احکام رمضان | نکاتی پیرامون وطن دوم و حکم نماز و روزه در آن مکان
بسم الله الرحمن الرحیم
در روزهای پایانی ماه مبارک رمضان قرار داریم و بر اساس روایات باید این روزها و ساعات را برای انجام کارهایی که ممکن است در روزهای قبل کمتر به آن پرداختیم، قدر بدانیم و غنیمت بشماریم.
رسول گرامی اسلام (ص) در خطبه شعبانیه سفارشاتی داشته اند؛ از جمله اینکه: «و مَن أکثَرَ فیهِ مِنَ الصَّلاةِ عَلَیَّ ثَقَّلَ اللّه ُ میزانَهُ یَومَ تَخَفَّفُ المَوازینُ و مَن تَلا فیهِ آیَةً مِنَ القُرآنِ کانَ لَهُ مِثلُ أجرِ مَن خَتَمَ القُرآنَ فی غَیرِهِ مِنَ الشُّهورِ/ و هر کس در آن (ماه رمضان) بر من زیاد صلوات بفرستد، خداوند در روزی که وزنه اعمال سبک میشود، وزنه اعمال او را بیفزاید و هر کس در آن، آیه ای از قرآن تلاوت کند، پاداش کسی را دارد که در ماههای دیگر، ختم قرآن کرده است».
در این جلسه به چند مسئله مربوط به سفر اشاره خواهیم کرد؛ چون سؤالات فراوانی پیرامون آن است که پرسیده می شود.
برخی مخاطبان سؤال می کنند که وطن اصلی و وطن دوم کجاست و چند وطن می توان داشت و نماز و روزه در این وطن ها چگونه است؟
امروز بسیاری از مردم بحمدالله تمکن مالی داشته و در شهرهای گوناگون، خانه دارند و سؤالاتی پیرامون وطن دارند که آیا در آن شهر می توانند روزه گرفته و نماز خود را کامل بخوانند یا خیر؟ که در پاسخ باید گفت:
همه آقایان مراجع می فرمایند که بیش از دو وطن ممکن است؛ مگر امام راحل (ره) و حضرت آیت الله شبیری که بیان کرده اند بیشتر از دو وطن نمی توان داشت.
حال سؤال اینجاست آیا این منزلی که در شهر دیگری دارد، می تواند به عنوان وطن دوم انتخاب کند؟ که باید گفت: لازم نیست انسان تمام سال را در وطن خود بماند؛ وطن دوم می تواند جایی باشد که بخشی از سال را آنجا بماند؛ مثلا سه یا چهار ماه که اگر این مدت در مکان دوم خود باشد، نماز و روزه او کامل خواهد بود؛ البته امام راحل درباره وطن دوم گفته اند که حتما باید شش ماه از سال را در آنجا بماند تا وطن دوم او باشد.
نکته قابل توجه دیگری که باید به آن اشاره کرد، این است که مقام معظم رهبری می فرمایند این سه چهار ماه باید متصلا باشد؛ مثلا از خرداد تا شهریور یکسره در آنجا مانده است و بنا داشته باشد تا آخر عمر همینگونه باشد و بنا داشته باشد که هر سال به مدت سه یا چهارماه یا بیشتر به آنجا برود که در این صورت می تواند آنجا را وطن دوم خود به حساب بیاورد.
مراجع دیگر همچون آیات عظام مکارم شیرازی و سیستانی می فرمایند اگر این سه چهار ماه جدا هم باشد، مشکلی ندارد؛ مثلا ۱۵ روز در نوروز، ۱۵ روز در محرم و مواقع دیگر برود که در مجموع سه چهار ماه باشد که در این صورت، نماز او تمام است و می تواند روزه بگیرد؛ ولو اینکه یک روز هم به آنجا برود، در این یک روز باید نماز خود را کامل خوانده و اگر رمضان باشد، باید روزه خود را بگیرد.
نکته دیگر در این خصوص این است که بعضی از مکان ها وطن اصلی و دوم نیست؛ بلکه محل اقامت موقت است؛ مثل فرمانده پاسگاه یا امام جمعه ای که به شهری می روند و معلوم است که تا آخر عمر نمی مانند.
محل اقامت موقت هم احکامی دارد که باید به رساله مراجع عظام تقلید مراجعه کرد؛ اما فقط به یک حکم اشاره کنم که مورد اتفاق مراجع عظام تقلید است و آن اینکه محل اقامت موقت اگر از یک و نیم سال و دو سال بیشتر باشد، وطن حکمی خواهد بود (وطن حقیقی نیست) و نماز و روزه در آنجا کامل است؛ حتی اگر قصد ده روز نداشته باشد؛ اما هرگاه که اسباب و اثاثیه خود را از آنجا جمع کرد و به جای دیگر رفت، آن مکان دیگر وطن او نخواهد بود و هر وقت برگشت، نماز او در آنجا شکسته است.
والسلام علیکم و رحمةالله و برکاته
* تنبلی در تحصیل علم
سؤال: سستی و تنبلی در تحصیل علم و تلف کردن وقت چه حکمی دارد؟ آیا حرام است؟
جواب: تضییع وقت به بطالت و بیکاری دارای اشکال است و دانشجو تا وقتی که از مزایای مخصوص دانشجویی استفاده میکند باید از برنامههای درسی مخصوص دانشجویان متابعت کند و الا استفاده از آن مزایا از قبیل شهریه و کمک هزینه و غیره برای او جایز نیست.
احکام شرعی | تلفظ اشتباه کلمات در نماز
رهبر معظم انقلاب حکم «تلفظ اشتباه کلمات در نماز» را بیان کردند .
* تلفظ اشتباه کلمات در نماز
کسی که قرائت یا ذکرهای نماز را اشتباه تلفظ میکرده؛ مثلاً کلمه «یُولَد» را به جای فتح لام به کسر لام میخوانده، در صورتی که جاهل مقصّر(۱) بوده، بنابر احتیاط واجب نمازش باطل است و اگر جاهل قاصر(۲) بوده و با اعتقاد به صحّت، به صورت مذکور میخوانده است، نمازش صحیح است.
۱) جاهل مقصّر: به کسی گفته میشود که متوجه جهل خود بوده و راه رفع جهالت خود را هم میداند ولی در رفع جهالت و آموختن احکام کوتاهی میکند.
۲) جاهل قاصر: کسی است که متوجه جهل خود نیست و یا توجه به جهلش دارد ولی راهی برای برطرف کردن آن ندارد.
منبع: رساله نماز و روزه، مسأله ۲۰۴
* تطهیر لباس با ماشین لباسشویی
سؤال: آیا ماشین لباسشویی، لباسهای نجس را پاک میکند؟
جواب: اگر پس از برطرف شدن عین نجاست از لباس، یک بار با آب متصل به کُر شسته شود و نیز اگر داخل ماشین لباسشویی پیش از قرار دادن لباس، پاک باشد و دو بار با آب قلیل شسته و به طور معمول آب آن گرفته شود، لباس پاک میشود.
چرا به هنگام خواندن نماز مردان جلوتر از زنان می ایستند؟
مقدمه:
یکی از موضوعاتی در باب احکام و چرایی ان مورد سؤال و گفتگو قرار دارد این است که چرا در هنگام نماز، “مرد باید جلوتر از زن بایستد؟
در ابتدا باید گفت که فقهاء در لزوم و عدم لزوم عقب تر ایستادن خانم ها از مردها در نماز اختلاف نظر دارند و لزوم این مسئله مورد اتفاق تمام فقهاء و مراجع تقلید نیست.
بلکه بعضی از مراجع معظم تقلید حکم به لزوم عقب ایستادن خانم ها داده اند. اما بعضی دیگر از مراجع این حکم را لازم ندانسته و فرموده اند:
اگر جلوتر از مرد هم بایستد اشکال ندارد، ولی بهتر است زن عقب تر از مرد بایستد و بعضی دیگر عقب تر ایستادن زن از مرد را احتیاط مستحب دانسته اند و بعضی هم جلوتر ایستادن زن و یا مساوی با مرد ایستادن زن را مکروه می دانند. (1)
در این فرصت بر آن شده ایم ابتدا اشاره ای به مصالح ومفاسد احکام داشته باشیم. در ادامه به بعضی جکمت های سوال فوق پاسخ داده و در پایان نظر علما و مراجع تقلید معاصر را اشاره خواهیم کرد .با ما همراه باشید.
صفحات: 1· 2
پاسخ به ۹ سؤال پرتکرار فطریه ماه مبارک رمضان
با رسیدن به روزهای پایانی ماه مبارک رمضان، سؤالات پیرامون فطریه افزایش پیدا کرده در این خصوص چند سؤال پرتکرار مطابق با نظر رهبر معظم انقلاب مدظله العالی را منتشر می کنیم .
به گزارش خبرگزاری حوزه، با رسیدن به روزهای پایانی ماه مبارک رمضان، سؤالات پیرامون فطریه افزایش پیدا کرده که به انتشار چند سؤال پرتکرار آن مطابق با نظر رهبر معظم انقلاب خواهیم پرداخت:
۱. چه مبلغی را باید برای فطریه پرداخت کنیم؟
مکلف باید برای خودش و کسانی که نان خور او هستند، هر نفری یک صاع (تقریباً سه کیلو) گندم یا جو یا خرما یا کشمش یا برنج یا ذرت و مانند این ها به مستحق بدهد و اگر پول یکی از این ها را هم بدهد کافی است.
ضمنا مبلغ زکات فطره امسال (۱۴۰۲) به قیمت گندم برای هر نفر، «شصت هزار تومان» اعلام شده است.
برای مشاهده نظر سایر مراجع عظام تقلید درباره مبلغ فطریه رمضان سال ۱۴۰۲، اینجا را کلیک نمایید.
۲. آیا میتوانیم غیر از گندم، جو و … که در رسالهها گفته شده، جنس دیگر و وسایل دیگری که مورد نیاز فقیر است خریداری کرده و عوض فطریه به مستحق بدهیم؟
باید همان جنسهایی که در رساله گفته شده یا پول آن به مستحق داده شود. بله اگر از مستحق برای قبول فطریه و خرید جنس دیگر، وکالت بگیرید، میتوانید جنس مورد نیاز مستحق را با فطریه بخرید و به او بدهید.
۳. آیا می توان فطریه را برای مستمند کارت به کارت کرد؟ یا به فقیر شهر دیگر داد؟
اشکالی ندارد، اما اگر زکات فطره را جدا کرده باشد، تعویض آن جایز نیست و اگر در شهرش، فقیر وجود دارد، پس از جدا کردن فطریه، انتقال آن به شهر دیگر هم بنا بر احتیاط واجب جایز نیست.
۴. آیا فطریه مهمان شب عید فطر بر عهدهی میزبان است؟
مهمان یک شبه نان خور محسوب نمیشود، لذا زکات فطره او بر میزبان واجب نیست، ولی اگر کسی غیر از شب عید مدتی مهمان دیگری است که عرفاً نان خور او محسوب میشود، فطریه او به عهده میزبان است.
۵. زمان کنار گذاشتن فطریه و پرداخت آن چه موقع است؟
از غروب شب عید فطر میتواند فطریه را بپردازد یا کنار بگذارد و بنابر احتیاط واجب، مکلّف باید فطریه را پیش از نماز عید بدهد، اما اگر نماز عید نمیخواند میتواند دادن فطریه را تا ظهر تأخیر بیاندازد و در صورتی که دسترسی به فقیر دارد کنار گذاشتن فطریه، کافی نیست؛ اما اگر تا ظهر دسترسی به فقیر نداشت، فطریه را کنار بگذارد و هرگاه دسترسی پیدا کرد به فقیر بدهد و اگر کنار نگذاشته باشد نیز بنا بر احتیاط واجب ساقط نمیشود و باید با قصد قربت و بدون نیت ادا و قضا، فطریه را بپردازد.
۶. آیا طفلی که در شکم مادر است و هنوز به دنیا نیامده، باید برایش زکات فطره بدهند؟
خیر لازم نیست.
۷. آیا فطریه را می توان به سادات فقیر داد؟
کسی که سید نیست نمی تواند به سید فطره بدهد. حتی اگر سیدی نان خور او باشد، نمی تواند فطره او را به سید دیگر بدهد.
غیر سادات نمی توانند به سادات فطریه پرداخت نمایند.
۸. چه کسی باید فطریه بدهد؟
کسی که موقع غروب شب عید فطر بالغ و عاقل و هوشیار است و فقیر و بنده کس دیگر نیست، باید برای خودش و کسانی که نان خور او هستند هر نفری یک صاع که تقریبا سه کیلو است، گندم یا جو یا خرما یا کشمش یا برنج یا ذرت و مانند اینها به مستحق بدهد، و اگر پول یکی از اینها را هم بدهد،کافی است.
کسی که مخارج سال خود و عیالاتش را ندارد و کسبی هم ندارد که بتواند مخارج سال خود و عیالاتش را بگذراند، فقیر است و دادن زکات فطره بر او واجب نیست.
۹. آیا برای ادای زکات فطره می توان به جای گندم، جو، برنج و مانند آن، پول آن را پرداخت کرد؟
اشکال ندارد.
حوزه نیوز