ارزش دانشجویی و کسب علم در عصر کنونی از هر زمان دیگری بیشتر است زیرا علم آموزی و نخبه پروری، قدمی به سوی دولت عدل جهانی و استفاده بشریت از آن حکومت آرمانی است.

متن كامل:

مشخصه های ایده آل دانشجوی آینده ساز ایران اسلامی ایران اسلامی چهل و اندی سال است قدم در مسیری گزارده که راهی جز موفقیت، تعالی و وصال به آرمان های حداکثری برای خود باقی نگذاشته است. اگر چه طبیعی است و خود نیز می داند که با سختی های فراوانی همراه باشد اما مهم آن است که همه این سختی ها ارزش رسیدن به مقصدی که برای خود تعیین کرده را دارد زیرا مقصد و آرمان انقلاب اسلامی، تمدن نوین اسلامی و جهانی است که سکاندار آن حضرت مهدی عجّ الله تعالی فرجه خواهد بود و دانشجو و دانشجوییِ ایده آل، در همین افق و با همین رویکرد مورد بررسی و دقت خواهد بود.
 

دانشجویی، از آدم(علیه السلام) تا حکومت جهانی قائم(عجّل الله تعالی فرجه)

علم و دانش، آن گوهری است که موجب شد حضرت آدم علیه السلام به وسیله آن، بر فرشتگان برتری یافته و به مقام استادی آن ها دست یافت و پس از این بود که دستور سجده بر آدم علیه السلام از سوی پروردگار صادر شد چنان که قرآن کریم می فرماید: «قالَ یا آدَمُ أَنْبِئْهُمْ بِأَسْمائِهِمْ فَلَمَّا أَنْبَأَهُمْ بِأَسْمائِهِمْ قالَ أَ لَمْ أَقُلْ لَکُمْ إِنِّی أَعْلَمُ غَیْبَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ أَعْلَمُ ما تُبْدُونَ وَ ما کُنْتُمْ تَکْتُمُون‏ وَ إِذْ قُلْنا لِلْمَلائِکَةِ اسْجُدُوا لِآدَم‏؛ [1]

فرمود: «اى آدم، ایشان را از اسامى آنان خبر ده.» و چون [آدم‏] ایشان را از اسماءشان خبر داد، فرمود: «آیا به شما نگفتم که من نهفته آسمان ها و زمین را مى‏ دانم؛ و آن چه را آشکار مى‏ کنید، و آن چه را پنهان مى‏ داشتید مى‏ دانم؟» و چون فرشتگان را فرمودیم: براى آدم سجده کنید …» علم و دانش، سرچشمه همه قدرت های مثبت و منفی است و البته قدرت مثبت و مشروع، مورد تأیید خدای متعال و پیروز نهایی خواهد بود.

به عبارت دیگر، ایمان و کُرنش حقیقی در مقابل خدای متعال، مشروعیت دهنده به قدرت و توانمندی است چرا که اساساً او، یعنی خدای بی همتا، منشأ همه توانایی هاست چنان که در سی و سه آیه از از آیات قرآن کریم با عبارت «عَلى‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدیر؛ [2] بر هر چیزی تواناست.» توصیف شده است. 
 
دانش و آگاهی، زمینه ساز توانایی  و از جمله مهمترین ارکان آن است و یکی از مهمترین ارکان حکمرانی محسوب می شود؛ چنان که یکی از یاران حضرت سلیمان که بهره ای خاص از علم داشت(آصف بن برخیا) توانست ملکه سبا را مطیع و تسلیم سازد. از همین جا می توان نتیجه گرفت که شکل گیری حکومت عدل جهانی وعده داده شده بدون تسلط همه جانبه علمی امکان پذیر نیست و باز از همین جا روشن می شود که دانشجویی و کسب دانش، اگر در راه آرمان های اسلامی باشد چقدر می تواند به نزدیک شدن ظهور و اقامه آن حکومت آرمانی کمک کند و ارزشمند باشد.

ارزش دانشجویی در عصر کنونی

از آن چه تا این جا گفته شد چنین فهمیده می شود که دانشجوی ایده آل از نگاه اسلام و در عصر غیبت امام عصر علیه السلام، دانشجویی است که اولاً به آرمان جهانی مهدوی باور دارد و ثانیاً به وسیله تلاش فزاینده و مؤثر، برای تشکیل آن حکومت، تولید قدرت و پتانسیل می کند.

از سوی دیگر، بهره وری، یکی از مهمترین ملاک های ارزیابی علوم هستند چنان که رسول خدا صلّی الله علیه و آله می فرمایند: «خَیْرَ الْعِلْمِ‏ مَا نَفَع؛ ‏[3] بهترین علم آن است که مفید باشد.» از آن جا که چنان که گفته شد، علم و دانش مؤمنانه سهم به سزایی در زمینه سازی برای ظهور جهانی حضرت مهدی علیه السلام و انتفاع همه بشریت از برکات آن دارد بنابراین، دانشجویی ایده آل و مؤمنانه و مفید در عصر کنونی که عصر انتظار خوانده می شود فایده مضاعف و به همان نسبت ارزش مضاعفی خواهد داشت.
 

دانشجویی، مهمترین نیاز

علم و دانش مشروع و مفید، حد و مرزی نمی شناسد و جامعه و امت اسلامی به همه علوم نیاز دارد. به همین خاطر است که در متون دینی بر لزوم علم آموزی و دانشجویی همه مسلمانان تأکید شده است چنان که رسول خدا صلّی الله علیه و آله می فرمایند: «طَلَبُ الْعِلْمِ فَرِیضَةٌ عَلَى‏ کُلِ‏ مُسْلِمٍ‏ وَ مُسْلِمَة؛ [4] تحصیل دانش بر هر مرد و زن مسلمانى واجب است.»

 از سویی با توجه به این که سلیقه و استعداد افراد در علوم مختلف، متفاوت است که البته این نیز لطفی از سوی خداوند متعال در جهت برطرف شدن همه نیازهای بشر محسوب می شود، لازم است هر کس ضمن علومی که چاره ای از یادگیری آن ها نیست در رشته و گرایش خاصی که برای آن شوق و توان بهتری دارد متمرکز شود تا از این طریق، جامعه علمی کشور با کمک آحاد دانشجویان، کشتی اقتدار و تعالی جامعه اسلامی را به پیش برند و به دنبال آن، امت اسلامی مهیای پذیرایی از حاکم موعود شود.
 

هر دانشجو یک نخبه

وقتی انقلاب اسلامی ایران به پیروزی رسید افراد زیادی سواد خواندن و نوشتن نداشتند و اولین قدم آن بود که قشر بی سواد، از نعمت خواندن و نوشتن بهره مند شوند. پس از آن و با توجه به رشد جمعیت، همزمان، کیفیت و کمیت درس آموزی و دانشجویی مورد توجه قرار گرفت و برکات فراوانی از این راه حاصل شد که بارزترین آن ها شتاب بی نظیر علمی کشور بود که توجه همه دنیا را به سرزمین اسلامی پارس متوجه ساخت. اما اکنون به نظر می رسد موقع آن است که از تربیت تک نخبه های پرفروغ سپهر علمی کشور در رشته های مختلف هسته ای، پزشکی، ریاضی، علوم انسانی و … به سمت هر دانشجو یک نخبه پیش رویم.

توضیح آن که، با توجه به حکمت الهی در تقسیم توانمندی ها و علایق بین بندگان، به نظر می رسد برای هر یک از افراد جامعه کارآمدی و جایگاه ایده آل علمی تعیین شده است که در صورت هدایت صحیح استعداد و علاقه فردی و رساندن او به آن جایگاه، تبدیل به یک نخبه در همان نقطه خواهد شد و پس از آن خود او نیز می تواند نخبه پرور باشد.

به عبارت دیگر، شناسایی استعداد و علاقه اولین قدم است. البته اگر ریشه ای تر بنگریم، کار محافظت از این استعداد و علاقه قبل از هر کس، بر عهده خانواده و والدین است تا فرزند خود را آماده کنند که خودش باشد و خودش بشود و به عبارت بهتر، خودی که خدا می خواهد بشود.

یعنی باید اول کشف کند که خدا چه مأموریتی به او داده و سپس برای رساندن خود به آن مأموریت تلاش کند و همه باید او را در این مسیر کمک کنند. در این صورت، همه می توانند نخبه، به معنای بهترین و شکوفاترین باشند.

خوب است در این جا نگاهی هم به علم خودشناسی بیاندازیم که از یک نگاه، مادر همه علوم است زیرا معادل بلکه عین خداشناسی است چنان که رسول خدا صلّی الله علیه و آله می فرمایند: «مَنْ‏ عَرَفَ‏ نَفْسَهُ‏ فَقَدْ عَرَفَ رَبَّه؛ ‏[5] کسى که خود را شناخت خدایش را شناخته است.»

با توجه به رشد روز افزون علوم در همه زمینه ها، لازم است در زمینه علم خودشناسی نیز از قافله عقب نمانیم و بر روی این شاخه بسیار مهم دانش سرمایه گذاری اساسی صورت دهیم. پیشبرد این علم، تأثیر به سزایی در تحول علمی جامعه و جهان خواهد داشت.
 

موانع را کنار بزن

جهل، مهمترین مانع موفقیت و خوشبختی است چه انسان بداند که نمی داند و چه نداند!  چنان که امیرالمؤمنین علیه السلام می فرمایند: «أَعْظَمُ‏ الْمَصَائِبِ‏ الْجَهْل؛ ‏[6] بزرگ ترین مصیبت ها، نادانى است.»
البته دانش آموزی و دانشجویی نیز راه هموار و ساده ای نیست بلکه دانشجو و طلبه، چون راه توانمندی و قدرت یابی مؤمنانه را در پیش گرفته است غیر از رقبای علمی خود باید از سد دشمنان دین نیز عبور کند و این، کاری بس دشوارتر و البته زیبنده تر است.
از آن چه تا این جا گفته شد چنین فهمیده می شود که دانشجوی ایده آل از نگاه اسلام و در عصر غیبت امام عصر علیه السلام، دانشجویی است که اولاً به آرمان جهانی مهدوی باور دارد و ثانیاً به وسیله تلاش فزاینده و مؤثر، برای تشکیل آن حکومت، تولید قدرت و پتانسیل می کند.ترور دانشمندان هسته ای و تازه ترین آن ها شهید سرافراز سپهر هسته ای و دفاعی کشور شهید محسن فخری زاده تنها صفحه ای از کتاب قطور دشمنی های استکبار جهانی و دروغگویان تاریخ با ملت قهرمان و غیور ایران اسلامی است که حاکی از درماندگی و تلاش مذبوحانه و نفس های آخر دشمنان عدالت علمی است.


پی نوشت 
[1] سوره بقره، آیه 33 و 34.
[2] سوره بقره، آیه 20 و… .
[3] ابن بابویه، محمد بن على، من لا یحضره الفقیه - قم، چاپ: دوم، 1413 ق، ج‏4، ص: 402.
[4] منسوب به جعفر بن محمد، امام ششم علیه السلام، مصباح الشریعة - بیروت، چاپ: اول، 1400ق، ص 13.
[5] همان.
[6] تمیمى آمدى، عبد الواحد بن محمد، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم - ایران ؛ قم، چاپ: اول، 1366ش، ص 73.

منبع: راسخون

رهبر انقلاب: امروز شما ببینید وسایل تبلیغ در دنیا چقدر متنوع شده؛ این طرف دنیا یک نفر جوان پای دستگاه کوچکی می نشیند و افکار، تصورات، تخیلات، پیشنهادهای فکری و پیشنهادهای عملی را از سوی هر کسی ـ بلکه هر ناکسی ـ از آن طرف دنیا دریافت می کند. امروزه اینترنت و ماهواره و وسایل ارتباطی بسیار متنوعی وجود دارد و حرف، آسان به همه جای دنیا می رسد.

ادامه »

 اینکه بنده بارها تکرار می کنم که جوان امروز از جوان اوّل انقلاب و دوران جنگ اگر جلوتر نباشد، بهتر نباشد، عقب‌تر نیست -و من معتقدم که جلوتر است- به‌خاطر این است که امروز با این‌همه ابزارهای تبلیغی، با این‌همه شگردهای گوناگونِ فروریختن پایه‌های ایمان، جوان انقلابی ایستاده است.

* جوان مؤمن انقلابی

اینکه بنده بارها تکرار می کنم که جوان امروز از جوان اوّل انقلاب و دوران جنگ اگر جلوتر نباشد، بهتر نباشد، عقب‌تر نیست -و من معتقدم که جلوتر است- به‌خاطر این است که امروز با این‌همه ابزارهای تبلیغی، با این‌همه شگردهای گوناگونِ فروریختن پایه‌های ایمان، جوان انقلابی ایستاده است.

ما در عرصه‌ی فرهنگ، در عرصه‌ی سیاست، در عرصه‌های اجتماعی، در عرصه‌های هنری الی‌ماشاءالله جوان مؤمن داریم؛ البتّه بله، یک‌عدّه‌ای هم هستند که معتقد نیستند، پابند نیستند، آن را هم می دانیم، نه اینکه غافل باشیم امّا این خیل عظیم جوانان مؤمن، جزو معجزات انقلاب است.

این جوان امروز [است]؛ جوانی که نامه می نویسند به بنده -از این نامه‌ها یکی و دوتا و ده‌تا هم نیست، زیاد است- و التماس، گریه که اجازه بدهید ما برویم در دفاع از حرم اهل‌بیت (علیهم‌السّلام) بجنگیم؛ از زندگی راحت، از زن و بچّه بگذریم.

ادامه »

امروز ۱۹ شهریور، چهل و یکمین سالگرد ارتحال آیت‌الله مرحوم «سیدمحمود علایی طالقانی» نواندیش دینی و مفسر قرآن و نهج‌البلاغه است؛ عالم مجاهدی که در مبارزات مردم ایران با نظام طاغوت، مورد وثوق و وحدت گروه‌های مختلف سیاسی بود. امام خمینی(ره) بنیانگذار جمهوری اسلامی که پس از انقلاب، ایشان را به عنوان اولین امام جمعه موقت تهران انتخاب کرده بودند، در پیام تسلیت فقدان این فقیه عالیقدر، او را «ابوذر زمان» نامیدند.

به همین مناسبت سخنرانی از ایشان در ادامه تقدیم می گردد

کمی تامل لازم است..

ادامه »

روضه تک نفره!
ارتش تک نفره!

?روضه امام حسین عليه السلام تعطیل نخواهد شد!
پرچم اهل‌بیت زمین نخواهد ماند!

نگاه کنید

?ولی فقیه، زعیم شیعه، نائب امام زمان، که مهمترین و تاثیر گذارترین شخصیت حال حاضر جهان بعد از حضرت قائم است،
مهمترین، سخت‌ترین و حساس‌ترین شغل جهان رو داراست که ارزش ثانیه به ثانیه وقت گران بهایش قابل محاسبه نیست!
کسی که ماموریت زمینه سازی ظهور و اتصال انقلاب خمینی به قیام قائم، و به ثمر نشاندن حاصل عمر تمام انبیا و ائمه را دارد
کسی که فرصتی که پیدا کرده، که هیچ پیامبری هیچ امامی این فرصت رو نداشته قریب ۴۰ سال حکومت دینی تشکیل بده!
اومده یک نفری!
تک نفره!
در سن ۸۰ سالگی!
از ابتدا!
از ابتدای جلسه که با قرائت قرآن شروع میشه ،با سخنرانی کامل! کامل پای روضه و مجلس سیدالشهدا نشسته و پرچم عزای حسین رو برافراشته نگه داشته!
برپایی مجلس سیدالشهدا خيلي از اهميت برخورداره
?محرم امنیت ملی ماست و رهبری عزیز چقدر زیبا این رو به تصویر کشیدند

من زانو میزنم جلوی همچین رهبری، به فدای چنین امامی
حاج قاسم‌ها با اون همه عظمت و جلال به فدای چنین رهبری
پرچم امام حسین سلام الله عليه زمین نخواهد ماند

ای اشباه الرجال لیبرال و ای کفر کیشان یهود و منافق سیرتان سعود
این قدرت نرم شیعه است، این پرچم تا همیشه تاریخ در اهتزاز خواهد بود
شده باشه رهبر معظم انقلاب، یک نفره مستمع روضه سید الشهدا باشه
اما او در این مجلس هرگز تنها نیست
چشمی میخواهد که ببینید!
ارواح طیبه شهدا را، حاج قاسم جان را ،محسن حججی را صیاد را کاظمی را همت را باکری را برونسی را بابایی را فهمیده را بچه های گردان حنظله را شهدای غواص را که پوتین بر بال ملائک گذاشتند و گوش تا گوش مجلس را پر کردند و با ندای روضه‌خوان ضجه میرنند!

جمهوری اسلامی حرم است!
و شهدا نگهبان این حرم خواهند بود

یا حسین یا حسین یا حسین

حوزه انقلابی، حوزه ای معتقد به مبانی فکری انقلاب، اهل اقدام و عمل، پاسخگو و مسؤول در قبال نیازهای نظام و حساس در برابر نفوذ و انحراف است.
اشاره: انقلابی بودن و انقلابی ماندن را باید بیت الغزل فرمایشات رهبر معظم انقلاب در سالیان اخیر دانست. ایشان طی چند سال گذشته بارها در دیدارهای مختلف با گروه های حوزوی، بر لزوم حفظ و تقویت روحیه انقلابی در بین طلاب و روحانیان تاکید داشته اند.

رهبر معظم انقلاب 24 اسفندماه 94 برای نخستین بار در دیدار اعضای مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم از کلید واژه «حوزه انقلابی» استفاده کردند و هشدار صریح و دلسوزانه ای را نسبت به برخی انگیزه ها برای انقلاب زدایی از حوزه های علمیه مطرح کردند، هشداری که البته پیش از آن نیز با عبارات دیگری خطرش را گوشزد کرده بودند.

از آن روز تاکنون حدود چهار سال می گذرد و اکنون که در آستانه سالگرد این دیدار مهم و تاریخی هستیم اگر نگاهی به اقدامات و فعالیت های انجام شده در حوزه و مراکز و نهادهای حوزوی بیندازیم به طومار بلندبالایی از نشست ها، همایش ها و نیز اقدامات مشابه می رسیم که یک روی سکه آن لبیک حوزه و دغدغه مندی متولیان نسبت به این مطالبه و هشدار رهبری است، اما برخی روی دیگر سکه را تجاوب نمادین و لسانی و برخورد شعاری با موضوع می دانند، که البته نقد و ارزیابی این عملکرد مقصود و هدف این نوشتار نیست.

در این گزارش برآنیم تا به دغدغه ها و سؤالات مهمی بپردازیم، از شاخصه های طلبه تراز انقلاب اسلامی تا تبیین رابطه متقابل حوزه و حاکمیت، از آفات و آسیب هایی که ممکن است حرکت انقلابی را در حوزه های علمیه تهدید کند تا تبیین راهکارهایی برای صیانت و پاسداری از هویت طلبه و حوزه انقلابی.

برای درک بیشتر موضوع حوزه انقلابی و هشدار صریح رهبر معظم انقلاب، ابتدا باید شاخصه ها و معیارهای حوزه انقلابی را به درستی فهم کنیم؛ موانع، چالش ها و آسیب ها را مورد واکاوی قرار دهیم و در مرحله دیگر و مهم تر راهکارهای رسیدن به نقطه مطلوب در انقلابی گری را ترسیم کنیم.

ماهیت حوزه انقلابی در کلام امام، رهبری و بزرگان

در تعریف ماهیت حوزه انقلابی، اگر نگاهی به فرمایشات حضرت امام(ره)، رهبر معظم انقلاب و مراجع تقلید و علما بیندازیم، می توان حوزه انقلابی را حوزه ای با شاخصه هایی همچون «استکبار ستیز، حامی مظلوم، عدالت خواه، اهل مجاهدت در مسیر حق و ارزش ها، مردم دار و اهل فروتنی در برابر مردم، پایبند به اصول و ارزش ها، زاویه دار با سرمایه داران زالو صفت، متکی بر عقلانیت و سرسخت در برابر تحجر» توصیف کرد.

در نگاه امام، رهبری و بزرگان، حوزه انقلابی، حوزه ای معتقد به فقه سنتی و اجتهاد جواهری و پاسخگو به نیازها است که نبض تفکر و نیاز آینده جامعه را در اختیار دارد، به مبانی فکری انقلاب و پاسداری از این شجره طیبه و ولایت فقیه معتقد و ملتزم است، اهل اقدام و عمل و حضور به موقع در صحنه ها و عرصه های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است، خود را نسبت به نظام اسلامی و نیازهای آن مسؤول می داند، پیچیدگی های زمان را درک می کند، در برابر نفوذ به شدت حساس است؛ اما در عین حال اهل تعامل و پرچمدار وحدت و تقریب مذاهب اسلامی است.

شاخصه های روحانی و طلبه تراز انقلاب

بر همین اساس اگر بخواهیم شاخص های روحانی و طلبه تراز انقلاب را از کلام امام و بزرگان استخراج کنیم به لیست بلند بالایی برمی خوریم که عصاره آن را می توان این گونه تجمیع کرد:

ـ عالم و برخوردار از فضل علمی و اخلاقی

ـ با تقوا و بصیر

ـ خردمند و با حکمت

ـ مسؤولیت پذیر و زمان شناس

ـ برخودار از روحیه جذب حداکثری بویژه در مواجهه نسل جوان

ـ ساده زیست و با عزت نفس

ـ مردمی و دارای روحیه خدمت

ـ دارای روحیه کار دسته جمعی

ـ صبور و شکیبا در برابر مشکلات و ناملایمات

ـ با نشاط و امید و با برنامه و تاثیرگذار در جامعه

ـ اهل توکل و توسل و برخوردار از روحیه انس با قرآن و توسل به اهل بیت(ع)

و پایبند به شؤون طلبگی

در اندیشه امامین انقلاب اسلامی، نقش حوزه های علمیه و روحانیت در امتداد خط مقدس ولایت و امامت ترسیم می شود و بر همین اساس در طول تاریخ حوزه های علمیه در میدان ها و عرصه های مختلف حضور پیدا کرده و ایفاگر رسالت تاریخی و هویت ساز خود بوده اند.

رسالتی که با پیروزی انقلاب اسلامی و ارائه الگوی حاکمیت اسلام بر مبنای ولایت فقیه، حساس تر و سنگین تر از سایر دوره های نقش آفرینی روحانیت شده و حوزویان بایستی با حضور فعالانه در عرصه های مختلف فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و تبلیغی هم برای صیانت از کیان اعتقادات شیعه و هم پاسخگویی به شبهات و نیز مواجهه با افکار و اندیشه های مخرب و انحرافی برای هدایت و ارشاد جامعه مطابق آیه “نفر” که تبیین گر رسالت حوزه و مبنای شکل گیری حوزه های علمیه است اقدام کنند.

 تحقق این مهم البته نیازمند الزامات و ملاحظات متعددی است که توجه بیشتر و جدی تری را می طلبد؛ نگاهی به سیر تاریخی حوزه های علمیه از مرحله آغازین که به برپایی و شکل گیری حلقات درس در محضر ائمه اطهار(ع) برمی گردد تا مرحله سامان یابی و نضج در عصر امامین صادقین(ع) و تا دوران معاصر و شگل گیری حوزه های علمیه نجف، لبنان، عراق و ایران، نشان می دهد که مسؤولیت حساس و سترگ حفظ معارف اهل بیت(ع) و پاسداری از مکتب را تنها و تنها روحانیت به دوش کشیده است.

پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری حضرت امام خمینی(ره) و با پیشگامی و نقش آفرینی فعال مرجعیت و روحانیت، رسالت حوزه های علمیه و بویژه حوزه علمیه قم را نیز دچار تغییر کرد و حوزه وارد مرحله جدیدی از حیات طیبه خود شد؛ حرکتی که منشا اصلی آن هجرت آیت الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی به قم و نقش آفرینی فعال او و همراهانش بود.

پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی از سویی حوزویان را وادار ساخت تا هم برای تامین محتوایی و پشتیبانی تئوریک از این مولود با برکت، مبانی علمی لازم را در اختیار داشته باشند و نیز با توجه به گسترش مرزهای علوم اسلامی به مباحث نوپدید بپردازند و خود را برای مجاهدت همه جانبه به منظور پاسخگویی به نیازهای روز افزون آماده سازند.

حفظ و تقویت هویت انقلابی روحانیت، امری ظریف، حساس، مهم و نیازمند مراقبت و تدبر هم از سوی سیاست گذاران و تصمیم گیران و هم از سوی بدنه حوزه و طلاب است است؛ برای بررسی این اصل اساسی، باید ماموریت های حوزه و روحانیت را در عصر کنونی و در معیار اقامه اجتماعی دین در عرصه ملی و بین المللی سنجید.

با لحاظ این اصل مهم است که می توان انقلابی گری را درست تحلیل و فهم کرد و از آن به عنوان عاملی هویت ساز برای حوزه یاد نمود، البته باید توجه داشت که انقلابی گری تنها در ساحت کنش ها و رفتارهای هیجانی و احساسی و مشارکت سیاسی اجتماعی روحانیت در حکومت و دولت اسلامی خلاصه نمی شود و حوزه باید خود را برای مسؤولیت پذیری در اقامه اجتماعی اسلام آماده کند.

دیدگاه مراجع و علما درباره حوزه انقلابی و مؤلفه های آن

با شکل گیری انقلاب اسلامی، فرصت تجربه رویکرد حکومتی به فقه نیز ایجاد شد و بیش از هر زمانی فرصت برای نقش آفرینی علمای دین در امور اجتماعی و سیاسی فراهم شده است و اگر حوزه و روحانیت به درستی قدر این نعمت و موهبت را بدانند و خودشان را برای پاسخگویی به نیازهای جامعه اسلامی و جهان اسلام آماده سازند به یقین زمینه تعالی حوزه و حاکمیت نیز فراهم خواهد شد؛ فرصت و ظرفیتی فوق العاده ای که مورد اذعان و تصریح مراجع و علمای شاخص حوزه نیز قرار دارد.

بُن مایه اصلی حوزه انقلابی پاسخگویی علمی به نیازهای جامعه است

حضرت آیت الله مکارم شیرازی که همواره دغدغه اعتلا و سربلندی حوزه های علمیه و نظام اسلامی را داشته و در طول عمر با برکت خود آثار گرانبها و ارزشمندی در موضوعات مختلف تالیف کرده است در سالیان اخیر موضوع درس خارج فقه خود را نیز به مسائل جدید اختصاص داده و در سال تحصیلی جدید نیز در مسجد اعظم قم ابعاد مختلف امر به معروف و نهی از منکر را برای شاگردانش تبیین می کند.

این مرجع تقلید حوزه های علمیه را خاستگاه انقلاب و اساس آن را ارائه تولیدات علمی به منظور پاسخگویی به نیازهای جامعه می داند و می گوید: «در زمان مرحوم حضرت آیت الله بروجردی حوزه علمیه قم حداکثر حدود چهار هزار طلبه داشت، اما بعد از پیروزی انقلاب تعداد طلبه ها به دهها هزار نفر رسیده و آمار تولیدات علمی حوزه نیز روز به روز در حال افزایش است و این روند حرکت پویا و زنده حوزه ها را نشان می دهد».

حضرت آیت الله مکارم شیرازی بُن مایه اصلی حوزه انقلابی در شرایط کنونی، پاسخگویی علمی به نیازهای حاکمیت می داند و تاکید می کند: «حوزه ها همیشه در انقلاب خوش درخشیده اند و اکنون نیز باید ضمن پاسخگویی به شبهات و نیازها، خود را برای نقش آفرینی فعال تر آماده کنند».

او مقدمه این کار عظیم و مهم را تحول دقیق، سنجیده و صحیح کتب درسی ذکر و تاکید می کند: «باید این کار مهم بدور از هر گونه سطحی نگری و با حفظ تراث ارزشمند و سنت های کهن و ریشه دار حوزه اتفاق بیفتد. اهمیت حوزه نباید بر کسی پوشیده باشد؛ امام و رهبر معظم انقلاب فرزند حوزه علمیه هستند».

پدید آورنده انقلاب حوزه است و نگهبان آن هم باید روحانیت باشد

حضرت آیت الله صافی گلپایگانی از جمله مراجعی است که جان مایه سخنان او دغدغه حفظ ارزش های دینی و انقلابی است؛ او گرچه شاید با صراحت دیگران در این عرصه وارد نشود اما قرائن “ابلغ من التصریح” او حجت را بر همگان تمام می کند.

«رسالت روحانیت در شرایط کنونی بسیار مهم، حساس و سنگین است؛ روحانیت باید بر همه امور اشراف داشته باشند چراکه مساله اسلام و اهل بیت(ع) است و مهم این است که ما از این خط خارج نشویم؛ مردم به انقلاب اسلامی امید داشته و دارند و باید ببینند که روز به روز بر رونق اسلام افزوده می شود».

«روحانیان باید در مقام جبران کمبودها باشند و دل به مردم بدهند؛ آنها باید تذکرات لازم را ارائه دهند و هرکجا نصیحتی لازم است بگویند. پدید آورنده این انقلاب روحانیت بوده و نگهبان آن نیز باید روحانیت باشند؛ امیدواریم خداوند حوزه و نظام را از شر دشمنان دخلی و خارجی و بد اندیشان حفظ کند».

استقلال حوزه به معنای کناره گیری از نظام نیست

حضرت آيت الله نوري همداني که همواره به اتخاذ مواضع صریح، شفاف و انقلابی شهره است، بارها در دیدارها و سخنرانی های خود به تبیین ابعاد مختلف حوزه انقلابی پرداخته است. از نگاه این مرجع تقلید دشمن شناسی، بصیرت، استکبار ستیزی، حضور در صحنه، پاسخگویی به شبهات و دفاع همه جانبه از ولایت فقیه و آرمان های والای حضرت امام از مصادیق و شاخصه های مهمی است که می توان حوزه انقلابی را با آن سنجید.

او البته به نکته ای دقیق و ظریف اشاره می کند و هشدار می دهد که حوزه نباید وارد جناح بازی های سیاسی شود؛ تذکری که نشان دهنده عمق درک ملاحظات خاص انقلاب و حوزه های علمیه است. حضرت آیت الله نوری همدانی گرچه حفظ استقلال حوزه های علمیه از دولت را امری لازم برمی شمرد اما در عین حال تذکر می دهد که نباید بین استقلال حوزه و کناره گیری از مسائل نظام خلط کرد. «استقلال در حوزه‌های علمیه بدین معنا نیست که از نظام کناره‌گیری کنیم، مقصود این است که حوزه نباید دولتی باشد، اما حراست و پاسداری از معیارها و شاخص‌های نظام و انقلاب وظیفه ما بوده و هست. مردم به حوزه‌های علمیه توجه کردند و انقلاب را به وجود آوردند و امروز حوزه باید از این اصل پاسداری کند و انقلابی بماند.

بايسته هاي حوزه انقلابي از نگاه آيت الله سبحاني

حضرت آيت الله سبحاني از دیگر مراجعی است که نکاتی خواندنی درباره حوزه انقلابی بیان می کند. از نگاه حضرت آیت الله که مباحث اصولی و کلامی اش هر روز طلاب علوم دینی را سیراب می کند، حوزه علمیه مهد انقلاب و حضرت امام بنیانگذار انقلاب فرزند حوزه است.

او بایسته هایی را برای انقلابی ماندن حوزه بیان می کند و می گوید: «نخستين بايسته اين است که حوزه بتواند به معناي واقعي کلمه فقيه تربيت کند. بلاد ما در زمينه فقيه با کمبود شديد مواجه است. قدرت علمي حوزه هم در اصول و هم در فروع بايد محفوظ باشد و البته پيشرفت کند، فقاهت، مرجعيت و معنويت را بايد تقويت کرد».

تبليغ مکتب اهل بيت(ع) در خارج از کشور رسالت دیگر حوزه انقلابی از نگاه حضرت آیت الله سبحانی است، وظیفه ای که او تحقق آن را در گروه توجه به زبان عربی می داند و تاکید می کند که “عربی” باید زبان دوم حوزه های علمیه باشد.

به باور حضرت آیت الله سبحانی، آگاهي به زمان و مقتضيات زمانه، پاسخگویی به شبهات و هجمه همه جانبه به مکتب اهل بیت(ع)، تربیت مدرس و فقیه به منظور پاسخگویی به شبهات از دیگر بايسته های حوزه انقلابي است که البته او پیشنهاد می دهد مرکز مخصوصي در قم جهت پاسخگويي به اين شبهات ايجاد شود.

به برکت انقلاب علوم مهجور، مشهور و دلپذیر شد

حضرت آیت الله جوادی آملی همواره از این که حوزه سرمایه های ارزشمند و نخبه خود را به راحتی از دست می دهد، متاسف است؛ او درباره حوزه انقلابی نکات عالمانه ای بیان می کند؛ توصیه هایی که درس اخلاقی برای همه ارکان حوزه است از سیاست گذار و برنامه ریز تا عموم طلاب و بدنه حوزه.

«اولین وظیفه ما برنامه حوزوی است که آیه محکمه می خواهد، فریضه عادله می خواهد، سنت قائمه می خواهد. حالا چطور بخوانیم؟ این به تزکیه نفس وابسته است. اگر خدای ناکرده یک کسی یک مختصر سواد پیدا کرد سینه را وجب کرد گفت یک وجب سینه و این همه علم؟! این نه به درد دنیای خودش می خورد نه به درد آخرتش. اگر ما چیزی یاد گرفتیم و مردم را به خودمان دعوت کردیم، نه خودمان در راهیم نه دیگری را می توانیم به راه بیاوریم».

«ما یک فقیه و مجتهد داریم و یک دلال؛ نگاه کنید که الآن مشکل ما چیست؟ ما فقه و اصول داریم، فلسفه و کلام داریم؛ شیخ انصاری تولید کرده، فلان فقیه تولید کرده، اگر ما بیاییم حرف های اینها را جابه جا کنیم می شویم دلال فقه، نه مبتکر! هرگز به این بسنده نکنید که حرف دیگران را منتقل کنید این مقدمه کار شماست باید به فکر تولید باشید».

«مهم ترین چیزی که کمر حوزه را می شکند نهال فروشی است؛ اگر کسی استعداد راقی دارد باید بکوشد که فقیه نام آور یا استاد حوزه شود. این حیف است که حوزه را رها کند؛ اگر طلبه ای مستعد است، می تواند مسیر شیخ طوسی، خواجه نصیر، علامه حلی و شیخ انصاری را طی کند».

خبرگزاری رسا