احکام رمضانیه | کفاره روزه را به چه کسانی می توانیم بدهیم؟
کفاره با فطریه متفاوت است؛ در فطریه غیر سید به سید نمی تواند فطریه بدهد؛ چون فطریه زکات است؛ اما کفاره زکات نیست؛ ولی چون برخی از مراجع عظام تقلید احتیاط کرده اند، شخص غیرسیدی که می خواهد کفاره پرداخت کند، احتیاط کرده و به سید فقیر کفاره را احتیاطاً ندهد.
بسم الله الرحمن الرحیم
روزهای بسیار مهمی را در پیش داشته و در آستانه اولین شب قدر، شب نوزدهم ماه مبارک رمضان هستیم که آیات و روایات بسیاری درباره شب قدر داریم؛ اما خیلی کوتاه این روایت را از امام صادق(ع) نقل کنم که آن حضرت فرمودند: «قَلبُ شَهرِ رَمَضانَ لَیلَةُ القَدرِ/ قلب ماه مبارک رمضان، شب قدر است».
همانطور که حیات آدمی به قلب است و اگر قلب بایستد، انسان از دنیا می رود، کسی که شب قدر را در ماه مبارک رمضان درک نکند، ماه رمضان برای او مرده است؛ پس باید خود را برای این شب ها آماده نماییم.
و اما احکام؛
درباره کفاره که سؤالات فراوانی مطرح است و افراد بسیاری همچون بیماران، پیرمردان و پیرزنان، بانوان باردار، بانوان شیرده و… هستند که باید کفاره بدهند؛ لذا بحث کفاره نکات دقیقی دارد که به آن می پردازیم.
نکته اول اینکه افرادی که سید هستند، کفاره خود را می توانند به فقیر سید بدهند و افراد غیرسید هم می توانند کفاره خود را به غیر سادات پرداخت کنند؛ اگر غیر سید به سید فقیر می خواهد کفاره دهد، نکته ای وجود دارد.
کفاره با فطریه متفاوت است؛ در فطریه غیر سید به سید نمی تواند فطریه بدهد؛ چون فطریه زکات است؛ اما کفاره زکات نیست؛ ولی چون برخی از مراجع عظام تقلید احتیاط کرده اند، شخص غیرسیدی که می خواهد کفاره پرداخت کند، احتیاط کرده و به سید فقیر کفاره را احتیاطاً ندهد؛ همچنین اضافه کنم که مصرف کفاره فقط برای فقیر است؛ یعنی نمی توان پول آن را برای مسجد، کارهای خیر و… صرف کرد.
نکته دیگر اینکه کفاره را به واجب النفقه خود نمی توانیم بدهیم و به صورت کلی، واجبات مالی همچون فطریه، رد مظالم، کفاره، خمس (سهم سادات و سهم امام) را نمی توانیم به واجب النفقه خود بدهیم.
مثلا آقایی می گوید بچه من ازدواج کرده و برای خود زندگی ایجاد نموده است، اما در حال حاضر فقیر است و می خواهم کفاره ام را برنج بخرم و به فرزند خود بدهم که باید گفت نمی تواند این کار را انجام دهد؛ چون فرزندان شما واجب النفقه شما هستند و از جیب خود باید خرج آنان را بدهید؛ چون وقتی کفاره را به فرزند خود دادید، انگار مجدد آن پول را به جیب خود برگردانده اید؛ چون به واجب النفقه خود داده اید.
بله؛ کفاره دهنده به داماد خود می تواند کفاره بدهد؛ چون داماد واجب النفقه او نیست.
فرزند هم نمی تواند کفاره را به والدین خود بدهد؛ چون آنان واجب النفقه او هستند.
البته به فامیل مثل برادر و خواهر و… می توان کفاره را داد؛ چون واجب النفقه ما نیستند و اتفاقاً بهتر هم هست که به فامیل خود بدهیم یا مثلا به همسایگان خود بدهیم و این افراد اولویت دارند.
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام والمسلمین وحیدپور
مریض سال به چه کسی گفته می شود؟
زمزم احکام>اگر شخص مریض سال بود؛ یعنی علاوه بر ماه رمضان، در کل سال بیمار بوده است؛ این شخص قضا ندارد و روزه ماه رمضان را هم تکلیف ندارد و فقط کفاره ارزان قیمت (فدیه) را باید بپردازد.
بسم الله الرحمن الرحیم
در آستانه ولادت امام حسن مجتبی (سلام الله علیه)، کریم اهل بیت (علیهم السلام) بوده و به نیمه ماه رمضان نزدیک می شویم.
عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ رَاشِدٍ قَالَ: کَانَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ إِذَا صَامَ تَطَیَّبَ بِالطِّیبِ وَ یَقُولُ اَلطِّیبُ تُحْفَةُ اَلصَّائِمِ/ حسن بن راشد گوید: امام صادق علیه السّلام همواره به هنگام روزهداری خود را عطرآگین مینمود و میفرمود: عطر تحفۀ روزهدار است.
این مسئله نکته خوبی است که ما در کنار خودداری از برخی از مباحثی که روزه را باطل می کند، مقید به انجام برخی کارها باشیم که این افعال، انسان مسلمان جامع و کاملی را می سازد؛ به این معنا که هم نظافت ظاهر داشته باشیم؛ هم خوشبو باشیم؛ هم تعامل ما با دیگران خوب باشد و هم رابطه مان با خدا، رابطه ای قوی باشد.
و اما احکام روزه؛
ما در برخی از برنامه های گذشته تقسیم بندی داشته و عرض کردیم که برخی تکلیف دارند به اینکه هم روزه خود را قضا کنند و هم کفاره بدهند و برخی نیز تکلیفی برای قضا و کفاره ندارند و برخی باید فقط قضا کرده و برخی فقط باید کفاره را بپردازند.
این چهار قسم را به تفصیل توضیح خواهیم داد که مربوط به چه کسانی است.
برخی عذر بیماری دارند و بیمار نیز دو مدل است؛ گاهی بیماری فقط برای ماه مبارک رمضان است و ان شاءالله بعد از ماه مبارک خوب می شوند و بهبود پیدا می کنند و وظیفه آنان این است که قضا کنند و کفاره ندارند.
این افراد اگر قضا را تا ماه رمضان بعدی به تأخیر انداختند، هم باید قضا کنند و هم باید کفاره ارزان قیمت (۷۵۰ گرم) بدهند که به آن فدیه می گویند و کفاره تأخیر قضا به حساب می آید؛ اما اگر بین سال قضا کرد، کفاره ندارد.
اگر شخص مریض سال بود؛ یعنی علاوه بر ماه رمضان، در کل سال بیمار بوده است؛ این شخص قضا ندارد و روزه ماه رمضان را هم تکلیف ندارد و فقط کفاره ارزان قیمت (فدیه) را باید بپردازد.
در اینجا یک پرانتزی باز کنیم؛ برخی از افراد تعریف مریض سال را نمی دانند و باید بگوییم: ما در نهایت ۳۰ روز روزه در ماه مبارک رمضان داریم؛ مریضی که در ماه مبارک رمضان کل ماه را مریض بوده و در طول سال یعنی ۱۱ ماه بین دو رمضان اگر بتواند ۳۰ روزه را تقسیم کند و مثلا هر ۱۰ روزه بتواند یک روز را روزه بگیرد، و در هر ماه سه روز را روزه داشته باشد، او مریض سال نیست؛ یعنی کسی که بتواند در یک ماه سه روز روزه با فاصله بگیرد، این مریض سال حساب نمی شود؛ برخی خیال می کنند که مریض سال به کسی گفته می شود که در طول ماه رمضان مریض بوده و در ۱۱ ماه بعدی هم نمی تواند روزه ها را یکدفعه بگیرد که تعریف درستی نیست؛ کسی نمی گوید یکدفعه بگیرند.
اما کسی که حتی هر ۱۰ روز هم نمی تواند یک روزه را بگیرد؛ چون مثلا زخم معده دارد و یا مشکل کلیه دارد و … به این شخص، مریض سال گفته می شود و قضا ندارد و فقط باید کفاره ۷۵۰ گرم را بپردازد.
مسافر هم جزو کسانی است که در سفر روزه را نگرفته و معذور بوده و بعد از ماه مبارک رمضان باید قضا کند.
مسافر اگر تا ماه مبارک رمضان بعدی قضا کرد، کفاره ندارد و اگر قضا نکرد، هم قضا دارد و هم کفاره آن را باید بپردازد.
خانم هایی که در سیکل ماهانه (عادت ماهانه) قرار دارند و چند روزی را که روزه نمی گیرند، همانند مسافر حساب می شوند و بعد از ماه مبارک باید قضا کنند.
اگر این افراد تا ماه رمضان بعدی قضا کنند، کفاره ندارد؛ اگر قضا نکردند، هم قضا به عهده آنان می ماند و هم کفاره تأخیر دارند که تقریبا روزی یک کیلو مواد غذایی باید به فقیر بدهند.
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته
خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام والمسلمین وحیدپور
پرداخت کفاره همسر و فرزند بر عهده کیست؟
آیا پدر خانواده مکلف به پرداخت است؟
کفاره هر شخصی بر عهده خود اوست؛ حتی کفاره خانم خانه و فرزند خانه هم بر عهده خود اوست و بر عهده پدر یا همسر نیست؛ اما همسر می تواند از مال خود و از طرف خود کفاره همسر یا فرزند خود را بدهد و معمولا هم همین کار را می کنند که خوب است؛ ولی جزو نفقه واجب نیست که بگوییم بر پدر یا شوهر واجب است.
بسم الله الرحمن الرحیم
رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه وآله) فرمودند:
إِنَّ اَللَّهَ وَ مَلاَئِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَی اَلْمُسْتَغْفِرِینَ وَ اَلْمُتَسَحِّرِینَ بِالْأَسْحَارِ، فَتَسَحَّرُوا وَ لَوْ بِجُرَعِ اَلْمَاءِ/ همانا خدا و فرشتگانش بر آمرزش خواهان و سحری خوران در بامدادان درود میفرستند پس اگرچه با چند جرعه آب، سحری بخورید.
اما احکام؛
برخی از افراد در روزهای ماه مبارک رمضان به هر جهتی مایلند دهانشان را شستشو دهند که به آن مضمضمه می گویند.
اگر این مضمضه هنگام وضو باشد که خیلی هم خوب است و مستحب است؛ اما باید مواظبت کرد که آب به حلق نرسد و در غیر وضو برای روزه دار هم مشکلی ندارد.
حال اگر ناخودآگاه این آب به حلق رفت و این شستشو برای وضو بود که مستحب هم هست، قضا ندارد؛ اما اگر به دلیل دیگری می خواهد دهان را شستشو دهد و یا شاید دلیلی هم نداشته باشد؛ ولی مواظبت هم می کند که آب به حلق نرود؛ اما اگر ناخودآگاه آب برود، باید آن روز را روزه بگیرد؛ اما بعدا باید آن را قضا کند.
و یا اگر برای خنک شدن و یا خشک شدن دهان این کار را انجام دهد؛ اگر به حلق رسید و عمدی نبود، آن روز را روزه بگیرد و بعدا قضا کند.
اگر عمدی نباشد، قضا دارد و کفاره ندارد؛ اما اگر عمدا آب را به حلق برد، روزه آن روز را باید ادامه دهد و قضای آن روزه را هم باید بگیرد و کفاره سنگین عمدی هم خواهد داشت که باید یا ۶۰ فقیر را غذا دهد و یا ۶۰ روز روزه بگیرد.
نکته ای که درباره کفاره باید بیان کرد، این است که کفاره هر شخصی بر عهده خود اوست؛ حتی کفاره خانم خانه و فرزند خانه هم بر عهده خود اوست و بر عهده پدر یا همسر نیست؛ اما همسر می تواند از مال خود و از طرف خود کفاره همسر یا فرزند خود را بدهد و معمولا هم همین کار را می کنند که خوب است؛ ولی جزو نفقه واجب نیست که بگوییم بر پدر یا شوهر واجب است.
اگر پدر یا شوهری کفاره فرزند یا همسر خود را نداد، اگر خودشان مالی دارند، بدهند و اگر تمکن مالی نداشتند، کفاره نمی دهند (چون تمکن مالی ندارد) و به جای آن استغفار می کنند و اگر در سال های بعد تمکن پیدا کردند، بنابراحتیاط، بدهی سال های قبل را بپردازند.
والسلام علیکم و رحمةالله و برکاته
بسته فرهنگی تربیتی- ویژه روز دوازدهم ماه مبارک رمضان
سلام علیکم با آرزوی بهره مندی از برکات و فیوضات ماه مبارک رمضان، بسته فرهنگی تربیتی- ویژه روز دوازدهم ماه مبارک رمضان به پیوست تقدیم می گردد
محتویات بسته:
ترتیل جزء 12 قرآن کریم
شرح نکات کلیدی تفسیری جزء 12
تصویر دعای روز 12
شرح دعای روز دوازدهم حضرت ایت الله مجتهدی تهرانی ره
احادیث باموضوع فضیلت ماه مبارک رمضان-حدیث روز
مواعظ رمضانیه؛ مقام معظم رهبری مدظله العالی
درس اخلاق-حضرت ایت الله مظاهری دامت برکاته-جلسه دوازدهم-کظم غیظ
نسخه pdf کتاب روزه و ویروس کرونا
آیات الولایه- آیه دوازدهم-تفسیر سوره مبارکه بقره آیه 274
زمزم احکام-حجه الاسلام وحیدپور
فرمول خوش اخلاق-حجه الاسلام فرحزاد
و…
حکم شرعی ارتباط بیمار کرونایی با دیگران
حکم جدید رهبر انقلاب مدظله العالی درباره “ارتباط بیمار کرونایی با دیگران” :
خمس کتابهای شخصی
سوال: شخصی دارای کتابخانه ای شخصی است که مدّتی از آن کتابها استفاده مینموده و فعلاً چند سال است که از آن استفاده نمیکند، ولی احتمال میدهد که در آینده از آن بهره ببرد، آیا در مدّتی که از کتابها استفاده نمیکند، به آن خمس تعلّق میگیرد؟ و آیا در تعلّق خمس، فرقی بین اینکه خودش خریده باشد یا پدرش، وجود دارد؟
پاسخ: اگر کتابها در زمان خرید آن مورد نیاز او برای مراجعه و مطالعه بوده و مقدار آن هم مناسب شأن عرفی او باشد، خمس ندارد، حتّی اگر پس از سال اوّل از آن استفاده نکند. همچنین اگر کتابها به او ارث رسیده و یا از طرف پدر و مادر و یا دیگران به او هدیه شده باشد، خمس به آن تعلّق نمیگیرد.
منبع: leader.ir