امام صادق علیه السلام :
 فيما وَعَظَ لُقمانُ ابنَهُ ـ :

يا بُنَيَّ ، إنَّ الدُّنيا بَحرٌ عَميقٌ ، قَد هَلَكَ فيها عالَمٌ كَثيرٌ ، فَاجعَل سَفينَتَكَ فيهَا الإِيمانَ ، وَاجعَل شِراعَهَا التَّوَكُّلَ ، وَاجعَل زادَكَ فيها تَقوَى اللّه‏ِ ، فَإِن نَجَوتَ فَبِرَحمَةِ اللّه‏ِ ، وإن هَلَكتَ فَبِذُنوبِكَ؛

ـ در پندهاى لقمان عليه السلام به پسرش ـ : اى پسرم! دنيا، درياى عميقى است كه بسيارى در آن هلاك گرديده ‏اند . پس كشتى ‏ات را در دنيا، ايمان به خدا قرار بده و بادبان آن را توكّل بر خدا، و توشه راهت را تقواى خداوند عز و جل قرار بده؛ اگر نجات يافتى، از رحمت خداست و اگر هلاك شدى، به سبب گناهانت خواهد بود.

بحار الأنوار : ج ۱۳ ، ص ۴۱۱ ، ح ۲

امام جعفر صادق علیه السلام در روایتی به دستورالعمل هایی سازنده برای انسان ها اشاره کرده اند.

امام صادق علیه السلام:

مَنْ تَواضَعَ لِلّهِ رَفَعَهُ اللّه‏ُ، وَ مَنْ تَکَـبَّرَ خَفَضَهُ اللّه‏ُ، وَ مَنِ اقْتَصَدَ فی مَعیشَتِهِ رَزَقَهُ اللّه‏ُ، وَ مَنْ بَذَّرَ حَرَمـَهُ اللّه‏ُ، وَ مَنْ اَکْثَرَ ذِکْرَ الْمَوْتِ اَحَبَّهُ اللّه‏ُ.

هرکس به خاطر خدا تواضع کند، خداوند او را عزت و رفعت می‏ بخشد؛

و هرکس تکبّر کند، خدا او را پایین می‏ کشد؛

و هرکس در زندگانی‏ اش میانه روی کند، خداوند به او روزی می ‏دهد؛

و هرکس ولخرجی کند، خداوند محرومش می‏ سازد؛

و هرکس مرگ را زیاد یاد می‏ کند، خداوند دوستش می‏ دارد.

اصول کافی، ج ۲، ص ۱۲

إذا أنْكَرتَ مِن عَقلِكَ شيئا فاقتَدِ بِرَأيِ عاقِلٍ يُزِيلُ ما أنكَرتَهُ .
امام على عليه السلام :

هرگاه با فكر خود به جايى نرسيدى ، از انديشه خردمندى كه مشكل تو را حَلّ مى كند پيروى كن .
غرر الحكم حدیث 4156

الإمامُ العسکریُّ علیه السلام :

ما أقبَحَ بالمُؤمِنِ أن تکونَ لَهُ رَغبَةٌ تُذِلُّهُ .

 وجود مبارك امام عسكري(سلام الله عليه) فرمود: «ما أقبح بالمؤمن أن تكون له رغبةٌ تُذِلّه» چقدر ناشايست است انسان به چيزي علاقه داشته باشد كه باعث ذلّت اوست برخي مي‌بينيد براي رسيدن به يك مقام و پُست و جاه تلاش و كوشش مي‌كنند در حالي كه توان آن را ندارند، يا براي آنها مصلحت نيست لذا همين كه به آنجارسيدند ذلّت اينها ظاهر مي‌شود. فرمود مبادا شما به چيزي رغبت داشته باشيد كه اين با عزّت شما سازگار نيست و اين تفسير انسان به انسان است.

گاهی طبيب ذائقه را با دستگاه گوارش تفسير مي‌كند نه با بيرون بدن؛ يك وقت است مي‌گويند، اگر شما سير خورديد دهن بو مي‌كند، مردم متأثّر مي‌شوند، اين تفسير ذائقه است به بيرون، يك وقت مي‌گويند، اگر اين غذاي مسموم را خورديد اين با دستگاه گوارش ناسازگار است اين تفسير به درون است.لذا وجود مبارك امام عسكري می فرمایند: آن رغبتي كه باعث ذلّت انسان است به دنبال آن رغبت نرويد مؤمن به سراغ آن گرايش و ميل و آن خواستني كه ذلّت او را به همراه دارد نمي‌رود

ايت الله جوادي املي دامت بركاته

 امام صادق (علیه السلام) فرمود: رسول خدا -صلی الله علیه و آله و سلم- هیچ گاه درباره چیزی که رخ داده و سپری شده بود، نمی فرمود: کاش غیر این می بود.

به گزارش خبرگزاری حوزه ، کتاب «واژه های اخلاقی از اصول کافی» اثری از مرحوم آیت الله علی مشکینی است که در آن، نکاتی زیبا و قابل استفاده پیرامون مباحث مختلف اخلاقی آمده است در ادامه منتخبي از اين كتاب شريف تقديم مي گردد

 * رضا به قضا

۱. امام صادق (علیه السلام) فرمود: داناترین مردم به خدا، راضی ترین آنهاست به قضای الهی.

 ۲. علی بن الحسین (علیه السلام) می فرمود: صبر و راضی بودن از خدا، پایه و اساس اطاعت خداست.

۳. حضرت صادق (علیه السلام) فرمود: خداوند می فرماید: بنده مؤمنم را به هر حالتی که بگردانم، برایش خیر است؛ پس باید به قضای من راضی باشد و بر بلای من صبر کند و نعمت هایم را سپاس گزارد تا (نام) او را - ای محمد - در زمره صدیقان درگاهم ثبت کنم.

 ۴. امام سجاد (علیه السلام) فرمود: بالاترین درجه یقین پست ترین درجه رضاست.

 ۵. امام صادق (علیه السلام) فرمود: رسول خدا - صلی الله علیه و آله و سلم - هیچ گاه درباره چیزی که رخ داده و سپری شده بود، نمی فرمود: کاش غیر این می بود.

امام حسين عليه السلام :

بادِروا بِصِحَّةِ الأجسامِ في مُدَّةِ الأعمارِ ؛

امام حسين عليه السلام :در مدّت عمر ، در حفظ سلامت تن بكوشيد .

[تحف العقول ، ص 239]

الإمام عليّ عليه السلام :

قيلَ لِلعَبدِ الصّالِحِ لُقمانَ : أيُّ النّاسِ أفضَلُ ؟
قالَ : المُؤمِنُ الغَنِيُّ ، قيلَ : الغَنِيُّ مِنَ المالِ ؟
فَقالَ : لا ، ولكِنَّ الغَنِيَّ مِنَ العِلمِ الَّذي إنِ احتيجَ إلَيهِ انتَفَعَ بِعِلمِهِ ، وإنِ استُغنِيَ عَنهُ اكتَفى .

[قصص الأنبياء : ص 197 ح 248 ، بحار الأنوار : ج 13 ص 421 ح 16 .]

امام على عليه السلام :به عبد صالح ، يعنى لقمان ، گفته شد: كدام يك از مردمان ، با فضيلت ترند؟
گفت: «مؤمنِ برخوردار» .
گفته شد: از مال؟
گفت: «نه ؛ ليكن برخوردار از دانشى كه اگر به او محتاج شدند ، از دانشش سود برند و اگر از او بى نياز شدند، خودش به آن اكتفا كند» .

الإمام عليّ عليه السلام :

قيلَ لِلعَبدِ الصّالِحِ لُقمانَ : أيُّ النّاسِ أفضَلُ ؟
قالَ : المُؤمِنُ الغَنِيُّ ، قيلَ : الغَنِيُّ مِنَ المالِ ؟
فَقالَ : لا ، ولكِنَّ الغَنِيَّ مِنَ العِلمِ الَّذي إنِ احتيجَ إلَيهِ انتَفَعَ بِعِلمِهِ ، وإنِ استُغنِيَ عَنهُ اكتَفى .

[قصص الأنبياء : ص 197 ح 248 ، بحار الأنوار : ج 13 ص 421 ح 16 .]

امام على عليه السلام :به عبد صالح ، يعنى لقمان ، گفته شد: كدام يك از مردمان ، با فضيلت ترند؟
گفت: «مؤمنِ برخوردار» .
گفته شد: از مال؟
گفت: «نه ؛ ليكن برخوردار از دانشى كه اگر به او محتاج شدند ، از دانشش سود برند و اگر از او بى نياز شدند، خودش به آن اكتفا كند» .

حضرت فاطمه عليهاالسلام :

يا أباالحَسَنِ! إنّي لأَستَحيي مِن إلهي أن اُكَلِّفَ نَفسَكَ مالاتَقدِرُ عَلَيهِ ؛

حضرت فاطمه عليهاالسلام :اى على! من از پروردگارم شرم دارم كه چيزى از تو درخواست كنم كه توان برآوردن آن را نداشته باشى .

[ بحار الأنوار ، ج 43 ، ص 59]