اشخاص بیوفا و ناسپاس چنین تعبیری در قرآن آمده است.
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحیم
«رَبِّ اشْرَحْ لی صَدْری وَ یَسِّرْ لی أَمْری وَ احْلُلْ عُقْدَةً مِنْ لِسانی یَفْقَهُوا قَوْلی»
یکی از آن فضائل، فضیلت «وفا» است که در فارسی به آن میگویند نمکشناسی، و ضد آن نمکنشناسی است. این فضیلت پسندیده، انسان را متوجّه نعمتهای خداوند سبحان و نیکیهای بندگان او ساخته، او را از فراموشی یا انکار آن نعمتها و نیکیها باز میدارد.
فضیلت وفا، یک فضیلت فوقالعاده مهمی است، اما معمولاً انسانها این درّ گرانبها را ندارند. در قرآن کریم، مرگ خواستن برای افراد بسیار نادر است، اما راجع به اشخاص بیوفا و ناسپاس چنین تعبیری در قرآن آمده است: «قُتِلَ الْإِنْسانُ ما أَکْفَرَهُ» [۱]؛ یعنی مرگ بر این انسان که چقدر بی وفا و ناسپاس است.
بیوفایی معمولاً در شرایط سخت و در امتحانها بروز و ظهور مییابد. خدا نکند کسی در امتحان مردود گردد یا نمرۀ خوب نیاورد. بیشتر انسانها راجع به وفا رفوزه میشوند و کمتر کسی قبول خواهد شد.
قرآن کریم میفرماید: «وَ ما أَصابَکُمْ مِنْ مُصیبَةٍ فَبِما کَسَبَتْ أَیْدیکُمْ وَ یَعْفُوا عَنْ کَثیرٍ» [۲]؛ آنچه انجام میدهید به سرتان میآید. آنچه میکارید، همان را برداشت میکنید. خداوند متعال از بسیاری از بدیهای انسان میگذرد و آنها را عفو میکند. خیلی از بدیها و گناهان را نمیگذارد که آشکار شود، اما انسان با این فرض، گناه میکند و از خداوند هم گِله دارد، یعنی بیوفایی میکند. چه کسی میتواند بگوید که من مقام «رضا و تسلیم» دارم و از خدا راضی هستم؟
بعضی اوقات انسان بیحیایی میکند و میگوید: خدایا! این هم که نشد. خدایا! چرا با من چنین میکنی؟ درحالی که باید به خود بگوید: چرا با خودت چنین میکنی؟ این بدیها چیست که میکنی و خودت را هم در دنیا و هم در آخرت گرفتار میکنی؟ اما به جای این حرفها و بهجای پذیرش مسئولیّت اعمالش، تقصیر را گردن خدا میگذارد.
قرآن کریم میفرماید: «ما قَدَروا الله حَق قَدرِهِ» [۳]؛ هیچ کس قدر خدا را نمیداند. یعنی همۀ ما راجع به خداوند بیوفا هستیم. پروردگار عالم این همه نعمت به ما داده است، حال وقتی یک نعمت به انسان داده نمیشود، در حالی که خودش مانع دریافت نعمت بوده، از خدا گِله میکند.
افرادی که خیلی گرفتارند و دربارۀ گرفتاری خود از خداوند گلایه و توقع دارند، نعمتهای فراوان خدا را به یاد آورند تا فضیلت وفا در آنان ظهور یابد. مثلاً با خود بیندیشند که اگر خداوند سبحان به آنها نعمت عقل را عطا نمیکرد، چه میشد؟ تلقین و یادآوری سایر نعمتها نیز راهی برای تقویت فضیلت وفاداری است.
به مناسبت نهم دی روز بصیرت
بصیرت یعنی :#زمان شناسی✔️ #لحظه شناسی (بموقع عمل کردن) و#دشمن شناسی
?«وَ ما يَسْتَوِي الْأَعْمى وَ الْبَصير» (سوره فاطر، آیه 19)
«(هرگز) كور و بينا يكسان نيستند.»
1⃣ بصیرت : یعنی اینکه اول حق را بشناسی وبعدازشناخت حق درراه حمایت ازحق، ازهمه ی وجود هزینه نمایی
2⃣ بصیرت : یعنی اینکه نگاهت به “شخصیت” ها نباشد؛ بلکه همواره به “شاخص"(ولایت) چشم بدوزی
3⃣ بصیرت : یعنی اینکه بدانی حتی مسجد، می تواند “مسجد ضِرار” باشد و پیامبر (صلی الله علیه و آله) آن را خراب گرداند
4⃣ بصیرت : یعنی اینکه قرآنِ روی نیزه تو را از قرآنِ ناطق، منحرف نکند
5⃣ بصیرت : یعنی اینکه بتوانی اتحاد جهان اسلام را حفظ کنی وآب درآسیاب دشمن نریزی
6⃣ بصیرت : یعنی اینکه بدانی جانباز صفین می تواند قاتل حسین(علیه السلام)در کربلا باشد؛
7⃣ بصیرت : یعنی اینکه بدانی در جنگ با فتنه نمی توانی آغازگر باشی اما تا ضربه نهایی، نباید از پا بنشینی
8⃣ بصیرت : یعنی اینکه” مالک اشتر"ها را به تندروی و “ابوموسی اشعری” ها را به اعتدال، نشناسی
9⃣ بصیرت : یعنی اینکه بدانی “معاویه"ها، به سست عنصرهای سپاهِ امیرالمومنین(علیه السلام) ” دل بسته اند.
0⃣1⃣ بصیرت : یعنی ضمن دشمن شناسی در دوست شناسی نیز نمره قابل قبول بگیری
#٩_دی_روز_بصیرت
اهمیت نعمتشماری
◀️ گام اول تشکر، شناخت نعمت است. اگر انسان نیّت کند که میخواهم رحمتهای خدا نسبت به خودم را شمارش کنم و در دفتری بنویسم، این اولین قدمی است که به سوی انسانیت و به سوی تشکر از نعمتهای خدا برداشته است؛ چون تا انسان نداند که دست رحمت الهی در وجود او چه کرده است، چگونه میتواند حال شکر را در درون خودش ایجاد کند؟
شکر یک حالت اختیاری نیست بلکه باید مقدماتش را فراهم کرد. مثلاً اگر به شما نوجوانان و جوانان بگویند که پدر و مادر بر شما حق زیادی دارند و در کلاس دینیتان هم درسش را بخوانید که پدر و مادر بر ما خیلی حق دارند و باید تلافی کرد، اما اگر افرادی اصلاً پدر و مادرشان را ندیده باشند - مثل کسانی که پدر و مادرشان شهید شدهاند- هر چه در کلاس بخوانند که حق پدر و مادر زیاد است، وقتی زحمات آنها را ندیده باشند چگونه در حال تشکر قرار میگیرند؟ و چگونه در دلشان آن عطوفت و عاطفه اولاد نسبت به والدینش تحریک میشود؟! چنین چیزی مشکل است.
پس اول قدم تشکر ما بندگان نسبت به حق تعالی، این است که نعمت خدا را ببینیم، و بشناسیم که ما چه بودیم و چه شدیم و این جهان چه بوده و چه شده است…
✅ مرحوم آیت الله سید ابراهیم خسروشاهی رحمه الله تعالی
تقوا راه سربلندی در امتحان الهی است
?رهبر انقلاب: ای مؤمنین! مواظب باشید از امتحان[ها]، سربلند بیرون آیید. راهش هم این است که تقوا را درخودتان ذخیره کنید. تقوا یعنی همین که مواظب رفتار خودتان باشید که خلاف امر و نهی خدا رفتار نکنید… ۱۳۷۲/۱۱/۲۹
ویژگی های فضیلت اخلاقی وفا
چه کنیم تا نسبت به خدا بی وفا نباشیم ؟
حضرت آیت الله مظاهری دامت برکاته تصریح کرد: فضیلت وفا، یک فضیلت فوقالعاده مهمی است، اما معمولاً انسانها این درّ گرانبها را ندارند، در قرآن کریم، مرگ خواستن برای افراد بسیار نادر است، اما راجع به اشخاص بیوفا و ناسپاس چنین تعبیری در قرآن آمده است.
متن کامل بیانات معظم له به شرح ذیل است:
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحیم
«رَبِّ اشْرَحْ لی صَدْری وَ یَسِّرْ لی أَمْری وَ احْلُلْ عُقْدَةً مِنْ لِسانی یَفْقَهُوا قَوْلی»
یکی از آن فضائل، فضیلت «وفا» است که در فارسی به آن میگویند نمکشناسی، و ضد آن نمکنشناسی است. این فضیلت پسندیده، انسان را متوجّه نعمتهای خداوند سبحان و نیکیهای بندگان او ساخته، او را از فراموشی یا انکار آن نعمتها و نیکیها باز میدارد.
فضیلت وفا، یک فضیلت فوقالعاده مهمی است، اما معمولاً انسانها این درّ گرانبها را ندارند. در قرآن کریم، مرگ خواستن برای افراد بسیار نادر است، اما راجع به اشخاص بیوفا و ناسپاس چنین تعبیری در قرآن آمده است: «قُتِلَ الْإِنْسانُ ما أَکْفَرَهُ» [۱]؛ یعنی مرگ بر این انسان که چقدر بی وفا و ناسپاس است.
بیوفایی معمولاً در شرایط سخت و در امتحانها بروز و ظهور مییابد. خدا نکند کسی در امتحان مردود گردد یا نمرۀ خوب نیاورد. بیشتر انسانها راجع به وفا رفوزه میشوند و کمتر کسی قبول خواهد شد.