از حکم تدریس مباحث ربا تا نوشتن پایان نامه برای دیگران
حضرت آیت الله العظمی امام خامنه ای مدظله العالی رهبرمعظم انقلاب، به استفتائاتی پیرامون «احکام تحصیل» پاسخ گفتند که تقدیم حضور علاقمندان می گردد.
* احکام تحصیل
- سستی و تنبلی
س۲. سستی و تنبلی در تحصیل علم و تلف کردن وقت چه حکمی دارد؟ آیا حرام است؟
ج. تضییع وقت به بطالت و بیکاری دارای اشکال است و دانشجو تا وقتی که از مزایای مخصوص دانشجویی استفاده می کند باید از برنامه های درسی مخصوص دانشجویان متابعت کند و الا استفاده از آن مزایا از قبیل شهریه و کمک هزینه و غیره برای او جایز نیست.
- تدریس مباحث ربا
س۳. در خلال بعضی از دروس دانشکده اقتصاد، استاد به بحث در مورد بعضی از مسائل مربوط به قرض ربوی و مقایسه راههای تحصیل ربا در تجارت و صنعت و غیر آن می پردازد، تدریس این درس و اجرت گرفتن در برابر آن چه حکمی دارد؟
ج. مجرّد تدریس و بررسیِ مسائل قرض ربوی، حرام نیست.
- تحصیل فلسفه
س۴. آیا تدریس و تحصیل فلسفه در حوزه های علمیه دینیّه جایز است؟
ج. یادگیری و تحصیل فلسفه برای کسی که اطمینان دارد که باعث تزلزل در اعتقادات دینی اش نمی شود اشکال ندارد و بلکه در بعضی از موارد واجب است.
- مطالعه کتب ضاله
س۵. آگاه شدن از کتابهای گمراه کننده و کتابهای ادیان دیگر برای شناخت دین و عقاید آنها به قصد افزایش معرفت و اطلاعات چه حکمی دارد؟
ج. حکم به جواز خواندن این کتب فقط بهخاطر شناخت و افزایش اطلاعات، مشکل است، البته خواندن آنها برای کسی که قدرت شناخت و تشخیص مطالب باطل را دارد به قصد ابطال و ردّ آنها جایز است به شرطی که به خود مطمئن باشد که از حق منحرف نمی شود.
- تنبیه
س۷. معلّمی دانش آموزی را در کلاس در برابر دانش آموزان دیگر به شدّت تنبیه کرده است آیا آن دانش آموز حق مقابله به مثل را دارد یا خیر؟
ج. دانش آموز حق مقابله و پاسخگویی بهگونه ای که شایسته مقام استاد و معلّم نباشد ندارد و براو واجب است که حرمت معلم را حفظ نموده و نظم کلاس را رعایت کند و می تواند از راههای قانونی اقدام نماید، همانگونه که بر معلّم هم واجب است احترام دانش آموز را در برابر همکلاسیهایش حفظ کرده و آداب تعلیم اسلامی را رعایت نماید.
- نهی از منکر دانشجویان
س۸. آیا جایز است دانشجویان یکی از مراکز آموزشی گزارشهایی از منکراتی را که مشاهده می کنند به مسئولین فرهنگی ارائه دهند تا از ارتکاب آنها جلوگیری شود؟
ج. اگر گزارشها راجع به امور علنی باشد و عنوان تجسّس و غیبت بر آنها صدق نکند، اشکال ندارد و بلکه در صورتی که جزء مقدمات نهی از منکر باشد واجب است.
- فیش غذای باطل شده
س۱۰. اگر اعتبار فیش های غذا که به دانشجویان دانشگاهها داده می شود، در صورت عدم دریافت غذا در روز معیّن، بدون برگرداندن پول آن باطل شود، آیا جایز است فیش های باطل را به جای فیش های معتبر برای دریافت غذا ارائه بدهیم؟ و غذایی که به این طریق گرفته می شود چه حکمی دارد؟
ج. استفاده از فیش هایی که از اعتبار ساقط شده اند برای دریافت غذا جایز نیست و غذایی که با آنها گرفته می شود غصب است و تصرّف در آن حرام و موجب ضمان قیمت آن است.
- توزیع فیش غذای دانشجویان بین کارمندان
س۱۱. در دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی امکاناتی مانند غذا و لوازم مورد نیاز دانشگاهی به دانشجویان داده می شود که توسط وزارت بازرگانی و مؤسسات دیگر به دانشجویان مشغول به تحصیل در آن دانشگاه اختصاص یافته است، آیا توزیع آنها بین سایر کارمندان مشغول به کار در دانشگاه نیز جایز است؟
ج. توزیع نیازمندیهای مورد مصرف و مختص به دانشجویان مشغول به تحصیل در دانشگاه بین سایر اشخاصی که در آنجا کار می کنند، جایز نیست.
- تقلب
س۱۲. آیا تقلب در امتحانات گناه است؟
ج. به طور کلی تقلب جایز نیست و باید از آن توبه و استغفار شود.
- نوشتن پایاننامه برای دیگری
س۱۳. نوشتن پایان نامه برای فرد دیگر چه حکمی دارد؟
ج. به طور کلی کیفیت تألیف پایان نامه تابع قوانین و مقررات مربوطه است؛ اگر طبق قانون، پایان نامه باید توسط خود دانشجو تألیف شود، واگذاری آن به دیگری جایز نیست، همچنان که تألیف آن برای دیگری خواه برای کسب درآمد از آن و خواه مجانی، جایز نیست.
طریقۀ صحیح نذر کردن برای مراسم امام حسین علیه السلام
حضرت آیت الله مکارم شیرازی دامت برکاته به استفتائی پیرامون «طریقه صحیح نذر» پاسخ گفتند که تقدیم حضور علاقمندان می گردد.
* طریقۀ صحیح نذر کردن برای مراسم امام حسین علیه السلام
پرسش:
طریقه نذر صحیح براى مراسم عزاداری حضرت سیدالشهداء (علیه السلام) چگونه است؟
پاسخ:
باید نذر کنند که براى رضاى خدا به مراسم حسینى، فلان کمک را مى کنند، و نذر براى پرچم و امثال آن صحیح نیست، بلکه باید براى خدا به نیت کمک به عزاى صاحب پرچم یعنى امام حسین(علیه السلام) و یارانش باشد.
آیا بعد از حجامت تطهیر لازم است؟
استفتاء از رهبرمعظم انقلاب اسلامی مدظله العالی
سؤال:
آیا بعد از حجامت باید بدن را برای نماز خواندن تطهیر کرد؟
جواب:
تا زمانی که آب برای محل حجامت ضرر دارد نماز خواندن با آن مانعی ندارد، اما اگر اطراف محل حجامت یا لباسش نجس شده است باید تطهیر نماید.
منبع: خبرگزاری رسمی حوزه
حکم کاشتن ناخن در استفتایی از آیت الله العظمی صافی گلپایگانی دامت برکاته
حضرت آیت الله صافی گلپایگانی دامت برکاته به استفتائی پیرامون «کاشت ناخن» پاسخ گفتند که تقدیم حضور علاقمندان می گردد.
* کاشت ناخن
سؤال:
كاشتن ناخن براي زنان چه حكمي دارد؟
جواب:
كاشتن ناخن به صورتي كه براي وضو و غسل نتوانيد آن را برداريد، اشكال دارد؛ ولي چنانچه شخصي مرتكب اين عمل شده باشد، در صورت امكان، ناخن مصنوعي را بردارد و وضو و غسل به نحو معمول انجام شود و در صورت عدم امكان برداشتن ناخن، با همان حال وضو و غسل جبيره انجام شود و احتياطاً تيمّم هم نماید. والله العالم
منبع: خبرگزاری رسمی حوزه- 10شهریور 1397
چرا وضوی شیعیان با اهل سنت متفاوت است؟
* سؤال
اختلاف نظر بين شيعيان و اهل تسنّن را در مورد آيه وضو (إلي المرافق (من المرافق)) در قرآن کريم چيست؟ مفصلاً شرح دهيد.
* جواب
يکي از موارد اختلاف ميان شيعيان و اهل سنت، در مسائل فقهي، مسأله شيوه وضو ساختن است. اهل سنت براساس ظاهر اولي آيه وضو[1]، معتقدند که در مرحله شستن دستها ميتوان از سر انگشتان آغاز کرد و به آرنج (مرافق) خاتمه داد. همچنانکه در مرحله مسح پا، با اين استدلال که کلمه ارجلکم منصوب و عطف به فاغسلوا است، قائل به وجوب شستن تمام پا تا برآمدگي قوزک پا هستند. بر خلاف اهل سنت، شيعيان معتقدند که بايد صورت را از قسمت بالا، از رستنگاه مو تا زير چانه، دستها را از بالاي آرنج تا سر انگشتان بشوييم و روي سر و روي پا را هم مسح کنيم. هر کدام از دو گروه بر اثبات نظر خود از ظاهر قرآن و روايات شاهد آوردهاند.
در چه مواردی غیبت کردن جایز است؟
حضرت آیت الله وحید خراسانی دامت برکاته به استفتائی پیرامون «در چه مواردی غیبت کردن جایز است» پاسخ گفتند که تقدیم حضور علاقمندان می گردد.
- سؤال
در چه مواردی غیبت کردن جایز است؟
- پاسخ
1ـ متجاهر به فسق، يعنى كسى كه آشكارا و علنى گناه مى كند كه غيبت كردن از او در همان گناه جايز است.
2ـ غيبت كردن مظلوم از ظالمى كه بر او ظلم كرده، نسبت به آن ظلم.
3ـ در مورد مشورت ، كه اظهار عيب به قصد نصيحت مشورت كننده ، در حدّى كه نصيحت محقّق شود ، جايز است. 4ـ غيبت بدعت گذار در دين و كسى كه موجب گمراهى مردم مى شود.
5ـ غيبت براى اظهار فسق شاهد ، يعنى اگر كسى كه شهادت مى دهد فاسق است، غيبت او به اظهار فسق او ، براى آن كه به شهادت او حقّى ضايع نشود، جايز است.
6ـ غيبت كردن از شخصى براى دفع ضرر از جان يا عرض يا مال آن شخص.
7ـ غيبت كردن از گناهكار به قصد بازداشتن او از آن گناه ، در صورتى كه به غير آن بازداشتن او ممكن نباشد. (منهاج 2/م 29) (رساله/امربه معروف و نهی از منکر خاتمه)